background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
             NARODOWEJ  

 
 

 

 

 

Paweł Mroczek 

 

 

Sortowanie skór surowych według przeznaczenia  
744[03].O2.04 

 

 

 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2006 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1

Recenzenci: 
dr inż. Tadeusz Sadowski 
dr inż. Jan Żarłok 

 
 

Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Paweł Mroczek 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Zdzisław Feldo 

 

Korekta: 
 

 

 

 

 

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 744[03].O2.04

 

„Sortowanie skór surowych według przeznaczenia” zawartego w modułowym programie 
nauczania dla zawodu Garbarz skór.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2

SPIS TREŚCI 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5. Ćwiczenia  

11 

5.1. Podstawy sortowania skór 

11 

   5.1.1. Ćwiczenia 11 
5.2. Cel rozsortowania 

13 

   5.2.1. Ćwiczenia 13 
5.3. Technika sortowania skór. Stanowisko sortowania – przyrządy pomiarowe     
       i warunki techniczne 

 

15 

   5.3.1. Ćwiczenia 15 
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia  

17 

7. Literatura 

31 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3

1. WPROWADZENIE 

 

 Przekazujemy 

Państwu Poradnik dla nauczyciela „Sortowanie skór surowych według 

przeznaczenia”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole 
kształcącej w zawodzie garbarz skór 744[03]. 
 W poradniku zamieszczono: 
−  wymagania wstępne, 
−  wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć, 
−  przykładowe scenariusze zajęć, 
−  propozycje  ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności 

praktycznych, 

−  wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki, 
  Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze 
szczególnym uwzględnieniem: 
−  pokazu z objaśnieniem, 
−  tekstu przewodniego, 
−  metody projektów, 
−  ćwiczeń praktycznych. 
  Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od 
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 
 

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel 

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym 
różnego rodzaju zadania. 
 

W tym rozdziale podano również: 

−  plan testu w formie tabelarycznej, 
−  punktacje zadań i uczenia się, 
−  propozycje norm wymagań, 
−  instrukcję dla nauczyciela, 
−  instrukcję dla ucznia, 
−  kartę odpowiedzi, 
−  zestaw zadań testowych. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4

 
 
 
 
 
 
 
 

 
 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

 744[03].O2 

Surowce podstawowe i materiały pomocnicze 

 744[03].O2.01 

Rozpoznawanie rodzajów skór surowych 

 744[03].O2.02 

Określenie warstwowej i topograficznej 

budowy tkanki skórnej i okrywy włosowej skór 

surowych

 744[03].O2.03 

Konserwacja i magazynowanie skór surowych 

 744[03].O2.04 

Sortowanie skór surowych według 

przeznaczenia 

 744[03].O2.05 

Rozpoznawanie i dobieranie materiałów 

podstawowych i środków pomocniczych 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−  rozpoznawać różne rodzaje skór surowych, 
−  czytać i interpretować normy przedmiotowe i czynnościowe dotyczące surowca 

skórzanego, 

−  rozróżniać wady skór surowych , 
−  korzystać z różnych źródeł informacji. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

6

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć: 

−  określić cel i potrzebę sortowania skór surowych, 
−  zorganizować i przygotować stanowisko sortowania skór, 
−  przygotować i posłużyć się przyrządami pomiarowymi i normami przedmiotowymi, 
−  dokonać sortowania skór według przeznaczenia, 
−  dobrać surowiec w partie produkcyjne. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:   Garbarz skór 744[03] 
Moduł:

 

Surowce podstawowe i materiały pomocnicze 744[03].O2

Jednostka modułowa: Sortowanie skór surowych według przeznaczenia 744[03].O2.04

 

Temat: Dobór surowca w partie produkcyjne 
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności doboru skór surowych w partie produkcyjne. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi

−  zorganizować stanowisko do wykonywania prac, 
−  dobrać wyposażenie stanowiska pracy 
−  dokonać doboru surowca w partie produkcyjne, 

 

Metody nauczania:  

−  ćwiczenia praktyczne. 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−  grupy 5 osobowe. 

