83. Metody badania sposobu odżywiania.

Sposób żywienia- ilośc, jakośc, częstotliwośc i forma spożywania produktów żywnościowych i ocena sposobu żywienia, może być przeprowadzona na podstawie określenia ilości spożytych produktów lub energii i składników odżywczych; może być także informacją o częstości spożywania określonych grup produktów, obejmuje przede wszystkim wybór produktów żywnościowych.

Sposób ich przygotowania do spożycia, regularnośc i pora spożywania posiłków oraz preferencje konsumenckie w zakresie spożywania przypraw, słodzenia napojów, itp.

Metody badania sposobu odżywienia:

Metody jakościowe- polegają na dostarczaniu informacji o rodzajach produktów spożywanych, występujących w żywieniu badanej populacji/ osoby, częstotliwośc ich spożycia, liczba posiłków, przerwy pomiędzy nimi, zwyczaje itp.

1. metoda ankietowa- do oceny grup a nie indywidualnych osób, informacje uzyskiwane z bezpośredniego wywiadu, ankiety, rozmowy telefonicznej

2. metoda punktowa- polegająca na sprawdzeniu czy jadłospis został właściwie zaplanowany i zrealizowany

Metody jakościowe polegają na punktowaniu jadłospisów tygodniowych lub dekadowych pod względem: częstotliwości spożywania tzw. produktów ochronnych tzn. bogatych w deficytowe składniki, zwyczajów żywieniowych , określa się czy występuje w posiłku białko pochodzenia zwierzęcego, czy są warzywa, mleko, urozmaicenie. Dobre metody w kontrolach i wizytach w zakładach żywienia zamkniętego.

Metody ilościowe- informują o ilości podstawowych produktów spożywczych, można określic dzięki temu poziom ekonomiczny na strukturę spozycia, dzieli się na:

1. metoda inwentarzowa- określa masę każdego produktu spożytego przez 1 osobę w ciągu dnia

2. metoda wagowa- polega naważeniu składników użytych do przygotowania potraw, wydawane porcje i resztki stołowe lub waży się potrawę bezpośrednio przed konsumpcją i resztki stołowe

3. metoda chemiczno- analityczna- oznaczenie ilości poszczególnych składników odżywczych

4. metoda szacunkowa- polega na porównaniu zużycia grup produktów z zalecaną normą wyżywienia

Metoda jakościowo-ilościowe- dostarcza danych o ilości składników pokarmowych lub produktów żywnościowych spożytych przez daną grupę lub osobę, jak i o składzie posiłków, częstotliwości, sposobie przygotowania i przechowywania

1. metoda historii żywienia

2. metoda bieżącego notowania

Od sposobu odżywienia zależy stan odżywienia organizmu, który określa się przez badania:

- antropometryczne- pomiar zmienności fizycznych rozmiarów ciała i jego składników u osób w różnym wieku i o zróżnicowanym stanie odżywienia, wskaźnikiem stopnia otyłości jest grubośc fałdu skórno- tłuszczowego mierzona fałdomierzem Harpendera na przedramieniu nad mięsniem trójgłowym ramienia

- biochemiczne stosowane są przede wszystkim wówczas, gdy poszukuje się subklinicznych stanów niedoborowych, badania głównie krwi i moczu, badanie drogie, stosuje się po uprzednim zastosowaniu badań lekarskich i antropometrycznych

- lekarskie- polegają na oględzinach części ciała: włosy, twarz, oczy, wargi, język, skóra itd.

OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA

1. jakościowe

-ankietowe, punktowe

2. ilościowe

-wagowe

-inwentarzowe

-ankietowo-wagowe

-chemiczno- analityczne

3. jakościowo -ilościowe

-historii żywienia

-bieżącego notowania

Jakościowe – zazwyczaj stosuje się do oceny indywidualnego żywienia

Ilościowe- ze względu na pracochłonność stosuje się do oceny sposobu żywienia grup