Ochrona osób.

1. Typologia zagrożeń bezpieczeństwa osób.

Rozpatrując zagadnienie typologii zagrożeń bezpieczeństwa osób ma się na myśli te zagrożenia wynikające z działań człowieka na człowieka. Człowiek jako istota rozumna, która wyróżnia się najwyższym rozwojem psychiki, jest w stanie wyrządzić drugiemu człowiekowi krzywdę czy też pozbawić życia. Przyczynami takich zachowań ludzi zajmuje się między innymi kryminologia.

Kryminologia

Jest to nauka o przestępstwie i przestępcy, o objawach i przyczynach przestępczości i innych związanych z nią zjawiskach patologii społecznej oraz o metodach ich eliminacji. Jest to nauka zajmująca się zachowaniem człowieka w społeczeństwie, której przedmiotem są: przestępstwo, przestępczość, przestępca, ujmowane jako zjawiska społeczne, pod kątem widzenia ich struktur, dynamiki, przyczyn je powodujących, hamujących lub uniemożliwiających powstanie i rozwój tych zjawisk.

Kryminologia dzieli się na :

1. Kryminologię teoretyczną

1. symptomatologię,

2. etiologię,

3. wiktymologię.

2. Kryminologię praktyczną

1. diagnoza,

2. prognoza,

3. profilaktyka.

Dla rozważań co do typologii zagrożeń bezpieczeństwa osób ważnym jest zdefiniowanie kierunków obejmujących kryminologię teoretyczną albowiem pomoże ona w określaniu charakterystyki motywów ataków na człowieka.

SYMPTOPATOLOGIA PRZESTĘPCZOŚCI I ZJAWISK ZE SFERY PATOLOGII ŻYCIA SPOŁECZNEGO

Zajmuje się ona zewnętrznymi przejawami zjawisk będących przedmiotem jej zainteresowania. Każde zjawisko społeczne, w tym przestępstwo i zjawisko ze sfery patologii życia społecznego, zawsze istnieje w określonym czasie i w określonym miejscu oraz charakteryzuje się określonymi, zewnętrznymi cechami.

ETIOLOGIA PRZESTĘPCZOŚCI I ZJAWISK ZE SFERY PATOLOGII SPOŁECZNEJ

Etiologia przestępczości i zjawisk ze sfery patologii życia społecznego zajmuje się przyczynami i uwarunkowaniami jakiegoś zjawiska, czy też zespołu zjawisk.

Najważniejsze koncepcje Etiologii :

1. biologiczna - utrzymuje ona, iż przyczyny i uwarunkowania przestępczości oraz zjawisk ze sfery patologii życia społecznego znajdują się wyłącznie w czynnikach biologicznych a mianowicie :

1. poprzez dziedziczenie przez sprawców cech przestępczych człowieka pierwotnego - koncepcja Cezarego LOMBROSO, włoskiego psychiatry, utrzymująca, że człowiek rodzi się przestępcą, a jego przestępcze skłonności znajdują odbicie w budowie kośćca, czaszki i w innych cechach zewnętrznych,

2. poprzez nabywanie przez sprawców cech przestępczych poprzez doznanie w życiu płodowym, bądź we wczesnym dzieciństwie uszkodzeń mózgu,

3. poprzez nabywaniu cech przestępczych przez atypowy układ chromosomów,

4. poprzez czynniki chorobowe z kręgu schorzeń psychicznych,

5. poprzez zaburzenia osobowości wrodzonych ( psychopatie ), bądź nabytych (charakteropatie),

6. poprzez zmiany dokonujących się w określonych częściach mózgu

Badania przeprowadzone przez naukowców amerykańskich i fińskich dowiodły, iż agresja posiada bardzo wyraźne uwarunkowania biologiczne w szczególności takie jak :

• nasilenie produkcji testosteronu w organizmie, co następuje zwłaszcza w etapie dojrzewania,

• spadek stężenia serotoniny w krwi co powoduje nie panowanie nad swoimi reakcjami a osoby dotknięte niedoborem serotoniny reagują zazwyczaj agresją,

• uszkodzenie płatów czołowych mózgu lub lobotomia,

• uszkodzenie w obrębie płatów skroniowych mózgu, a zwłaszcza pobudzanie jądra migdałowego, znajdującego się w tej części mózgu.

2. socjologiczna - w której uważa się, że przyczyny i uwarunkowania przestępczości i zjawisk ze sfery patologii życia społecznego należy szukać w czynnikach społecznych, zaznaczających się silnie w środowisku, w którym żyje człowiek, a zwłaszcza w warunkach jego wychowania. W ramach tej koncepcji uważa się również, iż przyczynami warunkującymi przestępczość jest :

1. nędza,

2. bezrobocie,

3. migracje z miast do wsi,

4. używanie narkotyków,

5. spożywanie nadmiaru alkoholu

3. mieszana - koncepcja ta łączy dwie poprzednie tj. biologiczną i socjologiczną, w której spotyka się z dwoma zapatrywaniami :

1. człowiek rodzi się z predyspozycjami biologicznymi, skłaniającymi go do zachowań społecznie negatywnych, lecz do takich zachowań dochodzi dopiero wtedy, gdy określony układ społeczny, a zwłaszcza procesy wychowawcze zaktywizują takie predyspozycje,

2. czynniki społeczne, a szczególnie wychowawcze tworzą u człowieka predyspozycję do stania się przestępcą, zaś przestępcą człowiek staje się wówczas, gdy jakiś przełom biologiczny w jego życiu np. nadmierny stres, stymuluje tę predyspozycję.

4. sytuacyjna - koncepcja ta uznaje, iż przyczyną popełnienia przez człowieka przestępstwa jest sytuacja, w której się znalazł w danej chwili. Elementy takiej sytuacji, względnie cały ich zespół tak silnie oddziałują na człowieka, że pod ich ciężarem popełnia przestępstwo. Taką przestępczość niekiedy nazywa się okazjonalną albowiem czynniki sytuacyjne z jednej strony tworzą okazję do popełniania przestępstwa, z drugiej strony popychają człowieka w kierunku wykorzystania tej okazji.

WIKTYMOLOGIA

Wiktymologia jest nauką zajmującą się ofiarą oraz jej rolą w tym jak doszło do przestępstwa, czyli rolą ofiary w genezie przestępstwa.

Nauka ta generalnie zwraca uwagę na dwa czynniki, które w istotnym stopniu przyczyniają się do popełnienia przestępstwa :

1. predestynacja - jest to podatność człowieka na to, by stał się on ofiarą przestępstwa i dzieli się na

1. predestynację grupową,

2. predestynację indywidualną,

2. prowokacja - jest to takie zachowanie ofiary, które okazało się dla sprawcy wyzywające i stymulujące go do wystąpienia przeciwko osobie jego zdaniem prowokującej go do takiego wystąpienia, Z powodu tak rozumianej prowokacji ofiara nie ponosi odpowiedzialności karnej, ani też, poza wyjątkowymi przypadkami, nie dochodzi do umniejszania odpowiedzialności karnej sprawcy. Prowokacja w rozumieniu wiktymologicznym może być:

1. niezawiniona przez ofiarę, co ma miejsce wówczas, gdy np. o ofierze można powiedzieć, że nie mogła ona nawet zdawać sobie sprawy z tego, że jej zachowanie jest przez sprawcę odebrane jako wyzywające,

2. zawiniona, gdy można stwierdzić, że ofiara co najmniej powinna przewidywać, że jej zachowanie będzie stymulowało sprawcę do określonego czynu.

Czynniki wg jednej z klasyfikacji etiologicznej dającej odpowiedź na temat przyczyn zamachów można podzielić na :

1. czynniki egzogenne - czyli zewnętrzne, są to czynniki środowiskowe takie jak :

1. czynniki naturalne,

2. czynniki społeczne,

3. czynniki regionalne,

4. czynniki mikrośrodowiskowe.