 

Czas: 135 min. 
Środki dydaktyczne: 

−  waga, 
−  grubościomierz, 
−  planimetr, 
−  kalkulator, 
−  przybory do pisania. 

 

Przebieg zajęć: 

1.  Sprawy organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 
3.  Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 
4.  Realizacja tematu: 

−  Grupa uczniów pobiera z magazynu surowca 20 szt. skór surowych. 
−  Uczniowie wykonują odpowiednie pomiary (ciężaru, powierzchni, grubości, 

zwartości). 

−  Zapisują wyniki na kartce papieru. 
−  Grupują skóry w partie produkcyjne. 

5.  Po wykonaniu wszystkich czynności grupa próbuje dokonać analizy wykonanego 

ćwiczenia. 

6.  Uczniowie wskazuje swoje mocne i słabe strony. 
7.  Nauczyciel analizuje prace grupy uczniów. 
8.  Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny wykonanych prac. 

 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

8

Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 

Odszukaj w literaturze (Internecie) wiadomości mówiące o korzyściach płynących 

z doboru  surowca w partie narokowe.  
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−  anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych 

umiejętności. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

9

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:   Garbarz skór 744[03] 
Moduł:

 

Surowce podstawowe i materiały pomocnicze 744[03].O2

Jednostka modułowa: Sortowanie skór surowych według przeznaczenia 744[03].O2.04

 

 

Temat: Sporządzenie mapy topograficznej zwartości skóry surowej 
Cel ogólny
: kształtowanie umiejętności rozróżniania poszczególnych części 
topograficznych skóry surowej. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: 

−  zaznaczyć na skórze specyficzne miejsca o różnej zwartości tkanki,  
−  nazwać te miejsca zgodnie z obowiązującą nomenklaturą, 
−  określić przeznaczenie poszczególnych części topograficznych skóry. 

 

Metody nauczania:  

−  ćwiczenia praktyczne. 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−  indywidualna, 
−  grupowa. 

Strategia: uczenie się przez doświadczenie 
Środki dydaktyczne: 

−  blok rysunkowy formatu A4,  
−  przybory do pisania,  
−  gumka, 
−  centymetr, 
−  szpikulec. 

Czas: 180 min. 

 

Przebieg zajęć: 
Zadanie dla ucznia 
Przedmiotem zadania jest sporządzenie mapy topograficznej zwartości skóry surowej.  
FAZA WSTĘPNA 
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów z pracą 
metoda przewodniego tekstu. 
FAZA WŁAŚCIWA 
INFORMACJE 
1.  Co to jest topografia skóry? 
2.  Jakie rozróżniamy części topograficzne skóry? 
3.  W jaki sposób badamy zwartość skóry? 
4.  Jak sporządzamy mapę topograficzną? 

 

PLANOWANIE 
1.  Ustal sposób oceny zwartości skóry (ocena organoleptyczna). 
2.  Ustal skalę, w której wyskalujesz zwartość skóry (skala opisowa). 
3.  Ustal, w jakiej formie przedstawisz swoje wyniki. 
4.  Ustal format kartki papieru i skalę wykonania rysunku. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10

UZGODNIENIE 
1.  Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem. 
2.  Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela. 

 

WYKONANIE 
1.  Dokonaj oceny zwartości skór surowych. 
2.  Zapisz wyniki (według skali opisowej) we wcześniej przygotowanej tabeli. 
3.  Wykonaj zgodnie z zaplanowanymi czynnościami rysunek topograficzny skóry. 
4.  Zwróć uwagę na estetykę i dokładność twojej pracy. 
5.  Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów wyznaczają lidera 

grupy, który dokonuje prezentacji ćwiczenia. 

