John Maynard Keynes (1883-1946) ang. Ekonomista twórca teorii interwencjonizmu państwowego w dziedzinie ekonomii finansów państwowych. Jego głównym dziełem jest ogólna teoria zatrudnienia procentu i pieniądza opublikowana w 1936r. kwestionującej zasady liberalnej mysli ekonomicznej.

Cele makroekonomiczne: Produkcja-wysoki poziom i szybki wzrost , bezrobocie-wysoki poziom zatrudnienia przy niskim przymusowym bezrobociu; stabilność poziomu cen= ograniczenie inflacji.

Narzedzia makroekonomiczne: polityka pieniezna-kontrola podazy pieniadza wplywajaca na stopy procentowe, polityka fiskalna-wydatkipanstwa, opodatkowanie.

Marzenie sukcesu gospodarczego: produkcja, pkb, pkb nominalny-ceny biezace, pkb realny, potencjalny pkb, rzeczywisty pkb

Stabilne ceny: Stopa inflacji cen konsumpcyjnych(w %)= CPI(dany rok)-CPI(rok poprzedni)/ CPI (rok poprzedni) *100%

Celem polityki makroekonomicznej jest: wysoki i rosnący poziom produktu narodowego, wysokie zatrudnienie przy niskim bezrobociu, stabilny lub lagodnie rosnący poziom cen

Narzedzien polityki makroekonom. Jest:polityka fiskalna-wydatki państwowe, opodatkowanie i polityka pieniezna,

Powiazania a zagranica-eksport netto, polityka handlowa, zarzadzanie finansami miedzynarodowymi

Łączna podaż i łaczny popyt wyznaczaja głowne zmienne makroekonomiczne. Łączna podaz oznacza calkowita ilość z usług która krajowe jednostki gospodarcze sa gotowe wytworzyc i sprzedac w danym okresie, zalezy od poziomu cen, potencjalu wytwórczego gospodarki a także od poziomu kosztow

Łączny popyt jest suma wydatkow konsumentow przedsiebiorsw i organow wladzym, zalezy od poziomy cen a także od polityki pieniężnej i fiskalnej i innych czynniokow.

Podstawy łącznego popytu to agregatowa wielkość produkcji która nabywcy gotowi sa kupic przy danym poziomie cen przy innych czynnikach niezmienionych.AD jest rowne zamierzonym wydatkom we wszystkich sektorach:konsumpcji, prywatnych inwestycji krajowych, państwowych zakupow towarow i usług oraz eksportu netto.

Równowaga makroekonomiczna: ogolny poziom cen i calowita produkcja sa okreslane w wyniku wzajemnego oddzaialywania lacznej podazy i lacznego popytu

PKB –miernik efektow gospodarki, jest laczna wartością pieniezna dobr koncowych i usług wytworzonych w danym kraju w danym roku i które kraj wyprodukowal z zastosowaniem swoich zasobow ziemi pracy i kapitalu.

Strumien towarow i strumien przychodow-dwa mierniki PKB. PKB można Mierzyc jako: strumien produktow finalnych i strumien kosztow(lub dochodow)

Obieg okrężny działalności makroekonomicznej. Przy obliczaniu wartości roznych towarow uzywa się cen jako wag rynkowych. Rynek dobr ekonomicznych i usług ->Producent->Rynek zasobow->konsument->Rynek dobr ekonom. i usług.

Wprowadzenie rachunku dochodu i narodowego z rachunku wynikow przedsiębiorstw. Najwanziejszym źródłem danych jest rachunkowość przedsiębiorstw. Rachunek wynikow jest liczbowym zapisem wszelkich strumieni (produktow i kosztow) w danym okresie.

Problem „podwojnego liczenia „:- produkt finalny to taki który zostaje wytworzony i sprzedany na cele konsumpcji lub inwestycji;-PKB nie obejmuje dobr pośrednich tj. dobr które sa zuzywane w procesie wytworzenia innych dobr;-wartosc dodana jest to roznica miedzy utargiem przedsiębiorstwa a dokonywanymi przez niezakupu materiałów i usług od innych przedsiębiorstw.