2. czynniki endogenne - wewnętrzne, które dzielą się na:

1. biologiczne :

• stan zdrowia fizycznego,

• system nerwowy

• system hormonalny

2. psychiczne

• osobowość

CHARAKTERYSTYKA MOTYWÓW ATAKÓW

Do najczęściej występujących przesłanek zamachów należy zaliczyć :

1. rewolucyjne lub polityczne - mające na celu zmianę istniejącego ustroju lub rządu, który w ocenie zamachowców jest przyczyną niesprawiedliwości, prześladowań itp.,

2. ekonomiczne - zamachowcy są przekonani, że przyszła ofiara jest odpowiedzialna za niekorzystną sytuację gospodarczą kraju, grupy ludzi lub też samego zamachowca,

3. ideologiczne - zamachowcy uważają, że przyszła ofiara zagraża im lub grupie ludzi, których reprezentują, w odniesieniu do ich przekonań religijnych, społecznych, politycznych itp.

4. osobiste - motywowane zemstą, zazdrością, nienawiścią, szałem lub innymi osobistymi pobudkami,

5. psychologiczne - choroba psychiczna lub niezrównoważenie emocjonalne zamachowca.

2. Metody ataków na osoby oraz używane środki.

Skrytobójcze zamachy oraz uprowadzenia wymagają odpowiedniego przygotowania się zamachowca lub grupy ludzi. Celem przewodnim jest działania jest dokonanie zamachu, które można ująć w pięciu etapach :

1. ustalenie celu zamachu,

2. zaplanowanie zamachu ( miejsce, czas, itd. ),

3. pozyskanie zasobów ( broń, materiały wybuchowe, samochód, itp. ),

4. realizacja,

5. kontrola.

Wybór celu zamachu zależy od korzyści, jakie osiągnąć ma zamachowiec lub grupa przestępcza. Wykonując analizę zewnętrzną i wewnętrzną ofiary, zamachowcy planują zamach i pozyskiwanie zasobów. Przez zastosowanie obserwacji zamachowiec może pozyskać informacje, które będą przydatne do sporządzania planów zamachu. Obserwacja jest metodą działania, przy pomocy której można ustalić zewnętrzne przejawy działania osób, traktowana jako czynność stanowi określony proces poznawczy.

Decyzja jest kolejnym elementem planu zamachu, która przede wszystkich dotyczy optymalnego i skutecznego środka, którym zostanie zamach dokonany

Najczęściej stosowanymi metodami dokonywania zamachów są :

1. użycie broni,

2. zastosowanie materiału wybuchowego,

3. uprowadzenie.

1. ATAK Z UŻYCIEM BRONI PALNEJ Z BLISKA

Zamach z bliskiej odległości dokonywany jest z reguły przy użyciu palnej broni krótkiej ( pistolet, rewolwer ) . Celem dokonania zamachu z bliskiej odległości za pomocą broni palnej, zamachowiec dokonuje szczegółowego rozpoznania miejsc przebywania ofiary, jego nawyków, rozkładu dnia . Czas rozpracowywania ofiary przez zamachowca jest z reguły długotrwały i posiada charakter inwigilacji . Decyzja o miejscu i czasie dokonania zamachu jest uzależniona od jakości przetworzenia uzyskanych informacji przy jednoczesnym zminimalizowaniu ryzyka.

Zamach z użyciem broni palnej z bliska może być dokonany przez grupę kilku zamachowców lub przez pojedynczego zamachowca, przez zamachowca znanemu lub nie znanemu ofierze. Zamach na osobę z użyciem broni palnej z bliska stosowany jest generalnie wtedy gdy dostęp do ofiary zamachu jest w miarę swobodny ( nie jest osobą publiczną ) , i nie jest ona dostatecznie chroniona.

2. ATAK Z UŻYCIEM BRONI PALNEJ NA ODLEGŁOŚĆ

Zamach z dalszej odległości dokonywany jest z reguły przy wykorzystaniu broni długiej, często snajperskiej. Używanie tego typu broni wymaga od zamachowca posiadanie znacznych umiejętności strzeleckich oraz posługiwania się bronią specjalistyczną. Tego typu zamach stosuje się najczęściej wobec osób publicznych, dobrze chronionych, do których dostęp jest bardzo utrudniony lub niemożliwy dla osób postronnych. Zamachowiec wykorzystuje w tych sytuacjach najczęściej tzw. wąskie gardła lub miejsca idealnego ataku (MIA) podczas przemieszczania się ofiary.

3. ATAK Z UŻYCIEM MATERIAŁÓW WYBUCHOWYCH

Zastosowanie materiału wybuchowego jako środka zamachu ma na celu w głównej mierze dokonania ataku bez potrzeby ujawniania się zamachowca lub brania bezpośredniego udziału w zamachu, tworząc w ten sposób właściwe dla siebie zabezpieczenie przed ujęciem. Użycie materiałów wybuchowych umożliwia zamachowcowi wykonanie na odległość, w dowolnym czasie ataku na osobę. Użycie materiałów wybuchowych wymaga od zamachowca posiadania wiedzy na ten temat.

Materiały wybuchowe ze względu na ich przydatność do określonych celów dzieli się na:

1. materiały wybuchowe inicjujące - bardzo wrażliwe na bodźce zewnętrzne, a czas potrzebny do powtarzania fali detonacji od chwili zainicjowania jest bardzo krótki. Substancje te stosuje się do wywołania detonacji materiałów wybuchowych kruszących oraz jako spłonki zapalające prochy.

2. Materiały wybuchowe kruszące - wybuchają ze znacznie większą trudnością niż materiały wybuchowe inicjujące. Materiałów wybuchowych kruszących używa się do napełniania pocisków artyleryjskich, ładunków górniczych, saperskich, min morskich. Celem ich jest niszczenie otoczenia.

3. Materiały wybuchowe miotające - wybuchają z bardzo dużą trudnością. Stosuje się je jako prochy. Są to substancje palne, bogate w tlen. Działanie ich polega nie na detonacji lecz na paleniu się z wytwarzaniem dużej ilości gazu, które rozprężając się wykonują pracę ( miotanie ).

4. UPROWADZENIA

Celem uprowadzenia z reguły nie jest pozbawienie życia ofiary, choć akt ten w końcowej fazie może nastąpić, lecz spełnienie żądań zamachowców. Metoda ta jest dość skomplikowana a skuteczność realizacji uprowadzenia z reguły poprzedzają wszechstronne czynności rozpoznawcze, wymagające udziału zespołu ludzi takich jak :

1. grupy wywiadowczej,

2. grupy planistycznej,

3. grupy atakującej,

4. grupy przygotowującej ukrycie dla przetrzymywania ofiary.

3. Założenia taktyczne przeciwdziałania atakom.

Założenia taktyczne przeciwdziałania atakom są uzależnione od rozpoznania obiektu ochrony oraz ewentualnych zagrożeniach. Skuteczna ochrona zależy również od rozpoznania symptomów przygotowanego zamachu.

1. ROZPOZNANIE ZAGROŻENIA

Skuteczność ochrony osoby zależy od jej właściwego planowania, które obejmuje :

1. zbieranie informacji o ochranianej osobie,

2. analizę zebranych informacji i ustalenie koncepcji ochrony,

3. ustalenie sił i środków niezbędnych do ochrony,

4. sporządzenie planu ochrony.

W oparciu o powyższe cztery zasadnicze elementy będzie się opierać rozpoznanie zagrożenia osoby ochranianej i tak :

ZBIERANIE INFORMACJI O CHRANIANEJ OSOBIE:

Zebranie stosownych informacji o ochranianej osobie stanowi podstawę następnych przedsięwzięć. Podstawowym źródłem informacji powinna być osoba ochraniana. Niejednokrotnie uzyskiwanie informacji od osoby ochranianej mogą posiadać element intymności w ogólnym tego słowa znaczeniu, które niechętnie lub w ogóle nie będą chciane być przekazywane. Dlatego też muszą informacje te być poufne i w ilości niezbędnej do szczegółowego a tym samym skutecznego rozpoznania zagrożenia.

Pierwsza grupa pytań powinna dotyczyć powodu, dla którego ochrona jest podejmowana albowiem planowanie algorytmu działań ochronnych inaczej przebiega gdy powodem są pogróżki chuligańskie, nieuczciwego wspólnika czy też organizacji przestępczej , czy też ochrona ma charakter profilaktyczny, jako wyznacznik statusu materialnego lub pozycji w życiu publicznym.

