Onkologia wykład VIII
Leczenie skojarzone wymaga niekiedy zmniejszenia agresywności lub zasięgu poszczególnych metod.
W kojarzeniu metod ważne jest, aby ewentualny efekt wzmocnienia dotyczył w większym stopniu komórek nowotworowych niż prawidłowych.
Sposoby kojarzenia leczenia:
Chemioterapia indukcyjna- leczenie chemiczne poprzedzające radykalne leczenie miejscowe (leczenie chirurgiczne i/lub radioterapię) mające na celu zmieszczenie masy pierwotnego guza nowotworowego oraz zniszczenie subklinicznych ognisk rozsiewu nowotworowego.
Chemioterapia adjuwantowa (uzupełniająca)- leczenie chemiczne stosowane po zakończeniu radykalnego z założenia leczenia miejscowego. Celem jest zniszczenie hipotetycznych mikroprzerzutów.
Różnoczasowa radioterapia i chemioterapia- głownie w sytuacjach, w których zakłada się wykorzystanie promieniouczulającego efektu cytostatyków.
Sekwencyjna radioterapia i chemioterapia- stosowanie naprzemienne, które pozwala na szybkie wzmożenie obu potrzebnych metod leczenia, a z drugiej strony uniknięcia nadmiernej toksyczności przy jednoczasowym stosowaniu.
Prawidłowa decyzja leczenia skojarzonego może być podjęta tylko przez wyspecjalizowany zespół lekarzy onkologów.
Przykłady kliniczne leczenia skojarzonego:
Rak piersi
Rak okrężnicy, odbytnicy i odbytu
Rak płuca (drobno- i niedrobnokomórkowy)
Mięsaki
Chłoniaki
Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym u kobiet w Europie i Ameryce Północnej.
Rak piersi w Polsce:
-współczynnik zachorowalności 32/100.000
-nowe zachorowania rocznie: 11.000
-zgony rocznie: 5000
Rak piersi dotyczy niemal wyłącznie kobiet. Zachorowania u mężczyzn stanowią 1% zachorowań u kobiet. Zachorowanie przez 30rokiem życia są bardzo rzadkie. Ryzyko zachorowania rośnie po 50 roku życia.
Czynniki ryzyka (raka piersi)
Wiek
Zachorowanie na raka piersi w rodzinie
Rak piersi w wywiadzie
Czynniki genetyczne (mutacja w obrębie genów BRCA 1 lub BRCA2)
Łagodne choroby piersi przebiegające z proliferacją (hiperplazja wewnątrzprzewodowa, atypowa hiperplazja wewnątrzprzewodowa lub zrazikowa, przedinwazyjny rak zrazikowy (LCIS))
Czynniki prokreacyjne i seksualne
|
Czynniki ryzyka i działania profilaktyczne związane z zachorowaniami reprodukcyjnymi |
|
|||
Nowotwór |
Czynnik ryzyka |
Wpływ ochronny |
|||
Rak piersi |
Wczesne miesiączkowanie |
|
|||
|
Późna menopauza |
Wczesna menopauza |
|||
|
Późny wiek pierwszej ciąży |
Wczesny wiek pierwszej ciąży |
|||
|
Niska dzietność |
Wysoka dzietność |
|||
|
Bezdzietność |
|
|||
|
Późny wiek ostatniego porodu |
|
BRCA 1- 55-85%
(rak jajnika 40-50%)
BRCA 2- 37-85%
RAK PIERSI Screening (grupa wysokiego ryzyka)
Mammografia co 1 rok, począwszy od 5 lat przed wiekiem postawienia diagnozy u najmłodszego krewnego
-zachorowanie u krewnych 1-go stopnia
-mutacje w genach BRCA1/2
Redukcja ryzyka zgonu o około:
-25-30% u kobiet w wieku powyżej 50%
-19% u kobiet w wieku powyżej 40-50lat
Pozwala na rozpoznanie choroby we wczesnym stadium zaawansowania
Zalecenia amerykańskie: mammografia co 1 rok począwszy od 40rż
Rak piersi techniki diagnostyczne:
Badania cytologiczne
-biopsja aspiracyjna cienkoigłowa
Badanie histopatologiczne
-biopsja gruboigłowa
-badanie śródoperacyjne („intra”)
-ocena materiału pooperacyjnego