 

SPRAWDZANIE 
1.  Czy poprawnie została wykonana ocena zwartości? 
2.  Czy prawidłowo został wykonany rysunek topograficzny skóry? 
3.  Czy rysunek jest czytelny i estetyczny? 
4.  Czy wszystkie charakterystyczne elementy budowy topograficznej skóry zostały 

przedstawione na rysunku? 

 

ANALIZA 

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej 

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe  ćwiczenie, wskazuje jakie nowe, ważne 
umiejętności zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać  
w przyszłości. 

 

FAZA KOŃCOWA 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Topografia skóry surowej. Na podstawie 

zgromadzonych informacji przedstaw różne sposoby rozkroju surowca. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−  anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności 

podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11

5. ĆWICZENIA 

 

5.1. Podstawy sortowania skór 

 

5.1.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Wykonaj schemat przekroju skóry zachowując właściwe proporcje poszczególnych 

warstw skóry. 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  przyjąć konkretne wielkości procentowe określające grubość poszczególnych warstw 

skóry, 

4)  wykonać schemat warstw skóry zwracając szczególną uwagę na właściwe proporcje 

wymiarów(w razie trudności skorzystać z pomocy nauczyciela), 

5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
6)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne 

 

Środki dydaktyczne: 

–  blok techniczny formatu A4, 
–  ołówek, 
–  przybory kreślarskie, 
–  gumka, 
–  linijka, 
–  literatura z rozdziału.  
 
Ćwiczenie 2 

Wykonaj w formie tabeli zestawienie czynników kształtujące skórę. 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  wykonać zestawienie w postaci tabeli ( nazwa czynnika – jego wpływ na skórę) 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
5)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

–  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  blok techniczny formatu A4, 
–  ołówek, 
–  przybory kreślarskie, 
–  gumka,  
–  nożyczki, 
–  literatura z rozdziału.  

 

Ćwiczenie 3 

Zaznacz i opisz wszystkie elementy topograficzne skóry (połówka bydlęca). 

 

Wskazówki do realizacji

 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zaznaczyć mazakiem poszczególne elementy topograficzne, 
4)  nazwać zaznaczone elementy topograficzne skóry, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
6)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

–  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne

–  połówka skóry bydlęcej, 
–  mazak, 
–  literatura z rozdziału . 

 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13

5.2. Cel rozsortowania 

 

5.2.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Dokonaj rozsortowania skór surowych według ich ciężaru. 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z materiałem nauczania, 
3)  dokonać pomiaru ciężaru poszczególnych skór, 
4)  zapisać wyniki, 
5)  zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenie, 
6)  dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne,  

 

Środki dydaktyczne: 

–  waga dziesiętna, 
–  partia skór surowych (10szt), 
–  kartka formatu A4, 
–  ołówek, 
–  gumka, 
–  literatura z rozdziału.  

 

Ćwiczenie 2 

Sporządź mapę topograficzną grubości skóry. 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać umownego podziału skóry na jednakowe kwadraty, 
3)  dokonać pomiaru grubości tych kwadratów 
4)  wykonać wstępny szkic i nanieś zmierzone grubości, 
5)  narysować mapę topograficzną skóry, 
6)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
7)  dokonać oceny ćwiczenia. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

–  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  skóra surowa cała odmięśniona, 
–  grubościomierz, 
–  ołówek i kartka panieru, 
–  przybory kreślarskie i kartka papieru A4, 
–  literatura z rozdziału.  

 

Ćwiczenie 3 

Określ wszystkie możliwe przeznaczenia garbarskie (w zależności od rodzaju wyprawy) 

skór cielęcych oraz końskich 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z materiałem nauczania, 
3)  odczytać ze schematu (rys. 3)możliwe przeznaczenie oraz sposób garbowania, 
4)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
5)  dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

–  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  schemat (rys. 3) – poradnik dla ucznia, 
–  ołówki , 
–  gumka, 
–  literatura z rozdziału.  

 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15

5.3. Technika sortowania skór. Stanowisko sortowania –  
       przyrządy pomiarowe i warunki techniczne 

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Dokonać pomiaru powierzchni jednej skóry przy użyciu różnych metod.