Druga grupa pytań powinna dać odpowiedź na pytania :

1. kim jest osoba podlegająca ochronie,

2. czym się ta osoba zajmuje,

3. czy posiada ta osoba wrogów lub osoby nieżyczliwe,

4. czy kiedykolwiek grożono lub wyrażano wobec niej dezaprobatę.

Kolejna grupa pytań dotyczy :

1. czasu trwania ochrony ( tydzień, miesiąc, określone dni, stała ochrona itp. )

2. miejsca ochrony ( spotkania, bankiety, podczas przemieszczania się itp. ),

3. zakres ochrony ( tylko osoby, osoby i mienia itp. ),

4. podmiotu ochrony ( osoby zlecającej, jej rodzinę, osoby zlecającej i jej rodzinę jednocześnie itp. ).

Do uzyskanych w ten sposób informacji należy podchodzić z rezerwą i nie przyjmować je jako tzw. pewnik albowiem :

1. osoba może posiadać ograniczony zasób istotnych informacji ,

2. niektóre informacje, które przeważnie są powodem zagrożenia jako niewygodne, kompromitujące, wstydliwe są ukrywane przez osobę ubiegającą się o ochronę osobistą,

3. wszystkie informacje i przedstawiane zdarzenia posiadają z natury charakter subiektywny.

Należy przy zbieraniu informacji pamiętać iż dane te są poufne, chronione prawem i mogą być udostępniane jedynie przy aprobacie osoby zainteresowanej. Weryfikacja uzyskiwanych informacji powinna być dokonywana tylko wtedy, gdy osoba zainteresowana się na to godzi. W sytuacji tej przed rozpoczęciem przedsięwzięć zmierzających do rozpytania osoby ochranianej należy uprzedzić ją o możliwościach weryfikacji tych informacji.

ANALIZA ZEBRANYCH INFORMACJI I USTALENIE KONCEPCJI OCHRONY:

Analiza zebranych informacji ma w pierwszej kolejności odpowiedzieć na pytania :

1. czy istnieją realne źródła zagrożenia,

2. czy istnieją przesłanki do ich wystąpienia,

3. jeśli tak, to jaki jest charakter tych zagrożeń,

4. kiedy i w jakim natężeniu mogą wystąpić,

5. gdzie i w jakich miejscach istnieje największe prawdopodobieństwo zorganizowania zamachu.

Po uzyskaniu odpowiedzi na wyżej postawione pytania należy przeanalizować czynności osoby ochranianej w ciągu dnia, tygodni i miesięcy, a także na zwyczaje pod kątem ich wpływu na stopień bezpieczeństwa. Stosowne propozycje zmiany tych czynności i zwyczajów powinny być przedstawione osobie ochranianej, a po ich zatwierdzeniu, uwzględnione w systemie ochrony. Należy dokonać oceny istniejących systemów zabezpieczeń mechanicznych i elektronicznych oraz pojazdów.

Po tych czynnościach można przystąpić do planowania sposobów ochrony w możliwie wszystkich sytuacjach:

1. podczas pobytu osoby ochranianej w domu,

2. podczas pobytu osoby ochranianej w pracy,

3. w miejscach spotkań i odpoczynku,

4. podczas przyjmowania interesantów, gości,

5. podczas wydawania przyjęć,

6. podczas uczestnictwa w przyjęciach służbowych i prywatnych,

7. podczas przemieszczania się.

Opracowuje się również system łączności i alarmowania w stałych miejscach działania a także w ruchu podczas przejazdu i przejść. Stałym elementem systemu ochrony powinny być działania zapobiegające podsłuchowi, skrytemu filmowaniu, podkładaniu materiałów wybuchowych, prowadzeniu obserwacji osoby ochranianej i działaniom strzelca wyborowego.

2. WYKRYWANIE INWIGILACJI

Zamach poprzedza z reguły dokładna inwigilacja codziennego rozkładu zajęć przyszłego celu ataku. Inwigilacja może trwać bardzo długo albowiem zależna jest ona głównie od stopnia skomplikowania dostępu do celu zamachu.

Celem inwigilacji jest :

1. o której godzinie cel zamachu wychodzi z domu,

2. czy posiada ochronę osobistą i w jakiej liczbie,

3. jaką trasą udaje się do pracy i w jaki sposób w czasie jazdy jest chroniony,

4. jakiego pojazdu używa,

5. kiedy i gdzie spożywa posiłki,

6. czy są to czynności stałe czy zmienne,

7. jakie posiada przyzwyczajenia i nawyki,

8. jak zabezpieczone jest miejsce zamieszkania ofiary,

9. warunki otoczenia miejsca zamieszkania, pracy,

10. z jakimi osobami się spotyka ofiara, oraz charakterystyka tych osób,

11. ustalenie słabych punktów ofiary i osób z nią się kontaktujących.

Uzyskane informacje z rozpoznania umożliwiają zamachowcy opracowanie szczegółowego planu, który obejmuje przygotowanie odpowiednich środków do wykonania ataku, wybór miejsca i pory jego przeprowadzenia tak, aby był skuteczny.

Najczęściej, jako miejsce ataku wykorzystywane są tzw. wąskie gardła tj miejsca przez które musi przechodzić lub przejeżdżać cel ataku, ze względu na infrastrukturę i topografię terenu.

Wyrywanie inwigilacji dokonuje się przy pomocy stosownie prowadzonej obserwacji.

W sporządzonym planie obserwacji powinny się znaleźć następujące elementy :

1. rodzaj obiektu,

2. lokalizacja,

3. plan obiektu - jego usytuowanie w terenie, punkty wejścia i wyjścia, drogi dojścia i odjazdu,

4. plan zabezpieczenia fizycznego i elektronicznego w obiekcie z uwzględnieniem ilości martwych pól,

5. cel obserwacji,

6. opis warunków w jakich ma być prowadzona obserwacja zabezpieczająca przed inwigilacją przeciwnika,

7. metody działania, założenia taktyczne poszczególnych pracowników ochrony,

8. wyszczególnienie sił i środków technicznych jakie będą stosowane.

Skuteczność działań na polu wczesnego rozpoznania zagrożenia inwigilacją i zastosowania najskuteczniejszej taktyki przeciwdziałania zagrożeniom powinno się w toku obserwacji wykorzystywać różnego rodzaju tzw. punkty obserwacyjne takie jak:

1. Punkt zakryty ( PZ ) - stosuje się w miejscach zagrożenia przy zachowaniu konspiracji przed otoczeniem. PZ umożliwia ujawnienie osób zdradzających zainteresowanie np. obiektem osoby ochranianej , jego pojazdem, obiektem pracy itp. PZ służy do przekazywania informacji o faktach i przebiegu zagrożenia. Można te fakty dokumentować fotografią, filmem, telewizją przemysłową, drogą radiową itp.

2. Punkt Sygnalizacyjny ( PS ) - jest to odpowiednio zalegendowane miejsce wykorzystywane w procesie obserwacji, służące do przekazywania informacji o osobach, faktach i zdarzeniach. PS może również służyć do dokumentowania obserwowanych zjawisk. Można podzielić PS na stałe ( PSs ) lub czasowe (PSc) PSs i PSc usytuowane są zwykle w miejscach zapewniających dobrą widoczność.

3. Stały punkt koordynacyjny ( SPK ) - jest to miejsce wykorzystywane w procesie obserwacji długoterminowej, w którym znajduje się stanowisko dowodzenia, koordynujące pracę agentów ochrony i PZ w zabezpieczonej strefie, rejonie, obszarze.

4. Stały punkt kontrolny ( SPKontr. ) - jest to dogodne miejsce wykorzystywane do obserwacji najbliższego otoczenia, w celu ustalania czy to miejsce nie jest obejmowane inwigilacją przeciwnika.

5. Punkt odbioru retransmisji ( POR ) - jest to odpowiednio zabezpieczone miejsce odbioru obrazu lub dźwięku z punktu retransmisyjnego ( PR ). W sprzyjających warunkach POR i PR może się znajdować w tym samym miejscu.

6. Stały punkt retransmisji ( SPR ) - jest to specjalne miejsce do zamontowania urządzeń umożliwiających przekazywania obrazu czy dźwięku do POR w sposób ukryty.

7. Ruchomy punkt koordynacyjny ( RPK ) - jest to ruchome stanowisko dowodzenia w procesie obserwacji. Może być ono zorganizowane w nieoznakowanym pojeździe ochrony.

