EDUKACJA I REHABILITACJA OSÓB

Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ RUCHOWĄ

Dr Antoszewska B.

Oligofrenopedagogika semestr VI

(ćwiczenia)

Ćwiczenia 1, 2

Wybrane przypadki niepełnosprawności ruchowej

1. Wady wrodzone Ośrodkowego Układu Nerwowego

2. Dystrofię nerwowo mięśniowe

• Duchenne’a (czyt. Duszena)

• Beckera (czyt. Bejkera)

1. Amputacje wrodzone

2. Wady kręgosłupa

3. Odmienność somatyczna

• Wzrost: karłowatość – gigantyzm

• Waga: anoreksja, bulimia – otyłość

• Zniekształcenia twarzy

Ćwiczenia 3

Metody stosowane w usprawnianiu osób z niepełnosprawnością ruchową

2. Kinezyterapia

3. Fizjoterapia

4. Metoda Bobathów

5. Metoda Vojty

6. Metoda Glena Domana

7. Metoda Peto

8. Model Portage (Portaże)’

Ćwiczenia 4

Terapia psychopedagogiczna osób z dysfunkcją narządu ruchu

1. Czynniki wyznaczające terapię

2. Zadania

3. Typy terapii

4. Rodzaje terapii

• Biblioterapia

• Hipoterapia

• Muzykoterapia

• Dogoterapia

• Ergoterapia

• Terapia przez twórczość

Ćwiczenia 5,6

Społeczne funkcjonowanie osób z niepełnosprawnością ruchową

Edukacja osób z dysfunkcją narządu ruchu

(ćwiczenia 17.03.2011)

Narząd ruchu – układ narządu ruchu

Układ narządu ruchu – są te narządy, które stanowią podstawę anatomiczną dla różnorodnych czynności ruchowych organizmu ludzkiego, przejawiające się na zewnątrz lokomocji, manipulacji oraz czynności ruchowych związanych z utrzymaniem prawidłowej postawy ciała

• Układ bierny podporowy – kości, stawy, więzadła

• Układ czynny – mięśnie, połączenia mięśniowe, nerwy obwodowe, ośrodki ruchu, ośrodki nerwowe CUN,

Przyczyny deformacji, dysfunkcji:

• wady wrodzone

• zaburzenia rozwojowe

• choroby układowe

• zapalenie

• uszkodzenia (urazy, nowotwory)

Wybrane przypadki niepełnosprawności ruchowej

1. Wady wrodzone Ośrodkowego Układu Nerwowego

• 1 /1000 (500 urodzeń rocznie)

• Najczęściej występują wady cewy nerwowej

  • rozszczep kręgosłupa

  • przepuklina oponowo – rdzeniowa

  • wodogłowie

• Regiony w których występują częste przypadki: województwo podlaskie

Czynniki odpowiedzialne za wadę:

• Czynnik ryzyka – 4%, 10% (gdy w rodzinie pojawia się jedno dziecko z tą wadą to prawdopodobieństwo wystąpienia wady u drugiego dziecka wynosi 4%, a w przypadku urodzin 3 dziecka wzrasta do 10%)

• Model wieloczynnikowy (czynniki środowiskowe + genetyczne)

• Genetyczne

• Środowiskowe tj. promieniowanie jonizujące, zakażenia wirusowe i bakteryjne, leki zażywane przez matkę w czasie ciąży, niedobory pokarmowe, stany gorączkowe o niejasnym podłożu, środki chemiczne, niedobór kwasu foliowego

Czynnik szkodliwy:

• Pierwsze tygodnie (do 18 dni), ponieważ cewa nerwowa zamyka się w prawidłowych warunkach przy końcu pierwszego miesiąca

• Śmiertelność dzieci w 1 roku życia sięga ponad 50%

• 40% dzieci ma różnego rodzaju zaburzeniami, u 10% nie stwierdza się wyraźnych objawów niepełnosprawności

• Wodogłowie, zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych, powikłanie ze strony dróg moczowych

Powstanie rozszczepów:

• Jawne

• Ukryte

Jawne

Przepuklina oponowa – Charakteryzuje się występowanie, niewielkiego guza w okolicy lędźwiowej lub krzyżowej,

Przepuklina oponowo – rdzeniowa – Guz w okolicy L – S rzadziej w okolicy Th czy C. Zawartość guza stanowią opony rdzenia kręgowego oraz nieprawidłowa tkanka nerwowa

W 80% przypadków przepuklin oponowo rdzeniowych występuje wodogłowie.

