BORÓWKA

Domena: jądrowce Eukaryota
Królestwo: rośliny Plantae
Podkrólestwo: r. naczyniowe

Tracheobionta
Nadgromada: r. nasienne Spermatophyta
Gromada: r. okrytonasienne

Magnoliophyta
Podgromada: Magnoliophytina
Klasa: Rosopsida
Podklasa: ukęślowe Dilleniidae
Nadrząd: wrzosopodobne Ericanae
Rząd: wrzosowce Ericales
Rodzina: wrzosowate Ericacae
Podrodzina: borówkowe Vaccinioideae
Sekcja: Vaccinieae
Rodzaj: borówka Vaccinium

Podrodzaj: Vaccinium

Gatunek: V. angustifolium b. niska

(wąskolistna)

V. arboreum

V. ashei b. rózgowata

V. atrococcum

V. australe b. południowa

V. caesium

V. corymbosum borówka wysoka

V. deliciosum

V. melanocarpum

V. myrsinites

V. myrtilloides

V. myrtillus borówka czarna

V. occidentalis

V. ovatum

V. pallidum

V. parvifolium

V. uliginosum borówka bagienna

V. vitis-idaea borówka brusznica

WARTOŚĆ (100 g)

energia 256 J
białka

0,6 g

tłuszcze 0,6 g
cukry

15,1 g

popiół

0,3 g

wit. B1

0,02 mg

wit. B2

0,02 mg

wit. PP

0,3 mg

wit. C

16,0 mg

wit. A

280 I.E.

Ca

16,0 mg

P

13,0 mg

Fe

0,8 mg

antocjany

85-270 mg

antyutleniacze:

1. borówka, 2. sok z winogron,

3. truskawki, 4. jarmuż, 5.

szpinak
kwas elagowy
antocyjany
LDL



, HDL



fitoestrogeny

Odmian

a

VII

VIII

IX

Bluetta
Earliblue
Duke
Reka
Spartan
Patriot
Bluejay
Draper
Blueray
Toro

Odmian

a

VII

VIII

IX

Nui
Chandler
Bluecrop
Bonifacy
Bluegold
Berkeley
Brigitta
Rubel
Legacy
Nelson

Odmian

a

VII

VIII

IX

Jersey
Darrow
Liberty
Elliott
Aurora

‘Earliblue’

Krzew: wzrost średnio silny (do 150 cm

wysokości), pokrój wzniesiony, luźny, pędy
sztywne; plenność średnia

Owoce: duże i średniej wielkości, kuliste,

smaczne, aromatyczne, w luźnych gronach.

Dojrzewanie: na pocz. lipca.
Przydatność: wartościowa ze względu na

wczesność dojrzewania owoców, wymaga
cieplejszych stanowisk.

‘Duke’

Pochodzenie: odmiana amerykańska,

(‘Ivanhoe’ x ‘Earliblue’) x 192-8 (E30 x
E11).

Wzrost: silny, pokrój średnio wzniesiony.
Owoce: w luźnych gronach dzięki długim

szypułkom; jagody średniej wielkości i
duże, dość wyrównane, kuliste, z ładnym,
trwałym nalotem woskowym, skórka
twarda, mała blizna poszypułkowa.

Termin dojrzewania: kilka dni po

‘Earliblue’

Przydatność odmiany: ceniona za jędrne

owoce, dobrze znoszące transport.
Przewyższa pod względem jakości
owoców odmiany wcześniej dojrzewające.
Ma duże wymagania co do stanowiska.

‘Spartan’

Pochodzenie: ‘Earliblue’ x 11-93,

1956 r.

Pokrój krzewu: luźny, średnio

wzniesiony. W pierwszych latach
rośnie słabo, później – dość silnie.
Młode pędy grube, sztywne, o
wyraźnym czerwonym
zabarwieniu.

Owoce: duże i bardzo duże, kuliste, z

intensywnym nalotem woskowym; mała

blizna przyszypułkowa; długie szypułki.

Bardzo smaczne.

Przydatność odmiany: średnio plenna,

trudna w rozmnażaniu, słabo się rozgałęzia.
Wzrost i plonowanie uzależnione od
siedliska, wymaga gleby bogatej w
próchnicę i dużej wilgotności. Ceniona za
masę i jakość owoców, jak również
wczesność dojrzewania. Dojrzewa kilka dni
po ‘Earliblue’.

‘Patriot’

• Pochodzenie: odmiana

amerykańska powstała ze
skrzyżowania [(‘Dixi’ x Michigan LB-
1) x ‘Earliblue’].

• Wzrost: średnio silny, pokrój

wzniesiony, silne rozgałęzianie.

• Owoce: zebrane w zwarte grona, o

zróżnicowanej wielkości - pierwsze
bardzo duże, kolejne drobniejsze.

Zwartość grona powoduje odkształcenia
owoców. Jagody przy szypułce
charakterystycznie niewybarwione.

Termin dojrzewania: kilka dni po

‘Earliblue’.

Przydatność odmiany: jedna z

wartościowszych odmian wczesnych.
Bardzo plenna. Pierwsze jagody
wyjątkowo duże, atrakcyjne.

Wady: niepełne wybarwienie owoców oraz

wrażliwość na przymrozki).

‘Bluecrop’

Pochodzenie: New Jersey, [GM – 37

(‘Jersey’ x ‘Pioneer’)] x CU–5
(‘Stanley’ x ‘June’)].

Owoce: duże, kuliste, lekko

spłaszczone, z intensywnym
nalotem woskowym, wyrównane;
mała blizna poszypułkowa. Grona
duże i luźne.