8. Punkty odkryte ( PO ) - to miejsca, w których zatrzymuje się agent ochrony by prowadzić obserwację otoczenia lub obiektu. W toku prowadzenia obserwacji w systemie odkrytym agent powinien uwzględnić następujące elementy :

1. zatrzymanie się agenta nie może rzucać się w oczy otoczeniu,

2. miejsce wybrane na PO , winno umożliwiać dobrą obserwację miejsca, w którym znajduje się osoba podejrzana,

3. PO winien być poza bezpośrednim zasięgiem wzroku osoby podejrzanej.

Punkty Odkryte można podzielić na :

1. Punkt Odkryty Niezalegendowany ( PON ) - to miejsce publiczne, w którym zatrzymuje się obserwator w czasie prowadzenia obserwacji bez posługiwania się rekwizytami kamuflującymi jego zainteresowanie osobą podejrzaną.

2. Punkt Odkryty Zalegendowany ( POZ ) - to miejsce zatrzymania się obserwatora z zastosowaniem rekwizytów dla umotywowania swego pobytu przed osobą podejrzaną i otoczeniem.

3. TAKTYKA OCHRONY W OBIEKCIE

Taktyka ochrony osoby w obiekcie jest niejako specyficznym ujęciem systemu ochrony obiektu, ponieważ zachodzą w tym przypadku podobieństwa w organizacji zabezpieczenia.

Istotnym elementem, który będzie rozróżniał fakt zabezpieczenia obiektu od zabezpieczenia osoby w obiekcie jest podmiot samego zabezpieczenia a więc aspekt bezpieczeństwa osoby ochranianej, przebywającej w obiekcie takim jak dom mieszkalny czy też np. biuro, w którym pracuje.

System ochrony osób generalnie tworzą strefy bezpieczeństwa i tak :

1. minimum dwie strefy ochrony : zewnętrzna i wewnętrzna,

2. ochrona osobista.

System ochrony osobistej

STREFA ZEWNĘTRZNA

Strefę zewnętrzną tworzą agenci ochrony i wszelkiego rodzaju przeszkody fizyczne. Agenci ochrony wchodzą w skład posterunków stałych ( w tym posterunków kontroli ruchu ) i patroli. Natomiast przeszkody fizyczne to :

1. wszelkiego rodzaju ogrodzenia,

2. zapory,

3. bariery,

4. zasieki,

5. rowy,

6. transzeje,

7. zabezpieczenia mechaniczne i elektroniczne ( zasuwy, zamki, systemy alarmowe, itp. ).

Zadaniem strefy zewnętrznej jest uniemożliwienie wtargnięcia na teren chroniony osób niepowołanych, a zwłaszcza ewentualnych zamachowców między innymi poprzez :

1. identyfikację osób usiłujących dostać się na teren obiektu, w którym przebywa osoba chroniona,

2. alarmowanie w razie usiłowania przedostania się do strefy osoby niepowołanej,

3. przeciwdziałanie próbom dokonywania napadów.

W strefie zewnętrznej obiektów należy wydzielić specjalne miejsca do tej strefy, gdzie dokonuje się identyfikację osób , które z różnych przyczyn muszą się w niej znaleźć. Miejsca te powinny być wyposażone w detektory wykrywające metal.

W strefie zewnętrznej w wydzielonych miejscach wejścia do strefy legitymuje się osobę wchodzącą na podstawie dokumentu tożsamości i dokumentu zezwalającego wejście do tej strefy ( przepustki, identyfikatora itp. ). Zdjęcie w dokumencie tożsamości należy porównać z osobą. Podczas legitymowania należy zadawać pytania związane z danymi osobowymi w dokumencie celem dokonania wstępnej weryfikacji. Można również nakazać okazania innego dokumentu stwierdzającego tożsamość ( prawo jazdy, paszport itp. ).Następnie należy sprawdzić dane osoby wchodzącej z listą osób, które zostały zaproszone lub pracują w obiekcie, w którym znajduje się osoba ochraniana.

W przypadku jeżeli osoba wchodząca do strefy zewnętrznej posiada bagaż, należy go sprawdzić.

STREFA WEWNĘTRZNA

Strefa wewnętrzna jest kolejną strefą przeszkód, którą musi pokonać osoba zmierzająca do osoby ochranianej. Znajdują się w niej posterunki kontrolujące wejścia do strefy stale przez nią wykorzystywanej ( biuro i jego najbliższe otoczenie, mieszkanie ). Wszyscy przebywający w strefie powinni bezwzględnie przestrzegać obowiązujących zarządzeń, a odwiedzający muszą być eskortowani i stale obserwowani. Pozwolenie na wejście do strefy wewnętrznej może wydać osoba ochraniana lub szef ochrony, a procedura identyfikacyjna powinna być powtórzona w sposób wykluczający jakiekolwiek zagrożenie. W przypadku zagrożenia, strefa wewnętrzna stanowi główne oparcie dla ochrony osobistej.

STREFA OSOBISTA

Jest to obszar bezpośredniej bliskości osoby ochranianej i stanowi ostatnią przeszkodę pokonania przez zamachowca. W strefie tej znajduje się osoba ochraniana oraz dowódca ochrony, który znajduje się przez cały czas w bezpośredniej bliskości tej osoby. Dowódca ochrony jest bezpośrednio odpowiedzialny za bezpieczeństwo osoby ochranianej.

4. TAKTYKA OCHRONY W MIEJSCU PUBLICZNYM

Taktyka ochrony osoby w miejscach publicznych będzie zależała od miejsc, w których osoba ochraniana będzie przebywać i tak :

Ochrona podczas przemieszczania się po ulicach

Przy organizowaniu ochrony w tego typu sytuacjach należy:

1. w przypadku stałych przedsięwzięć ( np. spożywania posiłków w pobliskich restauracjach ) planować różne trasy, w różnych porach dnia i godzinach oraz zmieniać je w nieregularnych odstępach czasu,

2. uszanować specyficzne wymagania osoby ochranianej, przy jednoczesnym zapewnieniu niezbędnej ochrony. Na przykład, jeżeli osoba ochraniana podczas spaceru zechce prowadzić intymną rozmowę z kimś bliskim - wówczas należy zwiększyć odległość pomiędzy agentami a osobą ochranianą,

3. wprowadzić dodatkowych agentów, którzy zajmą pozycję przed, za i po bokach szyku oraz utworzą szpicę poruszającą się w odległości 15-20 m przed szykiem,

4. wyznaczyć agentów, którzy będą się przemieszczali równolegle do szyku, ale po przeciwnej stronie ulicy, z zadaniem obserwowania okien i dachów budynków będących w bezpośredniej bliskości ochranianej osoby. Taki sposób jest bardziej skuteczny i mniej zwracający uwagę niż prowadzenie obserwacji z tej samej strony ulicy, po której porusza się osoba ochraniana. Wyjątek stanowią szerokie wielopasmowe ulice,

5. wyznaczyć samochód towarzyszący, który będzie poruszał się za szykiem, w odległości 30-40 metrów, mając go cały czas w zasięgu wzroku. Może on być wykorzystany do szybkiej ewakuacji osoby ochranianej na wypadek zagrożenia lub zranienia w czasie ataku. Agenci w samochodzie stanowią rezerwę sił ochraniających.

Ochrona podczas zajęć rekreacyjnych

Jeśli osoba ochraniana czynnie uprawia dyscyplinę sportu to oprócz rutynowych czynności związanych z rozpoznaniem obiektu sportowego, w którym odbywają się treningi i osób z najbliższego otoczenia oraz utworzenia szyków ochronnych, należy dobrać agentów, którzy będą w stanie towarzyszyć osobie ochranianej na przykład podczas przebieżki w terenie, a także poprzedzać ją. Miejsca sprzyjające zasadzce ( a zwłaszcza działaniom zamachowców - strzelców wyborowych ) powinny być wcześniej sprawdzone.

