OSTRE ZAKAŻENIA

UKŁADU

ODDECHOWEGO

OSTRE ZAKAŻENIA

UKŁADU

ODDECHOWEGO

KLINIKA PEDIATRII,

KLINIKA PEDIATRII,

ENDOKRYNOLOGII, DIABETOLOGII,

ENDOKRYNOLOGII, DIABETOLOGII,

CHORÓB METABOLICZNYCH I

CHORÓB METABOLICZNYCH I

KARDIOLOGII WIEKU ROZWOJOWEGO

KARDIOLOGII WIEKU ROZWOJOWEGO

PAM

PAM

ANITA HORODNICKA -JÓZWA

ANITA HORODNICKA -JÓZWA

EPIDEMIOLOGIA
SCHORZEŃ UKŁADU
ODDECHOWEGO

EPIDEMIOLOGIA
SCHORZEŃ UKŁADU
ODDECHOWEGO

1.

1.

najczęstsze schorzenia wieku

najczęstsze schorzenia wieku

dziecięcego

dziecięcego

2.

2.

40 - 43 % ogółu przyczyn zgłaszalności

40 - 43 % ogółu przyczyn zgłaszalności

3.

3.

18 - 42 % ogółu przyczyn hospitalizacji

18 - 42 % ogółu przyczyn hospitalizacji

4.

4.

najczęstsza przyczyna absencji dzieci

najczęstsza przyczyna absencji dzieci

w żłobkach, przedszkolach i szkołach

w żłobkach, przedszkolach i szkołach

oraz ich matek w pracy

oraz ich matek w pracy

Czynniki warunkujące
częstość i ciężkość zakażeń
układu oddechowego

Czynniki warunkujące

częstość i ciężkość zakażeń
układu oddechowego

Endogenne:

Endogenne:

1.

1.

anatomiczno - fizjologiczne

anatomiczno - fizjologiczne

2.

2.

immunologiczne ( wrodzone defekty

immunologiczne ( wrodzone defekty

odporności,niedojrzałość

odporności,niedojrzałość

immunologiczna)

immunologiczna)

3.

3.

genetyczne ( niedobór antytrypsyny,

genetyczne ( niedobór antytrypsyny,

mukowiscydoza )

mukowiscydoza )

4.

4.

wrodzone wady rozwojowe, zaburzenia

wrodzone wady rozwojowe, zaburzenia

czynności rzęsek

czynności rzęsek

Czynniki egzogenne

Czynniki egzogenne

1.

1.

zakażenia

zakażenia

2.

2.

czynne i bierne palenie

czynne i bierne palenie

3.

3.

zanieczyszczenia środowiska

zanieczyszczenia środowiska

4.

4.

lekooporność

lekooporność

5.

5.

alergeny, aerozole

alergeny, aerozole

6.

6.

choroby współistniejące: krzywica,

choroby współistniejące: krzywica,

zaburzenia odżywiania,

zaburzenia odżywiania,

niedokrwistość

niedokrwistość

ODRĘBNOŚCI ANATOMICZNO -
FIZJOLOGICZNE UKŁADU
ODDECHOWEGO U DZIECKA

ODRĘBNOŚCI ANATOMICZNO -
FIZJOLOGICZNE UKŁADU
ODDECHOWEGO U DZIECKA

1.

1.

krótkie i wąskie drogi oddechowe

krótkie i wąskie drogi oddechowe

2.

2.

szeroka tchawica

szeroka tchawica

3.

3.

kształt klatki piersiowej

kształt klatki piersiowej

4.

4.

budowa błony śluzowej( niedojrzałość

budowa błony śluzowej( niedojrzałość

immunologiczna komórkowa i

immunologiczna komórkowa i

humoralna, słabo rozwinięty aparat

humoralna, słabo rozwinięty aparat

rzęskowy, niedorozwój gruczołów

rzęskowy, niedorozwój gruczołów

śluzowych i surowiczo -

śluzowych i surowiczo -

śluzowych,obfite unaczynienie

śluzowych,obfite unaczynienie

ODRĘBNOŚCI
ANATOMICZNE (c.d.)

ODRĘBNOŚCI
ANATOMICZNE (c.d.)

1.

1.

mała powierzchnia oddechowa,

mała powierzchnia oddechowa,

objętość płuc i liczba

objętość płuc i liczba

pęcherzyków płucnych ( ok. 5

pęcherzyków płucnych ( ok. 5

roku życia płuca wykształcone są

roku życia płuca wykształcone są

tak jak u dorosłych)

tak jak u dorosłych)

2.

2.

słabo rozwinięta mięśniówka

słabo rozwinięta mięśniówka

oskrzeli i tkanki łącznej

oskrzeli i tkanki łącznej

elastycznej

elastycznej

ETIOLOGIA OSTRYCH

ZAKAŻEŃ UKŁADU

ODDECHOWEGO

ETIOLOGIA OSTRYCH

ZAKAŻEŃ UKŁADU

ODDECHOWEGO

1.

1.

WIRUSY 70 - 90% ( !!! ):wirusy

WIRUSY 70 - 90% ( !!! ):wirusy

RS - Rhinovirus, Coronavirus,

RS - Rhinovirus, Coronavirus,

Influenza virus, Parainfluenza

Influenza virus, Parainfluenza

virus, Adenovirus, Enterovirus.

virus, Adenovirus, Enterovirus.

