Garbarz_skor_744[03]_Z2.04

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Zdzisław Feldo

Wykończanie właściwe skór 744[03].Z2.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

dr inż. Sadowski Tadeusz

dr inż. Żarłok Jan

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Zdzisław Feldo

Konsultacja:

dr inż. Janusz Figurski

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 744[03].Z2.04
„Wykończanie właściwe skór” zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu
Garbarz skór.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Cele i zasady wykończania właściwego skór

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Środki stosowane do wykończania właściwego skór

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Metody i techniki wykończania właściwego skór

5.3.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela do jednostki modułowej „Wykończanie

właściwe skór”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole
kształcącej w zawodzie Garbarz skór 744[03].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki,
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

metody projektów,

−

ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może

posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego
rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań i uczenia się,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

744[03].Z2.01

Wykończanie kąpielowe skór

o różnym przeznaczeniu

744[03].Z2.02

Organizowanie i prowadzenie procesu

suszenia skór

744[03].Z2

Technologia wykończania

i uszlachetniania skór bez włosa

744[03].Z2.06

Cechowanie, pakowanie

i magazynowanie skór wyprawionych

744[03].Z2.03

Przygotowanie skór

do wykończania właściwego

744[03].Z2.04

Wykończanie właściwe skór

744[03].Z2.05

Rozróżnianie, charakteryzowanie

oraz określanie jakości skór

wyprawionych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej „Wykończanie właściwe skór”

uczeń powinien umieć:

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,

−

dobierać i stosować odzież ochrony osobistej na stanowiskach mechanicznej i chemicznej
obróbki skór,

−

stosować zasady bezpiecznej pracy i ochrony środowiska wykonując czynności
technologiczne, obsługę maszyn i urządzeń garbarskich oraz środków transportu skór
między stanowiskami pracy,

−

odczytywać i stosować instrukcje technologiczne dotyczące organizowania procesów oraz
wykonywania czynności i operacji w etapie wykończania skór.

−

znać i stosować badania organoleptyczne w kontroli międzyoperacyjnej procesów
technologicznych wykończania skór,

−

układać obrabiane skóry na boczki garbarskie lub podesty,

−

korzystać z różnych źródeł informacji zawodowej,

−

określać jakość półfabrykatów skór w zakresie przygotowania do wykończania
właściwego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

określić cel wykończania i uszlachetniania skór,

−

dobrać rodzaje i metody wykończania skór w zależności od ich przeznaczenia,

−

rozpoznawać podstawowe środki i gotowe preparaty chemiczne stosowane do
wykończania i uszlachetniania skór,

−

przygotować zestawy kryjące, uszlachetniające i utrwalające powłoki, na podstawie
instrukcji i receptur technologicznych,

−

nanieść ręcznie na skórę zestawy podkładowe, uściślające i wykończeniowe,

−

dobrać oraz obsłużyć agregaty i urządzenia do nakładania i rozprowadzania apretur,
zestawów kryjących i utrwalających nakładane powłoki,

−

obsłużyć maszyny do prasowania skór,

−

obsłużyć maszyny i urządzenia do specjalnych wykończeń skór, drukarki do skór
miękkich, agregaty malarskie i natryskowe, nalewarki, urządzenia i maszyny do nakładania
i powlekania sztucznego lica na dwoinach skórzanych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Garbarz skór 744[03]
Moduł: Technologia wykończania i uszlachetniania skór bez włosa

744[03].Z2

Jednostka modułowa:

Wykończanie właściwe skór 744[03].Z2.04

Temat: Budowa i działanie nalewarki do nakładania apretur wykończeniowych na

skóry.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności obsługi nalewarki i wykonania zadania

produkcyjnego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

rozpoznać, nazwać i wskazać mechanizmy i elementy robocze nalewarki,

−

wyjaśnić działanie i zakres wykonywanej operacji technologicznej na maszynie,

−

wyjaśnić zasady eksploatacji w zakresie obsługi, regulacji czyszczenia i konserwacji

nalewarki,

−

wskazać i określać przyczyny złej pracy lub awarii maszyny,

−

przygotować stanowisko pracy na nalewarce zgodnie z zasadami bezpieczeństwa

i higieny pracy oraz ochrony środowiska,

−

dobrać odzież ochronną do pracy na nalewarce,

−

uruchomić maszynę i wykonać zadanie produkcyjne nakładania apretur na skóry.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

zespołowa /liczba członków zespołu zależna od typu maszyny/

Czas: ustala na bieżąco nauczyciel w zależności od typu maszyny i rodzaju skór.

Środki dydaktyczne:

−

nalewarka do nakładania apretur na skóry,

−

skóry przygotowane do nałożenia zestawu wykończalniczego,

−

zestaw do nałożenia na skóry,

−

boczki do układania skór,

−

instrukcja obsługi i wykonywania pracy na nalewarce.

Przebieg zajęć:

1.  Sprawy organizacyjne.
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3.  Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4.  Realizacja tematu:

−

uczniowie zapoznają się z instrukcjami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz obsługi

nalewarki – dobierają i zakładają odzież ochronną,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

każdy uczeń podchodzi do nalewarki, wskazuje, nazywa i wyjaśnia działanie głównych

mechanizmów i zespołów roboczych maszyny,

−

uczniowie kolejno demonstrują sposób uruchomienia, napełniania zbiornika zestawu

apretury i regulacji podstawowych parametrów pracy maszyny zgodnie z instrukcją
obsługi,

−

uczniowie dobierają zespoły do obsługi maszyny,

−

uczniowie wykonują zadanie produkcyjne: pobierają przygotowane skóry, układają na

przenośniku podającym, obserwują prawidłowość operacji, odbierają skóry po
wykonaniu zadania, układają na boczku. Uczniowie kolejno zamieniają się
stanowiskami w zespole obsługi nalewarki,

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów. Podpowiada rozwiązania w razie wystąpienia

problemu.