Ochrona podczas spożywania posiłków w publicznych lokalach

W takich sytuacjach najkorzystniejszym rozwiązaniem jest zajęcie przez osobę ochranianą stolika w miejscu odosobnionym, w oddzielnym lub bocznym pomieszczeniu, w loży. Jeśli jest to niemożliwe, to stolik powinien znajdować się w pobliżu wyjścia awaryjnego, drzwi kuchennych - w takim miejscu aby osoba ochraniana nie musiała przechodzić przez cały lokal. Sąsiednie stoliki należy rezerwować dla agentów ochrony, którzy pozorują gości, zajmując je przed przybyciem osoby ochranianej. Drzwi w pobliżu stolika należy chronić z obu stron.

Ochrona podczas przejść klatkami schodowymi

Gdy osoba ochraniana musi przejść po schodach, to agenci ochrony powinni się znajdować kilka pięter poniżej i powyżej piętra, na które osoba ochraniana będzie wchodziła ( schodziła ). Powinien być wstrzymany ruch osobowy, a osoba ochraniana powinna poruszać się w bezpośredniej bliskości ściany. Wszystkie drzwi: przeciwpożarowe, ewakuacyjne, wejścia na korytarze powinny być ochraniane przez agentów. Bezwzględnie należy unikać przechodzenia przez drzwi obrotowe.

Ochrona podczas przejazdu windą

Należy w razie występowania więcej niż jednej windy, wyłaczyć wszystkie pozostawiając do dyspozycji osoby ochranianej jedną z nich. Jeżeli w budynku znajdują się również windy towarowe lub tylko dla personelu, a posiadające oddzielne wejścia do nich, to należy bezwzględnie z nich korzystać.

Gdy nieznany jest czas przebywania osoby ochranianej na pietrze, windę należy przetrzymać, pozostawiając otwarte drzwi. Pierwszy do windy wchodzi ( i wychodzi z niej ) agent rozpoznania, następnie osoba ochraniana, która zajmuje miejsce na końcu windy w rogu, następnie dowódca ochrony zajmuje miejsce przed osobą ochranianą oraz agent ochrony zajmujący miejsce obok dowódcy ochrony.

Schemat wejścia do windy

Schemat ustawienia w windzie

Jeżeli nie jest możliwe wyłączenie windy z publicznej użyteczności, to osoba ochraniana powinna zająć miejsce w jednym z rogów windy ( dalszym od drzwi ), a agenci oddzielić ją od reszty pasażerów.

Ochrona podczas przemówień, konferencji prasowych

Najtrudniej jest ochraniać osobę w sytuacjach, w których nie jest w pełni możliwy do przewidzenia ich rozwój. Powinno się wystrzegać wszelkiej improwizacji w prowadzeniu konferencji i otwartych miejsc na jej organizowanie. Najlepiej jest prowadzić tego typu imprezy w pomieszczeniach zamkniętych, pozwalających na ich pełne zabezpieczenie. Strefy ochronne należy tak rozmieścić, aby:

1. ograniczyć dostęp do budynku, w którym konferencja ma się odbyć,

2. były dostępne jedne drzwi, którymi będą wpuszczane do budynku wszystkie osoby postronne. Pozostałe powinny być obsadzone przez agentów,

3. było możliwe sprawdzenie tożsamości przybywających osób, wydanie im identyfikatorów oraz rozmieszczenie ich na sali. Wszystkie osoby powinny siedzieć,

4. ograniczały dostęp do miejsca, z którego będzie przemawiała lub odpowiadała na pytania osoba ochraniana a agenci byli rozmieszczeni w bezpośredniej bliskości osoby ochranianej.

Osoba ochraniana powinna wejść o oznaczonej porze, gdy wszyscy na sali są na swoich miejscach, aby ograniczyć możliwość przypadkowych kontaktów. Jeśli jest to możliwe, wejście i wyjście powinno odbywać się innymi drzwiami i innymi trasami, nie tylko z sali konferencyjnej, ale też z budynku.

Ochrona podczas powitań

W przypadku powitań najczęściej występują dwie klasyczne sytuacje :

1. osoba ochraniana znajduje się w jednym miejscu a zgromadzeni przemieszczają się przed nią ( przechodzą pozdrawiając ją z daleka lub podchodzą i witają się z nią ),

2. osoba ochraniana przechodzi przed stojącym tłumem.

TŁUM

Rozmieszczenie agentów podczas witania z osobą ochranianą przy przesuwającym się tłumie

Jeśli osoba ochraniana znajduje się w pomieszczeniu, przez które przechodzą witające się osoby, to agent rozpoznania AR i agent znajdujący się z lewej strony, z tyłu obserwują osoby zbliżające się do osoby ochranianej. Dowódca ochrony DO, Dowódca zmiany DZ i agent ochrony znajdujący się z prawej strony, z tyłu obserwują osoby witające się z osobą ochranianą. Natomiast agent znajdujący się z tyłu po środku, obserwuje osoby oddalające się po przywitaniu. Te trzy fazy obserwacji muszą być zachowane nawet przy mniejszej liczbie agentów ochrony. Ponadto przy wejściach do pomieszczeń powinni znajdować się agenci uprzednio ustawieni AUU.

BARIERA ODGRADZAJĄCA

Gdy osoba ochraniana ma zamiar przejść przed tłumem, niezbędne jest ustawienie

( w porozumieniu z oficjalnymi służbami porządkowymi )barier zabezpieczających. Wówczas ustawienie szyku jest następujące :

Agent rozpoznania AR idzie 3-4 m z przodu, a bezpośrednio przed osobą ochranianą przemieszcza się agent, którego zadaniem jest obserwowanie wyciągniętych rąk do powitania. Za osobą ochranianą, na wysokości lewego barku znajduje się Dowódca ochrony DO, a prawego barku Dowódca zmiany DZ. Ich zadaniem jest obserwowanie twarzy osób usytuowanych przed i na wprost osoby ochranianej. Za plecami pierwszych rzędów tłumu powinien równolegle przemieszczać się agent ochrony AO, którego zadaniem jest obserwacja tłumu i wykrywanie podejrzanych osób, a w przypadku zagrożenia, jego zasygnalizowanie. Gdy tłum jest zwarty i niemożliwe jest przemieszczanie się tego agenta, wówczas co 4-5 m. Należy rozmieścić agentów uprzednio ustawionych AUU.

5. TAKTYKA OCHRONY W ŚRODKACH TRANSPORTU

Ochrona w czasie przejazdu samochodem

Planowanie ochrony w czasie jazdy pojazdem wymaga określenia trasy przejazdu. Pracę rozpoczyna się od studiowania szczegółowych i aktualnych map oraz planów miast, przez które będzie wiodła. Należy wybrać czy trasa ma być najkrótsza i najszybsza, czy najbardziej optymalna z punktu widzenia bezpieczeństwa-pozwalająca jazdę ze stałą szybkością 80-90 km/h. Kolejna czynność to zebranie informacji o aktualnych warunkach drogowych na wybranej trasie :

1. natężenie ruchu,

2. prędkości przemieszczania się,

3. prowadzone prace drogowe,

4. ustalenie miejsc, w których znajdują się szpitale, przychodnie lekarskie, jednostki wojskowe, posterunki policji, straży miejskiej.

Trasę jazdy, łącznie z alternatywnymi drogami przemieszczania, punktami schronienia oraz wszystkimi zebranymi informacjami należy nanieść na mapę. Na kilka dni przed podróżą przeprowadza się rekonesans trasy, w warunkach rzeczywistego przejazdu, określić wąskie gardła oraz miejsc idealnego ataku. Kolejny rekonesans powinno się przeprowadzić dzień przed podróżą. Należy sporządzić harmonogram trasy. Podczas odprawy informuje się kierowców samochodów oraz osoby funkcyjne o ich obowiązkach, zapoznaje z trasą przejazdu i alternatywnymi drogami przemieszczania, rozmieszczeniem schronień.

CHARAKTERYSTYKA UGRUPOWAŃ POJAZDÓW

Wymóg tworzenia stref ochronnych obowiązuje również w czasie jazdy samochodami. Najmniej korzystnym rozwiązaniem jest użycie jednego samochodu. Dodanie samochodu eskortowego zwiększa bezpieczeństwo, jednakże niezbędne minimum ochrony zapewni jeszcze jeden samochodów - poprzedzający. Do standardowego, optymalnego składu ochrony należy dołączyć jeszcze dwa samochody : poprzedzający i eskortujący

Samochód osoby ochranianej stanowi odpowiednik wewnętrznej strefy ochronnej w stałych obiektach. Prowadzi go agent ochrony kierowca posiadający umiejętności utrzymywania pojazdu w szyku. Ponadto w przodzie obok kierowcy znajduje się dowódca ochrony DO. Tylne siedzenie przeznaczone jest dla osoby ochranianej i ewentualnie osób jej towarzyszących.

