Teoria zachowania konsumenta.

Teza o racjonalnym zachowaniu się konsumenta sprowadza się do trzech założeń:

1. konsument przejawia pewne potrzeby i potrafi je określić;

2. konsument jest w stanie dokonać wartościowania swych potrzeb - od najbardziej do najmniej intensywnie odczuwanych;

3. jednostka dokonuje wyboru w celu maksymalizacji własnej satysfakcji (zadowolenia, użyteczności);

Teoria użyteczności krańcowej.

UŻYTECZNOŚĆ CAŁKOWITA (TU) - oznacza zadowolenie z konsumpcji danej ilości dobra czy usługi;

UŻYTECZNOŚĆ KRAŃCOWA (MU) - oznacza zmianę użyteczności całkowitej spowodowaną konsumpcją dodatkowej jednostki dobra czy usługi;

Prawo malejącej użyteczności krańcowej (I prawo Gossena) mówi, że wraz ze wzrostem konsumpcji danego dobra, jego użyteczność krańcowa maleje. Użyteczność całkowita jeszcze rośnie ale coraz wolniej i to do pewnego momentu. Maksimum TU osiąga gdy MU jest równa zero. Dalsza konsumpcja danego dobra spowoduje spadek użyteczności całkowitej (np. przejedzenie).

Wyjątkiem od tego prawa może być np. kolekcjonerstwo (każdy nowy znaczek budzi coraz więcej satysfakcji);

Maksimum satysfakcji całkowitej z konsumpcji dwu dóbr (punkt równowagi) konsument osiąga przy pełnym wykorzystaniu dochodów przeznaczonych na dane dobra i takiej strukturze konsumpcji, przy której następuje wyrównanie użyteczności krańcowej dóbr w przeliczeniu na jednostkę pieniężną ich cen (II prawo Gossena):

Teoria krzywych obojętności.

KRZYWA OBOJĘTNOŚĆI - zbiór punktów różnych kombinacji dóbr lub usług przynoszących konsumentowi tę samą użyteczność całkowitą;

Im krzywa położona jest dalej od środka układu współrzędnych tym wyższy poziom użyteczności całkowitej kombinacji dóbr tworzących krzywą.

KRAŃCOWA STOPA SUBSTYTUCJI (MRS) dobra Y dobrem X to ilość dobra Y zastępowana jednostką dobra X na tej samej krzywej obojętności (poziom satysfakcji nie zmienia się). Jest to nachylenie krzywej obojętności.

Gdy krzywa obojętności jest wypukła: MRS jest malejąca (czyli przyrost dobra X o 1 jednostkę w coraz mniejszym stopniu rekompensuje spadek dobra Y).

Gdy krzywa obojętności jest linią prostą: MRS jest stała co oznacza, że X i Y są doskonałymi substytutami (czyli przyrost dobra X o 1 jednostkę rekompensuje stałe spadki dobra Y);

Gdy krzywa obojętności jest wklęsła: MRS jest rosnąca (czyli przyrost dobra X o 1 jednostkę rekompensuje coraz większe ubytki dobra Y);

LINIA BUDŻETOWA - zbiór różnych kombinacji dóbr możliwych do nabycia przez konsumenta przy danym jego dochodzie i określonych cenach tych dóbr.

Linia budżetowa przesuwa się pod wpływem zmian dochodu lub cen .

Gdy rośnie dochód linia budżetowa przesuwa się równolegle dalej od środka układu współrzędnych.

Gdy zmienia się cena jednego z dóbr zmienia się nachylenie linii budżetowej.

Maksymalizację satysfakcji przy danym dochodzie i cenach analizowanych dóbr zapewnia konsumentowi kombinacja dóbr leżąca w punkcie styczności linii budżetowej z najdalej od środka układu położoną krzywą obojętności. Jest to punkt równowagi. W tym punkcie krzywe mają to samo nachylenie.

Spadek wydatków na dobro Y i wzrost wydatków na dobro X przy niezmienionym dochodzie możemy zapisać jako:

co po przekształceniu daje nam:

Jest to nachylenie linii budżetowej (
).

Pamiętamy, że nachylenie krzywej obojętności wynosi:

Widzimy zatem, że w punkcie równowagi:

co jest równe znanemu już nam prawu Gossena:

Punkt równowagi konsumenta wyznacza punkt styczności linii budżetowej z najodleglejszą krzywą obojętności.

www.dziobak.com 1 [e-mail]

---