5. Po wykonaniu wszystkich czynności technologicznych, uczniowie czyszczą maszynę

i porządkują stanowisko pracy.

6. Uczniowie dokonują oględzin skór po operacji nalewania, oceniają jakość wykonanej

pracy. Wskazują na trudności i problemy z jakimi się spotkali podczas wykonywania
zadania. Swoje uwagi i wnioski zapisują w dzienniczkach praktyk.

7. Nauczyciel analizuje pracę uczniów i stwierdza stopień opanowania wykonywanych

czynności.

8. Zespoły wspólnie z nauczycielem dokonują oceny pracy.

Zakończenie zajęć
Praca domowa
Odszukaj w literaturze fachowej wiadomości na temat: „Typy i rodzaje maszyn do nakładania
zestawów wykończalniczych techniką nalewania”. Na podstawie zgromadzonych informacji
porównaj maszyny do nalewarki, na której wykonywałeś zadanie . Wskaż różnicę.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności,

−

ustne odpowiedzi i dyskusja z uczniami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Garbarz skór 744[03]
Moduł: Technologia wykończania i uszlachetniania skór bez włosa

744[03].Z2

Jednostka modułowa:

Wykończanie właściwe skór 744[03].Z2.04

Temat: Wykończanie właściwe skór krytych z licem naturalnym, gładkim

przeznaczonych na cholewki obuwia techniką ręcznego malowania
i natrysku

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności wykonywania czynności i operacji wykończania

właściwego skór o określonym przeznaczeniu asortymentowym.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

odczytać i stosować instrukcję technologiczną wykonywania operacji i czynności

produkcyjnych w etapie wykończania właściwego skór,

−

dobrać środki, urządzenia, narzędzia i maszyny do wykonania operacji

wykończalniczych,

−

zorganizować stanowiska pracy do kolejnych operacji technologicznych zgodnie

z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska,

−

dobrać właściwą odzież ochronną,

−

wykonać zestawy wykończalnicze: uściślający, podkładowy, szkieletowy i połyskowy,

−

nanieść kolejne zestawy na skóry i wykonać prawidłowo wszystkie czynności:

malowania, natrysku, suszenia i prasowania skór,

−

omówić zasady tworzenia kolejnych warstw wykończalniczych na skórach,

−

ocenić jakość wykonanej pracy.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu - /instrukcja technologiczna/.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

grupowa.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie

Środki dydaktyczne:

−

skóry w stanie crusty barwione,

−

boczki garbarskie do układania skór,

−

stół z blatem laminowanym do malowania ręcznego skór,

−

naczynia do zestawiania pasty garbarskiej,

−

wiadra do przenoszenia i dozowania zestawów: uściślającego, podkładowego,

szkieletowego i połyskowego,

−

szczotka pluszowa do malowania skór,

−

pistolet natryskowy,

−

kabina natryskowa,

−

suszarnia komorowa drążkowa,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

prasa hydrauliczna,

−

punkt poboru ciepłej i zimnej wody.

Czas:  każdorazowo ustala nauczyciel w zależności od wielkości i rodzaju skór, oraz
wyposażenia technicznego warsztatów lub zakładu.

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia
Zadaniem jest wykończanie właściwe skór na cholewki obuwia, metodą wykończania
plastykowego przy pomocy techniki ręcznego nanoszenia zestawów kryjących szczotkowo
i pistoletem.

FAZA WSTĘPNA
Czynności  organizacyjno-porządkowe,  podanie  tematu  lekcji,  zaznajomienie  uczniów  z  pracą
metodą przewodniego tekstu.

FAZA WŁAŚCIWA

INFORMACJE
1.  Co to jest wykończanie właściwe?
2.  Na czym polega metoda wykończania plastykowego?
3.  Jakie operacje i czynności wchodzą w skład wykończania plastykowego?
4.  Na  czym  polega  technika  ręcznego  malowania  i  natrysku  skór  zestawami  i  powłokami

wykończalniczymi?

5.  Jakie parametry suszenia i prasowania skór należy zachować?

PLANOWANIE
1.  Ustal rodzaj i wielkość skór.
2.  Ustal kolor i barwę skór.
3.  Wskaż, zgodnie z instrukcją, środki potrzebne do wykonania zestawów do wykończania.
4.  Ustal ilość zestawów wykończalniczych.
5.  Zaplanuj kolejność czynności wykonania zadania:

−

przygotowanie i ułożenie skór,

−

natrysk skór zestawem podkładowym,

−

suszenie skór na drążkach,

−

prasowanie skór,

−

malowanie ręczne szczotkowe zestawem głównym /szkieletowym/,

−

suszenie na drążkach,

−

prasowanie skór,

−

natrysk pistoletem zestawu głównego na skóry /wyrównanie śladów szczotki/,

−

natrysk zestawem połyskowym /lakierem utrwalającym/,

−

prasowanie końcowe,

−

układanie skór gotowych.