Najlepszym środkiem transportu jest fabrycznie przystosowany do tego celu opancerzone auto. Jeżeli nie dysponuje się takim pojazdem, powinien to być pojazd zamknięty, z przyciemnionymi szybami, odpowiednio obszerny aby swobodnie mieścili się w nim: kierowca, agent ochrony i osoba ochraniana, posiadający nadwyżkę mocy.

Samochód eskortujący porusza się za pojazdem osoby ochranianej, przesunięty względem niego o pół szerokości w lewo. Zmusza to samochody wyprzedzające do zatoczenia większego łuku, a nadjeżdżające z przeciwka do " odbicia " w prawo, a także do odpierania ataków z tyłu i boków samochodu osoby ochranianej. Jeżeli atak nastąpi z przodu, wówczas może być wykorzystany jako odwód - po wysunięciu się do przodu - jako element wiążący, blokujący napastników i osłaniający wycofanie się pojazdu osoby ochranianej. Znajduje się w nim 2-4 agentów, z których przynajmniej jeden powinien być wyposażony w broń o dużej sile przebicia pocisków ( zdolnych skutecznie unieszkodliwić samochód napastnika ).

Samochód poprzedzający porusza się przed samochodem osoby ochranianej. Pełni on rolę samochodu prowadzącego : dyktuje prędkość jazdy, sygnalizuje zmiany kierunku jazdy. Kierowca samochodu poprzedzającego prowadzi kolumnę po pasie ruchu najbliższym środka jezdni. W jego wozie znajduje się 3-4 agentów ochrony, których zadaniem jest prowadzenie obserwacji trasy przejazdu i ostrzeganie przed niebezpieczeństwem. W razie ataku blokuje napastników i osłania wycofanie się pojazdu osoby ochranianej.

Drugi samochód poprzedzający zajmuje pozycję na końcu kolumny w odległości kilkudziesięciu do kilkuset metrów ( 1 do 2 minut jazdy ), z zadaniem rozpoznania trasy, prowadząc obserwację i ostrzegając o zagrożeniach oraz warunkach jazdy. W miejscach potencjalnego zagrożenia, z wozu mogą być wysłani agenci w celach ich sprawdzenia. Obsadę stanowią 2-4 agentów, którzy w przypadku ataku z przodu przyjmują na siebie ciężar walki wiążąc napastników i osłaniając odwód. W razie ataków z innych kierunków, samochód ten może być wykorzystany jako odwód.

Drugi samochód eskortujący zajmuje pozycję na końcu kolumny. Jego obsadę stanowią 2-4 agentów wyposażonych w broń o dużej sile przebicia, mających takie samo zadanie, jak agenci pierwszego wozu eskortującego. Jednocześnie ochraniają oni boki i tył kolumny. Na wypadek ataku wóz ten może być wykorzystany jako odwód lub siła wiążąca napastników walką.

Ochrona w czasie podróżowania innymi środkami trasportu

Osoba ochraniana z różnych względów może podróżować innymi niż samochód środkami komunikacji : pociągiem, statkiem, samolotem. Planowanie ochrony i jej realizacja nie różni się zasadniczo od procedur obowiązujących w czasie przemieszczania się samochodem. Ma jednak cechy charakterystyczne, wynikające ze specyfiki danego środka transportu, które należy uwzględnić zarówno w fazie planowania, jak i prowadzenia ochrony.

PODRÓŻ POCIĄGIEM

Jeżeli osoba ochraniana ma zamiar podróżować pociągiem, najlepszym sposobem jest wynajęcie wagonu-salonki. Ze względu na koszty wynajęcia i związane z tym złożone postępowanie, można zarezerwować dwa ostatnie przedziały w końcowym wagonie. Jeśli jest to niemożliwe, to należy zarezerwować przedział dla osoby ochranianej i dwa przedziały przylegające do niego. Przed zajęciem miejsca w przedziałach należy je sprawdzić pod kątem założenia materiałów wybuchowych i zainstalowania podsłuchu. W czasie jazdy w ostatnich przedziałach końcowego wagonu najlepszym rozwiązaniem jest wyłączenie, w porozumieniu z obsługą pociągu, tej części wagonu z użytkowania innych pasażerów i zamknięcie od wewnątrz drzwi wagonu.

PODRÓZ STATKIEM

Podczas podróży statkiem przedsięwzięcia ochronne należy prowadzić tak jak w obiekcie stałym. Ze względu na wrażliwość kadłubów małych jednostek pływających na ataki bombowe, przed wejściem osoby ochranianej na pokład należy sprawdzić jednostkę również poniżej linii wodnej. Powinni to uczynić saperzy-nurkowie szczególnie w miejscach bliskich zbiorników paliwa i maszynowni. Jednostka stojąca na kotwicy musi być ochraniana, a agentów należy wyczulić na zagrożenie ze strony płetwonurków.

PODRÓŻ SAMOLOTEM

Podróż rejsowym samolotem pasażerskim, ze względu na rutynowe środki ostrożności podejmowane przez służby lotnicze, wymaga wcześniejszego zgłoszenia faktu posiadania przez agentów ochrony broni palnej i zdeponowania jej u kapitana załogi przed wejściem na pokład. Osoba ochraniana powinna wejść na pokład jako ostatnia.

6. OGRANICZENIA W OCHRONIE OSÓB WYNIKAJĄCE Z USTAWY Z DNIA 22 SIERPNIA 1997 ROKU O OCHRONIE OSÓB I MIENIA

Zadania ochrony osób oraz dobra podlegające ochronie określone są bezpośrednio w ustawie o ochronie osób i mienia. W artykule 2 określone są definicje określeń używanych w przepisach i tak , celem ochrony osób jest zapewnienie bezpieczeństwa :

1. życia,

2. zdrowia,

3. nietykalności osobistej.

Z powyższego wynikają ogólne ograniczenia w realizacji zadań ochronnych, polegających na tym, że :

Działania ochronne nie mogą odnosić się do innych dóbr prawnie chronionych poza życiem, zdrowiem i nietykalnością osób chronionych .

Rozpatrując sprawę na gruncie prawa karnego stwierdza się, że pracownik ochrony może wykonywać zadania związane z ochroną przed przestępstwami przeciwko życiu i zdrowiu, nietykalności cielesnej. Pracownik ochrony nie może więc wykorzystywać środków ochrony dla ochrony innych dóbr osobistych, np. czci osoby chronionej bądź mienia nie powierzonego do ochrony, a także innych praw majątkowych.

Nie może również wykorzystywać ich dla ochrony zagrożonych dóbr społecznych, na przykład przed przestępstwami przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, wyborom i referendum itp. Oznacza to, że pracownicy ochrony mają ograniczony zakres działalności. Nie mogą stosować, dopuszczonych prawnie, środków dla ochrony innych dóbr niż osoby oraz w innych niż wyżej wskazanych celach ( np. sprawdzanie wiarygodności dłużników i egzekwowania długów ) .

Ograniczenia czasem ( art. 36 ust.1 ustawy o ochronie osób i mienia) oznaczają, że wykorzystanie środków ochrony jest uprawnione tylko w czasie wykonywania zadań ochrony osób. Przed podjęciem realizacji zadań ochronnych ( np. w drodze do chronionej osoby) jak po ich zakończeniu ( np. w drodze do siedziby przedsiębiorstwa lub do miejsca zamieszkania)

4. ORGANIZACJA OBSTAWY OCHRONNEJ.

1. SZYKI OCHRONNE

Szyk to określony sposób ustawienia agentów w celu zapewnienia bezpieczeństwa osobie ochranianej podczas przemieszczania się pieszo. Szyk zawsze porusza się z osobą ochranianą, a jego rodzaj zależy od zagrożenia, liczby agentów i życzeń osoby ochranianej. Należy zawsze być przygotowanym na zmianę szyki, jeżeli okoliczności tego wymagają ( np. wzrośnie zagrożenie ). Szyk powinien być elastyczny, rozluźniający się w terenie otwartym i ścieśniający się w zatłoczonych miejscach.