 

 

Wskazówki do realizacji

 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z instrukcjami użytkowania poszczególnych urządzeń, 
3)  wykonać pomiary, 
4)  sporządzić zestawienie wyników, 
5)  zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia, 
6)  dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

–  ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  skóra surowa (połówka), 
–  przymiar liniowy, 
–  planimetr, 
–  maszyna miernicza, 
–  fotoplanimetr, 
–  kartka i długopis, 
–  literatura z rozdziału. 

 

Ćwiczenie 2 

Zaprojektuj stanowisko do rozsortowywania skór surowych.

 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy,  
2)  zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi tego tematu, 
3)  ustalić niezbędne wyposażenie stanowiska, 
4)  rozplanować ustawienie wyposażenia, 
5)  narysować plan stanowiska, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16

6)  zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia, 
7)  dokonać oceny ćwiczenia, 
8)  wkleić ćwiczenie do zeszytu, 
9)  zaprezentować efekty swojej pracy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  kartka papieru format A4, 
–  przybory do pisania, 
–  gumka, 
–  linijka, 
–  literatura z poradnika. 

 

Ćwiczenie 3 

Dobierz surowiec w partie narokowe. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i technikę wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać pomiarów wybranych parametrów, 
3)  zgrupować skóry w partie produkcyjne, 
4)  oznakować skóry, 
5)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
6)  dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  waga, 
–  grubościomierz, 
–  planimetr, 
–  cechownik, 
–  stół sortowniczy, 
–  literatura z rozdziału. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

TEST 1 

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Sortowanie skór surowych 
według przeznaczenia”. 

 

Test składa się z 20 zadań, z których: 

−  zadania 1,2,3,4,5,6,8,9,10,11,12,14,17,18,19,20 są z poziomu podstawowego, 
−  zadania 7,13,15,16 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące 
oceny szkolne: 

-

 

dopuszczający – za uzyskanie co najmniej 7 punktów  

-

 

dostateczny – za uzyskanie co najmniej 10 punktów, 

-

 

dobry – za uzyskanie 15 punktów, w tym co najmniej 2 punktów z poziomu 
ponadpodstawowego, 

-

 

bardzo dobry – za uzyskanie 18 punktów, w tym co najmniej 3 punktów z poziomu 
ponadpodstawowego, 

 
Klucz odpowiedzi: 1. 
b, 2. d, 3. c, 4. a, 5. a, 6. c, 7. c, 8. d, 9. b, 10. a, 11. b, 12. 
d, 13. d, 14. b, 15. d, 16. d, 17. b, 18. a, 19. d, 20. a 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Plan testu                             

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia)  

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź

1.  

określić własności różnych warstw skóry 

2.  

określić jakie czynniki kształtują skórę surową B 

3. określić rolę poszczególnych czynników 

4. określić rolę poszczególnych czynników 

5. 

określić własności poszczególnych części 
topograficznych skory 

A P a 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18

6. 

określić własności poszczególnych części 
topograficznych skory 

A P c 

określić wpływ prawidłowego rozkroju na 
dalsze procesy technologiczne 

C PP c 

określić wielkość powierzchni różnych 
rodzajów skór 

A P d 

9 określić wagę różnych rodzajów skór

 

A P b 

10 określić grubość różnych rodzajów skór 

11 

podać jednostkę wytrzymałości skóry na 
zrywanie 

B P b 

12 podać ilość grup jakościowych A 

13 

określić czynniki brane pod uwagę podczas 
sortowania według przeznaczenia 

C PP d 

14  

określić ilość grup gotowych wyrobów 

15 określić przeznaczenie danego surowca 

PP 

16 określić istotne własności sortowanych skór 

PP 

17 wskazać właściwe urządzenie A 

18 wskazać właściwe urządzenie A 

19 

oznakować skóry przeznaczone do dalszej 
produkcji 

B P d 

20 

 przygotować stanowisko do rozkroju skór 
surowych 

C P a 

  

 

Przebieg testowania 
  

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19

7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru  

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia

 

 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 
4.  Test zawiera 20 pytań dotyczących cechowanie, pakowanie i magazynowanie skór 

surowych. Wszystkie pytania są pytaniami wielokrotnego wyboru.  

