Zasady udzielania pierwszej pomocy.

Pierwsza pomoc to podstawowe czynności, które wykonywane są przed przybyciem lekarza pogotowia ratunkowego, mające na celu ratowanie zdrowia lub życia ludzi, którzy doznali obrażeń. Większość z nas czuje pewną obawę przy zetknięciu się z "rzeczywistością", rodzą się różne wątpliwości w przypadkach skomplikowanych. Jeżeli te uczucia zostaną przezwyciężone, łatwiej będzie działać rozsądnie i celowo. Rozważając wszelkie ryzyko postępować należy zgodnie ze złotą maksymą: " Po pierwsze nie szkodzić".

Ratownik powinien :

1. Ocenić sytuację:

• szybko i spokojnie us4talić co się stało,

• zlokalizować zagrożenie dla siebie i poszkodowanego,

• nie narażać się na niebezpieczeństwo.

2. Zabezpieczyć teren :

- chronić poszkodowanego przed zagrożeniem,

- nie próbować robić zbyt wiele na własną rękę.

3. Ocenić stan poszkodowanego i udzielić pierwszej pomocy :

- jeśli są co najmniej dwie osoby poszkodowane, ustalić celowe rozsądne działanie na

podstawie wniosków z obserwacji. .

4. Niezwłocznie wezwać karetkę pogotowia i upewnić się, czy jest już w drodze lub zlecić

komuś pomoc specjalistyczną.

W każdej niebezpiecznej sytuacji należy podjąć trzy następujące działania:

- określić stopień zagrożenia,

- usunąć przyczynę zagrożenia,

- ocenić stan ofiary.

Dopiero wtedy można posłużyć się diagramem decyzyjnym umieszczonym poniżej w celu zdecydowania jakiego typu działania należy podjąć

Zranienia, krwawienia tętnicze i żylne.

Każde rozerwanie powierzchni skóry lub tkanek nazywane jest zranieniem. Większość zranień to rany otwarte z przerwaniem ciągłości skóry, z których wydobywa się krew i inne płyny organizmu, a przedostają się drobnoustroje, wywołujące zakażenie. Zranienia zamknięte charakteryzujące się wypływem krwi z układu krążenia do wewnątrz ciała noszą nazwę krwawienia wewnętrznego. Krwawienie klasyfikuje się na podstawie rodzaju uszkodzonego naczynia krwionośnego, tętnicy, żyły lub naczynia włosowatego.

Krwawienie tętnicze.

Krew utlenowana jest jaskrawo-czerwona i pod wpływem ciśnienia wytworzonego przez pracujące serce, wytryskuje z ran równomiernie z biciem serca. Krwawienie z dużych tętnic może występować w postaci strumienia krwi tryskającego na wysokość kilkudziesięciu centymetrów co może bardzo szybko doprowadzić do całkowitego wykrwawienia.

Krwawienie żylne.

Krew żylna jest ciemnoczerwona z powodu małej zawartości tlenu. Wypływa z rany - jednostajnym strumieniem. Krew z żył dużych może wypływać w dużych ilościach.

Krwawienie z naczyń włosowatych.

Ten rodzaj krwawienia charakteryzuje się sączeniem krwi i występuje we wszystkich rodzajach ran, chociaż początkowe krwawienie z naczyń jest obfite, to jednak utrata krwi jest niewielka. Tępe uderzenia mogą uszkodzić naczynia włosowate pod skórą powodując krwawienie do tkanek.

Przyczyny uszkodzenia układu krwionośnego.

1. Zadziałania z zewnątrz gwałtownego urazu: pchnięć ostrym narzędziem,

cięcie powodujące powstanie rany.

2. Tępy uraz od zewnątrz (uderzenie, cios) skóra może przy tym być nieuszkodzona.

3. Zranienie naczyń krawędziami złamanej kości.

4. Samoistne pęknięcie naczynia na osłabionym odcinku.

5. Rozerwanie dużych mas tkankowych na całej kończynie.

Wielkość krwawienia :

- Zależy od rodzaju i przekroju naczynia krwionośnego. Nie można ogólnie stwierdzić, że

krwawienie tętnicze jest z reguły cięższe od żylnego. Skaleczona żyła o dużym przekroju

np. żylak krwawi silnej niż mała tętnica.