Nominalny PKB-(wyrazany w cenach bieżących) –meirzony z uzyciem faktycznych cen rynkowych

Realny PKB(wyrazony w cenach stalych)-jest wskaźnikiem fizycznym rozmiarow(wolumen) czyli ilości wyprodukowania dobr i usług

Dzielac PKB nominalny przez realny otrzymuje się delator PKB który sluzy za miare ogolnego poziomu cen.

Inwestycje polegaja na powiekszeniu w danym społeczeństwie zasobow budynkow maszyn i urządzeń oraz zapasow w ciagu roku. Inwestycje oznaczaja poswiecenie bieżącej konsumpcji dla zwiekszenia konsumpcji przyszlej. Inwestycje brutto-obnejmuja one wszystkie wytworzone dobra inwestycje bez korekty uwzględniające amortyzacje. Amortyzacja jest miata ilości kapitlu zuzywanego w ciagu roku. Inwestycje netto=inwestycje brutto-amortyzacja.

W makroek. Inwestycje odgrywaja dwojaka role:-po pierwsze inwest. Stanowia znaczaca i przy tym Malo stabilna czesc wydatkow, - po drugie inwest, prowadza do akumulacji kapitalu.

Czynniki określające inwestycje: dochody, koszty, oczekiwania. Wazna teorie wyjasniajaca kształtowanie się inwestycji jet zasada akceleratora, mowi ona ze stopa inwestychu jest wyznaczana przede wszystkim przez stope zmian produkcji.

Rzad. Mierząc udzial panstwa w tworzeniu PKB dodaje się zakupy rzadowe do strumienia konsumpcji inwestycji i eksportu netto. PKB obejmuje wyłącznie rzadowe zakupy dobr i usług, nie obejmuje wydatkow na płatności transferowe. Podatki stosując kosztowa metode liczenia PKB podatki bezpośrednie i pośrednie traktuje się jako składniki kosztow wytworzenia produktu finalnego.

Eksport netto:-stanowi ronice pomiedzy eksportem i importem dobr i usług, łaczne inwestyje w gospodarce=eksport netto + krajowe inwestycje w dobra inwestycyjne , inwestycje zagraniczne netto to inwestowana nadwyzka (eksport netto) za granice.

Konsumpcja to wydatki gospodarstw domowych na dobra finalne i usługi nabywane w celu uzyskania zadowolenia lub zaspokojenia potrzeb poprzez ich uzycie, jest ona największym składnikiem PKB. Konsumujemy dobra trwale i usługi.. Konsumpcje dzieli się na 3 kategorie:dobra trwalej konsumpcji(pojazdy mechan. , sprzet gospodarstwa domoweego), dobra nietrwalej konsumpcji(żywność , odziez, energia) i usługi(mieszkanie, obsluga gospod. Domow. Transport, opieka medyczna)

Zachodzi ścisly związek pomiedzy dochodem konsumpcja i oszczędnościami. Oszczednosci osobiste to ta czsesc dochodu rozporządzalnego która nie zostaje skonsumowana . Stopa oszczędności osobistych jest rowna procentowemu udziałowi osobistych oszczędności w dochodzie rozporządzalnym.. Aby zrozumiec jak konsumpcja wpływa na produkt narodowy należy okreslic ile dodatkowych jednostek pieniężnych konsumpcji i oszczędności uzyska się dzieki wzrostowi dochodu o dodatkowej jednostce pieniężnej. Zaleznosc tę pokazują:funkcja konsumpcji która laczy konsumpcje z dochodem i funkcja oszczędności wiąząca oszczędności z dochodem. Wraz ze wzrostem dochodu oszczędności rosna

Krancowa skłonność do konsumpcji MPC to dodatkowa kwota jaka ludzie wydaja na konsumpcje kiedy otrzymuja dodatkowa jednostke pieniezna rozporządzalnego dochodu.

