Makroekonomia - wykłady 

 

- 1 - 

MAKROEKONOMIA – wykłady

1

 

Prowadzący: dr hab. Witold Kasperkiewicz, prof. nadzw. UŁ 

 
Wykład I, 24-02-2010 
Wskazówka  na  egzamin:  istnieje  róŜnica  między  wzrostem/spadkiem  o  procent,  a  punkt 
procentowy ! 
 
Zasób – wartość na dany dzień. 
Strumień – wartość w pewnym okresie, np. PKB w ciągu roku 

 

Zasilający 

 

Amortyzacji 

Agregaty ekonomiczne występują jako zasoby lub strumienie. 
Agregat  –  wielkość  zbiorcza  (łac.  agregare  –  łączyć,  sumować).  Jest  to  zmienna 
makroekonomiczna.  Sumowanie,  łączenie  zmiennych  mikroekonomicznych,  do  celów 
makroekonomicznych (np. PKB, PNB) 
Wartość dodana (value added) – przyrost wartości dobra w wyniku procesów. 
Malejący zasób determinuje strumień. 
 
Deflowanie 

– 

metoda 

statystyczna, 

która 

polega 

na 

podzieleniu 

zmiennej 

makroekonomicznej,  np.  PKB  wyraŜone  w  cenach  bieŜących  przez  indeks  agregatowego 
poziomu  cen,  który  pełni  rolę  deflatora.  Metoda  ta  umoŜliwia  przeliczenie  PKB,  moŜna 
urealnić z wartości nominalnych na realne. 
Deflator – wskaźnik zmian cen dóbr konsumpcyjnych 
 
Główny  Urząd  Statystyczny  (GUS)  –  ustala  skład  koszyka,  np.  Ŝywność  (największy  udział 
ok. 30%), uŜywki, odzieŜ, obuwie, kosmetyki, usługi transportowe, czynsz. 
Waga – znaczenie ekonomiczne danego dobra 

 
PKB

r

 – wyraŜone w wartościach realnych 

PKB

n

 – wyraŜone w wartościach nominalnych 

 

PKB  –  suma  wartości  wszystkich  dóbr  wytwarzanych,  zlokalizowanych  w  danym  kraju,  
w okresie jednego roku. 
Wzrost PKB wynika z: 

 

wzrostu cen, 

 

wzrostu wolumenu, 

 

jednego i drugiego czynnika. 

Jeśli działa tylko wzrost cen, obniŜa się stopa Ŝyciowa, ale jeśli wolumen rośnie szybciej niŜ 
ceny, PKB rośnie. 
 
Metody obliczania PKB: 

1)

 

metoda „produktowa” – sumowanie wartości dodanych; 

2)

 

metoda  dochodowa  –  suma  dochodu  czynników  wytwórczych  (bez  renty,  czy 
emerytur), płac, wynagrodzeń, procentu 

3)

 

metoda  sumowania  wydatków  –  suma  wydatków  wszystkich  podmiotów 
gospodarczych (gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, budŜetu państwa) na zakup 
dóbr finalnych 

przedsiębiorstwa -> cele inwestycyjne 

                                                 

1

 Nie odpowiadam za ewentualne błędy  =P 

Makroekonomia - wykłady 

 

- 2 - 

gospodarstwa domowe -> cele konsumpcyjne 
budŜet państwa -> cele inwestycyjne i konsumpcyjne 

 

Rysunek 1 Ruch okręŜny strumieni pienięŜnych w gospodarce, dopływy i odpływy 

 
Wykład II, 04-03-2010 
Metoda  produktowa  –  sumowanie  wartości  dodanych,  przyrost  wartości  dóbr  w  wyniku 
określonego procesu produkcji. 
Od  wartości  dóbr  odejmujemy  koszt  dóbr  pośrednich  w  wyniku  czego  trzymujemy  wartość 
dodaną. 
Wartość dodana – wartość nowowytworzona 
Przykład: 
Lp. 

Faza produkcji 

Przychody 

 

Koszty dóbr 

pośrednich 

 

Wartość dodana 

1. 

Ziarno 

24 

- 

0 

= 

24 

2. 

Mąka 

33 

- 

24 

= 

9 

3. 

Pieczywo 

60 

- 

33 

= 

27 

 

Σ 

117 

- 

57 

= 

60 

 
Metoda  sumowania  wydatków  –  sumowanie  wydatków  wszystkich  podmiotów 
gospodarczych (łącznie z zagranicą) na zakup dóbr finalnych. 
 
