otatki:Epidemiologia/6

Z UMPedia

< Notatki:Epidemiologia

Spis treści

Definicja zatrucia pokarmowego

1 definicja: Zatrucia są ostrymi stanami chorobowymi, wywołanymi spożyciem pokarmu
zawierającego patogenne drobnoustroje lub toksyny bakteryjne. Przebiegają one z wymiotami, bólami
brzucha i biegunkami. Źródłami zakażenia są człowiek lub zwierzę (chory lub nosiciel). Nośnikiem są
produkty spożywcze i woda.
2 definicja: Zatrucia to zachorowania przebiegające z objawami ostrego nieżytu żołądkowo-
jelitowego, które występuje albo po spożyciu pokarmów skażonych niektórymi bakteriami lub ich
toksynami albo spowodowane jest spożyciem pokarmów zawierających substancje toksyczne
pochodzenia niebakteryjnego (np. grzyby, środki ochrony roślin).

Postacie zatrucia pokarmowego

cholerowata - bardzo częste wypróżnienia, bezwiedne oddawanie stolca, obfite wymioty -
odwodnienie. Może dojść do niewydolności nerek.

1.

czerwonkowata - w stolcu pojawia się krew, silne bóle dolnego odcinka przewodu pokarmowego.

2.

durowata - przy zatruciu salmonellą, bakterie z przewodu pokarmowego dostają się do krwi;
gorączka, uporczywe bóle głowy, złe samopoczucie. Powikłaniem może być zapalenie kości, ropniaki
kiedy bakterie osiądą na narządach.

3.

Etiologia zatruć pokarmowych

toksyinfekcje - spożycie znacznej liczby żywych czynników infekcyjnych, z ich rozmnożeniem i
wydzieleniem endotoksyn:

Campylobacter jejuni
Yersinia enterocolica
biegunki wirusowe (wirusy Rota, Norwolk Agent, Adenowirusy)

niebakteryjne:

grzyby
środki chemiczne (np. środki ochrony roślin)
histamina (?) z rozkładu bakteryjnego ryb z rodziny makrelowatych, nadmierne pocenie się,
mrowienie ust

intoksykacje - spowodowane przez toksyny:

Staphylococcus aureus
Escherichia coli
Clostridium botulinum

okres inkubacji

czas choroby

dawka, MID*

Clostridium botulinum

12-96 h

zgon po 1-8dniach,
powolna

0,005-1 mikrogramów
toksyny

1 z 3

2009-04-03 17:34

rekonwalescencja - 6-8
m-cy

Staphylococcus aureus

2-6 h

3-24 h

enterotoksyna gronkowca
1-25 mikrogramów

Salmonella

12-24 h

przeciętnie 3 dni

MID - minimalna ilość infekcyjna

Toksyinfekcje

Powstają w wyniku spożycia wraz z pokarmem żywych drobnoustrojów, niezbędna jest obecność żywych
komórek bakterii (Salmonella spp., Campylobacter jejuni, Rotawirusy).

Salmonella spp.:

główne źródło: przewód pokarmowy człowieka i zwierząt
zidentyfikowano ponad 2500 serotypów
adaptuje się do ekstremalnych warunków środowiska
objawy: umiarkowana gorączka, nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha, dreszcze
śmiertelność: 4,1%
ma ruchliwą perytrychalną wić
salmonelli nie leczy się antybiotykami, bo stają się na nie odporne, podaje się natomiast probiotyki
nośniki: drób i produkty drobiowe, wołowina, ryby, jajka, owoce, warzywa
salmonelle są zarazkami chorobotwórczymi, ale powodują zakażenie tylko wtedy gdy pokarm: stanowi
dobrą pożywkę dla bakterii; zostanie zakażony bakteriami; temp. otoczenia jest odpowiednia (7-46
stopni C)
czas od zakażenia do wystąpienia zatrucia wynosi 4 h
salmonelle niszczy gotowanie
ludzka (jeden rezerwuar): S.typhi, S.paratyphi A i C - nie wywołują zatruć pokarmowych
serotypy zaadoptowane do gospodarza: S.gallinorum (drób), S.dublin (bydło)
serotypy nie adaptujące się: patogeny żywnościowe