6. Zaplanuj sposób transportu skór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

UZGODNIENIE
1.  Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2.  Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1.  Odważ  lub  odmierz  zgodnie  z  instrukcją,  ilości  środków  potrzebnych  do  wykonania

zestawów wykończeniowych.

2. Dobierz środki w odpowiednie zestawy wykończalnicze.
3. Wykonaj zgodnie z zaplanowanymi czynnościami i instrukcją technologiczną, kolejne

czynności i operacje.

4.  Zwróć uwagę na czystość i dokładność pracy.
5.  Oceń jakość wykonanej pracy.
6.  Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy.

SPRAWDZANIE
1.  Czy poprawnie zostały ustalone parametry suszenia i prasowania skór?
2.  Czy prawidłowo wykonano zestawy wykończalnicze?
3.  Czy  prawidłowo  wykonałeś  czynności  malowania  i  natrysku  skór  /bez  zacieków,  śladów

po szczotce i niedomalowań/?

4. Czy prawidłowo wykonałeś kolejne operacje prasowania skór /bez zagięć, zaprasek lub

miejsc niedoprasowanych/?

5. Czy suszenie skór było prawidłowe /skóry nie lepiły się do płyty prasującej/?

ANALIZA

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy zadania sprawiły im najwięcej

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe zadanie, wskazuje jakie nowe, ważne umiejętności
zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości.

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Na podstawie dotychczasowych wiadomości teoretycznych i wykonywanych czynności

praktycznych, porównaj wykończanie skór techniką malowania i natryskiwania ręcznego
z techniką wykonywania tych operacji na maszynach lub agregatach wykończalniczych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności

podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Cel i zasady wykończania właściwego skór

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj organoleptycznego badania próbek różnych skór wykończonych. Rozpoznaj,

nazwij i zapamiętaj cechy właściwości skór wyprawionych, w zakresie:

−

wyglądu powłoki kryjącej,

−

dotyku powłoki kryjącej,

−

chwytu skóry.

Swoje spostrzeżenia, opinie i wnioski zapisz w dzienniczku praktyk. Podziel się nimi
w dyskusji technologicznej w podsumowaniu ćwiczeń.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Ćwiczenie może być realizowane w pracowni materiałoznawstwa lub w zakładzie

produkcyjnym.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i higieny pracy w pracowni materiałoznawstwa

lub w magazynie wyrobów gotowych gdzie będzie realizowane ćwiczenie,

2)  założyć odzież ochronną,
3)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
4)  rozłożyć przygotowane przez nauczyciela próbki skór,
5)  dokonać oględzin i badania organoleptycznego skór pod względem:

−

wyglądu powłoki kryjącej: równomierna barwa, równomierny kolor, silne krycie,

powłoka prześwitująca, połysk, lustrzany połysk, matowość, deseń lica,
dwubarwność, inne efekty specjalne,

−

dotyku powłoki kryjącej: gładkość, szorstkość, odciśnięcie wzoru,

−

chwyt skóry: miękkość, sztywność, twardość, delikatność, śliskość, jędrność, luźność.

6) swoje spostrzeżenia i wrażenia wzrokowe i dotykowe staraj się zapamiętać,
7) wnioski i spostrzeżenia zanotuj w dzienniczku praktyk.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

stół do pracy w pracowni lub stół sortowniczy w zakładzie pracy,

−

katalogi próbek skór o różnych rodzajach wykończenia,

−

dzienniczek praktyk do zapisywania wyników ćwiczeń, wniosków uwag i spostrzeżeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Na podstawie oględzin organoleptycznych, określ cechy charakterystyczne skór gotowych

z przeznaczeniem na:
1.  wierzchy obuwia damskiego,
2.  wierzchy obuwia turystycznego,
3.  odzież skórzaną,
4.  galanterię lekką,
5.  galanterię ciężką.
Wyniki zanotuj w dzienniczku praktyk.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Realizacja ćwiczenia powinna odbywać się w magazynie wyrobów gotowych

warsztatach

szkolnych

lub

zakładzie

garbarskim,

ewentualnie

pracowni

materiałoznawstwa.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i higieny pracy w pracowni materiałoznawstwa

lub w magazynie wyrobów gotowych gdzie będzie realizowane ćwiczenie,

2)  założyć odzież ochronną,
3)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
4)  przygotować skóry w określonych asortymentach,
5)  dokonać oględzin poszczególnych skór i określić organoleptycznie:

−

wygląd powierzchni skóry: gładkość, barwę i kolor, połysk,

−

miękkość skór,

−

charakter „chwytu” skóry,

−

grubość,

−

estetykę skór,

6) wnioski i uwagi zapisać w dzienniczku praktyk.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–  stół sortowniczy do oględzin skór,
–  skóry określonych asortymentów,
–  boczki do składania skór,
–  dzienniczek praktyki.

