PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA

Wykład 5 - zagadnienia do opracowania

Aktywność człowieka a konteksty rozwoju

1.Kontekst rozwoju

• Środowisko a kontekst rozwoju

• Zmiana podejścia do środowiska:

• Człowiek ulokowany w środowisku (1870-1930)

• Rola podejmowanych interakcji (1930-1960)

• Dynamiczny związek człowiek - otoczenia (1960-…)

• Kontekst rozwoju = (w + z)

• wewnętrzny

• zewnętrzny

• Fizyczny,

• Społeczny

• Kulturowy

• Historyczny

2. Psychologia ekologiczna (Baker, Wright)

• Analiza mikrośrodowisk - ośrodków aktywności

• Miejsce, wzorzec zachowań, czas

• Zdolność do samoregulacji

• Marginesowe znaczenie właściwości indywidualnych

• Ignorowanie interakcji o/s

3.Ekologiczna koncepcja Bronfenbrennera

4. Psychologia środowiskowa

• Ekologiczny model człowieka Altmana

• Jedność człowieka i środowiska fizycznego

• David Magnuson - człowiek w środowisku

• Osoba - układ mediacyjny, biologiczno - fizjologiczny, reakcji i czynności

• Środowisko - aktualne, mikrośrodowisko, makrośrodowisko

5.Kontekst społeczny

• Poziomy przestrzeni społecznej (Hinde)

- poziom osób i interakcji

- poziom grup

- poziom relacji między grupami

• Poziomy organizacji społecznej

• Intrapersonalny

• Interpersonalny

• Grupowy

• Instytucjonlny

• Społeczności lokalnej

• Społeczeństwa globalnego

6. Oddziaływanie kontekstu na rozwój

- podtrzymywanie

- zmiana tempa

- zmiana toru

• Tworzenie przestrzeni do działania

• Organizacja czasu

• Dostęp do materiałów i środków

• Ingerencja w aktywność

7. Typy kultur według M. Mead

• Kultura postfiguratywna

• Kultura konfiguratywna

• Kultura prefiguratywna

8.Aktywność na przestrzeni życia

• Zabawa / nauka / praca

• Strukturacja - restrukturacja doświadczenia (M.Tyszkowa)

• Działalność przedmiotowa/ społeczna

• Doświadczenie - doświadczanie/ ślad pamięciowy/ praktyka/ przeżycia znaczące/ ogół zjawisk

• Doświadczenie - oczekiwania, zakres działań, modyfikacja wzoru doświadczeń, selekcja dalszych doświadczeń

• Doświadczenie świadome i nieświadome

• Doświadczenie praktyczne

• Doświadczenie gatunkowe, indywidualne, społeczne

• Doświadczenie - zapis vs wniosek

9.Kierunki rozwoju aktywności

• Chaos - uporządkowanie

• Czynności proste - złożone

• Struktura niepełna - pełna

• Funkcjonalna nieskuteczność - struktura efektywna

• Struktura nieekonomiczna - ekonomiczna

• Struktura nieciągła - płynna

10. Funkcje autokreacji (Pietrasiński)

• Zwiększenie skuteczności urabiania poprzez zaangażowanie

• Kompensacja braków urabiania

• Realizacja nowych wartości

• Przeciwstawianie się określonym oddziaływaniom

• Rewidowanie wyników urabiania

11.Formy aktywności - ZABAWA

• Upust energii (Schiller, Spencer)

• Relaksacja (Lazarus)

• Wyładowanie atawistycznych skłonności (Hall)

• Ćwiczenie przygotowawcze (Groos, Froebl)

• Oczyszczenie (Carr, Freud)

• Funkcja zastępcza (Claparede)

• Przyjemność (K. Bühler)

• Integracja potrzeb (Erikson)

• Wytwarzanie symboli (Piaget)

• Fikcja (Wygotsky)

• Regulacja pobudzenia (Berlyne, Ellis, Hutt)

• Współpraca (Hurlock)

• Przedwstęp (Baley, Szuman)

• Przystosowanie się (Bruner)

12.Rozwój zabawy według Bornsteina

• Funkcjonalno - manipulacyjne:

• Ogólna aktywność funkcjonalna

• Niespecyficzne działania kombinowane

• Manipulacje specyficzne

• Stadium przejściowe

• Symboliczne:

• Udawanie skierowane na siebie

• Udawanie skierowane na innych

• Sekwencje czynności udawanych

• Zabawa w udawanie z przedmiotami zastępczymi

13.Twórczość dziecięca

• Znamiona twórczości w ogóle

• Nowatorstwo (Hurlock)

• Osobista interpretacja rzeczywistości (Gloton)

• Wytwór zabaw konstrukcyjnych (Bühler)

• Znaczenie rysunku w rozwoju

14. Nauka

• Nauczanie naturalne

• Nauczanie strukturalne

• Gotowość szkolna

• Adolescencja - znaczenie celu

• Nauka a zainteresowania

• Nauczanie permanentne

15.Praca

• Czynności domowe vs zarobkowe

• Zaspokojenie potrzeb

• Poczucie tożsamości

• Spełnienie koncepcji własnej osoby (Super)

• Wybór zawodu - fantazjowanie, rozważanie, realizm (Ginzberg)

• Rozpoznanie kompetencji i typu I (Gardner)

• Dopasowanie vs stres

17. Aktywny człowiek - kontekst rozwoju

• Subsystemy tworzące ekosystem

• Wzajemny związek

• Stałe przekształcenia

• Wiele poziomów funkcjonowania subsystemów