EDUKACJA I REHABILITACJA OSÓB

Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ RUCHOWĄ

Dr Antoszewska B.

Oligofrenopedagogika semestr VI

(ćwiczenia)

Ćwiczenia 1, 2

Wybrane przypadki niepełnosprawności ruchowej

1. Wady wrodzone Ośrodkowego Układu Nerwowego

2. Dystrofię nerwowo mięśniowe

• Duchenne’a (czyt. Duszena)

• Beckera (czyt. Bejkera)

1. Amputacje wrodzone

2. Wady kręgosłupa

3. Odmienność somatyczna

• Wzrost: karłowatość – gigantyzm

• Waga: anoreksja, bulimia – otyłość

• Zniekształcenia twarzy

Ćwiczenia 3

Metody stosowane w usprawnianiu osób z niepełnosprawnością ruchową

2. Kinezyterapia

3. Fizjoterapia

4. Metoda Bobathów

5. Metoda Vojty

6. Metoda Glena Domana

7. Metoda Peto

8. Model Portage (Portaże)’

Ćwiczenia 4

Terapia psychopedagogiczna osób z dysfunkcją narządu ruchu

1. Czynniki wyznaczające terapię

2. Zadania

3. Typy terapii

4. Rodzaje terapii

• Biblioterapia

• Hipoterapia

• Muzykoterapia

• Dogoterapia

• Ergoterapia

• Terapia przez twórczość

Ćwiczenia 5,6

Społeczne funkcjonowanie osób z niepełnosprawnością ruchową

Edukacja osób z dysfunkcją narządu ruchu

(ćwiczenia 17.03.2011)

Narząd ruchu – układ narządu ruchu

Układ narządu ruchu – są te narządy, które stanowią podstawę anatomiczną dla różnorodnych czynności ruchowych organizmu ludzkiego, przejawiające się na zewnątrz lokomocji, manipulacji oraz czynności ruchowych związanych z utrzymaniem prawidłowej postawy ciała

• Układ bierny podporowy – kości, stawy, więzadła

• Układ czynny – mięśnie, połączenia mięśniowe, nerwy obwodowe, ośrodki ruchu, ośrodki nerwowe CUN,

Przyczyny deformacji, dysfunkcji:

• wady wrodzone

• zaburzenia rozwojowe

• choroby układowe

• zapalenie

• uszkodzenia (urazy, nowotwory)

Wybrane przypadki niepełnosprawności ruchowej

1. Wady wrodzone Ośrodkowego Układu Nerwowego

• 1 /1000 (500 urodzeń rocznie)

• Najczęściej występują wady cewy nerwowej

  • rozszczep kręgosłupa

  • przepuklina oponowo – rdzeniowa

  • wodogłowie

• Regiony w których występują częste przypadki: województwo podlaskie

Czynniki odpowiedzialne za wadę:

• Czynnik ryzyka – 4%, 10% (gdy w rodzinie pojawia się jedno dziecko z tą wadą to prawdopodobieństwo wystąpienia wady u drugiego dziecka wynosi 4%, a w przypadku urodzin 3 dziecka wzrasta do 10%)

• Model wieloczynnikowy (czynniki środowiskowe + genetyczne)

• Genetyczne

• Środowiskowe tj. promieniowanie jonizujące, zakażenia wirusowe i bakteryjne, leki zażywane przez matkę w czasie ciąży, niedobory pokarmowe, stany gorączkowe o niejasnym podłożu, środki chemiczne, niedobór kwasu foliowego

Czynnik szkodliwy:

• Pierwsze tygodnie (do 18 dni), ponieważ cewa nerwowa zamyka się w prawidłowych warunkach przy końcu pierwszego miesiąca

• Śmiertelność dzieci w 1 roku życia sięga ponad 50%

• 40% dzieci ma różnego rodzaju zaburzeniami, u 10% nie stwierdza się wyraźnych objawów niepełnosprawności

• Wodogłowie, zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych, powikłanie ze strony dróg moczowych

Powstanie rozszczepów:

• Jawne

• Ukryte

Jawne

Przepuklina oponowa – Charakteryzuje się występowanie, niewielkiego guza w okolicy lędźwiowej lub krzyżowej,

Przepuklina oponowo – rdzeniowa – Guz w okolicy L – S rzadziej w okolicy Th czy C. Zawartość guza stanowią opony rdzenia kręgowego oraz nieprawidłowa tkanka nerwowa

W 80% przypadków przepuklin oponowo rdzeniowych występuje wodogłowie.

Ukryte

Rozszczep kręgosłupa – (tarń dwudzielna, łac. spina bifida), Wada dotycząca struktur kostnych kręgosłupa i przeważnie nie dające objawów klinicznych. Cysta zawiera tkanki, które zakrywają rdzeń kręgowy

• Uszkodzenia struktury rdzenia kręgowego powoduje zaburzenia neurologiczne.

• W pierwszym okresie, jest to niedowład wiotki kończyn dolnych oraz zaburzenia funkcji zwieracza cewki moczowej i odbytu.

• W wieku starszym niedowład przechodzi w postać spastyczną, a więc charakteryzującą się wzmożonym napięciem mięśniowym. (opóźnienie rozwoju część z tych dzieci osiąga możliwość chodzenia z pomocą lub samodzielnie)

• Im niedowład rozleglejszy i bardziej nasilony tym wyżej sięga uszkodzenie rdzenia. Im niżej wystąpiło uszkodzenie tym większe szanse na samodzielność

Następstwa wad cewy nerwowej – WCN

• Upośledzenie w dużym stopniu czynności kończyn

• Nieprawidłowe unerwienie pęcherza moczowego i odbytu

• Wodogłowie

Rozwój diagnostyki prenatalnej, pomoc neurochirurgów, chirurgów dziecięcych, urologów, ortopedów, rehabilitantów, psychologów

1. Porażenie kończyn – wiotkie

Uszkodzenie rdzenia kręgowego dotyczące odcinka unerwiającego dany mięsień lub grupy mięśni

• Zmniejszenie ruchów, osłabienie siły, obniżenie napięcia, zniesienie odruchów

1. Niedowład spastyczny

Uszkodzenie rdzenia powyżej odcinka unerwiającego dany mięsień lub grupę mięśni

• Osłabienie ruchów, siły, wzmożone napięcie odruchów,

1. Wady cewy nerwowej

Profilaktyka – przed zajściem w ciąże i kontynuowanie przez kolejne tygodnie przyjmowania kwasu foliowego

Deficyt kwasu foliowego – gorące kąpiele, solarium, otyłość, nieprawidłowa dieta

Wczesne wykrycie wady cewy nerwowej – badanie ultrasonograficzne

REHABILITACJA

• Wcześnie rozpoczęta

• Stopniowe zmniejszenie przykurczy, zniekształceń

• Poprawianie siły czynnych grup mięśniowych

• Wzmacnianie mięśni kończyn górnych

• Stymulacja opóźnień rozwojowych