Ćwiczenie 3

Na podstawie oględzin i badania organoleptycznego skór określ, jakie jest ich

przeznaczenie asortymentowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Ćwiczenie powinno
być realizowane w warsztatach szkolnych lub w zakładzie produkcyjnym, ewentualnie
w pracowni materiałoznawstwa na próbkach skór.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z normami przedmiotowymi skór gotowych,
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy, założyć

odzież ochronną,

4)  dokonać oględzin skór i określić ich cechy,
5)  swoje spostrzeżenia i ocenę zapisz w dzienniczku praktyk,
6)  wnioskować o asortymencie poszczególnych skór,
7)  wziąć udział w dyskusji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

−

stół sortowniczy do oglądu skór,

−

skóry wyprawione lub próbki skór w różnych asortymentach,

−

boczki do układania skór

−

dzienniczek praktyk.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Środki stosowane do wykończania właściwego skór

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Porównaj żywość i wyrazistość koloru w farbach kryjących:

1.  o dużej sile krycia,
2.  przeświecających,
3.  transparentowych.
Uwagi i wnioski przedstaw w dyskusji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z regulaminem i instrukcją bezpieczeństwa i higieny pracy w pracowni

materiałoznawstwa, złożyć odzież ochronną,

2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  przygotować wodne roztwory próbek badanych farb w szklanych probówkach,
4)  dokonać porównania  intensywności kolorów badanych próbek farb,
5)  spostrzeżenia zapisać w dzienniczku praktyki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

próbki farb o różnych właściwościach krycia,

−

probówki laboratoryjne szklane,

−

statywy lub podstawki do probówek, dzienniczek laboratoryjny,

−

dzienniczek praktyki.

Ćwiczenie 2

Badanie właściwości środka pomocniczego – penetratora.
Na przekroju wygarbowanej i wysuszonej skóry w stanie crust, zbadaj stopień wnikania

roztworu barwnika:
1. rozpuszczonego w wodzie,
2. rozpuszczonego wodzie z dodatkiem penetratora.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia z zachowaniem zasad bezpiecznej

pracy,

2)  założyć odzież ochronną,
3)  przygotować roztwory wodne barwnika bez penetratora i z penetratorem,
4)  przygotować próbki skór,
5)  pomalować próbki skór roztworami barwnika,
6)  po  15  minutach  na  przekroju  próbek  skór zaobserwować  głębokość wniknięcia barwnika

w skórę,

7) wyniki obserwacji zanotować w dzienniczku.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

próbki skór w stanie crust,

−

próbki barwnika,

−

próbkę penetratora,

−

dzienniczek praktyk.

Ćwiczenie 3

Badanie właściwości środka pomocniczego – przeciwprzyczepnego.

Na próbki skór po apreturowaniu i wysuszeniu nanieś przy pomocy pistoletu:
a) zestaw lakieru utrwalającego,
b) zestaw lakieru utrwalającego ze środkiem przeciwprzyczepnym.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia z zachowaniem zasad bezpiecznej

pracy,

2)  założyć odzież ochronną.
3)  przygotować pistolet natryskowy,
4)  przygotować  roztwory  lakieru  utrwalającego  i  lakieru  utrwalającego  ze  środkiem

przeciwprzyczepnym,

5) przygotować próbki skór po apreturowaniu i wysuszeniu,
6) nanieść na próbki skór przy pomocy pistoletu zestawy przygotowanego lakiery

utrwalającego,

7) wysuszyć próbki,
8) prasować na prasie hydraulicznej płytą gładką o parametrach 80

C 120 atm.

9) zaobserwować zachowanie się skór po prasowaniu, wyniki obserwacji zanotować

w dzienniczku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

próbki skór po apreturowaniu i wysuszeniu,

–

roztwór lakieru,

–

roztwór środka przeciwprzylepnego,

–

pistolet do natrysku skór,

–

kabina natryskowa,

–

prasa hydrauliczna,

–

dzienniczek praktyki.

Ćwiczenie 4.

Badanie właściwości środka pomocniczego – matującego.

Na próbki skór po apreturowaniu i wysuszeniu nanieś przy pomocy pistoletu:
a) zestaw lakieru utrwalającego,
b) zestaw lakieru utrwalającego ze środkiem matującym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Ćwiczenie powinno być wykonane w pracowni technologicznej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia z zachowaniem zasad bezpiecznej

pracy,

2)  założyć odzież ochronną,
3)  przygotować pistolet natryskowy,
4)  przygotować  roztwory  lakieru  utrwalającego  i  lakieru  utrwalającego  ze  środkiem

matującym,

5) przygotować próbki skór po apreturowaniu i wysuszeniu,
6) nanieść na próbki skór przy pomocy pistoletu zestawy przygotowanego lakiery

utrwalającego,

7) wysuszyć próbki,
8) porównać wygląd powłoki kryjącej po wysuszeniu skór, wyniki zapisać w dzienniczku

praktyk.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

próbki skór po apreturowaniu i wysuszeniu,

–

roztwór lakieru,

–

roztwór środka matującego,

–

pistolet do natrysku skór,

–

kabina natryskowa,

–

dzienniczek praktyki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 5

Badanie właściwości środka pomocniczego – chwytowego.