• Duży ubytek krwi wywołuje objawy wstrząsu krwotocznego. Strata około 1 litra krwi w

krótkim czasie stanowi zagrożenie życia.

• Szybki i duży ubytek krwi może doprowadzić do zgonu

• Wynaczynienie krwi do worka osierdziowego powoduje tamponadę serca,

• Wynaczynienie krwi nawet niewielkiego stopnia do mózgu może doprowadzić do ucisku ważnych ośrodków nerwowych w rezultacie powodując ciężkie zaburzenia i śmierć

Postępowanie w krwawieniach z :

1. Kończyn :

- poszkodowanego położyć - widok krwi może powodować omdlenie,

• założyć rękawiczki jednorazowe (jeżeli to możliwe),

• zranioną koniczynę unieść nad poziom serca,

• ucisnąć naczynie doprowadzając krew do zranionego odcinka ( nie dłużej niż 10 min),

• założyć opatrunek uciskowy:

zakładają go 2 osoby ( jedna uciska miejsce krwawienia, druga nakłada opatrunek) przy dużej rozległej, głębokiej ranie należy ją wytamponować jałową gazą i zamknąć opatrunkiem typu kokon dodatkowy ucisk na krwawiące miejsce może być wykonany z nierozwiniętego bandaża, opatrunku osobistego itp. umocowanego obwojami mocno naciągniętej opaski ( ciśnienie w ranie od zewnątrz wyrównuje się z ciśnieniem w naczyniach co powoduje zatrzymanie krwawienia) przy przekrwieniu opatrunku należy dołożyć gazy i dobandażować. Po nałożeniu opatrunku uciskowego kończynę pozostawić w wyższym ułożeniu (temblak, podeprzeć kończynę dolną)

• tylko w wyjątkowych przypadkach gdy nie można założyć opatrunku uciskowego lub gdy krwawienie jest zbyt intensywne:

1. krwotok z rozległej rany

2. duże ciało obce w ranie

3. otwarte złamanie

4. rozerwanie tkanek kończyny

5. transport na dużą odległość bez nadzoru lub z nadzorem niefachowym

Zakładamy opaskę zaciskową pneumatyczną lub prowizoryczną. Jej użycie jednak grozi ciężkimi powikłaniami. Może uszkodzić nerwy i naczynia krwionośne, mięśnie. Z chwilą podjęcia decyzji o jej założeniu należy zastosować zacisk szeroki z rozciągliwego materiału (dętki, gumowa taśma, gruby rozciągliwy dren lub w ostateczności szeroki pasek albo ręcznik).Opaskę zakładamy z taką siłą aby krew wyciekała kroplami, pamiętając o założeniu jej na ubranie lub wprost na skórę, należy podłożyć gazę, płótno lub tp. Do opaski należy przymocować kartkę z godziną jej założenia.

Opaskę zakłada się w dwóch miejscach - na ramieniu i na udzie, nie dłużej niż 1,5 godz.

2. Krwawienie na głowie i klatce piersiowej :

• założyć opatrunek

• ułożyć odpowiednio poszkodowanego ( uniesiony tułów )

3. Krwawienie z nosa :

• pochylić głowę do przodu

• ucisnąć skrzydełka nosa ( oddychać ustami )

• zimny okład na czoło i kark ( powoduje skurcz naczyń )

• gdy krwawienie nie ustępuje do 30 min wizyta u laryngologa.

