Metody i sposoby pracy z pacjentem afatycznym

Terapia Afazji

Terapia afazji nie jest zadaniem

wyłącznie logopedy, ale również

pozostałych członków zespołu

rehabilitacyjnego i rodziny

chorego, w tym również

psychologa.

W ramach terapii afazji motorycznej (trudności

w wypowiadaniu słów) we wczesnym okresie

udaru mózgu , zadania psychologa obejmują:

zachęcanie chorego do podejmowania prób

nawiązania kontaktu z otoczeniem;

pobudzanie chorego do spontanicznych wypowiedzi;

wywoływanie mowy zautomatyzowanej, na przykład:

liczenie do 10, wymienianie dni tygodnia,

wymienianie nazw miesięcy;

wywoływanie pojedynczych głosek, słów;

powtarzanie;

naukę budowania zdań.

Z kolei terapia afazji sensorycznej

(zaburzenia rozumienia wypowiedzi) we
wczesnym okresie udaru mózgu polega
na:

nawiązaniu kontaktu emocjonalnego z

pacjentem;

zahamowaniu potoku słów;

nauce słuchania wypowiedzi;

poprawie rozumienia (prostych poleceń

popartych gestem, kontekstu zdań, wyrazów,
związków logiczno-gramatycznych w zdaniu).

Terapia w późniejszym okresie - w domu

- jest nastawiona na maksymalną

poprawę funkcji poznawczych, tak, by

chory mógł współuczestniczyć w życiu

społecznym i, jeżeli to możliwe, wrócić

do pracy zawodowej. Terapeuta

powinien ułożyć program rehabilitacji

indywidualnie dostosowany do

możliwości pacjenta i realizować go

przy współudziale rodziny.

Cele rehabilitacji mowy w późniejszym

okresie w domu obejmują:

właściwą rehabilitację zaburzonych czynności,

czyli odbioru i nadawania mowy, czytania,

pisania, liczenia;

przywrócenie lub usprawnienie możliwości

komunikowania się chorego z otoczeniem - a

przy braku efektów - wytworzenie

komunikacji zastępczej (porozumiewanie się

z otoczeniem za pomocą pisma lub symboli);

poprawę jakości życia.

W terapii osób

afatycznych wyróżniamy:



Terapia Rysunkiem



Wyrażanie Znakiem i Mimiką



Terapia Intonacyjno-Muzyczna



Terapia Wzrokowo-Gestykulacyjna

Programy językowe

(terapeutyczne)



Rozwijanie umiejętności

porozumiewania się w

rozmowie.



Rozwijanie umiejętności

rozumienia i zadawania pytań.

Afatycy często maj trudności w

porozumiewaniu się słownym, mimo

prowadzonej terapii mowy, natomiast mogą

narysować przedmioty, których nazwy nie są

w stanie podać. Często w trakcie rysowania

podają nazwę desygnatu adekwatną do

rysunku. Wskazuje to na fakt, iż rysowanie

może stymulować słowne porozumiewanie

się. Tworzenie konkretnego dzieła tj. rysunku

stanowi łatwiejszy sposób komunikacji z

innymi niż werbalne porozumienie. Sam

rysunek może być trwałym i pomocnym

zapisem, do którego można wracać w czasie

procesu terapeutycznego.

Podczas ćwiczeń rysunkowych

koncentrujemy się na motorycznych

umiejętnościach związanych z

rysowaniem, z możliwości

przerysowywania kształtów, kontroli

ołówka, a następnie na dodawaniu

szczegółów i rozwijaniu tematu rysunku.

Własna inicjatywa pacjenta jest

ważniejsza niż dokładność dodatkowych

szczegółów

Na przykład :

-terapeuta prezentuje kolejno rysunki, w

których brakuje szczegółów, a pacjent je

uzupełnia, by rysunek stał się lepiej

rozpoznawalny (telewizor, kot, drzwi,

głowa, itd.).

-rysowanie przedmiotów należących do

danej kategorii (np.: meble, owoce,

pojazdy, itd.)., Jeśli pacjent nie nazywa

przedmiotów warto przygotować specjalne

tablice komunikacyjne z uproszczonymi

rysunkami, piktogramami, znakami.

„

Sprawdzianem sukcesu

jest rozpoznawalność

narysowanego

przedmiotu”

Każdorazowo należy akceptować rysunek jako

spontaniczną odpowiedz pacjenta wyrażając jakąś

informację. Rysunek ocenia się nie według jego

walorów artystycznych, lecz jako jego wartość

komunikacyjną, ale warto pacjenta docenić i

pochwalić za szczególne zdolności w rysowaniu, za

inicjatywę oraz uzupełnianie rysunku dodatkowymi

szczegółami, które czynią rysunek bardziej

czytelnym. Rysunek twórczy bywa bardzo pomocny

jako forma odpowiedzi na stawiane pacjentowi

pytania lub jako dopełnianie opowiadanych

historyjek sytuacyjnych.

Wyrażanie Znakiem

i Mimiką

„

Głos jest przedłużeniem

osoby”

/Jerzy Grotowski/

Gdy mowa jest nieobecna lub wymaga

ogromnego wysiłku od pacjenta, powinna

być:

-rozwijana komunikacja niewerbalna, która

oferuje efektywną formę porozumiewania

się, a co ważniejsze, redukuje frustrację i

odbudowuje pewność siebie.

Pacjenci powinni być zachęcani do stawania

się wszechstronnymi rozmówcami,

używającymi różnych możliwie efektywnych

dróg komunikacji, pozwalających na

przekazywanie myśli, uczuć, potrzeb i

emocji. Zadaniem najważniejszym jest więc

umożliwienie pacjentowi wypróbowania

różnych sposobów porozumiewania się. To

pacjent zdecyduje o strategii oraz

najskuteczniejszych dla siebie sposobach

komunikowania się. Terapeuta powinien

wspierać i nagradzać nawet najmniejszy

wysiłek pacjenta, zaś jego najbliższe

środowisko (rodzina, znajomi) zachęcać do

współpracy

Na przykład:

- Zachęcamy pacjenta do wykonywania ruchów

mimicznych obrazujących werbalne lub zapisane

na kartce polecenia terapeuty (symulowanie

jakiejś czynności (np. czesanie włosów, mycie rąk,

nakładanie rękawiczki, , obcinanie paznokci, itp.).

- Jeśli pacjent ma dyspraksję lub hemiplegię należy

zademonstrować ruchy i pomóc w wyrazie mimiki

(ustawić mimikę).

- Odmianą tego ćwiczenia jest udawanie

wykonywania czynności złożonych: pakowanie

walizki, granie na pianinie, pisanie listu na

komputerze, wspinanie się po drabinie,

nawlekanie igły, itd.).

Document Outline