Na próbki skór po apreturowaniu i wysuszeniu nanieś przy pomocy pistoletu:
a) zestaw lakieru utrwalającego,
b) zestaw lakieru utrwalającego ze środkiem chwytowym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Ćwiczenie powinno być wykonane w pracowni technologicznej.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia z zachowaniem zasad bezpiecznej

pracy,

2)  założyć odzież ochronną,
3)  przygotować pistolet natryskowy,
4)  przygotować  roztwory  lakieru  utrwalającego  i  lakieru  utrwalającego  ze  środkiem

chwytowym,

5) przygotować próbki skór po apreturowaniu i wysuszeniu,
6) nanieść na próbki skór przy pomocy pistoletu zestawy przygotowanego lakiery

utrwalającego,

7) wysuszyć próbki,
8) zbadać dotykiem chwyt powłok kryjących po wysuszeniu skór, wyniki zapisać

w dzienniczku praktyk.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

próbki skór po apreturowaniu i wysuszeniu,

–

roztwór lakieru,

–

roztwór środka chwytowego,

–

pistolet do natrysku skór,

–

kabina natryskowa,

–

dzienniczek praktyki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Metody i techniki wykończania właściwego skór

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Narysuj schemat działania prasy hydraulicznej stołowej i wyjaśnij zasadę prasowania oraz

deseniowania skór.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  przygotować karton – arkusz wielkości najmniej A-4,
3)  przygotować zestaw przyrządów do rysowania,
4)  narysować schemat prasy hydraulicznej płytowej,
5)  oznaczyć podstawowe mechanizmy maszyny,
6)  wyjaśnić zasadę prasowania i deseniowania skór,
7)  na  przykładach  katalogowych  próbek  wyjaśnić  różnicę  pomiędzy  prasowaniem

a deseniowaniem skór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne, metoda projektów

Środki dydaktyczne:

–

stół do rysowania,

–

karton lub arkusz grubszego papieru o wymiarze przynajmniej A-4,

–

przyrządy do rysowania: ołówek, gumka, pisaki czarne,

–

katalog próbek skór o różnego rodzaju wykończeń i deseni lica skór.

Ćwiczenie 2

Obserwując pracę agregatu do malowania szczotkowego skór, wyjaśnij:

−

zasadę działania agregatu,

−

sposób podawania skór,

−

połączenie agregatu w ciąg technologiczny,

−

sposób nakładania apretury kryjącej.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wziąć udział w zwiedzaniu nowoczesnego zakładu garbarskiego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2) zapoznać się z zasadami maszynowego wykończania skór,
3) zapoznać się z obowiązującymi zasadami i instrukcjami bezpiecznej pracy na stanowiskach

do maszynowego malowania skór,

4)  wysłuchać instruktarzu o budowie, działaniu i eksploatacji agregatu do malowania skór,
5)  starać się samemu przekazać i wyjaśnić poznane wiadomości.
6)  wziąć udział w dyskusji i podsumowaniu zajęć,
7)  uwagi i wnioski wpisać do dzienniczka praktyki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcja obsługi i eksploatacji maszyny do malowania skór,

–

instrukcja technologiczna maszynowego malowania skór,

–

instrukcja zachowania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy stanowisku
maszynowego malowania skór.

Ćwiczenie 3

Obserwując pracę agregatu do apreturowania natryskowego skór, wyjaśnij:

−

zasadę działania agregatu,

−

sposób podawania skór,

−

połączenie agregatu w ciąg technologiczny,

−

sposób nakładania apretury kryjącej.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  wziąć udział w zwiedzaniu nowoczesnego zakładu garbarskiego,
2)  zapoznać się z zasadami maszynowego wykończania skór,
3)  zapoznać się z obowiązującymi zasadami i instrukcjami bezpiecznej pracy na stanowiskach

do natryskowego apreturowania skór,

4)  wysłuchać instruktarzu o budowie, działaniu i eksploatacji agregatu do natrysku skór,
5)  starać się samemu przekazać i wyjaśnić poznane wiadomości,
6)  wziąć udział w dyskusji i podsumowaniu zajęć,
7)  uwagi i wnioski wpisać do dzienniczka praktyki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi i eksploatacji agregatu do natrysku skór,

−

instrukcja technologiczna natrysku skór w agregacie,

–

instrukcja zachowania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy stanowisku
maszynowego natryskiwania skór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Obserwując pracę nalewarki do skór, wyjaśnij:

−

zasadę działania nalewarki,

−

sposób podawania skór,

−

połączenie agregatu w ciąg technologiczny,

−

sposób nakładania apretury kryjącej.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Ćwiczenie powinno być realizowane w zakładzie pracy wyposażonym w nowoczesne

maszyny i agregaty wykończalnicze.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

do apreturowania skór,

4) wysłuchać instruktarzu o budowie, działaniu i eksploatacji nalewarki do nakładania

zestawów wykończalniczych na skóry,

5)  starać się samemu przekazać i wyjaśnić poznane wiadomości,
6)  wziąć udział w dyskusji i podsumowaniu zajęć,
7)  uwagi i wnioski wpisać do dzienniczka praktyki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi i eksploatacji nalewarki do nakładania zestawów wykończalniczych na
skóry,

−

instrukcja technologiczna apreturowania skór za pomocą nalewarki,

−

instrukcja zachowania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy stanowisku
maszynowego nakładania zestawów wykończalniczych na skóry.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykończanie właściwe skór”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1-10 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 11-20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego i 5 z poziomu

ponadpodstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań,

Plan testu

Klucz odpowiedzi

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1. Znać procesy wykończania skór

2. Znać zasady wykończania skór

Znać zasady prowadzenia procesów
wykończania skór

…powierzchni…
…asortymentu…

…powierzchni lica…

4. Znać budową powłok kryjących

Znać zadania składników zestawów
kryjących

Wyjaśniać zasady wykończania
plastykowego

Rozpoznawać rodzaj wykończania
skór

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyjaśniać

działanie

urządzeń i

maszyn wykończalniczych

Wyjaśniać pojęcie adhezji powłok
kryjących

10.

Rozpoznać

właściwości

skór

wyprawionych

11. Znać metody wykończania skór

12.