2.

2.

BAKTERIE:

BAKTERIE:

Gram dodatnie: Streptococcus

Gram dodatnie: Streptococcus

pneumoniae, Staphylococcus

pneumoniae, Staphylococcus

aureus, Streptococcus pyogenes

aureus, Streptococcus pyogenes

Influenza Virus

Influenza Virus

1.

1.

RNA

RNA

wirus

wirus

,

,

genom z 8

genom z 8

segmentów

segmentów

2.

2.

3 typ

3 typ

y

y

: A, B, C

: A, B, C

(Courtesy of Linda
Stannard, University of
Cape Town, S.A.)

Parainfluenza Virus

Parainfluenza Virus

1.

1.

ssRNA

ssRNA

wirus

wirus

2.

2.

enveloped,

enveloped,

pleomorphic

pleomorphic

morphology

morphology

3.

3.

5 serotyp

5 serotyp

ów

ów

: 1, 2, 3,

: 1, 2, 3,

4a and 4b

4a and 4b

4.

4.

No common group

No common group

antigen

antigen

5.

5.

Closely related to

Closely related to

Mumps virus

Mumps virus

(Linda Stannard, University of Cape Town, S.A.)

Adenovirus

Adenovirus

1.

1.

ds DNA

ds DNA

w

w

irus

irus

2.

2.

non-enveloped

non-enveloped

3.

3.

znanych

znanych

47

47

serotyp

serotyp

ów

ów

4.

4.

Klasyfikowany do

Klasyfikowany do

6

6

podgrup

podgrup

: A to F

: A to F

(Linda Stannard, University of Cape
Town, S.A.)

Rhinovirus

Rhinovirus

1.

1.

ssRNA

ssRNA

w

w

irus

irus

2.

2.

należy do rodziny

należy do rodziny

picornavirus

picornavirus

3.

3.

acid-labile

acid-labile

4.

4.

Znanych

Znanych

przynajmniej 100

przynajmniej 100

serotypów

serotypów

Reconstructed Image of rhinovirus
particle (Institute for Molecular Virology)

Coronavirus

Coronavirus

1.

1.

ssRNA

ssRNA

w

w

irus

irus

2.

2.

Enveloped,

Enveloped,

pleomorphic

pleomorphic

morphology

morphology

3.

3.

2 serogroups:

2 serogroups:

OC43 and 229E

OC43 and 229E

ETIOLOGIA - C.D.

ETIOLOGIA - C.D.

1.

1.

Gram ujemne: Haemophilus

Gram ujemne: Haemophilus

influenzae, Klebsiella

influenzae, Klebsiella

pneumoniae, Proteus, Legionella

pneumoniae, Proteus, Legionella

2.

2.

Rickettsia, Chlamydia

Rickettsia, Chlamydia

trachomatis (psitacci)

trachomatis (psitacci)

3.

3.

Mycoplasma pneumoniae

Mycoplasma pneumoniae

4.

4.

Pneumocistis carini

Pneumocistis carini

5.

5.

Candida albicans, Aspergillus

Candida albicans, Aspergillus

Drogi zakażenia

Drogi zakażenia

OSTRE ZAPALENIE

JAMY NOSOWO -

GARDŁOWEJ

OSTRE ZAPALENIE

JAMY NOSOWO -

GARDŁOWEJ

1.

1.

najpospolitsze zakażenie u dzieci

najpospolitsze zakażenie u dzieci

2.

2.

wywoływana przez 200 serologicznie

wywoływana przez 200 serologicznie

różnych wirusów (rhinowirusy)

różnych wirusów (rhinowirusy)

lub

lub

bakterie (paciorkowce)

bakterie (paciorkowce)

3.

3.

zakaźność:od kilku godzin do 2 dni od

zakaźność:od kilku godzin do 2 dni od

wystąpienia objawów

wystąpienia objawów

4.

4.

występowanie:najczęściej u dzieci do 2

występowanie:najczęściej u dzieci do 2

roku życia.

roku życia.

OSTRE ZAPALENIE JAMY
NOSOWO-GARDŁOWEJ
C.D.

OSTRE ZAPALENIE JAMY
NOSOWO-GARDŁOWEJ
C.D.

1.

1.

faza ostra trwa 2-4 dni

faza ostra trwa 2-4 dni

2.

2.

objawy:dzieci do 3 rż.:gorączka,wyciek z

objawy:dzieci do 3 rż.:gorączka,wyciek z

nosa,często nacieczenie bębenków,czasem

nosa,często nacieczenie bębenków,czasem

wymioty,biegunka ;dzieci>3rż.suchość

wymioty,biegunka ;dzieci>3rż.suchość

nosa i gardła,kichanie,śluzowy wyciek z

nosa i gardła,kichanie,śluzowy wyciek z

nosa,który z czasem gęstnieje,ból gardła.

nosa,który z czasem gęstnieje,ból gardła.

3.