Ukryte

Rozszczep kręgosłupa – (tarń dwudzielna, łac. spina bifida), Wada dotycząca struktur kostnych kręgosłupa i przeważnie nie dające objawów klinicznych. Cysta zawiera tkanki, które zakrywają rdzeń kręgowy

• Uszkodzenia struktury rdzenia kręgowego powoduje zaburzenia neurologiczne.

• W pierwszym okresie, jest to niedowład wiotki kończyn dolnych oraz zaburzenia funkcji zwieracza cewki moczowej i odbytu.

• W wieku starszym niedowład przechodzi w postać spastyczną, a więc charakteryzującą się wzmożonym napięciem mięśniowym. (opóźnienie rozwoju część z tych dzieci osiąga możliwość chodzenia z pomocą lub samodzielnie)

• Im niedowład rozleglejszy i bardziej nasilony tym wyżej sięga uszkodzenie rdzenia. Im niżej wystąpiło uszkodzenie tym większe szanse na samodzielność

Następstwa wad cewy nerwowej – WCN

• Upośledzenie w dużym stopniu czynności kończyn

• Nieprawidłowe unerwienie pęcherza moczowego i odbytu

• Wodogłowie

Rozwój diagnostyki prenatalnej, pomoc neurochirurgów, chirurgów dziecięcych, urologów, ortopedów, rehabilitantów, psychologów

1. Porażenie kończyn – wiotkie

Uszkodzenie rdzenia kręgowego dotyczące odcinka unerwiającego dany mięsień lub grupy mięśni

• Zmniejszenie ruchów, osłabienie siły, obniżenie napięcia, zniesienie odruchów

1. Niedowład spastyczny

Uszkodzenie rdzenia powyżej odcinka unerwiającego dany mięsień lub grupę mięśni

• Osłabienie ruchów, siły, wzmożone napięcie odruchów,

1. Wady cewy nerwowej

Profilaktyka – przed zajściem w ciąże i kontynuowanie przez kolejne tygodnie przyjmowania kwasu foliowego

Deficyt kwasu foliowego – gorące kąpiele, solarium, otyłość, nieprawidłowa dieta

Wczesne wykrycie wady cewy nerwowej – badanie ultrasonograficzne

REHABILITACJA

• Wcześnie rozpoczęta

• Stopniowe zmniejszenie przykurczy, zniekształceń

• Poprawianie siły czynnych grup mięśniowych

• Wzmacnianie mięśni kończyn górnych

• Stymulacja opóźnień rozwojowych

Kinezyterapia

• Kinezyterapia to leczenie ruchem. Inne, mniej profesjonalne określenia, to gimnastyka lecznicza lub ćwiczenia usprawniające. Kinezyterapia jest jedną z metod fizjoterapii. 

Kinezyterapia najczęściej stosowana jest w schorzeniach i dysfunkcjach narządu ruchu, w zespołach bólowych kręgosłupa, po udarach mózgu, po zawale serca, w niektórych chorobach układu oddechowego, w chorobach reumatoidalnych, po zabiegach operacyjnych w jamie brzusznej, przed porodem

Kinezyterapia może być stosowana jako podstawowa i jedyna forma leczenia (np.: w zachowawczym leczeniu wad postawy, bóle krzyża, bolesność stawu rzepkowo-udowego) lub jeżeli choroba wymaga leczenia operacyjnego, może być prowadzona zarówno w okresie przedoperacyjnym jak i po zabiegu

• W większości, nawet drobnych urazów narządu ruchu, w których kinezyterapia nie jest podstawową formą leczenia, powinno się ją

zastosować po zakończeniu leczenia podstawowego lub równolegle z nim. Kinezyterapię często łączy się z innymi formami leczenia w tym metodami fizjoterapii w celu zwiększenia efektu terapeutycznego.

