WYKŁAD 3

Znaczenie funkcji transportu w gospodarce

1. Transport jako dawca w gospodarce:

Jako dawca transport spełnia następujące zadania:

- jest instrumentem wymiany dóbr i usług. Oznacza to że realizujemy przemieszczanie surowców, materiałów niezbędnych do produkcji w innych działach gospodarki oraz wyrobów gotowych dla ostatecznych konsumentów.

Transport jest istotnym składnikiem procesu dystrybucji towarów, rozumianego jako proces przejście towaru od producenta przez pośredników do finalnego odbiorcy.

-transport bierze udział w wytwarzaniu produktu krajowego brutto (PKB).

-transport jest jednym z głównych czynników lokalizacji produkcji i osadnictwa .

-transport realizuje wiele celów o znaczeniu społecznym:

• Zaspokaja potrzeby komunikacyjne ludności

• Sprzyja aktywizacji życia społecznego-kulturowego

• Umożliwia rozwój turystyki i rekreacji

• Umożliwia i ułatwia dostęp do oświaty i służby zdrowia

-transport realizuje ważne cele z punktu widzenia państwa:

- jest elementem obronności kraju,

- umożliwia rozwój nauki i techniki.

2. Funkcje transportu:

-Konsumpcyjna -zaspokajanie potrzeb przewozowych przez świadczone usługi transportowe.

-Produkcyjna -zaspokajanie potrzeb produkcyjnych przez świadczone usługi transportowe tzn. przez stworzenie warunków działalności gospodarczej, jej stymulację oraz wpływ na funkcjonowanie rynku i wymianę.

- Integracyjna - integrowanie państwa i społeczeństwa poprzez usługi transportowe.

3. Transport jako biorca w gospodarce:

Transport w stosunku do gospodarki jest również biorcą ponieważ korzysta z efektów produkcyjnych innych działów gospodarki. W tym ujęciu transport jest konsumentem :

• taboru przewozowego i trakcyjnego

• Maszyn ,

• sprzętu i materiałów używanych do budowy infrastruktury transportowej ,

• Paliw i energii,

• Pracy ludzkiej.

Znaczenie transportu jako biorcy w gospodarce narodowej można scharakteryzować wskaźnikami kapitałochłonności, majątkochłonności i pracochłonności.

Kapitałochłonność - relacje pomiędzy ilością kapitału zainwestowanego w środki pracy niezbędne do uzyskania określonego efektu gospodarczego a wielkością tego efektu.

Majątkochłonność - relacja wielkości zasobów majątkowych do wielkości produkcji wytworzonej za ich pomocą.

Pracochłonność oznacza wielkość nakładu pracy zużytej do wytworzenia określonego dobra.

4. Transportochłonność w gospodarce narodowej:

Transportochłonność gospodarki narodowej jest to stan zaangażowania działalności transportowej w działalność innych działów gospodarki narodowej oraz działalność społeczną , a także indywidualne potrzeby ludzkie.

Transportochłonność gospodarki narodowej możemy wyrażać jako stosunek nakładów ponoszonych na działalność transportową do efektów osiąganych przez gospodarkę narodową.

Efektem działalności społeczno-gospodarczej jest PKB wyrażony w złotych, a zatem stosuje się następujące mierniki transportochłonności:

• Tony przewiezionych ładunków na jednostkę PKB,

• Praca przewozowa w tym tonokilometrach przypadająca na jednostkę PKB