3.

powikłania:zapalenie ucha środkowego,

powikłania:zapalenie ucha środkowego,

ostre zapalenie zatok przynosowych, ropień

ostre zapalenie zatok przynosowych, ropień

okołomigdałkowy

okołomigdałkowy

, ostre zapalenie krtani,

, ostre zapalenie krtani,

zapalenie płuc

zapalenie płuc

Zapalenie zatok
przynosowych

Zapalenie zatok
przynosowych

Proces zapalny błony śluzowej

Proces zapalny błony śluzowej

zatok spowodowany

zatok spowodowany

zaburzeniem ich drenażu i

zaburzeniem ich drenażu i

wentylacji będących

wentylacji będących

następstwem zakażenia, alergii

następstwem zakażenia, alergii

lub szczególnej budowy

lub szczególnej budowy

anatomicznej w obrębie obszaru

anatomicznej w obrębie obszaru

ujściowo przewodowego

ujściowo przewodowego

Zapalenie zatok

przynosowych-etiologia

Zapalenie zatok

przynosowych-etiologia

1.

1.

Wirusowa:

Wirusowa:

wirus grypy,paragrypy,

wirus grypy,paragrypy,

rhinovirus

rhinovirus

2.

2.

Bakteryjna:

Bakteryjna:

w 90 % przypadków

w 90 % przypadków

zakażeń bakteryjnych:

zakażeń bakteryjnych:

Streptococcus pneumoniae,

Streptococcus pneumoniae,

Haemophilus influenzae, moraxella

Haemophilus influenzae, moraxella

catarrhalis oraz Strepyococcus

catarrhalis oraz Strepyococcus

pyogenes Staphylococcus aureus

pyogenes Staphylococcus aureus

Ostre zapalenie zatok

Ostre zapalenie zatok

1.

1.

Zatok

Zatok

szczękowych:

szczękowych:

głównie u dzieci

głównie u dzieci

powyżej 5-6 roku życia, jako powikłanie

powyżej 5-6 roku życia, jako powikłanie

ostrego zakażenia wirusowego górnych

ostrego zakażenia wirusowego górnych

dróg oddechowych, chorób zakaźnych

dróg oddechowych, chorób zakaźnych

wieku dziecięcego, przechodzenia

wieku dziecięcego, przechodzenia

stanu zapalnego przez zębodoły zębów

stanu zapalnego przez zębodoły zębów

przedtrzonowych i trzonowych

przedtrzonowych i trzonowych

2.

2.

Zatok

Zatok

czołowych:

czołowych:

u dzieci starszych,

u dzieci starszych,

związane z rozwojem zatok czołowych i

związane z rozwojem zatok czołowych i

ich stopniowym upowietrznianiem

ich stopniowym upowietrznianiem

Ostre zapalenie zatok

(2)

Ostre zapalenie zatok

(2)

3.

3.

Zatok sitowych

Zatok sitowych

: czasami u młodszych

: czasami u młodszych

dzieci. Ze względu na położenie

dzieci. Ze względu na położenie

pomiędzy jamą nosa, oczodołem i

pomiędzy jamą nosa, oczodołem i

przednim dołem czaszki przebieg

przednim dołem czaszki przebieg

ciężki-

ciężki-

duże zagrożenie rozwoju

duże zagrożenie rozwoju

ciężkich powikłań!!!

ciężkich powikłań!!!

4. Ostre zapalenie

4. Ostre zapalenie

zatoki klinowej

zatoki klinowej

-

-

rzadko i najczęściej towarzyszy

rzadko i najczęściej towarzyszy

zapaleniu innych zatok

zapaleniu innych zatok

Ostre zapalenie zatok-

objawy kliniczne

Ostre zapalenie zatok-

objawy kliniczne

1.

1.

Ból i rozpieranie w okolicy oczodołu

Ból i rozpieranie w okolicy oczodołu

2.

2.

Bóle głowy

Bóle głowy

3.

3.

Spływanie wydzieliny śluzowo-

Spływanie wydzieliny śluzowo-

ropnej do nosogardła

ropnej do nosogardła

4.

4.

Uczucie zatkania nosa

Uczucie zatkania nosa

5.

5.

Rozdrażnienie lub senność

Rozdrażnienie lub senność

6.

6.

Temperatura powyżej 38 stopni C

Temperatura powyżej 38 stopni C

Ostre zapalenie zatok

-rozpoznanie

Ostre zapalenie zatok

-rozpoznanie

1.

1.

Wywiad

Wywiad

2.

2.

Badanie laryngologiczne

Badanie laryngologiczne

3.

3.

Badania dodatkowe: parametry

Badania dodatkowe: parametry

ostrego stanu zapalnego, rtg

ostrego stanu zapalnego, rtg

zatok, tomografia komputerowa

zatok, tomografia komputerowa

lub rezonans magnetyczny zatok

lub rezonans magnetyczny zatok

Ostre zapalenie zatok -

leczenie

Ostre zapalenie zatok -

leczenie

1.

1.

Zachowawcze: antybiotykoterapia

Zachowawcze: antybiotykoterapia

14-21 dni, obkurczanie ujść zatok,

14-21 dni, obkurczanie ujść zatok,

leki przeciwbólowe i

leki przeciwbólowe i

przeciwgorączkowe

przeciwgorączkowe

2.

2.

Chirurgiczne

Chirurgiczne

3.

3.

Gdy poziomy płynów w zatoce –

Gdy poziomy płynów w zatoce –

punkcja zatoki

punkcja zatoki

Powikłania schorzeń

zapalnych zatok

Powikłania schorzeń

zapalnych zatok

1.

1.

Powikłania oczodołowe

Powikłania oczodołowe

2.

2.