Utrata dużej ilości krwi na zewnątrz lub do jam ciała prowadzi do wykrwawienia i rozwinięcia się wstrząsu, który pogłębia zaburzenia krążenia naczyniowego. Do podstawowych jego objawów zalicz się: przyśpieszenie tętna, które jest słabo wyczuwalne: nitkowate, spadek RR krwi, bladość powłok skórnych, wargi tracą kolor czerwony (są sine), skóra zimna pokryta potem, rysy zaostrzone. Początkowo poszkodowany jest pobudzony, niespokojny, drży nie odpowiada na pytania, zaś pyta wiele razy o to samo. Jego mowa jest bełkotliwa. Z czasem staje się apatyczny, senny wyciszony. Doraźna pomoc przy wstrząsie polega na:

• ułożeniu rannego z nogami umieszczonymi do góry - 30⁰ -40⁰ czyli w pozycji przeciw-

wstrząsowej ( nie stosuje się przy urazach klatki piersiowej, głowy, kręgosłupa, miednicy)

• ciepłym okryciu, kocem termicznym,

• stałej obecności przy poszkodowanym.

Zranienia.

Raną nazywamy urazowe uszkodzenie tkanek organizmu połączone z przerwaniem ciągłości skóry lub błony śluzowej. Rozpoznajemy ją na podstawie takich objawów jak:

- przerwanie ciągłości powłok,

• krwawienie,

• ból.

Objawy te występują w różnym nasileniu i rozległości. Jest to zależne od przyczyny, która spowodowała zranienie. Ranie mogą towarzyszyć różne powikłania: krwotoki, złamania kości, uszkodzenia mięśni lub włókien nerwowych, urazy narządów głębiej położonych, zakażenie. W zależności od przyczyn powstawania ran i ich wyglądu dzielimy je na cięte, kłute, tłuczone, szarpane, kąsane, postrzałowe. Zasadniczym celem postępowania w przypadku zranienia jest:

- zatamowanie krwawienia (krwotoku)

• niedopuszczenie do dalszego zakażenia rany przez odpowiednie wykonanie opatrunku

• możliwe szybkie zapewnienie fachowej pomocy

Rany postrzałowe

Powstają od pocisków broni palnej, odłamków pocisków. Można je podzielić z różnych punktów widzenia. Ze względu na przebicie kanału rany dzielimy na:

Styczne - gdy pocisk rozciął tkanki powierzchownie w postaci rowka

Ślepe - gdy pocisk przeniknął w głąb tkanek i utkną w końcu kanału rany

Przestrzałowe - gdy pocisk przeniknął przez całe ciało lub kończynę i utworzył wlot, kanał rany i wylot.

Ze względu na stosunek do jam ciała dzielimy rany na:

przenikające: rany połączone z otworem jam ciała np. ( klatki piersiowej-otwarcie opłucnej)

nieprzenikające: nie wnikają do jam ciała np. opłucnej

Rany postrzałowe mogą być proste lub powikłane ( ranom tym towarzyszy uszkodzenie nerwu, kości, dużego naczynia)

Wlot rany odpowiada na ogół kształtowi pocisku. Kanał rany może być prosty lub złożony wskutek przesunięcia mięśni lub ruchu ciała. Wylot jest z reguły większy niż wlot. W przypadku, gdy pocisk natrafi na kość, wylot może być bardzo duży poszarpany z wywiniętymi brzegami (powodują to odłamki kostne, które działają jak wtórne pociski). W przypadku gdy pocisk uderzy w wypełniony pęcherz moczowy, żołądek lub wątrobę występują wielokierunkowe pęknięcia ścian na skutek przeniesienia przez płyn siły uderzenia we wszystkich kierunkach. Powoduje to szczególne zmiany w ranie postrzałowej. W kanale rany gromadzi się krew, strzępy tkanek, skóry, ubrania oraz innych ciał obcych.

Pierwsza pomoc w przypadku obecności ran postrzałowych polega na zatamowaniu krwawień, przykrycie rany jałowymi opatrunkami ( wlot i wylot ) w miarę możliwości podania środka p/ bólowego. Do zaopatrzenia rany może posłużyć opatrunek osobisty. Zranioną część ciała unieruchamiamy, kontynuujemy czynności przeciwwstrząsowe

Zranienia głowy mogą dotyczyć zranienia czaszki i rany części twarzowej:

Rany mogą być przenikające - gdy uszkodzona jest skóra, kości i opony mózgowe. Tym zranieniom z reguły towarzyszy uszkodzenie tkanki mózgowej lub jej wstrząśnienie, co objawia się trwałą lub częściową utratę przytomności, porażeniami, wymiotami, zaburzeniami oddechu.