Znać budowę i działanie nalewarki
do rozprowadzania apretur na
skórach

1. przenośnik podający,
2. skóra,
3. zbiornik odbioru

nadmiaru apretury,

4. grzebień przenośnika,
5. zbiornik apretury,
6. pompa podawania

apretury,

7. transporter obierający

skórę,

8. kurtyna-film nakładanej

apretury

9. głowica ze zbiornikiem

apretury

13. Dobierać metody wykończania skór

14.

Wyjaśniać rolę warstw w budowie
powłok wykończalniczych

15. Wyjaśniać rolę sił kohezji i adhezji

16.

Wyjaśniać powstawanie powłok
lakierniczych na skórach

17.

Dobierać maszyny do operacji
technologicznej

18.

Znać techniki ręcznego nakładania
apretur

19.

Znać przeznaczenie przetwórcze
dwoin krytych

20. Wyjaśniać technikę drukowania skór

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie

będą w teście.

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na

udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4.  Test zawiera  20  pytań  dotyczących procesu  wykończania właściwego skór wyprawianych

bez  włosa.  Pytania:  1,2,4,5,6,7,8,9,10,11,13,14,15,16,17,18.19,20    są  to  pytania
wielokrotnego  wyboru  i  tylko  jedna odpowiedź  jest  prawidłowa;  pytanie:  3      to  pytanie z
luką,  w  pytaniu  12  jest  rysunek  przedstawiający  schemat budowy i działania nalewarki do
nakładania  apretury  na  skóry  techniką  nalewania  i  należy  wpisać  nazwy  zaznaczonych
numerami części i mechanizmów maszyny.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić
odpowiedź prawidłową),

−

w zadaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy,

−

w pytaniu ze schematem działania urządzenia wpisz nazwy zaznaczone cyframi od 1
do 9.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci
pytania: 11 do 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.

8. Na rozwiązanie testu masz 90 min.

Powodzenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

I część

1. Wskaż, które z wymienionych operacji technologicznych wyprawy skór, wykonywane są

w etapie wykończania właściwego:
a)  wyżymanie, wygładzanie, struganie,
b)  malowanie, prasowanie, natrysk,
c)  odmięśnianie, dwojenie rozkrój,
d)  suszenie, szlifowanie, odpylanie.

2. Operacje wykończania właściwego skór przeprowadza się na skórach:

a)  mokrych, po procesie garbowania,
b)  mokrych, po procesach barwienia i natłuszczania,
c)  wysuszonych, po zdjęciu z suszarni,
d)  wysuszonych, po klimatyzacji i rozprostowaniu.

3. Wykończanie właściwe skór polega na wytworzeniu na …………………………..skór

cieniutkiej

powłoki

kryjącej

specyficznych

cechach,

właściwych

dla

……………………………. skór gotowych. Uzyskanie tych cech nie jest łatwe i łączy się
z  wieloma  problemami  technologicznymi  i  technicznymi.  W  praktyce    produkcyjnej
wykończanie  skór  jest  uzależnione  od  przygotowania………………………………
i metody wytworzenia powłoki kryjącej.

4. Pojęcia:

„warstwa podkładowa, warstwa szkieletowa, warstwa połyskowa” – to nazwy

warstw:
a) histologicznej budowy skóry,

b) budowy powłoki kryjącej wykończalniczej,

c) budowy włosa w przekroju poprzecznym,

d) budowy włosa w przekroju podłużnym.

5. Metoda kazeinowego wykończania skór to udział w zestawach wykończeniowych:

a) białkowych środków wiążących,

b) plastykowych środków wiążących,

c) poliuretanowych środków sieciujących,

d) pigmentów przeświecających i transparentowych.

6. Metoda plastykowego wykończenia skór polega na:

a)  barwieniu skór na kolory  pastelowe,
b)  barwieniu skór na kolory intensywne,
c)  stosowaniu plastykowych środków wiążących,
d)  otrzymywaniu skór o matowym wyglądzie.

7. Skóry anilinowe to wykończenie skór:

a)  farbami kryjącymi,
b)  farbami prześwitującymi,
c)  szlifowanych od strony mizdry,
d)  szlifowanych od strony lica.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Nalewarka to agregat do:

a)  barwienia suchych skór bezkąpielowo,
b)  nalewania kąpieli barwiącej do bębna,
c)  dozowania składników zestawów wykończalniczych,
d)  nakładania zestawów wykończalniczych na skóry.

9. Siły adhezji to:

a)  wiązanie powłoki wykończalniczej ze skórą,
b)  wewnętrzna spójność powłoki wykończalniczej,
c)  siła nacisku płyty przy prasowaniu skór,
d)  siła do badania wytrzymałości skór na rozerwanie.

10. Wskaż, która z wymienionych właściwości skóry wyprawionej nadawana jest skórze

w etapie wykończenia właściwego:
a)  grubość całkowita skóry,
b)  wytrzymałość na rozerwanie,
c)  połysk powłoki kryjącej,
d)  odporność na nasiąkliwość.

Część II

11. Wykończenie półanilinowe skór to:

a)  wykończenie skór bydlęcych połówkowanych zestawem anilinowym,
b)  zużycie do apreturowania skór połowy ilości zestawu anilinowego,
c)  nałożenie cieniutkiego podkładu z farby kryjącej a warstwę szkieletową z farby

prześwitującej,

d) wykończenie połowy partii produkcyjnej apreturą kryjącą, a połowy apreturą

anilinową.