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. 
6.  W pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku 

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić 
odpowiedź prawidłową). 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie  

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci 
pytania: 7,13,15,16 gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 90 min.   
 

 

Powodzenia 

 

Materiały dla ucznia:

 

−  instrukcja, 
−  zestaw zadań testowych, 
−  karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Która warstwa skóry jest nośnikiem jej właściwości mechanicznych: 

a)  warstwa termostatyczna, 
b)  warstwa siatkowa, 
c)  naskórek, 
d)  błona licowa. 

 

2.  Który z czynników nie kształtuje skóry surowej zwierzęcia: 

a)  gatunek, 
b)  rasa, 
c)  płeć, 
d)  kraj pochodzenia. 

 

3.  Który z czynników może spowodować powstanie uszkodzeń surowca skórzanego: 

a)  rasa, 
b)  płeć, 
c)  warunki bytowe, 
d)  wiek. 

 
4.  Który czynnik w największym stopniu decyduje o elastyczności i miękkości skóry: 

a)  wiek zwierzęcia, 
b)  warunki bytowe, 
c)  sposób żywienia, 
d)  warunki klimatyczne. 

 
5.  Która topograficzna część skóry jest najbardziej zwarta: 

a)  krupon, 
b)  bok, 
c)  pachwina, 
d)  łapa. 

 

6.  Która topograficzna część skóry jest najbardziej luźna: 

a)  krupon, 
b)  bok, 
c)  pachwina,  
d)  łapa. 

 
7.  Prawidłowy dobór surowca w partie produkcyjne powoduje w dalszym toku produkcji: 

a)  większe zużycie wody, 
b)  większe zużycie chemikaliów, 
c)  uzyskanie produktu o założonych parametrach,  
d)  wydłużenie czasu prowadzenia procesów. 

 

8.  Jaką powierzchnie minimalną i maksymalną maja skóry bydlęce 

a)  minimalna 100dm2 – maksymalna 300dm2, 
b)  minimalna 100dm2 – maksymalna 400dm2, 
c)  minimalna 200dm2 – maksymalna 400dm2,  
d)  minimalna 200dm

2

 – maksymalna 500dm

2

.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21

9.  Jaki ciężar minimalny i maksymalny maja skóry bydlęce ( krowie ) 

a)  minimalny 10 kg – maksymalny 30 kg, 
b)  minimalny 13 kg – maksymalny 30 kg,  
c)  minimalny 15 kg – maksymalny 35 kg,  
d)  minimalny 20 kg  – maksymalny 40 kg.  

 

10.  Ile wynosi średnia grubość skóry jałówki 

a)  około 3 mm,  
b)  około 4 mm,  
c)  około 5 mm,  
d)  około 6 mm.  

 
11.  W jakich jednostkach mierzymy wytrzymałość skóry na rozciąganie  

a)  w kg / mm, 
b)  w N / mm2,  
c)  w N / mm, 
d)  w N / dm, 
 

12.  Na ile grup (według normy)dzielimy skóry surowe: 

a)  na dwie, 
b)  na trzy,  
c)  na cztery, 
d)  na pięć. 

 
13.  Przy sortowaniu skór surowych według przeznaczenia nie bierze się pod uwagę: 

a)  grubości skór, 
b)  ilości i rodzaju uszkodzeń,  
c)  rodzaju konserwacji, 
d)  powierzchni.  

 

14.  Podczas sortowania skór według przeznaczeń można wyróżnić: 

a)  sześć głównych grup przeznaczeń,  
b)  pięć głównych grup przeznaczeń,  
c)  cztery główne grupy przeznaczenia, 
d)  trzy główne grupy przeznaczenia. 