Zapalny obrzęk powiek

Zapalny obrzęk powiek

3.

3.

Zapalenie tkanek miękkich oczodołu

Zapalenie tkanek miękkich oczodołu

4.

4.

Ropień podokostnowy oczodołu

Ropień podokostnowy oczodołu

5.

5.

Ropień oczodołu-masywny wytrzeszcz

Ropień oczodołu-masywny wytrzeszcz

gałki ocznej z pełnym

gałki ocznej z pełnym

unieruchomieniem, opadnięcie powieki

unieruchomieniem, opadnięcie powieki

6.

6.

Zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej

Zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej

7.

7.

Zapalenie kości płaskich czaszki

Zapalenie kości płaskich czaszki

Powikłania

wewnątrzczaszkowe

zapalenia zatok

Powikłania

wewnątrzczaszkowe

zapalenia zatok

1.

1.

Zapalenie opon mózgowo-

Zapalenie opon mózgowo-

rdzeniowych

rdzeniowych

2.

2.

Ropień nadtwardówkowy

Ropień nadtwardówkowy

3.

3.

Ropień podtwardówkowy

Ropień podtwardówkowy

4.

4.

Ropień mózgu

Ropień mózgu

5.

5.

Zakrzepowe zapalenie zatok

Zakrzepowe zapalenie zatok

żylnych opony twardej

żylnych opony twardej

Choroby gardła

Choroby gardła

Zapalenie gardła:

Zapalenie gardła:

stan zapalny

stan zapalny

obejmujący błonę śluzową i

obejmujący błonę śluzową i

tkankę limfatyczną gardła

tkankę limfatyczną gardła

Etiologia

Etiologia

w 70-90% wirusowa; 10-

w 70-90% wirusowa; 10-

30% zakażenia bakteryjne

30% zakażenia bakteryjne

Główny czynnik etiologiczny:

Główny czynnik etiologiczny:

Streptococcus pyogenes beta-

Streptococcus pyogenes beta-

hemolizujący grupy A

hemolizujący grupy A

Angina-ostre zapalenie

tkanki chłonnej gardła

Angina-ostre zapalenie

tkanki chłonnej gardła

1.

1.

Charakterystyczne objawy

Charakterystyczne objawy

niezależnie od etiologii:

niezależnie od etiologii:

-

silny ból gardła, nasilający się przy

silny ból gardła, nasilający się przy

połykaniu, który może promieniować

połykaniu, który może promieniować

do ucha

do ucha

-

Przekrwienie i obrzęk migdałków

Przekrwienie i obrzęk migdałków

-

Wysięk włóknikowy na migdałkach

Wysięk włóknikowy na migdałkach

-

Odczyn zapalny z węzłów chłonnych

Odczyn zapalny z węzłów chłonnych

szyi

szyi

Angina –różnicowanie

Angina –różnicowanie

WIRUSOWA:

WIRUSOWA:

często przebiega z zapaleniem

często przebiega z zapaleniem

spojówek,błony śluzowej nosa, objawami

spojówek,błony śluzowej nosa, objawami

nieżytowymi z krtani

nieżytowymi z krtani

W badaniu przedmiotowym: grudkowe lub

W badaniu przedmiotowym: grudkowe lub

pęcherzykowe,drobne zmiany na

pęcherzykowe,drobne zmiany na

podniebieniu miękkim, czasami zmiany

podniebieniu miękkim, czasami zmiany

nadżerkowe lub wrzodziejące

nadżerkowe lub wrzodziejące

Czasami naloty lub wysięk włóknikowy na

Czasami naloty lub wysięk włóknikowy na

podniebieniu miękkim i migdałkach

podniebieniu miękkim i migdałkach

Powiększenie i bolesność węzłów chłonnych

Powiększenie i bolesność węzłów chłonnych

szyjnych

szyjnych

Angina bakteryjna-

etiologia

paciorkowcowa

Angina bakteryjna-

etiologia

paciorkowcowa

1.

1.

Nagły początek objawów (bez

Nagły początek objawów (bez

objawów kataralnych)

objawów kataralnych)

2.

2.

Wysoka gorączka

Wysoka gorączka

3.

3.

Bóle głowy, brzucha,wymioty,

Bóle głowy, brzucha,wymioty,

utrata apetytu

utrata apetytu

4.

4.

Silny ból gardła z utrudnieniem

Silny ból gardła z utrudnieniem

połykania

połykania

Angina paciorkowcowa-

badanie przedmiotowe

Angina paciorkowcowa-

badanie przedmiotowe

1.

1.

Rozlane, równomierne, malinowe

Rozlane, równomierne, malinowe

przekrwienie łuków

przekrwienie łuków

podniebiennych,podniebienia

podniebiennych,podniebienia

miękkiego,tylnej ściany gardła

miękkiego,tylnej ściany gardła

2.

2.

Migdałki podniebienne powiększone,

Migdałki podniebienne powiększone,

obrzęknięte, pokryte nalotem włóknikowym

obrzęknięte, pokryte nalotem włóknikowym

3.

3.

Wybroczyny na podniebieniu miękkim

Wybroczyny na podniebieniu miękkim

4.

4.

Powiększone węzły chłonne szyjne

Powiększone węzły chłonne szyjne

zmienione zapalnie, bolesne

zmienione zapalnie, bolesne

Angina herpetica

Angina herpetica

1.