Agenci powinni znajdować się tak blisko osoby ochranianej, aby zawsze mogli odeprzeć atak. Generalnie przyjmuje się, że jest to odległość wyciągniętej ręki. Dowódca zwykle znajduje się w tyłu szyku , dowodzi nim i czuwa nad jego nierozerwalnością. Agent zajmuje w szyku swoje miejsce i prowadzi w swoim sektorze obserwację.

Szyki ochronne niezależnie od ich nazwy można także nazywać szykami eskortowymi. Wyróżnia się różnego rodzaju szyki eskortowe, jednak najczęściej kwalifikuje się je jako eskorta policyjna, mająca na celu niedopuszczenie do ucieczki osoby zatrzymanej, oraz eskorta ochronna, której celem jest niedopuszczenie do zagrożenia życia, zdrowia i nietykalności osobistej osoby ochranianej.

Rozróżniamy dwa typy ochrony eskortowej osób :

1. Eskorta otwarta - charakteryzująca się uczestnictwem do trzech agentów ochrony.

2. Eskorta zamknięta - szyk posidający od czterech do sześciu agentów ochrony.

Symbolicznie często zaznacza się ułamkiem zwykłym rodzaj formacji eskortowej, w którym

Licznik określa ilość agentów ochrony , mianownik natomiast liczba osób ochranianych. I tak: 1/1 - jeden agent oraz jedna osoba ochraniana, 2/1 - dwóch agentów ochrony oraz jedna osoba ochraniana itp.

W zależności od liczby agentów wyróżnia się następujące szyki :

1. ochrona eskortowa,

2. ochrona eskortowa prowadzona przez dwóch agentów,

3. klin

4. prosty romb

5. romb

6. rozszerzony romb

7. pierścień ochronny

Agent ochrony ( AO ) Agent uprzednio ustawiony ( AUU )

Dowódca ochrony ( DO ) Agent kontrinwigilacji ( AK )

Osoba ochraniana ( VIP ) Kierunek przemieszczania się szyku ochronnego

Dowódca zmiany ( DZ ) Agent rozpoznania ( AR )

RODZAJ I WYGLĄD BLOKOWY SZYKÓW OCHRONNYCH

6

3 9

12

OCHRONA ESKORTOWA

Ochrona eskortowa złożona z jednej osoby ( 1/1 ), będącej Dowódcą ochrony (DO), stosowana sporadycznie przy stosunkowo małym zagrożeniu osoby ochranianej ( VIP). Sektor odpowiedzialności DO wynosi 360 stopni, nie jest taka ochrona w stanie koncentrować się na osobie podejrzanej. W tym ustawieniu można podjąć interwencję i prowadzić obserwację. Dowódca ochrony lub inny agent ochrony odpowiedzialny za bezpieczeństwo osoby ochranianej, porusza się w eskorcie wykonując wachlarzowe przemieszczanie się za plecami osoby ochranianej ustawiając się z tej strony, gdzie występuje największe zagrożenie.

--------------------------------------------------------------------

1 2

OCHRONA ESKORTOWA DWUOSOBOWA

W ochronie eskortowej ( przypadek 1 ), złożonej z dwóch agentów ( 2/1 ), do Dowódcy ochrony dochodzi agent rozpoznania. W tej sytuacji sektor odpowiedzialności za ochronę VIP jest podzielony pomiędzy dwoma agentami i wynosi 180 stopni dla każdego z nich, w których to sektorach prowadzą obserwację i są odpowiedzialni na wypadek zagrożenia. W przypadku drugim ( rysunek nr 2 ) formacja eskorty rozszerzonej ( podwójnej ) agenci ochrony zajmują pozycję za plecami osoby ochranianej jednocześnie eliminując tzw. strefy słabej widoczności. Przypadek drugi nie przewiduje istnienia agenta rozpoznania, który w tym przypadku uzupełnia skrzydło dla dowódcy ochrony.

--------------------------------------------------------------------

KLIN

Klinem nazywamy szyk ochronny powstały z trzech agentów to jest dowódca ochrony, agent ochrony ( może być również dowódca zmiany w miejsce agenta ochrony) oraz agent rozpoznania.

Każdy z nich posiada 120 stopniowy sektor odpowiedzialności. Szyk tego typu stosuje się najczęściej w zatłoczonych miejscach. Technicznie klin tworzy się poprzez rozszerzenie eskorty podwójnej jednym agentem ochrony zamykającym szyk.

--------------------------------------------------------------------

1

2 3

SZYK OTWARTY TYPU 3/1

Szyk otwarty typu 3/1 pod względem ilości agentów ochrony jest podobny do szyku klinowego, jednak ustawienie jego posiada nieco inny charakter. Szczególnie silna jest ochrona boczna osoby ochranianej przy czym w razie zagrożenia od czoła, straż boczna może łatwo zasłonić dostęp do osoby ochranianej. Również każde podejście z boków jest skutecznie osłaniane. Przy agentach ochrony pozycje przez nich zajmowane nie są obojętne. Dowódca zawsze przyjmuje pozycję z tyłu osoby ochranianej. Każdy agent ochrony ma ściśle określone miejsce w szyku. Jedynie agent na pozycji nr 2 będzie ruchomym jeżeli szyk będzie się powiększał lub zmieniał charakter.

--------------------------------------------------------------------

PROSTY ROMB

Prosty romb tworzy czterech agentów : dowódca ochrony, agent rozpoznania i dwóch agentów zamykających szyk, z których jednym z nich może być dowódca zmiany. W tym szyku dowódca ochrony posiada zasadnicze zadanie bezpośredniej ochrony osobistej VIP zapewniając jej bezpośrednią cielesną ochronę i tylko tym się zajmuje. Pozostali agenci posiadają 120 stopniowe sektory odpowiedzialności.

-------------------------------------------------------------------

2 1

4 3

SZYK ZAMKNIĘTY TYPU 4/1

Formacja 4/1 jest formacją zamkniętą polegającą na ty, że osoba ochraniana otoczona jest przez agentów ochrony. Porównując szyki typu 3/1 oraz 4/1 zauważyć można, że agent ochrony z pozycji 2 ustępuje przy rozszerzeniu szyki miejsce agentowi nr 4. W przypadku tego rodzaju szyku dowódca wydaje odpowiednie dyspozycje poszczególnym agentom co do sposobu pełnienia służby.

--------------------------------------------------------------------

ROMB

Rozszerzony romb tworzy pięciu agentów dowódca ochrony, agent rozpoznania oraz trzech agentów, z których jeden ( zamykający) może być dowódcą zmiany. Pozostali agenci tworzą boczną ochronę. Dowódca ochrony zajmuje się bezpośrednią ochroną cielesną VIP, pozostali agenci posiadają 90 stopniowy sektor odpowiedzialności. Szyk ten zapewnia już dostatecznie dużą elastyczność działania.

--------------------------------------------------------------------

5

2 1

4 3

SZYK ZAMKNIĘTY TYPU 5/1 `' GWIAZDA TEXASU `'

Szyk zamknięty typu 5/1 jest szykiem pierścieniowym, który stosuje się w środowisku o dużym natężeniu ruchu posiada taki sam charakter jak romb.

ROZSZERZONY ROMB

Rozszerzony romb tworzą sześciu agentów : dowódca ochrony, agent rozpoznania oraz czterech agentów ochrony, z których jednym z nich ( tylni zamykający ) może być dowódcą zmiany. Czterech agentów ochrony tworzą rygiel boczny i tylni. Dowódca zapewnia bezpośrednią ochronę cielesną VIP a pozostali agenci posiadają 70 stopniowe sektory odpowiedzialności. Jest on najbardziej elastycznym szykiem ochronnym.

--------------------------------------------------------------------

5

2 1

4 3

6

SZYK 6/1 `' GWIADA DAWIDA `'

Szyk typu gwiazda dawida jest typowym szykiem pierścieniowym, który stosowany jest w sytuacjach identycznych jak pierścień

PIERŚCIEŃ OCHRONNY

Pierścień ochronny jest tworzony w sytuacjach szczególnych, szczególnie wtedy, gdy trzeba przemieszczać się w tłumie. Wówczas dowódca ochrony zapewnia bezpośrednią ochronę cielesną, pozostali zaś agenci łączą się ramionami, tworząc pierścień, zwracając się twarzami na zewnątrz.