 
15.  Z jakich rodzajów skór surowych nie wykonuje się skór podpodeszwowych: 

a)  z bydlęcych, 
b)  z końskich, 
c)  ze świńskich, 
d)  z kozich.  

 
16.  Przy doborze surowca w partie namokowe nie bierze się pod uwagę: 

a)  grubości skóry, 
b)  struktury skóry, 
c)  wielkość powierzchni, 
d)  koloru okrywy włosowej. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22

17.  Jakie urządzenie służy do pomiaru powierzchni skór: 

a)  grubościomierz, 
b)  planimetr,  
c)  metronom, 
d)  przymiar. 

 
18.  Jakie urządzenie służy do pomiaru grubości skór: 

a)  grubościomierz,  
b)  planimetr,  
c)  metronom, 
d)  przymiar. 

 
19.  Jak znakujemy skóry surowe przeznaczone do produkcji:  

a)  piszemy numer partii mazakiem na skórze, 
b)  piszemy numer partii farbą na okrywie włosowej skóry, 
c)  piszemy numer partii farbą na warstwie odmięsnej skóry, 
d)  nabijamy specjalnym cechownikiem numer partii (przecinając skórę). 

 
20.  Jak prawidłowo dokonujemy rozkroju skóry surowej: 

a)  przecinamy nożem  – skórę ułożoną na specjalnej kobyłce,  
b)  przecinamy nożem –  skórę ułożoną na ziemi,  
c)  przecinamy specjalnymi nożycami,  
d)  przecinamy nożem –  skórę ułożoną na stole sortowniczym.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23

KARTA ODPOWIEDZI 

 
 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 

Sortowanie skór surowych według przeznaczenia 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź 

 

Nr. 

zad. 

Odpowiedź Punkty 

1.   

a b c d  

2.   

a b c d  

3.   

a b c d  

4.   

a b c d  

5.   

a b c d  

6.   

a b c d  

7.   

a b c d  

8.   

a b c d  

9.   

a b c d  

10.  

a b c d  

11.  

a b c d  

12.  

a b c d  

13.  

a b c d  

14.  

a b c d  

15.  

a b c d  

16.  

a b c d  

17.  

a b c d  

18.  

a b c d  

19.  

a b c d  

20.  

a b c d  

 

Razem  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24

TEST 2 
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „
Sortowanie skór surowych 
według przeznaczenia”. 
 

Test składa się z 20 zadań, z których: 

−  zadania 1,2,3,5,6,8,9,10,11,12,14,17,18,19, są z poziomu podstawowego, 
−  zadania 4,7,13,15,16,20 są z poziomu ponadpodstawowego. 
 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące 
oceny szkolne: 

-

 

dopuszczający – za uzyskanie co najmniej 7 punktów  

-

 

dostateczny – za uzyskanie co najmniej 10 punktów, 

-

 

dobry – za uzyskanie 15 punktów, w tym co najmniej 2 punktów z poziomu 
ponadpodstawowego, 

-

 

bardzo dobry – za uzyskanie 18 punktów, w tym co najmniej 3 punktów z poziomu 
ponadpodstawowego, 

 
Klucz odpowiedzi: 1. 
d, 2. d, 3. c, 4. a, 5. a, 6. c, 7. b, 8. c, 9. a, 10. b, 11. d, 
12. c, 13. d, 14. a, 15. c, 16. c, 17. a, 18. c, 19. b, 20. a 
 
Plan testu                                     

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia)  