Zranienie części twarzowej głowy powoduje trudności w oddychaniu. Bardzo niebezpieczne dla tych rannych może być zachłyśnięcie się krwią i wymiotami. W przypadku uszkodzenia żuchwy lub podstawy języka, może się on zapadać, uniemożliwiając oddychanie.

W tych wszystkich przypadkach konieczne jest ułożenie poszkodowanego w pozycji bezpiecznej ( bocznej ), która umożliwia swobodne oddychanie ( język opada ku dołowi ) a wydzielina, krew mogą swobodnie spływać, co zapobiega zachłyśnięciu się rannego.

Zranienie oka - należy założyć opatrunek na oboje oczu co zapobiega ruchom zranionego oka

Zranienie przenikające klatki piersiowej - należy do ciężkich uszkodzeń ciała. Uszkodzenie opłucnej prowadzi do powstania odmy. Rozróżniamy :

1. odmę zamkniętą - w momencie zranienia do jamy opłucnej dostaje się powietrze, ale otwór w ścianie klatki piersiowej zamyka się samoistnie przez przesunięcie tkanek. Powoduje to częściowe obkurczenie płuca, objawiające się umiarkowaną dusznością

2. odmę otwartą - przy zranieniu klatki piersiowej w jej ścianie pozostaje ziejący otwór. W tym przypadku przy każdym wdechu i wydechu słyszalny jest świst przechodzącego powietrza. Pojawia się ciężka duszność i sinica związana z zapadnięciem się płuca po stronie urazu. Poszkodowany od pluwa spienioną krew. U rannych tych konieczne jest jak najszybsze założenie opatrunku przykrytego z wierzchu większą od niego ceratą lub folią, której brzegi należy przylepić do skóry pasami przylepca.

3. odma wentylowa: najbardziej niebezpieczna dla zdrowia. Wytwarza się w ranie "wentyl" z tkanek który pozwala na wejście do jamy opłucnej w czasie wdechu powietrza, a nie pozwala na jego ujście w czasie wydechu. Ten mechanizm powoduje gromadzenie się powietrza w jamie opłucnej i wzrost jego ciśnienia. Stan rannego jest bardzo ciężki występuje duszność sinica, zaburzenia pracy serca. W niektórych przypadkach powietrze dostaje się pomiędzy tkanki ściany klatki piersiowej rozdymając je, a dodatkowo może przechodzić na szyję pogłębiając trudności oddechowe. Pomoc tym rannym polega na jak najszybszym odbarczeniu powietrza - tylko wezwanie i przyjazd fachowej pomocy w krótkim czasie ratuje im życie.

Zranienia przenikające jamy brzusznej - uszkadzają jelita, żołądek itd.

Zranieniom jamy brzusznej towarzyszą objawy wstrząsu pourazowego. Udzielając pomocy tej grupie rannych należy pamiętać o tym, że nie wolno wprowadzać do jamy brzusznej jelit, a jedynie osłonić je zwilżoną gazą. Nie podajemy rannemu nic do jedzenia i picia. Układamy ich na plecach z ugiętymi nogami ( wałek pod uda )

Złamania postrzałowe kości - w ranie widoczne są odłamki kostne.

Udzielając pierwszej pomocy nie wolno usiłować nastawiać złamania i wsuwać do rany wystających z niej końców kości. Ranę należy jak najszybciej osłonić jałowym opatrunkiem. Najważniejszą rolę w tych złamaniach odgrywa dobre unieruchomienie na czas transportu. Zapobiega ono wtórnym urazom tkanek, zmniejsza ból, ma działanie przeciwwstrząsowe.

Do unieruchomienia wykorzystujemy środki standardowe - szyny lub środki prowizoryczne jak chusty, ubranie, krawat, narty, deski, tektura, gazeta.