1.

Czynnik etiologiczny: wirusy

Czynnik etiologiczny: wirusy

Coxsackie

Coxsackie

2.

2.

Zmiany na podniebieniu

Zmiany na podniebieniu

miękkim, tylko wzdłuż łuków

miękkim, tylko wzdłuż łuków

podniebiennych i na języczku

podniebiennych i na języczku

3.

3.

Drobne pęcherzyki przechodzące

Drobne pęcherzyki przechodzące

w bolesne owrzodzenia

w bolesne owrzodzenia

4.

4.

Wysoka gorączka

Wysoka gorączka

LECZENIE

LECZENIE

1.

1.

Etiologia wirusowa: objawowe

Etiologia wirusowa: objawowe

2.

2.

Etiologia bakteryjna:

Etiologia bakteryjna:

penicyliny fenoksymetynowe

penicyliny fenoksymetynowe

przez 10 dni, cefalosporyny I

przez 10 dni, cefalosporyny I

generacji (cefadroksyl,

generacji (cefadroksyl,

cefaleksyna), cefalosporyny II

cefaleksyna), cefalosporyny II

generacji( cefaclor, aksetyl

generacji( cefaclor, aksetyl

cefuroksymu)

cefuroksymu)

ZESPÓŁ KRUPU

(epiglottits,laryngitis,

laryngotracheobronchitis )

ZESPÓŁ KRUPU

(epiglottits,laryngitis,

laryngotracheobronchitis )



Stan zapalny o

Stan zapalny o

etiologii wirusowej

etiologii wirusowej

lub

bakteryjnej

lub

bakteryjnej

obejmujący krtań,

obejmujący krtań,

w którym dochodzi

w którym dochodzi

do zmniejszenia jej

do zmniejszenia jej

drożności

na

drożności

na

skutek obrzęku i

skutek obrzęku i

skurczu.

skurczu.

ZAPALENIE NAGŁOŚNI

ZAPALENIE NAGŁOŚNI

1.

1.

Najczęściej 2 - 12 rok życia

Najczęściej 2 - 12 rok życia

2.

2.

brak sezonowości zachorowań

brak sezonowości zachorowań

3.

3.

etiologia: H.influenzae

etiologia: H.influenzae

4.

4.

przebieg kliniczny bardzo ciężki,

przebieg kliniczny bardzo ciężki,

szybko narastająca niedrożność krtani

szybko narastająca niedrożność krtani

5.

5.

nagłośnia obrzęknięta, przekrwiona

nagłośnia obrzęknięta, przekrwiona

6.

6.

wysoka gorączka

wysoka gorączka

7.

7.

śmiertelność 8 - 12 %

śmiertelność 8 - 12 %

Normal vs. Abnormal

Normal vs. Abnormal



Normal Epiglottis

Normal Epiglottis



Epiglottitis

Epiglottitis

EPIGLOTTITIS

EPIGLOTTITIS

Normal

Normal

Epiglottis

Epiglottis

Epiglottitis

Epiglottitis

ZAPALENIE NAGŁOŚNI
LECZENIE

ZAPALENIE NAGŁOŚNI
LECZENIE



WYŁĄCZNIE W SZPITALU !!

WYŁĄCZNIE W SZPITALU !!



Ampicillina, aminoglikozydy

Ampicillina, aminoglikozydy

( i.m. lub i.v.), cefalosporyny III

( i.m. lub i.v.), cefalosporyny III

generacji

generacji



w ciężkich przypadkach

w ciężkich przypadkach

intensywna

intensywna

terapia,tracheostomia

terapia,tracheostomia

ZAPALENIE KRTANI

ZAPALENIE KRTANI

1.

1.

BŁONICZE

BŁONICZE

: dawny krup, Corynebacterium

: dawny krup, Corynebacterium

diphteriae - obecnie b. rzadkie

diphteriae - obecnie b. rzadkie

(szczepienia)

(szczepienia)

2.

2.

charakterystyczne szarobiałe, włóknisto-

charakterystyczne szarobiałe, włóknisto-

błoinaste naloty obejmujące początkowo

błoinaste naloty obejmujące początkowo

jamę nosowo - gardłową a następnie krtań

jamę nosowo - gardłową a następnie krtań

3.

3.

ciężkie objawy toksyczne

ciężkie objawy toksyczne

4.

4.

rozpoznanie: bakteriologia

rozpoznanie: bakteriologia

5.

5.

leczenie szpitalne na oddziałach zakaźnych

leczenie szpitalne na oddziałach zakaźnych

ZAPALENIE KRTANI
-WIRUSOWE ( krup
rzekomy)

ZAPALENIE KRTANI
-WIRUSOWE ( krup
rzekomy)