PKB 

= 

C 

+ 

I 

+ 

G 

+ 

(E

x

 

– 

I

m

) 

 
C – wydatki konsumpcyjne 
I – wydatki inwestycyjne sektora przedsiębiorstw prywatnych 
G – wydatki rządowe konsumpcyjne i inwestycyjne 
E

x

 – eksport 

I

m

 – wydatki danego kraju na dobra wytworzone zagranicą 

Przedsiębiorstwa 

PAŃSTWO 

Gospodarstwo  

domowe 

Zagranica 

Sektor bankowy 

Wydatki na 
produkty i usługi 

Dochody 
czynników 
produkcji 

I 

S 

G 

G 

T 

T 

I

m

 

I

m

 

E

x 

E

x 

S 

I 

DOPŁYWY: inwestycje (I), wydatki rządowe (G), eksport (E

x

) 

ODPŁYWY: oszczędności (S), podatki (T), import (I

m

) 

Makroekonomia - wykłady 

 

- 3 - 

 
Jeśli (E

x

 – I

m

) > 0, to mamy eksport netto 

Metoda  dochodowa  –  sumujemy  dochody  czynników  produkcji;  suma  dochodów,  które 
stanowią ekwiwalent usługi pracy. 
Zyski, które otrzymuje 
Dywidenda – część zysku, która stanowi dochód dla akcjonariusza 
Procenty – dochód dla właściciela 
Właściciel gruntu otrzymuje rentę gruntową 
Nieruchomość – czynsz dzierŜawny – dochód właściciela 
 
Mierniki aktywności gospodarczej: 
Dopływy: I + G + Tr + E

x

 

 

 

Tr – transfery  

Odpływy: S + T + T

d

 + I

m 

 

 

T

d

 – podatki dochodowe 

Odpływy = dopływy 
 
Od PKB do dochodu rozporządzalnego 

1.

 

Produkt krajowy brutto w cenach rynkowych 

(-) minus: podatki pośrednie (VET, akcyza) 
(+)  plus:  subsydia  (dopłaty  z  budŜetu  państwa  do  określonych  przedsiębiorstw,  
np. dotacje) przeznaczone na zakup czynników produkcji i inwestycje 

2.

 

Produkt krajowy brutto w cenach czynników produkcji 

(+) dochody netto z tytułu własności za granicą 

3.

 

Produkt narodowy brutto 

(-) amortyzacja (zuŜycie kapitału trwałego, pewna część PNB, która uległa zuŜyciu, od 
7 do 9% PKB w cenach rynkowych) 

4.

 

Produkt narodowy netto 

(-)  podatek  bezpośredni  od  zysków  firm  (CIT  19%,  danina  na  rzecz  budŜetu);  zyski 
zatrzymane  w  firmie  (zysk,  który  zwiększa  kapitał  akcyjny  spółki),  składki  na 
ubezpieczenie społeczne (19,7%) 
(+) transfery publiczne (emerytury, renty, zasiłki etc.) 

5.

 

Dochód osobisty 

(-) podatek dochodowy (PIT) i opłaty (np. kary, mandaty) 

6.

 

Dochód rozporządzalny (do dyspozycji) 

 

NET ECONOMIC WELFARE: 
W. Noedhaus i J. Tobin – twórcy miernika dobrobytu ekonomicznego netto. Dokonali trzech 
zmian sposobu obliczania PKB. 
Primo, zmienili klasyfikację wydatków na dobra finalne i pośrednie, np. wydatki państwa na 
armię,  bezpieczeństwo  wewnętrzne  i  część  wydatków  ponoszonych  przez  gospodarstwa 
domowe  na  podróŜe  związane  z  wykonywaniem  zawodu  uznali  za  wydatki  na  dobra 
pośrednie, których nie naleŜy brać pod uwagę. 
Secundo, uwzględnili wartości czasu wolnego, a takŜe produktów wytwarzanych dla potrzeb 
gospodarstwa domowego. 
Tertio, zwiększyli PKB o dochody uzyskiwane w szarej strefie (gospodarce cienia). 
Quarto,  pomniejszyli  PKB  o  przybliŜoną  wartość  szkodliwych  efektów  zewnętrznych 
związanych z urbanizacją, uprzemysłowieniem, narkomanią, itp. 

Wydatki 
konsumpcyjne 

Oszczędności 

http://notatek.pl/makroekonomia-w-pigulce?notatka