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź

1  

określić własności różnych warstw skóry 

2  

określić jakie czynniki kształtują skórę surową B 

3 określić rolę poszczególnych czynników 

określić wpływ człowieka na poszczególne 
czynniki kształtujące skórę 

C PP a 

określić własności poszczególnych części 
topograficznych skóry 

A P  a 

określić własności poszczególnych części 
topograficznych skóry 

A P  c 

określić wpływ rozkroju skóry na dalsze 
procesy technologiczne 

C PP b 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25

określić wielkość powierzchni różnych 
rodzajów skór 

A P  c 

9 określić wagę różnych rodzajów skór 

10 określić grubość różnych rodzajów skór 

11 

podać nazwę rządzenia do badania 
wytrzymałości skóry na zrywanie 

A P  d 

12 podać ilość klas jakościowych A 

13 

określić czynniki brane pod uwagę podczas 
sortowania według przeznaczenia 

C PP d 

14  

określić grupy wyrobów gotowych  

15 określić przeznaczenie danego surowca 

PP 

16 określić istotne własności sortowanych skór 

PP 

17 wskazać właściwe urządzenie A 

18 określić parametry urządzenia A 

19 

określić niezbędne wyposażenie stanowiska 
sortowniczego 

B P b 

20  

Określić przyczyny rozkroju skór 

PP 

  

Przebieg testowania 
  

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru  

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia

 

 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 
4.  Test zawiera 20 pytań dotyczących cechowanie, pakowanie i magazynowanie skór 

wyprawionych.. Wszystkie pytania są pytaniami wielokrotnego wyboru  

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: 
6.  W pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku 

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić 
odpowiedź prawidłową),. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie  

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci 
pytania: 4, 7, 13, 15, 16, 20 gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 90 min.   
 

 

Powodzenia 

 
Materiały dla ucznia:

 

–  instrukcja, 
–  zestaw zadań testowych, 
–  karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Która warstwa skóry decyduje o wartościach estetycznych gotowego wyrobu: 

a)  warstwa termostatyczna, 
b)  warstwa siatkowa, 
c)  naskórek, 
d)  warstwa licowa. 

2.  Który z czynników nie kształtuje skóry surowej zwierzęcia: 

a)  wiek, 
b)  warunki bytowe, 
c)  sposób żywienia, 
d)  sposób uboju. 

 

3.  Który z czynników kształtujących skórę decyduje o przeznaczeniu garbarskim skóry 

surowej: 
a)  rasa, 
b)  płeć, 
c)  gatunek, 
d)  wiek. 

 
4.  Na które czynniki kształtujące skórę ma wpływ człowiek (w procesie hodowli): 

a)  wiek zwierzęcia, 
b)  płeć, 
c)  rasę, 
d)  warunki klimatyczne. 

 
5.  Która topograficzna część skóry jest najgrubsza: 

a)  krupon, 
b)  bok, 
c)  pachwina, 
d)  łapa. 

 

6.  Która topograficzna część skóry jest najcieńsza: 

a)  krupon, 
b)  część zadnia, 
c)  pachwina,  
d)  część karkowa. 

 
7.  Wadliwy dobór surowca w partie produkcyjne powoduje w dalszym toku produkcji: 

a)  mniejsze zużycie wody, 
b)  większe zużycie chemikaliów, 
c)  uzyskanie produktu o założonych parametrach,  
d)  skrócenie czasu prowadzenia procesów. 

 

8.  Jaką powierzchnie minimalną i maksymalną maja skóry świńskie: 

a)  minimalna 150dm2 – maksymalna 200dm2, 
b)  minimalna 100dm2 – maksymalna 300dm2, 
c)  minimalna 100dm2 – maksymalna 200dm2,  
d)  minimalna 150dm

2

 – maksymalna 400dm

2

.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28

9.  Jaki ciężar minimalny i maksymalny maja skóry świńskie: 

a)  minimalny 10 kg – maksymalny 18 kg, 
b)  minimalny 10 kg – maksymalny 20 kg,  
c)  minimalny 15 kg – maksymalny 25 kg,  
d)  minimalny 20 kg  – maksymalny 30 kg.  

 

10.  Ile wynosi średnia grubość skóry krowiej: 

a)  około 3 mm,  
b)  około 4 mm,  
c)  około 5 mm,  
d)  około 6 mm.  