Nachylenie funkcji konsumpcji ktore mierzy zmiane konsumpcji na jednostke pieniezna zmiany rozporządzalnego dochodu odzwierciedla krancowa skłonność do konsumpcji.

Krancowa skłonność do oszczędzania-MPS to czesc każdej dodatkowej jednostki pieniężnej dochodu przeznaczanej na oszczędności.

Ksztaltowanie się konsumpcji w calej gospod. Ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia zarówno krotkookresowych cyklicznych wahan koniunktury jak i długookresowego wzrostu gospodarczego.

Bieżacy dochod-zarówno obserwacja jak i badania statystyczne pokazija ze biezacy poziom dochodu do dyspozycji jest najważniejszym czynnikiem wyznaczającym konsumpcje społeczeństwa.

Majatek i inne oddziwalywania-wiekszy majatek jest podstawa do większej konsumpcji –efekt majatkowy

Przyczyny gwałtownego spadku stopy oszczędności indywidualnych:-system ubezpieczen społecznych,-0rynki kapitalowe,-powolny wzrost dochodow,-inne zrodla

Cykl koniunkturalny: Ruchy w gore i w dol produkcji, cen stop procentowych i poziomu zatrudnienia składają się na cykl koniunkturalny który cechuje wszystkie kraje o gospodarce rynkowej.

Cechy charakterystyczne cyklu koniunkturalnego: to wahadłowy ruch całkowitego produktu narodowego dochodu i zatrudnienia zwykle obejmującym okres od 2-10 lat któremu towarzyszy szeroko zakrojony wzrost lub spadek poziomu aktywności gospodarczeh w większości sektorow gospodarki.

Recesja: często nastepuje gwałtowny spadek zapasow u konsumentow przy jednoczesnym nieoczekiwanym wzroście zapasow dobr u producentow, spada popyt na prace, spadkowi produkcji towarzyszy wyhamowanie inflacji, gwałtownie spadaja zyski przedsiębiorstw.

Teorie cyklu koniunkt: zewnętrzne-doszukuja się źródeł cyklu koniunkt. W wahaniach czynnikow zewnetrzznych w stosunku do systemu gospod.;wewnętrzne-szukaja w obrebie samego syst.gosp.mechanizmow zapoczątkowujących cykl koniunkt.

Dwiema najważniejszymi wadami systemu społeczno gospod. W którym zyjemy: niezdolność do realizowania pelnego zatrudnienia oraz dowolny i niesprawiedliwy podzial bogactwa i dochodow.

Model mnożnika: wyjasnia mechanizm dzialania lącznego popytu, pokazuje wzajemne oddziaływani konsumpcji, inwestycji i innych zmiennych, w którego wyniku wyznaczony zostaje łączny popyt. To szczegółowy przypadek modelu łącznego popytu i łącznej podazy.

Oszczednosci zaleza glownie od dochodu rozporządzalnego, inwestycje zas od produkcji, stopy procentowej, polityki podatkowej, poziomu zaufania gospodarczego.

Inwestycje zatem zmienna zewnetrzna ktorej wielkość jest okreslona poza samym modelem.

Przeciecie krzywych oszczędności i inwestycji wyznacza PKB odpowiadajacy stanowi równowagi do którego będzie dazyc produkt narodowy.

Znaczenie równowagi: wyznaczone przez punkt równowagi E poziomy osczednosci inwestycji i produktu sa jednymi które zapewniaja zrównanie pożądanych oszczędności gospodarstw domowych z pozadanymi inwestycjami przedsiębiorstw.