4. CEL STOSOWANIA KINEZYTERAPII

1. umożliwia uzyskanie maksymalnej poprawy utraconej funkcji,

2. przywrócenie prawidłowej mechaniki,

3. ułatwia wystąpienie procesów kompensacji, 

4. zabezpiecza przed wykształceniem nieprawidłowych stereotypów ruchowych (np.: zespoły bólowe kręgosłupa)

5. przywraca już utracone (np.: kontrola nerwowo-mięśniowa),

6. umożliwia prawidłowy przebieg procesów przebudowy tkanek po urazach i operacjach,

7. przeciwdziała wtórnym zmianom w układzie kostno mięśniowym w postaci ograniczeń ruchu,

8. zapobiega powikłaniom w układzie krążenia i oddychania które mogą wynikać z długiego unieruchomienia.

Fizjoterapia

Fizjoterapia to dział medycy klinicznej stosujący uznane przez naukę metody przyrodolecznictwa do rehabilitacji oraz do leczenia uzupełniającego farmakologię i leczenie operacyjne. Wymaga ścisłego współdziałania lekarzy specjalistów. Zabiegi fizjoterapeutyczne wykonuje się na zlecenie lekarza przy ścisłej współpracy z nim w trakcie leczenia czy rehabilitacji metodami fizjoterapii.

Fizjoterapia polega na wywołaniu fizjologicznych reakcji tkanek za pomocą bodźców fizycznych i chemicznych, pochodzących od naturalnych tworzyw uzdrowiskowych.

1. Usunięcie procesów chorobowych lub ich następstw i zapobieganie im;

2. Zapobieganie nowotworom i postępowi choroby;

3. Możliwie najdalej idące przywrócenie zdrowia i jego utrwalenie;

4. Zwalczanie bólu, stanów zapalnych;

5. Poprawa trofiki;

6. Zwiększenie odporności ogólnej i zapobieganie zakażeniom;

7. Usprawnianie mechanizmów regulujących układy krążenia, oddychania, przemiany materii;

8. Usprawniani czynności poszczególnych narządów i całego organizmu;

9. Poprawa zdolności reagowania całego organizmu na bodźce lecznicze;

10. Ewentualnie przygotowanie do operacji i rehabilitacja po niej;

11. Rehabilitacja po chorobach, urazach i wadach wrodzonych.

Metoda Peto

• Usprawnienie psychoruchowe połączone z oddziaływaniem pedagogicznym

• Głównym celem tej metody jest osiągnięcie jak najbardziej rozwiniętego funkcjonowania społecznego

• Wskazania : zaburzenia ruchowe pochodzenia ośrodkowego

• Zasadnicze wskazanie - nieprawidłowy lub opóźniony rozwój psychomotoryczny

Usprawnianie polega na systematycznym pobudzaniu psychoruchowego rozwoju dziecka

• W czasie ćwiczeń wykorzystywany jest specjalistyczny sprzęt:

- Krzesła z oparciem w kształcie drabinki

- Stoły o szczebelkowym blacie

- Drążki terapeutyczne

- Kółka gumowe

- Podkładki pod stopy

Pomoce te maja za zadanie ułatwić pionizację, a jednocześnie umożliwić lokomocję.

• W nauce poszczególnych czynności przydatne jest rytmiczne wyliczanie. Dzieci wykonując ćwiczenia jednocześnie głośno i rytmicznie opisują poszczególne fazy czy etapy zadania ruchowego. Rytm wypowiedzi zmienia poziom napięcia mięśniowego, poprawia koordynację, a sam opis ćwiczenia uświadamia dziecku, ze to ono samodzielnie wykonuje dana czynność. Dodatkowo rytmiczne wyliczanie stymuluje rozwój mowy.

W metodzie Peto ułatwienie terapii odbywa się dzięki:

• pracy przewodnika

• współpracy dzieci w grupie

• odpowiednio przygotowanemu programowi

• wyposażeniu sali

• stymulacji słownej

• W metodzie Peto wyniki usprawniania nie są uznawane za bezpośredni cel terapii. Traktowane są jako jeden ze środków mających umożliwić aktywne uczestnictwo w życiu społecznym.W przypadku poważnych zaburzeń psychomotorycznych usprawnianie rozpocząć należy przed 3 rokiem życia (w takim przypadku zajęcia prowadzone są w miejscu zamieszkanie pacjenta i trwają 2 godziny dziennie).

• W przypadku, gdy objawy są umiarkowane bądź nieznaczne terapię w instytucie rozpoczyna się w późniejszym wieku przedszkolnym lub wczesnym szkolnym (3-6 rok życia). W ciągu dnia dziecko jest usprawniane 12-13 godzin. Średni czas pobytu dziecka w ośrodku to 2-3 lata. Proces leczenia koordynuje przewodnik.