12. Schemat przedstawia działanie jednej z maszyn stosowanych do wykończania skór. Podaj

jej nazwę i wpisz nazwy części i mechanizmów oznaczone numerami:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13. Metoda wykończania skór zależy od:

a)  rodzaju surowca,
b)  przeznaczenia asortymentowego,
c)  koloru wybarwienia skór,
d)  sposobu suszenia.

14. W warstwowej budowie powłoki wykończeniowej, warstwą konstrukcyjną jest warstwa:

a)  uściślająca,
b)  podkładowa,
c)  szkieletowa,
d)  połyskowa.

15. W przypadku powłoki kryjącej, w której siły kohezji przewyższają siły adhezji, następuje:

a)  złuszczanie się powłoki,
b)  pękanie powłoki przy zginaniu,
c)  zmiana barwy powłoki kryjącej,
d)  matowienie powłoki kryjącej.

16. Wykończanie skór powłokami powstającymi na skutek sieciowania polimerów

i izocyjanianów wiązaniem  uretanowym  nazywamy wykończaniem:
a)  kazeinowym,
b)  plastykowym,
c)  poliuretanowym,
d)  kombinowanym

17. Prasy hydrauliczne płytowe z ogrzewaną płytą służą do:

a)  szlifowania mizdry skór,
b)  międlenia maszynowego skór,
c)  końcowego suszenia skór,
d)  prasowania powłok wykończalniczych.

18. Ręczne, szczotkowe nakładanie apretury na skórę odbywa się:

a)  po napięciu skór na ramy perforowane,
b)  na stole z płaskim blatem laminowanym,
c)  po rozłożeniu skór na stole roboczym prasy hydraulicznej,
d)  rozwieszone na boczku garbarskim.

19. Dwoiny bydlęce wykończane przez nałożenie sztucznego lica przeznaczane są do

produkcji:

a)  wyrobów galanteryjnych,
b)  odzieży skórzanej,
c)  luksusowego obuwia,
d)  mebli tapicerskich.

20. Deseniowanie skór polega na :

a)  ręcznym malowaniu lica skór w różne desenie,
b)  międleniu skór w bębnie i łamanie gładkości lica,
c)  odciskaniu wzorów płyty prasującej na licu skóry,
d)  naklejaniu na licu skóry wzorów z innego materiału.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wykończanie właściwe skór

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania lub opisz rysunek.

zadania

Odpowiedź

Punktacja

10.

11.

12.

13.

14.

1.  ……………………………..
2.  ………………………………
3.  ………………………………
4.  ………………………………
5.  ………………………………
6.  ………………………………
7.  ………………………………
8.  ………………………………
9.  ………………………………

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test praktyczny typu – „próba pracy” do jednostki modułowej
„Wykończanie właściwe skór”

Treść zadania

Wykonaj operację malowania skór bukatów bydlęcych, techniką natrysku ręcznego.

Postępuj zgodnie z ”Instrukcją technologiczną wyprawy skór”, obowiązującą w warsztatach
szkolnych lub w zakładzie garbarskim w którym odbywasz naukę zawodu.

Instrukcja dla nauczyciela

W badaniu osiągnięć ucznia w nabywaniu umiejętności praktycznych przewidzianych

w  celach  jednostki  modułowej  zaleca  się  przeprowadzenie  zadania  testowego  typu  „próba
pracy”.  Zadanie  jest  tak  dobrane  aby  pozwoliło  sprawdzić  poziom  ukształtowanych
umiejętności  w  zakresie  wiedzy  teoretycznej  i  sprawności  praktycznego  wykonywania
czynności produkcyjnych.

Uczniowie powinni wykonać zadanie indywidualnie. Jest to jednocześnie możliwość

samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu nabytych umiejętności i dokonania analizy
podjętych działań praktycznych.

Zadaniem nauczyciela jest stworzenie warunków umożliwiających uczniowi wykonanie

zadania zgodnie z zasadami technologicznymi i w określonym czasie. Należy stworzyć
możliwość inwencji w zaplanowaniu poszczególnych etapów wykonywania zadania:

−

zorganizowania stanowiska pracy,

−

doboru odpowiednich urządzeń i narzędzi,

−

wykonanie podstawowych ustawień parametrów,

−

wykazania się umiejętnością wykonania czynności technologicznych.
Uczeń powinien mieć udostępnione:

−

stanowisko pracy związane z możliwością praktycznego wykonania zadania,

−

skóry w asortymencie i półfabrykacie przygotowane do wykonania zadania,

−

dokumentację  techniczno-technologiczną  wyprawy  skór    etapu  wykończania:  instrukcji
obsługi  urządzeń,  regulaminu  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  oraz  receptury
technologicznej wykończania skór,
Przed rozpoczęciem wykonywania zadania nauczyciel powinien:

−

zadbać o przygotowanie odpowiedniego stanowiska pracy w warsztatach szkolnych lub
zakładzie produkcyjnym,

−

zabezpieczyć półfabrykaty skór,

−

przypomnieć uczniom zasady bezpieczeństwa i higieny pracy i nakazać bezwzględne ich
przestrzeganie,

