Sztuka romańska w 

Europie Zachodniej 

(X-XIII w.) - 

architektura

1. Główne funkcje 

architektury 

monumentalnej

a.) funkcja religijna
b.) funkcja obronna

2. Bryła kościoła 

romańskiego

a.) jest zwarta, zamknięta, zbudowana 

z najprostszych form 
geometrycznych 
(prostopadłościanów, ostrosłupów, 
stożków)

b.) sprawia wrażenie surowej, prostej

3. Plan kościoła 

romańskiego

a.) dominuje plan krzyża łacińskiego lub 

prostokąta

b.) wyraźny jest podział kościoła na nawy, 

wyodrębnione za pomocą podpór 
architektonicznych (kolumn lub filarów)

c.) prezbiterium zakończone jest półkolistą absydą
d.) w fasadzie, nad skrzyżowaniem nawy głównej 

z transeptem lub na końcach nawy poprzecznej 
znajdują się wieże – zbudowane na planie koła, 
prostokąta lub wielokątów foremnych

4. Konstrukcja kościoła 

romańskiego

a.) głównym elementem konstrukcyjnym jest 

łuk półkolisty

b.) sklepienie jest kolebkowe lub krzyżowe 

(niekiedy – z gurtami); często występuje 
także drewniany strop lub otwarte wiązanie 
dachowe

c.) otwory okienne są małe, główne wejście 

do kościoła nieraz ze względów obronnych 
znajduje się z boku świątyni (wyjątkiem są 
kościoły pielgrzymkowe)

5. Dekoracja architektoniczna 

kościoła romańskiego

a.) jest raczej skromna – duże 

płaszczyzny ścian pozbawione są 
nieraz jakiejkolwiek dekoracji

b.) skupia się na obramieniach 

okiennych i drzwiowych oraz na 
kostkowych kapitelach kolumn