Wyznaczanie wielkości produktu przez konsumpcje i inwestycje:poza badaniem równowagi oszczędności i inwestycji istnieje także drugi sposób by przedstawic proces wyznaczania wielkości produktu-za pomoca konsumpcji i inwestycji. Te metode nazywa się podejściem od strony sumy konsumpcji i inwestycji(C+I). Punkt E odpowiada stanowi równowagi ponieważ przy tym wladnie poziomie pozadane(zamierzone) wydatki na konsumpcje i inwestycje dokladniei równają się wielkości lacznego produktu

Mechanizm dostowawczy: kiedy przedsiebiorstwa wywarzaja tytle ile gospodarstwa domowei przedsiębiorstwa planuja wydac na C+I, gospodarka będzie się znajdowac w równowadze dokladnie w pkcie E

Wielkosci planowane i rzeczywiste- PKB jest w stanie równowagi tylko wtedy kiedy rzedsiebiorstwa i konsumenci znajduja się na swych krzywych por zadanych wydatkow i inwestycji.

Model mnożnika pokazuje ze wzrost inwestycji będzie zwiększał PKBo wielkość wzmocniona lub zwielokrotniona a wiec o kwote wieksza niż ona sama.Model to luczba przez która trzeba pomnożyć dana zmiane inwestycji aby wyznaczyc wielkość wynikajace stad zmiany całkowitego produktu.Wielkosc mnożnika zalezy od tego jak wysoka jest krancowa skłonność do konsumpcji, (MPC)można go tez wyrazic używając bliźniaczego pojecia krancowego skłonności do oszczędzania(MPS). Mnoznik jest zawsze odwrotnością krancowej skłonności do oszczędzania(jest rowny1/1-MPC) zmiana produktu=1/MPS zmiana inwestycji=z/z-MPCzmiana inwestycji. Im wieksze wydatki na dodatkowa konsumpcje tym wiekszy mnożnik. Mnoznik może okazac się przydatny do opisu depresji lub nawet recesji, nie da się go jedynie zastosowasc do okresow pelnego zatrudniania gdy realny PKB przewyzsza produkt potencjalny. Gdy fabryki pracuja już pelna para a wszyscy pracownicy znaleźli już zatrudnienie , dalsze zwiekszenie produkcji po prostu nie jest już możliwe.

Z makroekonom. Pkltu widzienia podaz pieniadza ma decydujący wpływ na produkcje zatrunienie i ceny.

Bank centralny może uzyc swej kontroli nad podaza pieniadza do stymulowania gospodarki gdy wzost staje się powolny lub do jej hamowania gdy ceny rosna zbyt szybko.

Ewolucja pieniadza: -barter-wymiana dobr na inne dobra, -pieniadz towarowy, -pieniadz współczesny-po erze pieniadza towarowego nastapila era pieniadza papierowego, -współcześnie większość pieniadza to pieniadz bankowy-depozyty w banku lub innej instytucji finansowej. W nowoczesnej gospodarce występują rozne formy pieniadza: bilon, papierowy, bankowy(gotówkowy) pieniadz elektroniczny-pieniadz fiolucjarny czyli oparty na zaufaniu.

Głównymi agregatami pieniężnymi sa ilościowe miary pieniadza (M1,M2): - pieniadz transakcyjny(M1) sklada się z pozycji które sa uzytkowane w transakcjach:monety, pieniadz papierowy, rachunku czekowe, - pieniadz ogółem (M2) nazywany aktywami pieniężnymi lub quasi pieniadzem. M2 obejmuje M1 oraz rachunki oszczędnościowe w bankacg i podobne aktywa bedace substytutami pieniadza transakcyjnego.

Nominalna stopa procentowa mierzy roczny przychod w jednostce pieniężnej na jedna zainwestowana jednostke

Realna stopa procentowa jest uzyskiwana w wyniku korygowania nominalnej stopy procent. Przez zastosowanie stopy inflacji.

Popyt na pieniazdz: - popyt na pieniadz jest odmienny od popyti na dobra, - pieniadz nie jest pozadany ze wzgl. Na siebie samego, - pieniadz ulatwia wymiane

Funkcje pieniadza: miernik wartości, srodek wymiany, srodek płatniczy, srodek tezauryzacji(oszczędzanie), pieniadz swiatowy

Koszt przechowywania pieniadza: utrata procentu z która trzeba się liczyc gdy przechowuje się pieniadz a nie aktywa lub inwestycje obciążone większym ryzykiem o mniejszym stopniu płatności

Dwa zrodla popytu na pieniadz: pieniadz transakcyjny-konsumenci i przedsiębiorcy uzywaja pieniadza jako srodka wymiant tworząc transakcyjny popyt na pieniadz. Popyt aktywa społeczeństw trzyma pieniadz jako aktywa finansowe lub srodek przechowywania wartości.