Model Portage

• to inaczej wczesna interwencja oparta na leczeniu domowym.

• Metoda ta łączy nauczanie z usprawnianiem.

Do podstawowych zasad modelu Portage należą:

• jak najwcześniejszy moment objęcia dziecka opieką (interwencją);

• maksymalne włączenie rodziców w proces nauczania i usprawniania;

• praca z dzieckiem w jego naturalnym otoczeniu;

• indywidualne podejście do każdego dziecka;

• praca oparta na współpracy nauczyciela, dziecka i rodzica.

Skolioza

jest to skrzywienie kręgosłupa z odchyleniem linii wyrostków kolczastych od osi mechanicznej. Odchylenia te mogą występować w trzech płaszczyznach: czołowej, strzałkowej i poprzecznej

Skolioza rozpatrywana jest jako trójpłaszczyznowe zniekształcenie kręgosłupa. Obejmuje ono:

• skrzywienie w płaszczyźnie czołowej (boczne skrzywienie kręgosłupa);

• skrzywienie w płaszczyźnie strzałkowej (lordo -lub kifo - skolioza);

• skrzywienie w płaszczyźnie poziomej (rotacja i torsja kręgów).

Leczenie

- zachowawcze – noszenie gorsetu ortopedycznego

- operacyjne- skolioza u dzieci rosnących, wysokie wartości skrzywienia.

Terapia poprzez twórczość

Artterapia

• „spontaniczna twórczość chorych, poddanych opiece terapeutów, lub działania kreacyjne, plastyczne podejmowane w sytuacji terapeutycznej przez osoby uprzednio nietwórcze w zakresie plastyki”

• „specjalne grupowe posiedzenie, które wykorzystuje twórczo kreacyjną aktywność, jak: rysowanie, malowanie i modelowanie dla wyrażenia problematyki członków grupy”

• Mianem tym obejmuje się wszystkie łącznie oddziaływania terapeutyczne z udziałem sztuki.

• W wąskim znaczeniu arteterapia obejmuje terapię przy użyciu sztuk plastycznych i jest to plastykoterapia (terapia malarska).

• W szerszym znaczeniu obejmuje swoim zakresem: plastykoterapię, dramatoterapię (in. teatroterapię), choreoterapię, muzykoterapię, biblioterapię, poezjoterapię, florystykę, estetoterapię , ludoterapię oraz kulturoterapię.

Cele:

• ujawnienie odczuć, wyrażanie siebie, swoich emocji,

• uwalnianie od napięć psychicznych

• uświadomienie

• porównanie

• wzmacnianie i wykorzystanie kreatywności ludzkiej do poprawy samopoczucia psychicznego.

Zasady:

• Szacunek i wsparcie emocjonalne dla dziecka

• Nie komentujemy, nie interpretujemy i nie oceniamy żadnego wytworu.

• Dziecko nie musi być artystą i posiadać żadnych talentów plastycznych

• Dziecko musi wiedzieć, że akceptujemy jego pomysły.

• Ono jest twórcą i ekspertem swojej pracy. Nikt nie wie więcej o jego pracy, nikt nie zna lepiej jego zamiarów.

• Twórczość sprzyja realizacji istotnych potrzeb psychicznych, tj. wyrażania siebie, ekspresji, poczucia własnej wartości i znaczenia, przeżyć estetycznych i samourzeczywistnienia. Wspiera stymulację rozwoju procesów poznawczych, emocji, motywacji, woli działania i funkcjonowania społecznego. Pełni funkcję ogólnorozwojową, regulacyjną, wychowawczą, autokreacyjną.

Metoda Bobath

• ma pomóc dziecku we wszechstronnym rozwoju (niezależność, maksymalne wykorzystanie możliwości).

• rozwój dziecka z dysfunkcją OUN (w tym z Mózgowym Porażeniem Dziecięcym), przebiega inaczej niż rozwój prawidłowy.

• Doświadczenia czuciowo-ruchowe takiego dziecka są odmienne, co wywołuje nieprawidłowe odczuwanie własnego ciała oraz nieprawidłowe ruchy. Reakcje prostowania i równowagi często nie rozwijają się .