Udzielając pierwszej pomocy w razie złamania przestrzegamy następujących zasad:

- najpierw ratujemy życie,

• poruszamy i przenosimy rannych dopiero po unieruchomieniu złamania,

• niedopuszczalne jest poruszanie i sprawdzanie tarcia odłamów,

• zabrania się odsłaniania, rozbierania, zdejmowania butów, spodni,

• miejsce złamania odsłaniamy tylko wtedy, gdy podejrzewamy krwawienie - przecinamy na szwach,

• nawet przy podejrzeniu złamania postępujemy tak jakby było to złamanie,

• unieruchamiamy kończynę w pozycji, w jakiej ją zastaliśmy wyjątek stanowi sytuacja gdy koniczyna jest wygięta lub zgięta pod kątem tak, że nie można jej unieruchomić. Stosujemy wtedy wyciąg delikatnie ją wyciągając przy nakładaniu opatrunku.

• unieruchamiamy najlepiej w 2 osoby,

• przy unieruchamianiu stosujemy zasadę Potta: przy złamaniu kości unieruchamiamy dwa sąsiadujące stawy, przy złamaniu stawu dwie kości tworzące staw,

• po unieruchomieniu sprawdzamy zabarwienie ruchomość palców, stan czucia, drętwienie,

• poszkodowanemu nie pozwalamy na jedzenie i picie,

• podajemy środki p/ bólowe,

• przy złamaniu otwartym zabezpieczamy fragmenty kostne opatrunkiem osłaniającym.

Złamania.

Złamanie to przerwanie ciągłości tkanki kostnej wskutek urazu mechanicznego, którego siła przekracza granice elastyczności tkanki kostnej.

Przyczyny:

• uderzenia, zmiażdżenia,

• upadki,

• przygniecenia,

• postrzały,

• słabe kości ( nowotwór, osteoporoza) najmniejszy uraz lub ruch może być przyczyną złamania.

Rodzaje złamań

Powikłania złamań :

- uszkodzenie nerwów,

• uszkodzenie naczyń powodujące krwawienie do tkanek,

• wstrząs,

• uszkodzenia mięśni,

• zakażenie rany,

• zator tłuszczowy - uwolnione przy dużych zmiażdżeniach lub złamaniach kości długich drobne cząsteczki tłuszczu powodują zaburzenia w ukrwieniu płuc, mózgu.

POSTĘPOWANIE RATOWNICZE

Urazy czaszki

• złamanie sklepienia czaszki :

• przy krwawiącej ranie założyć opatrunek bez ucisku,

• ułożyć na zdrowym boku - głowa wyżej,

• zapewnić drożność dróg oddechowych,

• uszkodzenie szczęki i żuchwy :

• ślinienie, krwawienie,

• obrzęk, bolesność uciskowa,

• rana lub sinienie warg,

• wybite zęby.

Osoba przytomna:

• siada z głową pochyloną do przodu, podpierając głowę rękami

Osoba nieprzytomna lub z dużym krwawieniem :

• leży na brzuchu głowa oparta na skrzyżowanych przedramionach,

• zapewnić drożność dróg oddechowych.

Złamanie podstawy czaszki :

• utrata przytomności (nie zawsze),

• niebezpieczeństwo zaburzeń wentylacji,

• krwiaki okularowe,

• sączenie krwi z nosa, ust, uszu lub płynu mózgowo-rdzeniowego.

Postępowanie.

Gdy poszkodowany jest nieprzytomny:

- sprawdzić czy oddycha i ma wyczuwalne tętno ułożyć w pozycji bezpiecznej,

• gdy występuje wyciek z ucha umieścić poszkodowanego tak aby ucho znajdowało się niżej,

• ucho zaopatrzyć sterylnym opatrunkiem lekko mocują nie zatykając ucha,

• sprawdzać tętno co 10 min.

Urazy żeber :

- bóle przy oddychaniu,

• oddechy płytkie - pozycja oszczędzająca,

• poszkodowany sam uciska żebra co przynosi mu ulgę,

• klatka niestabilna przy złamaniu kilku żeber - oddychanie paradoksalne - przy wdechu zapada się jej jedna połowa,

• możliwa obecna rana z zasysaniem powietrza.