Etiologia:adenowirusy, wirus paragrypy

Etiologia:adenowirusy, wirus paragrypy

typ 3 i grypy

typ 3 i grypy



chorują niemowlęta i małe dzieci,

chorują niemowlęta i małe dzieci,

częściej chłopcy, głównie jesienią i zimą

częściej chłopcy, głównie jesienią i zimą



2 - 3 dni nieżyt górnych dróg

2 - 3 dni nieżyt górnych dróg

oddechowych

oddechowych



następnie najczęściej wieczorem lub w

następnie najczęściej wieczorem lub w

nocy objawy zespołu krupu

nocy objawy zespołu krupu



ktrań przekrwiona, obrzęk, skurcz mięśni

ktrań przekrwiona, obrzęk, skurcz mięśni

ZAPALENIE WŁÓKNIKOWE

KRTANI, TCHAWICY I

OSKRZELI

ZAPALENIE WŁÓKNIKOWE

KRTANI, TCHAWICY I

OSKRZELI



Etiologia jak w wirusowym zapaleniu ktrani

Etiologia jak w wirusowym zapaleniu ktrani



charakter nawrotowy

charakter nawrotowy



duże nasilenie zmian miejscowych i ciężki

duże nasilenie zmian miejscowych i ciężki

stan ogólny

stan ogólny



martwica błony śluzowej i wysięk

martwica błony śluzowej i wysięk

włóknikowaty,masywne,rozległe

włóknikowaty,masywne,rozległe

naloty,obejmujące okolice krtani,tchawicę i

naloty,obejmujące okolice krtani,tchawicę i

oskrzela

oskrzela



ostra niewydolność oddechowa

ostra niewydolność oddechowa

LECZENIE ZESPOŁU
KRUPU

LECZENIE ZESPOŁU
KRUPU



Bezwzględna

Bezwzględna

hospitalizacja małych

hospitalizacja małych

dzieci ( ryzyko ONO )

dzieci ( ryzyko ONO )



spokój

spokój



w stanach bardzo

w stanach bardzo

ciężkich zaprzestanie

ciężkich zaprzestanie

karmienia

karmienia



duża wilgotność

duża wilgotność

powietrza

powietrza



sterydy,antybiotyki w

sterydy,antybiotyki w

osłonie

osłonie

KRZTUSIEC- wytyczne

rozpoznawania i

leczenia 2005 (Centers

for Disease Control and

Prevention)

KRZTUSIEC- wytyczne

rozpoznawania i

leczenia 2005 (Centers

for Disease Control and

Prevention)

2005 CDC guidelines

2005 CDC guidelines

Tejpratap Tiwaari, Trudy V. Murphy, John

Tejpratap Tiwaari, Trudy V. Murphy, John

Moran

Moran

KOKLUSZ - HISTORIA

KOKLUSZ - HISTORIA



Opisany w

Opisany w

1578

1578

jako zakaźna

jako zakaźna

choroba układu oddechowego u

choroba układu oddechowego u

dzieci, która rozpoczęła się w

dzieci, która rozpoczęła się w

Paryżu i szybko

Paryżu i szybko

rozprzestrzeniła na całą Europę

rozprzestrzeniła na całą Europę



Główna przyczyna

Główna przyczyna

niewydolności oddechowej i

niewydolności oddechowej i

zgonów przed erą szczepień

zgonów przed erą szczepień

KRZUSIEC- KOKLUSZ-

EPIDEMIOLOGIA

KRZUSIEC- KOKLUSZ-

EPIDEMIOLOGIA



25827 PRZYPADKÓW ZGŁOSZONYCH w

25827 PRZYPADKÓW ZGŁOSZONYCH w

USA w 2004 r

USA w 2004 r



Wg PZH w Polsce 2003 r- 2034 (5,3/100

Wg PZH w Polsce 2003 r- 2034 (5,3/100

tys) zachorowania; 2004 r- 2955 ( 7,7/100

tys) zachorowania; 2004 r- 2955 ( 7,7/100

tys)

tys)



Przenoszony drogą kropelkową podczas

Przenoszony drogą kropelkową podczas

kaszlu i kichania lub przez kontakt z

kaszlu i kichania lub przez kontakt z

wydzieliną dróg oddechowych

wydzieliną dróg oddechowych



Inkubacja 5-21 dni; średnio 7-10 dni

Inkubacja 5-21 dni; średnio 7-10 dni



Zakaźność 80%

Zakaźność 80%



Epidemie co 3-4 lata

Epidemie co 3-4 lata

KRZTUSIEC- OBJAWY

KLINICZNE

KRZTUSIEC- OBJAWY

KLINICZNE



Okres nieżytowy 1-2 tyg: podstępny

Okres nieżytowy 1-2 tyg: podstępny

początek ( wydzielina z nosa, niewysoka

początek ( wydzielina z nosa, niewysoka

gorączka, nieproduktywny kaszel);

gorączka, nieproduktywny kaszel);

niemowlęta bezdech i zaburzenia

niemowlęta bezdech i zaburzenia

oddychania

oddychania



Okres napadowy (2-6 tyg): napadowy

Okres napadowy (2-6 tyg): napadowy

kaszel, zanoszenie się, wymioty po kaszlu

kaszel, zanoszenie się, wymioty po kaszlu



Okres zdrowienia(> 2 tyg)- napady

Okres zdrowienia(> 2 tyg)- napady

rzadsze i słabsze

rzadsze i słabsze

KOKLUSZ

KOKLUSZ

paaap.org/immunize/ course/slide27.html

KOKLUSZ-DIAGNOSTYKA

LABORATORYJNA

KOKLUSZ-DIAGNOSTYKA

LABORATORYJNA



Wyhodowanie B. pertussis z

Wyhodowanie B. pertussis z

materiału pobranego z nosogardła

materiału pobranego z nosogardła

( aspirat lub wymaz) – podłoże

( aspirat lub wymaz) – podłoże

Regan-Lowe lub Bordet –Gengou

Regan-Lowe lub Bordet –Gengou



Identyfikacja DNA B. pertussis za

Identyfikacja DNA B. pertussis za

pomocą PCR

pomocą PCR

ZALECANE LECZENIE

ZALECANE LECZENIE



Makrolidy

Makrolidy

1.