• Zaburzenia w napięciu mięśni powodują powstawanie odmiennych wzorców ruchowych, typowych dla poszczególnych zaburzeń.

Zasady usprawniania:

• wpływanie na napięcie mięśni poprzez obniżanie napięcia wzmożonego i podwyższanie obniżonego (zastosowanie odpowiednich technik postępowania już od pierwszych miesięcy życia)

• hamowanie nieprawidłowych odruchów

• wyzwalanie ruchów najbardziej jak to jest tylko możliwe w formie zbliżonej do prawidłowych (wspomaganie i prowadzenie ruchu z punktów kluczowych, czyli punktów kontroli ruchu, którymi są: głowa, obręcz barkowa, obręcz miedniczna i inne części ciała)

• wykorzystywanie i utrwalanie zdobytych umiejętności ruchowych (w codziennych czynnościach).

Metoda Vojty

Jest to neurofizjologicznie sterowany system torowania, mający na celu przywrócenie wrodzonych fizjologicznych wzorców ruchowych, które są zablokowane w swoim rozwoju przez wczesnodziecięce uszkodzenia mózgu lub zostały utracone na skutek urazów. Metoda ta zwana również uruchomieniem odruchów, jest stosowana głównie profilaktycznie i leczniczo w dziecięcych neurologicznych zaburzeniach ruchowych oraz ortopedycznych wadach postawy.
Metoda Vojty opiera się na zasadzie wywoływania odruchów: przez nacisk na określone punkty ciała (strefy wywołujące) wywołuje się takie odruchy, jakie występują w normalnym motorycznym rozwoju dopiero w późniejszym stadium (np. obrót). Mogą być w ten sposób korygowane patologiczne wzorce postawy i ruchowe. Vojta wykorzystuje szczególnie dwa systemy utorowienia korygujące postawę: tzw. pełzanie odruchowe i obrót odruchowy.
Cel:

Utorowanie psychologicznych przebiegów ruchu, zanim zostaną uniemożliwione przez patologiczny rozwój wraz z ich wzorcami zastępczymi, a przez to zmiana utorowienia i utrzymanie grożącego rozwoju spastycznego u niemowląt, niemowląt także istniejących patologicznych wzorców ruchu u pacjentów starszych.

2. „Wprowadzenie” mięśni, które dotychczas pracowały w patologicznym wzorcu zastępczym lub nie pracowały wcale, do psychologicznego łańcucha ruchowego.

3. Globalna zmiana postawy ciała przez wywołanie obu kompleksowych odruchowych serii ruchów „pełzanie odruchowe” i „obrót odruchowy”. Uzyskuje się przy tym szczególnie poprawę przemieszczenia punktu ciężkości, pozycji wyprostowanej, sterowania równowagi oraz koordynacji postawy ciała.

Biblioterapia

Biblioterapia (ang. bibliotherapy, reading therapy) – dział terapii zajęciowej wykorzystującej użycie wyselekcjonowanych materiałów czytelniczych jako pomocy terapeutycznej w medycynie i psychiatrii, a także poradnictwo w rozwiązywaniu problemów osobistych przez ukierunkowane czytanie.

Biblioterapia zakłada wykorzystanie książek i czasopism dla regulacji systemu nerwowego i psychiki człowieka. Bada również możliwości profilaktycznego traktowania książki i czytelnictwa w szerszych zbiorowościach społecznych.

Termin biblioterapia po raz pierwszy został użyty w 1916 przez Samuela Mc Crothersa w „Atlantic Month”. W 1920 hasło znalazło się w oxfordzkim słowniku języka angielskiego.

Ciekawą odmianą biblioterapii dla dzieci jest Bajkoterapia,czyli terapia przez opowieści, zwane również bajkami-pomagajkami. Jak wykazały badania psychologów, czytając określone historie można dziecku pomóc w wielu trudnych dla niego sytuacjach emocjonalnych, takich jak np. irracjonalne lęki lub pierwsze dni w przedszkolu. Bajkoterapia to także doskonała metoda relaksacyjna. Odpowiednio dobrane i opowiedziane albo przeczytane historie mogą doskonale wyciszyć, choćby przed snem, po dniu pełnym wrażeń lub pracy

Muzykoterapia – dziedzina posługująca się muzyką lub jej elementami w celu przywracania zdrowia lub poprawy funkcjonowania osób z różnorodnymi problemami natury emocjonalnej, fizycznej lub umysłowej.

