Styl romański

1. Czas.

1000 – 1250.

1. Cechy.

• budowle z ciosanego kamienia o bryłach geometrycznych,

• mur o długości 1 – 2 m,

• okna małe – triforium i biforium,

• sklepienia drewniane malowane, kolebkowe oraz krzyżowe bezżebrowe,

• kaplice budowane w kształcie krzyża greckiego:

1. Przykłady.

1. Kolegiata w Kruszwicy.

• absyda – otwarta do wnętrza dobudówka o planie półkolistym lub wielobocznym, kończąca prezbiterium, nawę, kaplicę lub dodana do ramienia transeptu.

1. kościół Św. Trójcy w Strzelnie.

Kolumny są rzeźbione w białym piaskowcu.

1. kościół Św. Andrzeja w Krakowie.

1. kościół im. NMP w Inowrocławiu.

• empora – wnęka w kościele przeznaczona dla feudała lub kleru, a także galeria nad nawami bocznymi.

• fasada – ściana frontowa (z głównym wejściem), zawsze wrócona na zachód.

• portal – obramowanie otworu wejściowego zwieńczone łukiem. Portal romański jest szerszy od zewnętrz, a wejście zwęża się uskokami do środka.

• łuk tęczowy – łuk oddzielający prezbiterium od nawy kościelnej.

• transept – nawa poprzeczna między prezbiterium, a nawą podłużną.

• prezbiterium – część wydzielona dla kleru, przeważnie w przedłużeniu nawy głównej.

1. rotunda Św. Prokopa w Szczelnie.

1. opactwo Cystersów w Sulejowie.

1. kolegiata p.w. NMP i Św. Aleksego w Tumie.

1. kolegiata Św. Marcina w Opatowie.

1. kościół Św. Idziego w Inowłódzu.

1. kościół Św. Jana Jerozolimskiego w Poznaniu.

1. rotunda w Cieszynie.