 
11.  Jakim przyrządem mierzymy wytrzymałość skóry na rozciąganie (zrywanie): 

a)  psychrometrem  
b)  higrometrem,  
c)  planimetrem 
d)  zrywarką. 

 
12.  Na ile klas (według normy)dzielimy skóry surowe 

a)  na dwie, 
b)  na trzy,  
c)  na cztery, 
d)  na pięć.  

 
13.  Przy sortowaniu skór surowych według przeznaczenia nie bierze się pod uwagę: 

a)  równomiernego rozłożenia grubości skóry, 
b)  struktury skóry,  
c)  liczby uszkodzeń, 
d)  profilu skóry (kształtu).  

 

14.  Podczas sortowania skór według przeznaczeń można wyróżnić następujące grupy 

wyrobów gotowych: 
a)  skóry rymarskie, 
b)  skóry cielęce, 
c)  skóry świńskie, 
d)  skóry końskie. 

 
15.  Z jakich rodzajów skór surowych nie wykonuje się skór rękawiczkowych: 

a)  z cielęcych, 
b)  z owczych, 
c)  ze świńskich, 
d)  z kozich. 

 
16.  Przy doborze surowca w partie namokowe bierze się pod uwagę: 

a)  stan tkanki odmięsnej, 
b)  profil skóry (kształt), 
c)  wielkość powierzchni, 
d)  kolor okrywy włosowej. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29

17.  Jakie urządzenie nie służy do pomiaru powierzchni skór 

a)  pantograf, 
b)  planimetr,  
c)  maszyna kołkowa,  
d)  fotoplanimetr. 

 
18.  Z jaką dokładnością dokonujemy pomiaru grubości skór przy pomocy grubościomierza  

a)  z dokładnością do 10 milimetrów,  
b)  z dokładnością do 1 milimetra,  
c)  z dokładnością do 0,1 milimetra,  
d)  z dokładnością do 0,01 milimetra.  

 
19.  Jakie urządzenie stanowi niezbędne wyposażenie stanowiska do sortowania skór 

surowych: 
a)  „kobyłka”,  
b)  waga, 
c)  stół sortowniczy, 
d)  paleta, 

 
20.  Dlaczego dokonujemy rozkroju skór surowych: 

a)  aby oddzielić części skóry o różnej strukturze, 
b)  aby zmniejszyć wagę skór, 
c)  aby ułatwić prowadzenie procesów technologicznych, 
d)  aby ułatwić załadunek skór do bębnów garbarskich. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30

KARTA ODPOWIEDZI 

 
 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 

 Sortowanie skór surowych według przeznaczenia 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź 

 

Nr 

zad. 

Odpowiedź Punkty 

21.  

a b c d  

22.  

a b c d  

23.  

a b c d  

24.  

a b c d  

25.  

a b c d  

26.  

a b c d  

27.  

a b c d  

28.  

a b c d  

29.  

a b c d  

30.  

a b c d  

31.  

a b c d  

32.  

a b c d  

33.  

a b c d  

34.  

a b c d  

35.  

a b c d  

36.  

a b c d  

37.  

a b c d  

38.  

a b c d  

39.  

a b c d  

40.  

a b c d  

 

Razem  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

31

7. LITERATURA 

 

1.  Ciesielski J. Kaszuba Z: Skóry gotowe. Materiałoznawstwo przechowywanie 

i konserwacja. Polskie Wydawnictwo Gospodarcze, Warszawa 1954 

2.  Iwanowski J, Persz T: Garbarstwo część I. WPLiS, Warszawa 1965 
3.  Lasek W, Persz T: Technologia wyprawy skór cz. 2. Wykańczanie. Warszawa 1981 
4.  Murzyński, Duda, Suliga: Poradnik mistrza przemysłu skórzanego – Futrzarstwo 

Konfekcjonowanie skór futrzarskich. Stowarzyszenie Włókienników Polskich, Łódź 
1978 

5.  Persz T. Materiałoznawstwo skórzane dla ZSZ. PWSZ 1972