Tradycje stosowania muzyki w terapii sięgają już czasów plemiennych, kiedy szaman w czasie rytuałów leczniczych stosował śpiew, grę na instrumentach i taniec. Obecnie jest to dziedzina oparta na podstawach naukowych, w której muzykoterapeuta w procesie kształcenia musi przyswoić wiedzę z zakresu wielu dyscyplin naukowych (m.in. psychologii, medycyny, pedagogiki, psychoterapii etc.).

Podstawowym środkiem oddziaływania w muzykoterapii jest dźwięk, muzyka, która często jest wyzwalaczem i katalizatorem przeżyć i emocji. Ze względu na techniki stosowane obecnie w muzykoterapii zasadniczo wyróżnia się podział na: muzykoterapię aktywną, do której zalicza się oddziaływania angażujące „fizycznie” (jak śpiew, gra na instrumentach, ruch przy muzyce, improwizacja) oraz muzykoterapię receptywną, której podstawą jest słuchanie muzyki, relaksacja i wizualizacja. Równolegle istnieje, bazujące na metodach i podejściach, rozróżnienie na „muzykę w terapii” oraz „muzykę jako terapię”. W pierwszym przypadku muzyka stosowana jest jako element każdej sesji – istotny, jednak nie zawsze podstawowy. Często stanowi tło lub uzupełnienie stosowanych technik psychoterapeutycznych czy ćwiczeń rehabilitacyjnych. Koncepcja „muzyki jako terapii” wyznacza muzyce priorytetowe miejsce w czasie każdej sesji. Uznaje się, że już sam kontakt z muzyką, jej odtwarzanie lub tworzenie ma znaczący walor terapeutyczny. Potocznie mianem muzykoterapii określa się niekiedy również terapię zajęciową, w której muzyka, śpiew, czy gra na instrumentach odgrywają podstawową rolę (przyjętym na świecie warunkiem nazywania takich zajęć "muzykoterapią" jest posiadanie przez osobę je prowadzącą odpowiednich kwalifikacji do wykonywania zawodu muzykoterapeuty).

W sesji muzykoterapii może uczestniczyć każda osoba, bez względu na poziom jej umiejętności muzycznych, stopień niepełnosprawności, czy rodzaj zaburzeń. Przeciwwskazania odnoszą się jedynie do osób cierpiących na tzw. epilepsję muzykogenną oraz w przypadkach ostrych stanów psychotycznych. Dla terapeuty oraz dla efektywności terapii liczy się przede wszystkim sam proces, zaangażowanie uczestników. Z tego też względu śpiewu, czy improwizacji muzycznych powstających w czasie sesji muzykoterapii nigdy nie ocenia się w kategoriach artystycznych czy estetycznych.

Współcześnie na świecie istnieje kilka głównych modeli muzykoterapii, pośród których należy wymienić:

• Muzykoterapia kreatywna (zwana również muzykoterapią Nordoff-Robbins)

• Wizualizacja Kierowana z Muzyką (Guided Imagery and Music)

• Muzykoterapia improwizacyjna

• Muzykoterapia zorientowana analitycznie

• Muzykoterapia behawioralna

W Polsce zaś najbardziej znane są metody:

• Portret Muzyczny (E. Galińskiej)

• Mobilna Rekreacja Muzyczna (M. Kierył)

Przebieg sesji muzykoterapii zależny jest przede wszystkim od osoby, z którą muzykoterapeuta pracuje, jej potrzeb, problemów i deficytów, celu oraz zastosowanego modelu muzykoterapii.

Elementy muzyki:

• rytm (uporządkowanie materiału muzycznego w czasie)

• melodia (uszeregowanie wysokości dźwięku)

• barwa

• dynamika

• agogika (tempo)

• harmonia (współbrzmienie kilku dźwięków)

Muzyka wpływa na:

• samopoczucie człowieka

• napięcie mięśni

• układ krążenia (podwyższa lub obniża puls)

• działa na układ pokarmowy i oddechowy

• odpowiednio dobraną muzykę stosuje się w łagodzeniu bólu i w czasie zabiegów chirurgicznych, stomatologicznych, w położnictwie i ginekologii