Campylobacter jejuni:

źródło: zwierzęta ciepłokrwiste (drób)
wydaje się być "delikatną": wzrost temp. 25-45 stopni C, łatwo niszczona przez pasteryzację

Rotawirusy

choroba sezonowa, najczęściej wśród dzieci w wieku 6-12 m-cy
nagłe pojawienie się wymiotów i biegunki
początek choroby: łagodny lub umiarkowany, wzrost temp. ciała przez 1-2 dni
okres wylęgania: ok. 24 h
duża śmiertelność wśród dzieci (nasilona biegunka - odwonienie - wstrząs); biegunka krwista -
uszkodzenie błony śluzowej jelita

Intoksykacje

Są to rzeczywiste zatrucia pokarmowe - w wyniku działania toksyny wytworzonej przez drobnoustroje w
żywności przed jej spożyciem, drobnoustroje nie rozwijają się w przewodzie pokarmowym człowieka i udział
żywych komórek nie jest konieczny (Staphylococcus aureus, Clostridium perfingens, Escherichia coli, jad
kiełbasiany).

Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty):

2 z 3

2009-04-03 17:34

zatrucia pokarmowe mniej niebezpieczne
gram-dodatnie, względnie beztlenowe ziarniaki
występuje pospolicie (jama nosowo-gardłowa, skóra, powietrze, woda,ścieki)
zatruć dokonują produkowane enterotoksyny
nie uszkadza je gotowanie
są w kremach,sałatkach, lodach
objawy: nudności, wymioty, biegunka
czas wylęgania 2-8 h, średnio 3 h
czas trwania choroby: 1 dzień
gorączka zazwyczaj nie występuje

Clostridium perfingens:

nagłe pojawienie się kolki jelitowej i biegunki
niezbyt częste wymioty
przebieg choroby: łagodny, krótki (1 dzień)
wzrost temp. ciała przez 1-2 dni
okres wylęgania 8-22 h, średnio 10-12 h

Escherichia coli - biegunki wywołane przez bakterie tej grupy mogą być przyczyną ciężko przebiegających
zatruć charakteryzujących się bezkrwawymi, wodnistymi stolcami z małą zawartością śluzu, kwasicą,
odwodnieniem, silnie zaznaczonymi objawami, ogólnym rozbiciem, którym nie towarzyszy podwyższona
temp. ciała. Okres wylęgania: 1-2 dni.

Jad kiełbasiany (toksyna Clostridium botulinum - laseczka beztlenowa):

egzotoksyny w żywności, same bakterie mogą zginąć
egzotoksyna o wysokiej termostabilności
sklasyfikowano 7 różnych antygenowo grup tej bakterii (A-G)
źródło: konserwy domowe, żywność pakowana, żywność pochodzenia zwierzęcego, warzywa
toksyny tworzą się w żywności w warunkach beztlenowych
może doprowadzić do obustronnego porażenia nn. czaszkowych
objawy wstępne: nieswoiste (2-24 h)
objawy swoiste: zmiany w obwodowym i OUN
toksyny odporne na działanie kwasów, niskich temperatur
przetrwalniki najczęściej występują w glebie
wysoka temp. niszczy toksynę
okres wylęgania: poniżej 12 h

Leczenie zatruć pokarmowych polega głównie na uzupełnianiu strat wodno-elektrolitowych.

Źródło: „http://umpedia.pulsum.pl/wiki/index.php?title=Notatki:Epidemiologia/6”
Kategorie: (+)

Tę stronę ostatnio zmodyfikowano 21:59, 31 mar 2009.
Treść udostępniana na licencji GNU Free Documentation License 1.2.

3 z 3

2009-04-03 17:34