Pokrój krzewu: wzrost silny, pokrój

luźny, pędy wzniesione, pochylają się

pod ciężarem owoców.

Termin dojrzewania: początek sierpnia.
Przydatność odmiany: jedna z

najlepszych. Ma najmniejsze

wymagania siedliskowe. Bardzo plenna.

‘Toro’

Pochodzenie: odmiana amerykańska

powstała ze skrzyżowania ‘Earliblue’ x

‘Ivanhoe’.

Krzew: rośnie silnie, młode krzewy mają

pędy pokładające się, starsze -

wzniesione.

Owoce: bardzo duże, płaskie, w luźnych

gronach; szypułka długa, blizna

poszypułkowa duża i sucha; nalot

woskowy intensywnie niebieski.

Pokrój krzewu: luźny, początkowo

rozłożysty, później coraz bardziej kulisty.

Termin dojrzewania: podobnie jak

‘Bluecrop’, na początku sierpnia.

Przydatność odmiany: poszukiwana na

rynku owoców świeżych ze względu na

wyjątkowo duże owoce. Krzew trudny

do prowadzenia, zwłaszcza w

pierwszych latach po posadzeniu.

‘Bonifacy’

Pierwsza polska odmiana borówki wysokiej. Jej

autorami są K. Pliszka, H. Karwowska, S.
Bonifacy Nowosielski i H. Rojek

Krzew: pokrój wyniosły, pędy sztywne;

dorasta do wysokości 2 m; plonuje obficie;
podatny na choroby grzybowe.

Owoce: duże, lekko spłaszczone, o średnicy

14-20 mm, korzennym smaku i
intensywnym aromacie.

Dojrzewanie: p.VIII - IX.

‘Draper’

Pochodzenie: najnowsza odmiana

amerykańska, pochodzi od ‘Duke’.
Dojrzewanie: średnia pora dojrzewania

— kilka dni przed ‘Bluecrop’.
Krzew: silnie rosnący, pędy wzniesione.

Bardzo plenny.

Owoce: duże, wyrównane,

jasnoniebieskie, wyjątkowo jędrne,

skórka mocna, mała blizna

poszypułkowa, w luźnych gronach,

bardzo aromatyczne, do długiego

przechowywania. Zaletą jest

równomierne i prawie równoczesne

dojrzewanie owoców (do zbioru

maszynowego).

‘Brigitta Blue’

Pochodzenie: Australia, z wolnego

zapylenia odmiany ‘Lateblue’.

Krzew: rośnie silnie, ma pokrój

wzniesiony, nieco rozłożysty. Plenny.

Zawiązuje dużo pąków kwiatowych. W

pierwszych latach rośnie słabo.

Owoce: średniej wielkości lub duże,

jasnoniebieskie, jędrne, z małą blizną

poszypułkową, lekko kwaskowate.

Termin dojrzewania: na Mazowszu

zaraz po odmianie ‘Bluecrop’.

Przydatność: do uprawy w

najcieplejszych rejonach.

‘Nelson’

Krzew: dość silny, do 160 cm, pokrój
wzniesiony, pędy sztywne; plenność
duża.
Owoce: duże i bardzo duże,
aromatyczne i

bardzo smaczne, w

luźnych gronach, długo nie opadają,
dobrze znoszą

transport.

Termin dojrzewania:

‘Darrow’

Krzew: do 150 cm, pokrój rozłożysty,

pędy

sztywne.

Owoce: bardzo duże, o atrakcyjnym

smaku. W chłodne lata nie wszystkie

mogą

dojrzewać.

Dojrzewanie: koniec sierpnia i

początek

września.

Przydatność: wymaga ciepłych

stanowisk.

'Liberty'

Pochodzenie: odmiana powstała ze

skrzyżowania ‘Brigitta Blue’ x ‘Elliott’.

Krzew: rośnie silnie, pędy wzniesione.
Owoce: średniej wielkości i duże,

jasnoniebieskie, bardzo jędrne, z
małą blizną poszypułkową, smaczne,
lekko kwaskowate, przypominają
'Brigitta Blue'.

Dojrzewanie: tuż przed ‘Elliott’.

‘Elliott’

Krzew: rośnie silnie, do 2 m wysokości,

bardzo plenny.

Owoce: średniej wielkości.
Dojrzewanie: od pocz. września do poł.

października.

Przydatność: doskonale nadaje się do

zbioru maszynowego i długiego

przechowywania. Owoce mogą być

cierpkie, jeżeli wrzesień jest chłodny i

wilgotny.

‘Aurora’

• Bardzo późna odmiana z Uniwersytetu

Stanowego Michigan. Wg danych
amerykańskich dojrzewa 7–10 dni po
‘Elliott’.

• Krzew lekko rozłożysty, silnie rosnący.

Plonuje obficie.

• Jagody średniej wielkości lub duże (o

20%

większe niż ‘Elliott’), niebieskie,

nieco

cierpkie, z małą blizną

poszypułkową.

•

Prawdopodobnie zbyt późna do
warunków Polski, ale może być
przydatna do uprawy pod osłonami.

1.Nawożenie

Gatun

ek

N

P

K Ca

M

g

S

Fe B Mn

Z
n

Cu

%

ppm

1,

5

0,

1

0,

4

0,

3

0,

2

0,0

5

60 1

0

20-

20

0

10 10

2,

1

0,

2

1,

6

1,

7

0,

3

0,0

5

40 4

0

85 25

9