Postępowanie:

Pozycja półsiedząca z pochyleniem w stronę urazu lub na życzenie, założenie szerokiego przylepca od mostka do kręgosłupa Osobę nieprzytomną układamy na uszkodzonym boku.

Uszkodzenia kręgosłupa:

Przy uszkodzeniu trzonu kręgu stwierdza się:

- ból szyi lub pleców w miejscu uszkodzenia

• uskok lub skręcenie prawidłowej krzywizny kręgosłupa

• bolesność uciskowa na łagodny dotyk kręgosłupa

Gdy uszkodzony jest także rdzeń kręgowy można stwierdzić:

- utratę kontroli ruchu koniczyn: ruchy mogą być słabe lub całkowity bezwład kończyn,

• utratę czucia w kończynach,

• niezwykłe odczucia np.:

● może twierdzić, że koniczyny są "sztywne" ciężkie, niezdarne

• gorąca lub mrowienia

poszkodowany :

• trudności w oddychaniu,

• mimowolne oddanie moczu, stolca.

Przy uszkodzeniu odcinka szyjnego:

- ograniczenie ruchomości głowy,

• przymusowe ustawienie głowy,

• ból przy poruszaniu,

• narastające porażenie kończyn,

• możliwość porażenia przepony - zaburzenia oddechowe.

Uszkodzenia odcinka piersiowego, krzyżowego :

- bóle promieniujące wzdłuż żeber,

• bolesność uciskowa kręgosłupa,

• niedowład kończyn.

Udzielając pierwszej pomocy poszkodowanemu z urazem kręgosłupa pamiętamy tym że:

1. gdy nie zagraża mu niebezpieczeństwo pozostawiamy go w miejscu i nie poruszamy

2. z samochodu poszkodowanego nie wyciągamy lecz wynosimy w kilka osób

3. korzystne jest użycie unieruchamiających noszy tułowiowych i kołnierza szyjnego

4. poszkodowanych układamy na twardym podłożu z zabezpieczeniem głowy przed ruchami

5. wszystkie czynności wykonujemy w kilka osób

6. aż do przybycia pogotowia podtrzymujemy głowę umieszczając dłonie na uszach

7. przy braku oddechu stosuje się sztuczne oddychanie.

Uraz miednicy charakteryzuje się:

- bólem w podbrzuszu w czasie poruszania nogami,

• niemożnością wyprostowania , chodzenia,

• bóle nasilają się przy ucisku spojenia łonowego, okolicy biodra, pachwiny lub pleców, narasta przy ruchu,

• pojawienie się krwi w moczu (szczególnie u mężczyzn),

- objawami krwawienia wewnętrznego i wstrząsu.

Postępowanie ratownicze polega na:

- ułożeniu na plecach z nogami wyprostowanymi lub zgiętymi na twardym podłożu

• kończyny unieruchamiamy związując je razem z podkładką pomiędzy punktami styczności kości

• gdy bandażowanie powoduje ból należy zrezygnować z niego.

Urazy kończyny górnej

Uszkodzenie obojczyka powoduje ból w miejscu uszkodzenia, nasilający się przy poruszaniu, opadanie barku, schodek kości, patologiczna ruchomość, poszkodowany może podtrzymywać łokieć i przechylać głowę w uszkodzoną stronę.

Złamanie ramienia charakteryzuje się bólem nasilającym przy ruchach, bolesnością uciskową i obrzękiem.

Złamanie kości przedramienia - występuje ból, obrzęki, zniekształcenie tzw. " widelec obiadowy".

Uszkodzenie okolicy łokcia - charakteryzuje się tym, że łokieć jest usztywniony i nie można go całkowicie wyprostować .Występuje ból wzmagający się przy ruchu, bolesność uciskowa ponad miejscem złamania.