1.

5-dniowy cykl leczenia azytromycyną

5-dniowy cykl leczenia azytromycyną

2.

2.

7-dniowy cykl leczenia klarytromycyną

7-dniowy cykl leczenia klarytromycyną

3.

3.

14-dniowy cykl leczenia erytromycyną

14-dniowy cykl leczenia erytromycyną

Alternatywnie

Alternatywnie

14 dni- kotrimoksazol (trimetoprim z

14 dni- kotrimoksazol (trimetoprim z

sulfametoksazolem)

sulfametoksazolem)

Dzieci powyżej 1 r.ż- leczymy w okresie do 3

Dzieci powyżej 1 r.ż- leczymy w okresie do 3

tyg od pojawienia się kaszlu

tyg od pojawienia się kaszlu

Niemowlęta do 6 tyg. od pojawienia się kaszlu

Niemowlęta do 6 tyg. od pojawienia się kaszlu

Zdjęcie dziecka z

krztuścem

Zdjęcie dziecka z

krztuścem

Duszność w przebiegu krztuśca

These are pertussis colonies
growing on a plate

These are pertussis colonies
growing on a plate

Here is a microscopic picture
of pertussis bacteria

Here is a microscopic picture
of pertussis bacteria

Koklusz- profilaktyka

poekspozycyjna

Koklusz- profilaktyka

poekspozycyjna



Antybiotykoterapia u osób z bliskiego

Antybiotykoterapia u osób z bliskiego

kontaktu z chorym do 3 tyg. Od narażenia;

kontaktu z chorym do 3 tyg. Od narażenia;

dawki takie same jak w leczeniu

dawki takie same jak w leczeniu



Zapobieganie i nadzór

Zapobieganie i nadzór

1.

1.

Szczepienia dzieci w wieku od 6 tyg do 6

Szczepienia dzieci w wieku od 6 tyg do 6

lat- szczepionka skojarzona zawierająca

lat- szczepionka skojarzona zawierająca

toksoidy błonicy i tężca oraz

toksoidy błonicy i tężca oraz

bezkomórkowe komponenty krztuśca

bezkomórkowe komponenty krztuśca

2.

2.

Zgłaszanie wszystkich przypadków

Zgłaszanie wszystkich przypadków

zachorowań

zachorowań

ZAPALENIE OSKRZELI

ZAPALENIE OSKRZELI



ETIOLOGIA

ETIOLOGIA

:

:

wirusy oddechowe: RS,

wirusy oddechowe: RS,

adenowirusy,wirusy grypy i paragrypy

adenowirusy,wirusy grypy i paragrypy

bakterie - nadkażenie

bakterie - nadkażenie



ZMIANY ANATOMOPATOLOGICZNE

ZMIANY ANATOMOPATOLOGICZNE

przekrwienie, rozpulchnienie błony

przekrwienie, rozpulchnienie błony

śluzowej, złuszczenie

śluzowej, złuszczenie

nabłonka,gromadzenie w świetle

nabłonka,gromadzenie w świetle

oskrzeli wydzieliny śluzowej z ich

oskrzeli wydzieliny śluzowej z ich

obturacją

obturacją

ZAPALENIE OSKRZELI
OBRAZ KLINICZNY

ZAPALENIE OSKRZELI
OBRAZ KLINICZNY



Objawy początkowe: nieżyt górnych dróg

Objawy początkowe: nieżyt górnych dróg

oddechowych

oddechowych



kaszel początkowo suchy potem wilgotny

kaszel początkowo suchy potem wilgotny



temperatura w normie lub podwyższona

temperatura w normie lub podwyższona



wypuk jawny lub bębenkowy

wypuk jawny lub bębenkowy



osłuchowo: świsty, furczenia, rzężenia

osłuchowo: świsty, furczenia, rzężenia

grubo i średniobańkowe W spastycznym

grubo i średniobańkowe W spastycznym

zapalniu oskrzeli duszność głównie

zapalniu oskrzeli duszność głównie

wydechowa, ONO, rozdęcie płuc, oddech

wydechowa, ONO, rozdęcie płuc, oddech

świszczący, rozlane świsty

świszczący, rozlane świsty

LECZENIE ZAPALENIA
OSKRZELI

LECZENIE ZAPALENIA
OSKRZELI



Antybiotyki jako osłona u

Antybiotyki jako osłona u

niemowląt i małych dzieci

niemowląt i małych dzieci



mukolityki ( Lasolvan, Mucomyst,

mukolityki ( Lasolvan, Mucomyst,

Mucolina, Flegamina )

Mucolina, Flegamina )



sterydy wziewne lub i.v.

sterydy wziewne lub i.v.