• oddziaływanie muzyką stosuje się w chorobach psychosomatycznych, a także w rehabilitacji narządów ruchu

Cele muzykoterapii:

• uspokojenie, rozluźnienie

• poznanie (cel dydaktyczno-poznawczy)

• zabawa

• poznanie siebie nawzajem

• kulturotwórcza

• wytworzenie za pośrednictwem muzyki równowagi pomiędzy sferą przeżyć emocjonalnych a procesami fizjologicznymi

Funkcje:

• muzyka pozwala na docieranie do głęboko ukrytych konfliktów oraz wydobywa i aktywizuje emocje

• poprawa nastroju uczestnika oraz realizacja ćwiczeń zaburzonych sfer psychicznych

• dostarczenie pozytywnych przeżyć uczestnikowi

• pozwala na specyficzne doznania mogące doprowadzić do głębszego zainteresowania muzyką

• wspólne przeżywanie pozytywnych emocji daje szansę na przełamanie barier nieśmiałości, rozładowanie napięcia

• stwarzanie okazji do zabawy

Dogoterapia

Definicja dogoterapii przyjęta oficjalnie przez Fundację Przyjaciel brzmi: jest to terapia kontaktowa z udziałem psa polegająca na wieloprofilowym usprawnianiu dzieci i dorosłych. Dogoterapia jest rodzajem pracy uzupełniającym szeroko rozumianą rehabilitację i nie może pozostać jedyną forma terapii a stanowi uzupełnienie całości oddziaływań terapeutycznych.
Spotkania z psami ( a także z innymi zwierzętami) mogą przyjmować różne formy. Mogą to być spotkania jednorazowe lub ciągłe, mające na celu dostarczenie pozytywnych emocji lub na przykład kształtujące funkcje poznawcze.)

Jakich problemów dotyczy

Zaburzenia i niepełnosprawności psychiczne i fizyczne w tym:

• mózgowe porażenie dziecięce

• nerwice

• autyzm

• ADHD

• Zespół Downa

• niedowład kończyn różnego pochodzenia

• wady postawy

• zaburzenia nastroju

• zaburzenia lękowe

• różnorodne zaburzenia emocjonalne

• rehabilitacja dzieci

• trudności w szkole (problemy z rówieśnikami, rodzicami)

• zaburzenia mowy i wzroku

Na czym polega

• poznawanie budowy ciała psa

• kształtowanie orientacji w schemacie własnego ciała

• doskonalenie sprawności ruchowej

• stymulowanie zmysłów: słuchu, wzroku, dotyku

• ćwiczenie koncentracji uwagi

• wyzwalanie spontanicznej aktywność dziecka w zabawie z psem

• nauka troski o higienę własną i psa – mycie rąk, czesanie, karmienie

• okazywania emocji i uczuć związanych z kontaktem ze zwierzętami

• naśladowania ruchu poprzez obserwowanie czynności wykonywanych przez psa i naśladowanie ich np. chodzenie, siadanie, leżenie

• nauka samodzielności – samodzielne wykonywanie zadań z udziałem psa (chodzenie na smyczy, czesanie, elementy tresury)

• ćwiczenia relaksacyjne

• Ergoterapia jest ważnymśrodkiem leczniczym prowadzącym do rekonwalescencji chorych i niepełnosprawnych, jest formą terapii, która dzięki różnorodności metod i materiałów terapeutycznych pozwala chorym nauczyćsię jak największej samodzielności, niezależności i aktywności.

• Prace porządkowe, do których zachęcani są mieszkańcy (sadzenie kwiatów, zamiatanie, grabienie liści, odśnieżanie) poprawiają ich mobilność i koordynację ruchową, a nauka czynności związanych z życiem codziennym (higiena osobista, ścielenie łóżka, posługiwanie się sztućcami, itp.) pozwala na większąsamodzielność i niezależność.

• W ramach ergoterapii oprócz ćwiczeńruchowych, nauki czynności związanych z samoobsługą, podopieczni mają możliwośćwykonywania prac technicznych (zbijanie, przycinanie ramek do obrazów, itp.), które ćwiczą motorykę, rozwijają zdolności manualne oraz kreatywność.

• Terapia poprzez pracę poprawia kondycję fizyczną i psychiczną mieszkańców, ale przede wszystkim daje im wiele satysfakcji i poczucie własnej wartości i przydatności.