Architektura

VII - IX - plemiona koczownicze na terenie Polski, m.in. Polanie, Pomorzanie, mieszkali w grodach

Od ok. X w - architektura kamienna

1. Okres preromański do 1000 roku, np. Ostrów Legnicki

2. Styl średniowieczny

1. Styl romański XI - XIII (1000 - 1250)

2. Styl gotycki XIII - XV (1250 - 1500)

3. Styl renesansowy (1500 - 1650)

4. Styl barokowy 1650 -1770

5. Styl klasycystyczny 1770 - 1850

6. Styl eklektyczny 1850 - 1914

7. Styl secesyjny 1918 - 1939

8. Architektura współczesna od 1945

STYL ROMAŃSKI

Ukształtowany we Włoszech, szybko przeniesiony na teren Francji i Niemiec.

Do Polski sprowadzony przez zakony Cystersów i Benedyktynów

Charakterystyka:

• Głównie (właściwie to jedynie) architektura sakralna - kościoły i klasztory

• Ciężka, zwalista, przygnębiające wrażenie

• Masywna (1-3 m - grubość murów)

• Surowa - brak tynku, ew. freski

• Powściągliwa - bez ozdób

• Główny budulec:

• Kamień polny

• Granit i piaskowiec - pod koniec epoki

Funkcje kościoła:

• Sakralna

• Obronna - jedyna miejsce schronienia przed najeźdźcą

OBRONA:

• Grubość murów - obrona przed taranami

• Kształt okien - obrona przed strzałami

• Okna na wysokości pow. 3 - 5 metrów

ELEMENTY:

• Łuk półkolisty

• Portal - główne wejście do kościoła (półkolisty)

• Najczęściej jedna wieża (na planie koła lub kwadratu)

• Filary (1,5 - 2 m)

• Półmrok we wnętrzu kościoła

• Rozety pod koniec romanizmu

• Freski - malowidła naścienne

• Nie uznawano tynków

STYL GOTYCKI

(od Gotów) Włosi nazwali, powstał we Francji. Do Polski sprowadzili zakonnicy i kupcy

Zamki krzyżackie budowane nie dalej od siebie niż 50 km

• Architektura sakralna

• Kościoły

• Kaplice

• Architektura obronna

• Mury (20 - 50 cm)

• Fortyfikacje

• Zamki

• Architektura miejska

• Ratusze

• Obiekty użyteczności publicznej

• Kramy

• Szpitale

Charakterystyka:

• Śmiała, z rozmachem

• Strzelista

• Przestrzenna

• Lekka

Budulec: głównie cegła, kamień polny, cegła palcówka, cegła barwiona (zielona, niebieska, żółta)

Brak tynków

• Sklepienia:

• Krzyżowo-żebrowe

• Kryształowe

• Przypory

• Murek za zewnątrz, przyległy do ściany

• Dwie wieże na planie 6- lub 8-kąta

• Witraże

• Dobór kolorystyki (ich rolą była kolorystyka wnętrza, a nie przedstawianie świętych

• Dają obraz religijny (choć nie zawsze)

• Łuki - ostre, duże okna (nawet 35 m wysokości i 10 m szerokości)

---