Sprawa C-465/93
Atlanta Fruchthandelsgesellschaft mbH i inni v. Urząd Federalny ds. Wyżywienia i Gospodarki Leśnej
Stan faktyczny
Rozporządzenie Rady Nr 404/93 - wydane w sprawie wspólnej organizacji rynku bananów ustanowiło od 1 lipca 1993 r. wspólny system importu w miejsce różnych postanowień krajowych -> kontyngent 2 mln ton netto rocznie na import bananów z krajów trzecich i krajów ACP. Ponadto kraje Afryki, regionu Karaibów i Pacyfiku miały być zwolnione z cła, zaś import z krajów trzecich miał zostać obciążony preferencyjną stawką 100 ECU od tony.
Art. 21(dziś 2) rozporządzenia - należy zaprzestać stosowania stawek zwolnionych z cła kontyngentów importu bananów, przysługujących RFN na podstawie Protokołu załączonego do Konwencji o Implementacji Stowarzyszenia z krajami i terytoriami zamorskimi ze Wspólnotą ( art. 136 (dziś 187) Traktatu).
Art. 187 Rada, stanowiąc jednomyślnie, ustanawia, na podstawie doświadczeń nabytych w ramach stowarzyszenia krajów i terytoriów ze Wspólnotą oraz zasad ustanowionych w niniejszym Traktacie, przepisy dotyczące sposobów i procedury stowarzyszenia krajów i terytoriów ze Wspólnotą.
Grupa 18 spółek importujących banany, uznała, że rozporządzenie to ograniczyło ich możliwości importowe i skierowała skargę do Federalnego Urzędu Żywności i Leśnictwa. Wniosek ten jednak został odrzucony, w związku z czym spółki skierowały sprawę do sądu administracyjnego we Frankfurcie. Sąd administracyjny podzielił wątpliwości wnioskodawców, zawiesił postępowanie i skierował wniosek o wydanie orzeczenia wstępnego.
Spółka Atlanta złożyła wniosek do sądu administracyjnego o wydanie środka tymczasowego w postaci nakazania Federalnemu Urzędowi przyznania dodatkowych licencji na import bananów z krajów trzecich na okres II poł. 1993 r. do czasu wydania orzeczenia wstępnego o ważności aktu prawnego przez TS. Sąd administracyjny przyznał wnioskodawcą dodatkową licencję na import bananów w listopadzie i grudniu 1993 wg stawki 100 ECU za tonę i jednocześnie zwrócił się z dwoma pytaniami o interpretację prawa wspólnotowego.
Stanowiska uczestników postępowania
Sąd administracyjny we Frankfurcie - powołał się na orzeczenie TS w sprawach połączonych C-143/88 i C-92/89 Zuckerfabrik, w którym Trybunał uznał, iż konieczność zapewnienia jednolitego systemu tymczasowego ochrony prawnej jednostek wymaga, by sąd krajowy posiadał możliwość zawieszenia wykonania krajowego środka administracyjnego opartego na zakwestionowanej regulacji wspólnotowej. Co więcej, sąd niemiecki zwrócił uwagę, iż TS nie wypowiedział się jeszcze co do możliwości wydania przez sąd krajowy w takiej sytuacji środka tymczasowego na korzyść jednostki zwracającej się o ochronę prawną.
Tezy orzeczenia
Tymczasowa ochrona prawna zapewniona jednostkom przez prawo wspólnotowe przed sądami krajowymi, musi być taka sama, niezależnie czy kwestionuje zgodność prawa krajowego z prawem wspólnotowym pierwotnym czy wtórnym. Ochrona powinna być taka sama, bez względu na fakt, czy dąży ona do zawieszenia wykonywania krajowego środka administracyjnego wprowadzonego do krajowego systemu prawnego na podstawie rozporządzenia wspólnotowego, czy też do wydania tymczasowego środka w celu uregulowania spornego stosunku prawnego lub pogodzenia spornych stanowisk prawnych na swoją korzyść.
Artykuł 189 Traktatu nie wyklucza możliwości sądów krajowych do wydawania tymczasowych środków prawnych w celu uregulowania spornego stosunku prawnego lub pogodzenia spornych stanowisk prawnych w odniesieniu do krajowego środka administracyjnego, który ma swoją podstawę prawną w rozporządzeniu wspólnotowym.
Sąd krajowy, oprócz zwrócenia się z wnioskiem do TS o wydanie orzeczenia wstępnego co do ważności, musi wydać środek tymczasowy, wskazać powód, dla którego uważa, iż środek wspólnotowy nie powinien być ważny.
Sąd krajowy musi wziąć pod uwagę szkodę jaką może spowodować środek tymczasowy. Oceniając te warunki musi rozważyć co nastąpiło by gdyby inne sądy krajowe zdecydowały się wydać środki tymczasowe z podobnych przyczyn, z drugiej zaś strony jakie są szczególne cechy sytuacji wnioskodawcy, które odróżniają je od sytuacji innych uczestników rynku. Jeżeli TS oddali co do meritum skargę o unieważnienia rozporządzenia, lub orzeknie, iż wniosek o wydanie rozporządzenia wstępnego nie ujawnił nic, co wpłynęło by na ważność tego rozporządzenia, sąd krajowy nie może wydać środka tymczasowego lub musi uchylić obowiązujące środki. Za wyjątkiem sytuacji, w której zgłoszona podstawa prawna uznania rozporządzenia za nieważne różni się od tej, co do której orzekł Trybunał.
European Currency Unit; jednostka rozliczeniowa w Europejskim Systemie Monetarnym używana w latach 1979-1998; pełniła ponadto funkcję składnika rezerw walutowych w krajach Unii Europejskiej.