Postępowanie w urazach kończyny górnej polega na jej unieruchomieniu w pozycji fizjologicznej z wykorzystaniem ubrania, chust trójkątnych, materiału prowizorycznego lub profesjonalnych szyn. Przy uszkodzeniu stawu łokciowego nie zginamy i nie prostujemy łokcia na siłę. Sprawdzamy tętno w nadgarstku po stronie uszkodzonej co 10 min. Jeśli nie ma wyczuwalnego tętna, delikatnie wyprostowujemy łokieć do pozycji, w której tętno się pojawi i ponownie unieruchamiamy ramię w tym położeniu.

Urazy kończyny dolnej

Można stwierdzić ból w miejscu uszkodzenia, brak zdolności do poruszania, skrócenie uda (mięśnie ciągną złamane końce kości do siebie). Wykręcenie na zewnątrz kolana i stopy. Przy występującym uszkodzeniu stawu kolanowego zgięte kolano jest zablokowane i występuje ostry ból przy próbie wyprostowania kończyny. Nasila się obrzęk kolana.

Postępowanie przy urazie kończynie dolnej polega na jej unieruchomieniu poprzez przywiązanie jej do drugiej kończyny lub zastosowaniu szyn profesjonalnych. Na stopy zakładamy bandaż lub chustę w kształcie ósemki. Kończynę umocowujemy do szyny powyżej i poniżej złamania. Przy urazie kolana, zabezpieczamy kolano w najwygodniejszej dla poszkodowanego pozycji.

Pierwsza pomoc w oparzeniach

Oparzenia to miejscowe uszkodzenie tkanek na skutek działania czynników termicznych, chemicznych, elektrycznych, jonizujących

1% oparzenia to wielkość dłoni oparzonego

383

393

Szybka i spokojna ocena sytuacji i wezwania specjalistycznej pomocy

Obowiązki pierwszego ratownika

Rozpoznanie na ile to możliwe rodzaju obrażeń lub choroby

Udzielenie szybkiej, właściwej i wystarczającej pomocy, przy zachowaniu rozsądnego, celowego działania

Pozostanie z poszkodowanym do chwili przejęcia opieki nad nim przez odpowiednią służbę.

Udrożnij drogi oddechowe

Wezwij karetkę pogotowia, wykonaj sztuczne oddychanie i masaż serca zanim przyjedzie pogotowie

Wykonaj sztuczne oddychanie metodą usta - usta, wezwij karetkę pogotowia (tel.999). Powtarzaj sztuczne oddychanie do czasu przybycia pomocy

Opatrz wszelkie rany zagrażające życiu, ułóż ratowanego w pozycji bezpiecznej bocznej, wezwij pomoc

Czy oddycha ciężko?

Czy ratowany jest przytomny ?

Opatrz rany, postaraj się o pomoc jeśli jest konieczna

Czy tętno jest wyczuwalne?

Otwarte

• w miejscu złamania znajduje się jedna lub kilka ran krwawiących

• obecność widocznych odłamków

TAK

Czy ratowany oddycha ?

TAK

TAK

TAK

Zamknięte

- bez widocznej rany

nieprawidłowe ustawienie

patologiczna ruchomość

obecność fragmentów kostnych lub końców złamanych

pewne

Objawy złamań

prawdopodobne

ograniczenie ruchowości lub jej zniesienie

obrzęk

bolesność

II^o uszkodzenie skóry właściwej:

• pęcherze wypełnione galaretowatą lub płynną substancją (płyn surowiczy)

• obrzęk tkanek

• ból

I^o oparzenia powierzchniowe obejmujące naskórek występuje:

• rumień,

- ból, pieczenie

Podział oparzeń wg głębokości oparzeń

pozycja oszczędzająca

III^o oparzenie pełnej grubości skóry i tkanki podskórnej

• skóra szaro - biała lub czarna

• zmienione czucie powierzchowne

IV^o zwęglenie, martwica kości

Podział oparzeń wg rozległości oparzeń

lekkie

I^o i II^o obejmuje do 15 % powierzchni ciała III^o do 5 % powierzchni

ciężkie

I^o i II^o powyżej 30% powierzchni ciała III^o powyżej 15%

średnie

I^o i II^o od 15 % do 30 % powierzchni ciała III^o od 5 % - 15 %

---