−

skontrolować użycie właściwego ubioru ochronnego,

−

przydzielić uczniom skóry do wykonania zadania,

−

zatwierdzić ustalony przez uczniów plan i kolejność działań, na przykład:
1.  przeliczyć ilości skór przydzieloną każdemu uczniowi,
2.  ułożyć skóry na boczkach lub podestach obok stanowisk pracy,
3.  wykonać zadanie natrysku skór,
4.  dokonać oceny jakościowej wykonania zadania,
5.   przekazać skóry na następne stanowiska pracy,

−

określić kryteria oceny wykonywanego zadania,

−

na bieżąco nadzorować pracę uczniów,

−

dokonać oceny wykonanej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instrukcja dla ucznia
Uczeń powinien wykonać następujące czynności:

−

dobrać i założyć odzież ochronną,

−

zapoznać się z dokumentacją technologiczną i techniczną wykonywanego zadania
produkcyjnego,

−

zapisać  plan  działania  oraz  kolejność  wykonywanych  operacji  i  czynności  produkcyjnych
zgodnie  z  recepturą  technologiczną  na przykład: przeliczyć  ilości skór przydzielonych do
wysuszenia,  ułożyć  skóry  na  boczkach  lub  podestach  obok  stanowisk  pracy,  wykonać
zadanie malowania  skór przez natrysk pistoletem, dokonać oceny jakościowej wykonania
zadania,    przekazać  skóry  na  następne  stanowiska  pracy.  Plan  przedstawić  do
zatwierdzenia nauczycielowi,

−

przeliczyć, obejrzeć i scharakteryzować przydzielone do natrysku skóry,

−

wskazać urządzenia, środki i narzędzia potrzebne do wykonania natrysku skór,

−

przygotować stanowisko pracy pod względem:
a)  bezpieczeństwa i higieny pracy,
b)  uporządkowania i łatwego dostępu do skór i urządzeń,
c)  wyposażenia  w  potrzebne  urządzenia  i  narzędzia  pomocnicze:  boczki,  naczynia  do

przenoszenia i dozowania zestawu apretury,

−

przygotować kabinę natryskową /włączyć wentylator wyciągowy/

−

przygotować pistolet do pracy, napełnić zbiornik apreturą do natrysku,

−

rozłożyć w kabinie skórę do natrysku,

−

zgłosić nauczycielowi gotowość i wykonać zadanie według zatwierdzonego planu,

−

prowadzić bieżącą kontrolę,

−

obejrzeć i scharakteryzować skóry po wykonaniu zadania – dokonać oceny wykonanego
zadania,

−

ułożyć skóry zgodnie z zasadami technologicznymi, zaprezentować i omówić wykonanie
pracy, przedstawić nauczycielowi do oceny.

Umiejętności podlegające ocenie

Lp.

Czynność wykonywana przez ucznia

Punkty do

uzyskania

Punkty

przyznane

1. Dobranie odzieży ochronnej

2. Sposób oględzin i scharakteryzowanie skór

przydzielonych do natrysku.

3. Zaplanowanie kolejnych czynności.

4. Przygotowanie stanowiska pracy:

−

czystość i porządek miejsca pracy,

−

sprawdzenie i zabezpieczenie pod względem BHP,

−

przygotowanie potrzebnych urządzeń

pomocniczych,

5. Wykonywanie zadania:

a) przeliczenie i ułożenie skór na boczku obok kabiny

natryskowej,

b) włączenie ogrzewania suszarni pomocniczej,
c) przygotowanie pistoletu natryskowego,

sprawdzenie ciśnienia powietrza zasilającego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

d) napełnienie zbiornika apreturą,
e) podłączenie przewodu do zbiornika z apreturą
f) kolejno układanie skór do tryskania w kabinie

natryskowej,

g) wykonanie natrysku zgodnie z zasadami

i instrukcją technologiczną,

h) prawidłowe przeniesienie kolejnych skór do

suszarni,

i) zawieszanie skór w suszarni,
j) sprawdzenie stopnia wysuszenia skór,
k) zdejmowanie skór z suszarni i układanie na boczku

zgodnie z zasadą „lico do lica”,

6. Organoleptyczna ocena skór i ocena wykonania pracy

7. Przeliczenie i przekazanie skór do dalszej produkcji

Zaprezentowanie wykonania zadania, uporządkowanie
stanowiska pracy.

Razem

100

Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Ocena

Liczba uzyskanych punktów

dopuszczający

dostateczny

dobry

bardzo dobry

100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1.  Lasek W. : Wykończalnictwo skór miękkich. WN-T ,Warszawa 1984
2.  Lasek W., Persz T.: Technologia wyprawy skór cz. II Wykończanie. WSiP 1985
3.  Maleńczak J., Ćujan J.: Maszyny i urządzenia garbarskie. Skrypt uczelniany. WSI, Radom

1981

4. Michalec T.: Technologia garbarstwa i futrzarstwa – ćwiczenia laboratoryjne. WSI,

Radom skrypt nr 7 1996

5.  Persz T.: Materiałoznawstwo dla zasadniczych szkół skórzanych. WSiP 1997
6.  Persz T.: Technologia wyprawy skór cz. I Garbowanie. WSiP 1986
7.  Polskie Normy – wybór
8.  Praca zbiorowa: Vademecum garbarza. ITE, Radom 1996
9.  Praca zbiorowa: Encyklopedia techniki – przemysł lekki”. WNT ,Warszawa.
10.  Rodziewicz  O.,  Śmiechowski  K.:  Technologia  garbarstwa  dla  projektantów  obuwia

i odzieży. Politechnika Radomska Radom 2001