Bankowosc i podaz pieniadza: w większości krajow gotowka jest emitowana przez bank centralny natomiast banki komercyjne generuja jreszte pieniadza depozytowego. Bank centr. Kontroluje ilość pieniadza.

Giełda Papierow W art. w Warszawie-inst. Publiczna majaca na celu zapewnienie możliwości obrotu papier. Wartość.(akcje obligacje prawa poboru )dopuszczonego do obrotu gotówkowego

Zadania GPW jest organizacja instrumentami finansowymi.

Bank centralny to naczelna instytucja systemu bankowego każdego kraju. Bank centralny spellnia 4 podst, funkcje w gosp. Narod.; emisja pieniadza, bank bankow-inne banki podlegaja bankowi centralnemu, nadzoruje banki komercyjne, ustala stope rezerw obowiązkowych, bank panstwa bank centralny prowadzi rachunki instytucji rzadowych , udziela kredytow rzadowi, bank gospod. Narodowej-reguluje podaz pieniadza czyli odpowiedniej ilości pieniadza.

Głowne obszary dzialania Narodowego Banku Polskiego: kreowanie polityki pieniężnej, działalność emisyjna, nadzor bankowy, dzialania a na rzecz systemu płatniczego, zarzadzanie rezerwami dewizowymi, dzial. Edykacyjna i informacyjna, obsluga skarbu panstwa

Polityka monetarna(pieniezna )-to czesc polityki ekonomicznej panstwa obejmujaca decyzje dotyczące kształtowania podazy pieniadza w celu dostosowania jej do potrzeb gospodarki. Ponieważ podaz pieniadza uzalezniona jest od jego emisi oraz wartości udzielonych przez banki komercyjne kredytow, sterowanie nią polega na utrzymywaniu określonego możliwie stabilnego tempa emosji pieniadza i regulowaniu aktywności kredytowej bankow komercyjnych.

Instrumenty polityki pieniężnej: stopa procentowa kredytu refinansowego-kredyt ktory udziela bank centralny bankom komercyjnym , zapenia płynność operacji finansowych, stopa rezerw obowiązkowych-wyraza minimalna relacje wartości rezerw gotrowkowych bankow komercyjnych do wartości depozytow, stopa rezerw specjalnych-okresla czesc depozytow która banki komercyjne musza przekazac do banku centralnego jako rezerwe specjalna, operacje otwartego rynku-dzialania banku central. Pol. Na kupowaniu i sprzedawaniau papier. Wartość. Glownie weksli skarbowych w celu regulowania podazy pieniadza kredytowanego w gosp.

Mechanizm transmisji pieniadza: zmiany w podazy pieniadza przekładane sa na zmiany w produkcji zatrudnienia cen oraz inflacje: zmnieszenie rezerw bankowych, każdorazowe zmieniszenie rezerw bankowych wywoluje wielokrotne zmniejszenie depozytow co redykuje podaz pieniadza, zmniejszenie podazy pieniadza będzie się przyczyniac do wzrostu stop procentowych i usztywniania warunkow udzielenia kredytu, przy wyzszych stopach procentowych i mniejszym majatku wydatki wrażliwe na stopy procentowe zwłaszcza inwestycje będą mieć tendencje spadkowa, nacisk sztywnego pieniadza zmnieszajac laczny popyt przyczyni się do zmnieszenia dochodu produkcji liczby miejsc pracy oraz inflacji

Wzrost gospodarczy- jest kluczem do dlugookresowegopoziomu zycia . Na dluzsza mete przewodzi gospodarce kraju zalezy od wzrostu jego potencjalnej produkcji, jest on najważniejszym czynnikiem sukcesu ekonomicznego poszczególnych krajow w perspektywie dluookresowej; to powiekszenie potencjalnego pbk kraju lub produktu narodowego; WG nastepuje wwowczas gdy granica możliwości wytworczych danego kraju przesowa się na zewnatrz wkładu współrzędnych.