OSOBY FUNKCYJNE :

1. Dowódca ochrony ( DO ) - powinien być doświadczonym, profesjonalnie przygotowanym agentem z dowódczymi predyspozycjami. Dowodzi ochroną osobistą, nadzoruje pracę wszystkich agentów i ich wyposażenie, tworzy szyki ochronne, przydziela dodatkowe zadania, współdziała z Agentem rozpoznania. Utrzymuje bieżący kontakt z osobą ochranianą i osobami z jej otoczenia w celu koordynowania działań ochronnych ze zmianami w planach osoby ochranianej oraz innymi osobami funkcyjnymi wchodzącymi w skład systemu ochrony. Zajmuje miejsce po lewej stronie osoby ochranianej z tyłu. Dowódca ochrony zawsze znajduje się w pobliżu osoby ochranianej i w razie potrzeby osłania ją własnym ciałem.

2. Agent ochrony ( AO ) - podlega dowódcy ochrony i wykonuje jego polecenia. Tworzy szyk ochronny wokół osoby ochranianej, pełni służbę na posterunkach ochronnych, prowadzi obserwację w swoim sektorze i przekazuje informacje dowódcy ochrony.

3. Kierowcy samochodów - powinni spełniać wszystkie wymagania stawiane agentom ochrony, a ponadto doskonale prowadzić auta, znać technikę jazdy ochronnej i ofensywnej.

4. Dowódca zmiany ( DZ ) - podlega dowódcy ochrony i najczęściej pełni jego obowiązki podczas swojej, przeważnie ośmiogodzinnej zmiany. W sytuacjach szczególnych wykonuje je pod nadzorem dowódcy ochrony i wówczas znajduje się z tyłu osoby ochranianej, czuwając nad nienaruszalnością szyku.

5. Agent rozpoznania ( AR )- ma szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa i bezkolizyjnego przebiegu wizyty osoby ochranianej w określonym miejscu. Dlatego może jej sprostać jedynie bardzo doświadczony i zdolny agent, a przy tym godny zaufania. Do jego zadań szczególnie należy :

1. dokonanie na kilka dni przed przybyciem osoby ochranianej sprawdzenia terenu,

2. dokonanie optymalnej trasy przejazdu osoby ochranianej,

3. poznanie topografii budynku lub terenu, w którym będzie przebywała osoba ochraniana,

4. dokonanie wyboru schronienia w przypadkach zamachu,

5. dokonywanie rekonesansu miejsc przed bezpośrednim przybyciem osoby ochranianej .

6. Agent uprzednio ustawiony ( AUU ) - najczęściej pełni służbę na posterunkach obserwacyjnych lub w punktach kontrolnych, ustanawianych według potrzeb przez agenta rozpoznania, który jednocześnie określa dla niego zadania. Agent pozostaje na stanowisku do czasu zmiany lub odjazdu osoby ochranianej.

7. Agent kontrinwigilacji ( AK ) - jest wprowadzany do działań w sytuacjach realnego i dużego zagrożenia. Jego zadaniem jest ustalenie, czy w wąskich gardłach lub w miejscach idealnego ataku nie została zorganizowana zasadzka. W tym celu przybywa w to miejsce na pół godziny przed przyjazdem osoby ochranianej i dokonuje oceny terenu pod względem bezpieczeństwa :

1. czy nie znajdują się tam podejrzane osoby,

2. czy parkowane są podejrzane pojazdy,

3. czy nie są prowadzone podejrzane działania.

W przypadku wykrycia zasadzki powiadamia o tym dowódcę ochrony i działa według jego wskazań.

Agent kontrinwigilacji może również sprawdzać czy szyk nie jest obserwowany. Czyni to dyskretnie, nie ujawniając swojej obecności i zadania.

2. KAWALKADY

Kawalkada to rodzaj szyku samochodowego, formowanego przy przewozie znacznych wartości lub osób podlegających szczególnej ochronie, poruszający się jako kolumna pojazdów uprzywilejowanych. W prawie o ruchu drogowym w art. 2 poz. 38 określa się definicję pojazdu uprzywilejowanego : " pojazd uprzywilejowany do pojazd wysyłający sygnały świetlne w postaci niebieskich świateł błyskowych i jednocześnie sygnały dźwiękowe o zmiennym tonie, jadący z włączonymi światłami mijania lub drogowymi; określenie to obejmuje również pojazdy jadące w kolumnie, na której początku i na końcu znajdują się pojazdy uprzywilejowane wysyłające dodatkowo sygnały świetlne w postaci czerwonego światła błyskowego.

LITERATURA :

1. Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia, Dz. U. Nr 114, poz. 740.

2. Ustawa z dnia 22 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, Dz. U. Nr 98, poz. 602.

3. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks Karny, Dz. U. Nr 88, poz. 553 i Nr 128 poz. 840.

4. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks Wykroczeń, Dz. U. Nr 12, poz. 114 z późn. zm.

5. Radziejewski K., Ochrona osób, Warszawa, 1999.

6. Szczygielski Z., ABC pracownika ochrony - podręcznik do kursu na licencję I stopnia, Wyd. „Telbit”, Warszawa, 1999 r.

7. Podręcznik pracownika ochrony fizycznej, Wyd. „Konsalnet”, Warszawa, 1999 r.

8. Nowicki Z., Ochrona osób i mienia, Wyd. TNOiK, Toruń, 1999 r.

9. „Ochroniarz” - miesięcznik, Kraków, 1999 r.

PYTANIA KONTROLNE :

1. Przedmiot zainteresowania wiktymologii.

2. Co rozumiesz pod pojęciem predestynacja i prowokacja ?

3. Podaj przesłanki zamachów na osoby.

4. Podaj najczęściej stosowane metody dokonywania zamachów na osoby.

5. Wymień i omów rodzaje materiałów wybuchowych stosowane przez zamachowców.

6. Jakie czynniki wpływają na skuteczność ochranianej osoby.

7. Jaki jest zakres zbierania informacji o ochranianej osobie ?

8. Na czym polega analiza zebranych informacji o ochranianej osobie ?

9. Omów taktykę wykrywania inwigilacji i kontrobserwacji.

10. Omów taktykę ochrony osób w obiekcie.

11. Omów taktykę ochrony osób w miejscach publicznych.

12. Omów taktykę ochrony osób w środkach transportu.

13. Na czym polegają ograniczenia w ochronie osób wynikające z przepisów ustawy z dnia

22 sierpnia 1997 roku o ochronie osób i mienia.

14. Na czym polegają szyki ochronne : klin, prosty romb, romb i rozszerzony romb ?

15. Na czym polega pierścień ochronny.

16. Omów zadania osób funkcyjnych w zakresie ochrony.

17. Omów taktykę ochrony osób poruszających się kawalkadą.

Męski, steroidowy hormon płciowy produkowany przez tzw. Komórki Leydiga ( komórki miąszowe jąder )

hormon, amina biogenna

lobotomia jest to operacyjne przecięcie istoty białej mózgu w okolicy płatów czołowych.Portugalski psychochirurg Antonio Caetano de Abreu Freire de Egas, który w roku 1936 wykonał pierwszą leukotomię przeczołową (lobotomię), w celu przewania połączenia z podwzgórzem stwierdził, że interwencje w tej sferze powodują zmiany osobowości.

Inwigilacja wg terminologii słownika wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego Wiedza Powszechna Warszawa 1983 r. - " tajny nadzór nad kimś; dyskretna, systematyczna obserwacja kogoś "

247

Strefa zewnętrzna

Strefa wewnętrzna

Strefa osobista

Schemat windy

Agent rozpoznania

Osoba ochraniana

Dowódca ochrony

Agent ochrony

Agent ochrony

Agent ochrony

Agent ochrony

Osoba ochraniana

Dowódca ochrony

Dowódca zmiany

Agent rozpoznania

Drugi samochód poprzedzający

Pierwszy samochód poprzedzający

Samochód osoby ochranianej

Pierwszy samochód eskortujący

Drugi samochód eskortujący

---