fizykoterapia

fizykoterapia



nawilżanie powietrza

nawilżanie powietrza

ZAPALENIE
OSKRZELIKÓW

ZAPALENIE
OSKRZELIKÓW



Ostra choroba układu oddechowego, zmiany

Ostra choroba układu oddechowego, zmiany

zapalne obejmują drobne oskrzeliki, tkankę

zapalne obejmują drobne oskrzeliki, tkankę

śródmiąższową płuc oraz pęcherzyki płucne

śródmiąższową płuc oraz pęcherzyki płucne



etiologia:wirusy RS, paragrypy typ 3, grypy,

etiologia:wirusy RS, paragrypy typ 3, grypy,

adenowirusy typ 1,2,5,7,21; wśród bakterii H.

adenowirusy typ 1,2,5,7,21; wśród bakterii H.

influenzae

influenzae



sezonowość najczęściej I i IV kwartał

sezonowość najczęściej I i IV kwartał



dzieci poniżej 2 lat, najciężej poniżej 6 mies.

dzieci poniżej 2 lat, najciężej poniżej 6 mies.



zmiany zapalne obejmują najmniejsze oskrzeliki:

zmiany zapalne obejmują najmniejsze oskrzeliki:

obrzęk, przekrwienie i martwica nabłonka błony

obrzęk, przekrwienie i martwica nabłonka błony

śluzowej, wysięk zapalny, mikroniedodma

śluzowej, wysięk zapalny, mikroniedodma

ZAPALENIE

OSKRZELIKÓW OBRAZ
KLINICZNY

ZAPALENIE

OSKRZELIKÓW OBRAZ
KLINICZNY



Przebieg bardzo ciężki , ostra niewydolność oddechowa z

Przebieg bardzo ciężki , ostra niewydolność oddechowa z

wtórną niewydolnością krążenia

wtórną niewydolnością krążenia



zaburzenia wentylacji,dyfuzji i stosunku dyfuzji do perfuzji

zaburzenia wentylacji,dyfuzji i stosunku dyfuzji do perfuzji

( hipoksemia, hipoksja,hiperkapnia, kwasica metaboliczna)

( hipoksemia, hipoksja,hiperkapnia, kwasica metaboliczna)



objawy wstępne - nieżyt górnych dróg oddechowych

objawy wstępne - nieżyt górnych dróg oddechowych



bardzo szybki rozwój choroby ( nagła śmierć łóżeczkowa 3

bardzo szybki rozwój choroby ( nagła śmierć łóżeczkowa 3

- 5 % )

- 5 % )



Wzrost temperatury, męczący kaszel o typie kokluszowym,

Wzrost temperatury, męczący kaszel o typie kokluszowym,

tachypnoe, szarość powłok skórnych, sinica

tachypnoe, szarość powłok skórnych, sinica



wypuk bębenkowy,liczne drobne rzężenia, westchnienia

wypuk bębenkowy,liczne drobne rzężenia, westchnienia

bezdechy

bezdechy

LECZENIE ZAPALENIA

OSKRZELIKÓW

LECZENIE ZAPALENIA

OSKRZELIKÓW



Wyłącznie szpital -

Wyłącznie szpital -

stan zagrożenia życia

stan zagrożenia życia



Tlenoterapia

Tlenoterapia



antybiotykoterapia

antybiotykoterapia



sterydy

sterydy

Hydrokortyzon 5 -10

Hydrokortyzon 5 -10

mg/kg m.c.

mg/kg m.c.



w niewydolności

w niewydolności

krążenia naparstnica

krążenia naparstnica



nawodnienie i rkz

nawodnienie i rkz

Najważniejsze wytyczne

dotyczące leczenia zapalenia

oskrzelików- leczenie

wczesnego stadium choroby

Najważniejsze wytyczne

dotyczące leczenia zapalenia

oskrzelików- leczenie

wczesnego stadium choroby



Nie zaleca się rutynowego stosowania

Nie zaleca się rutynowego stosowania

leków rozszerzających oskrzela w

leków rozszerzających oskrzela w

postaci wziewnej

postaci wziewnej



Nie zaleca się stosowania

Nie zaleca się stosowania

glikokortykosterydów w inhalacjach

glikokortykosterydów w inhalacjach



U wybranych pacjentów można rozważyć

U wybranych pacjentów można rozważyć

zastosowanie adrenaliny w inhalacjach

zastosowanie adrenaliny w inhalacjach

( jeżeli w ciągu 60 min po pierwszej

( jeżeli w ciągu 60 min po pierwszej

inhalacji brak poprawy – nie powtarzać)

inhalacji brak poprawy – nie powtarzać)

ZAPALENIE PŁUC

ZAPALENIE PŁUC



Zmiany zapalne, które obejmują w

Zmiany zapalne, które obejmują w

stopniu dominującym pęcherzyki

stopniu dominującym pęcherzyki

płucne i zrąb płuc.Martwica

płucne i zrąb płuc.Martwica

nabłonka oskrzelików i pęcherzyków

nabłonka oskrzelików i pęcherzyków

płucnych, wysięk zapalny obrzęk i

płucnych, wysięk zapalny obrzęk i

nacieczenie zrębu płuc.

nacieczenie zrębu płuc.



U niemowląt i małych dzieci

U niemowląt i małych dzieci

występuje prawie zawsze postać

występuje prawie zawsze postać

odoskrzelowego, wieloogniskowego

odoskrzelowego, wieloogniskowego

zapalenia płuc, u dzieci starszych

zapalenia płuc, u dzieci starszych

częściej zapalenie jednoogniskowe

częściej zapalenie jednoogniskowe