Stopa wzrostu produkcji na osobe okresla tempo podnoszenia poziomu zycia kraju.

Siły napedowe wzrostu: -zasoby ludzkie (podaz pracy, wykształcenie, dyscyplina pracy, motywacja),- zasoby naturalne ( ziemia , zasoby mineralne , paliwa jakossc środowiska, -akumulacja kapitalu( maszyny, fabryki, drogi), technologia(nauka technika, zarzadzanie)

Funkcja łącznej produkcji: Q=AF(K,L,R) Q-produkcja, Kprodukcyjne usługi kapitalu, L-naklad pracy, RNaklady zasobow naturalnych, Apoziom technologii w gospodarce, F-funkcja produkcji

W miare wzrostu nakładów kapitalu pracy lub zasobow naturalnych można oczekiwac wzrostu produkcji , chociaż produkcja bedize zapewne wykazywac malejace przychody z dodatkowych nakładów czynnikow produkcji.

Role technologii można pojmowac jako powiekszenie produkcyjności nakładów.

Zasoby ludzkie-na naklady pracy składają się- liczba zatrudnionych pracownikow i kwalifikacje sily robiczej. Wielu ekonomistow jest przekonanych ze jakos nakładów pracy-kwalifikacje wiedza oraz dyscyplina sily roboczej to najwanziewjszy element wzrostu gospodarczego

Zasoby naturalne-wyposazenie w zasoby naturalne nie jest niezbedna przezslanka sukcesu gospodarczego we współczesnym swiecie.

Akumulacja kapitalu-kapital wymaga wyrzeczenia się na wiele lat czesci bieżącej konsumpcji. Rzad uczestniczy w procesie akumulacji kapitalu tworząc społeczny kapital ogolny składających się z wielkich projektow które poprzedzaja handel i działalność prywatnych przedsiębiorstw

Klasyczna dynamika Smitha i Malthusa:

Malthus zwrocil uwage na korelacje zachodzące pomiedzy przyrostem ludności a poziomem zamożności spolelczenstwa upatrując we wzroście demograficznym zubozenie prowadzace nieuchronnie do kleski glodu oraz nedzy.

Akumulacja kapitalu i nowe technologie staly się dominujaca sila oddzialujaca na rozwoj gospodarczy

Robert Newton Solow-ekonomista ametykanski , otrzymal nagrode nobla w dziedzinie ekonomii w 1987r.

Głownymi nowymi składnikami neoklasycznego modelu wzrostu sa kapital i postep techniczny(zmiany technologii)

Inflacja-wzrost ogolnego poziomu cen.

• Przyczyny inflacji: nadmierna emisja pieniędzy (możliwa tylko w systemie pieniądza dekretowego) nieproporcjonalna do wzrostu gospodarczego, prowadzona poprzez:

  • dodruk banknotów niemających pokrycia

  • oprocentowanie pieniędzy

  • działalność kredytową banków komercyjnych (tzw. "bankowa kreacja pieniądza")^[2].

• niespodziewany i gwałtowny wzrost kosztów produkcyjnych (np. surowców energetycznych), który prowadzi do ograniczenia zagregowanej podaży

• wzrost zagregowanego popytu w gospodarce

• niezrównoważony budżet państwa (wydatki z budżetu przewyższają wpływy)

• przeinwestowanie gospodarki (nadmierne rozwinięcie procesu inwestycyjnego finansowanego przez państwo)

• ingerencja państwa w politykę emisyjną Banku Centralnego, co prowadzi w rezultacie do nadmiernej ilości pieniądza.

• wadliwa struktura gospodarki

• import inflacji (wraz ze wzrostem cen artykułów importowanych przez dany kraj następuje wzrost kosztów produkcji, a co za tym idzie wzrost cen)

• długookresowe dodatnie saldo bilansu handlowego (nadwyżka eksportu nad importem)

• monopolizacja gospodarki (monopoliści wzrost kosztów produkcji mogą przenosić na cenę)

• zadłużenie głównych przedsiębiorstw w danym sektorze

Skutki inflacji: Redystrybucja siły nabywczej na korzyść emitującego pieniądz fiducjarny, Realny spadek wartości zobowiązań i wierzytelności, które nie podlegają waloryzacji; w szczególności skutkiem inflacji jest względne zmniejszenie się dochodów osób, których nominalne dochody są stałe,koszty zdartych (lub zdzieranych) zelówek – są związane z tym, że w warunkach wysokiej inflacji ludzie dążą do utrzymywania mniejszych zasobów gotówki, co związane jest z pewnymi kosztami, jak np. koszty dojazdu do bankomatu, Tzw. koszty zmienianych jadłospisów – są to koszty związane z tym, że w warunkach wysokiej inflacji firmy częściej muszą zmieniać ceny, co wiąże się z dodatkowymi kosztami – przykładowo restauracje muszą częściej zmieniać jadłospisy.

Rodzaje inflacji: Według kryterium tempa: pełzająca – nie przekracza 5% rocznie, Inflacja umiarkowana (krocząca) – oscyluje w granicach 5-10% rocznie, galopująca – roczny wzrost cen według stopy dwu- lub trzycyfrowej,od 50% w górę hiperinflacja – miesięczny wzrost cen przekracza 150%,^[4]

Według kryterium przyczyny: wewnętrzna importowana endogeniczna egzogeniczna popytowa kosztowa pieniężna budżetowa kredytowa płacowa

Według kryterium przejawiania się oraz skutków: otwarta tłumiona jawna ukryta

Według kryterium całokształtu stosunków ekonomicznych w kraju: cywilizowana barbarzyńska

Według kryterium zależności od innych kategorii makroekonomicznych: stratoinflacja stagflacja slumpflacja

Według kryterium czynnika czasu: sekularna okresowa

Jako głowne czynniki które przyczynily się do obniżenia inflacji: restrykcyjna polityka pieniezna Banku Centralnego, zdecydowana polityke fiskalna, sukcesow w tworzeniu mechanizmow rynkowych, tworzenie bardziej efektownych struktur gospodarczych

Bezrobocie-jest zjawiskiem społecznym polegającym na tym, że część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z różnych powodów.

Typy bezrobocia-bezrobocie frykcyjne (frykcja = niedopasowanie) - występuje w sytuacji ciągłego tworzenia i likwidowania miejsc pracy, napływu i odpływu siły roboczej szukającej lepszych warunków pracy, bezrobocie strukturalne – pojawia się na skutek upadku lub rozwoju pewnych branż i gałęzi gospodarczych. Wymaga od bezrobotnych zmiany zawodu, kwalifikacji czy miejsca zamieszkania; bezrobocie koniunkturalne – załamanie produkcji i aktywności gospodarczej w kraju; bezrobocie technologiczne – wynika z postępu technicznego (maszyny zastępują pracę człowieka); bezrobocie sezonowe – pojawia się na skutek różnic aktywności gospodarcze w poszczególnych porach roku; bezrobocie globalne - charakteryzujące się nadwyżką podaży siły roboczej nad popytem na siłę roboczą.

Pozytywne skutki bezrobocia-korzystny wpływ na konkurencyjność na rynku pracy, stymulacja wzrostu poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych wśród osób poszukujących pracy, wzrost motywacji do kształcenia, do zwiększania nakładów na inwestycje w kapitał ludzki, co prowadzi do przyspieszenia procesów długofalowego wzrostu gospodarczego kraju, możliwość realokacji zasobów ludzkich przy głębokich przemianach strukturalnych gospodarki z zawodów nieopłacalnych i nieefektywnych do zawodów nowoczesnych i efektywnych, walka z inflacją, wyższy poziom bezrobocia oznacza bowiem osłabienie pozycji pracowników i związków zawodowych w przetargach płacowych z pracodawcami, co z kolei prowadzi do zmniejszenia presji na wzrost płac. Wzrost bezrobocia osłabia także dynamikę popytu na towary, która odgrywa rolę w kształtowaniu inflacji, wzrost motywacji pracowników do bardziej efektywnej i solidnej pracy oraz ograniczenie nadmiernej fluktuacji kadr, przez co dochodzi do racjonalizacji zatrudnienia i poprawy efektywności gospodarowania' zainteresowanie elastycznymi formami pracy w tym wolontariatem jako elementem Indywidualnego Planu Działania osoby bezrobotnej zawieranym z doradcą zawodowym.

Przyczyny bezrobocia-

 Między zakończeniem pracy w poprzednim miejscu pracy, a jej podjęciem w nowym mija pewien czas. Ten typ bezrobocia określa się mianem bezrobocia frykcyjnego i jest ono zazwyczaj niskie a także nie ma większego wpływu na gospodarkę.

 Osoby poprzednio pracujące mogły stracić pracę ze względu na przekształcenia gospodarcze, zmiany technologiczne czy upadek całych gałęzi przemysłu (bezrobocie strukturalne). W Polsce na początku lat 90. XX wieku była to bardzo duża grupa, co spowodowane było między innymi nadmiernym zatrudnieniem w okresie gospodarki planowanej a także restrukturyzacją przemysłu. Do tej grupy bezrobotnych należą m.in. górnicy, hutnicy, stoczniowcy, pracownicy PGR-ów. Duża liczba bezrobotnych, bez odpowiednich kwalifikacji, na niewielkim obszarze powoduje, że gospodarka regionu (często osłabiona upadkiem firm, w których bezrobotni poprzednio pracowali) nie może stworzyć wystarczająco szybko miejsc pracy i wchłonąć bezrobotnych. Bezrobocie takie utrzymuje się przez wiele lat na wysokim poziomie.

 Osoby które zakończyły edukację, ale nie mają jeszcze doświadczenia zawodowego nie są poszukiwaną grupą zawodową (z wyjątkiem niektórych specjalności). Wymagają one długiego szkolenia i nabywania doświadczenia, będąc przez ten czas mało produktywnymi. Z tego powodu absolwenci często nie mogą znaleźć pracy nawet, jeśli istnieje popyt na pracowników w danej branży.

 Miejsca pracy mogą znajdować się gdzie indziej, niż poszukujący pracy pracownicy. Ze względu na niewielką mobilność ludności (np. niechęć do przeprowadzki do miasta i trudności takiej przeprowadzki) oraz wysokie koszty dojazdu osobom takim trudno znaleźć zatrudnienie.

 Osoby potrafiące wytworzyć wartość dodaną na poziomie X, a których koszt zatrudnienia (płaca minimalna, podatki, składki na ubezpieczenia społeczne, koszty przeszkoleń i inne) są większe od X nie znajdą zatrudnienia. Obniżenie podatków lub płacy minimalnej może spowodować zwiększenie zatrudnienia w tej grupie, jest jednak politycznie kontrowersyjne.

 Pracodawcy mogą obawiać się zatrudniania osób, pomimo że aktualnie potrzebują siły roboczej, ze względu na trudność ich zwolnienia kiedy popyt będzie mniejszy. Sytuację tę rozwiązać mogą w pewnym stopniu inne formy zatrudniania, takie jak umowy na czas określony, umowy o dzieło, czy zleceni

Nastepstwa bezrobocia: niewykorzystanie potencjału siły roboczej; niższa produkcja w gospodarce;

pogorszenie poziomu życia bezrobotnych; marginalizacja – odsunięcie od życia społecznego;

kryzys psychiczny; utrwalanie patologii społecznych; popadanie w konflikt z prawem13; frustracja i niezadowolenie społeczne; niechęć wobec rządzących; migracja.