background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 

 
 
Barbara RóŜańska 
 
 
 
 
 
 

Charakteryzowanie kopyt obuwniczych 
311[25].O1.03 

 
 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii  Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007  

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
mgr inŜ. Bogusław Woźniak 
dr inŜ. Anna Miernik 

 
 
 

Opracowanie redakcyjne: 
mgr Barbara RóŜańska 
 

 
 

 

Konsultacja: 
dr inŜ. Jacek Przepiórka 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczn

 

ą

  programu  jednostki  modułowej  311[25].O1.03, 

„Charakteryzowanie  kopyt  obuwniczych”,  zawartego  w  modułowym  programie  nauczania  dla 
zawodu technik obuwnik. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI 

 

1.

 

Wprowadzenie 

2.

 

Wymagania wstępne 

3.

 

Cele kształcenia 

4.

 

Przykładowe scenariusze zajęć 

5.

 

Ćwiczenia 

12 

5.1.

 

Kopyta w procesie projektowania i wytwarzania obuwia  

12 

 5.1.1. Ćwiczenia  

12 

5.2.

 

Charakterystyka topograficzna kopyt 

14 

 5.2.1. Ćwiczenia  

14 

5.3. Podział i budowa kopyt 

16 

5.3.1. Ćwiczenia  

16 

 5.4. Wielkości kopyt 

18 

 5.4.1. Ćwiczenia  

18 

 5.5. Produkcja kopyt 

22 

  5.5.1. Ćwiczenia  

22 

6.   Ewaluacja osiągnięć ucznia 

24 

7.   Literatura 

38 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1. WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik obuwnik. 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania  wstępne 

  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  powinien  mieć  juŜ 

ukształtowane, aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

 

cele  kształcenia 

  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 

z poradnikiem, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

ć

wiczenia 

  przykładowe  ćwiczenia  ze  wskazówkami  do  realizacji,  zalecanymi 

metodami nauczania

uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia 

 przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  np.  samokształcenia 
kierowanego,  tekstu  przewodniego,  dyskusji  dydaktycznej.  Proponuje  się,  aby  dominującą 
metodą nauczania  były ćwiczenia poprzedzone pokazem z objaśnieniem. 
 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróŜnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

311[25].O1 

Podstawy obuwnictwa 

311[25].O1.01 

Identyfikowanie form i konstrukcyjnych 

elementów obuwia 

311[25].O1.05 

Posługiwanie się dokumentacją 

konstrukcyjną i technologiczną 

311[25].O1.04 

Charakteryzowanie materiałów 

podstawowych i pomocniczych 

311[25].O1.03 

Charakteryzowanie kopyt 

obuwniczych 

311[25].O1.02 

Charakteryzowanie typów  

i rodzajów obuwia 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

rozróŜniać i charakteryzować obuwie pochodzące z róŜnych epok, 

 

określać funkcje róŜnych typów i rodzajów obuwia, 

 

identyfikować formy konstrukcyjne i elementy obuwia, 

 

rozróŜniać i charakteryzować typy i kroje cholewek, 

 

rozróŜniać i charakteryzować systemy montaŜu obuwia, 

 

sporządzać schematy oraz modele podstawowych systemów montaŜu obuwia, 

 

przestrzegać przepisów BHP i ochrony przeciwpoŜarowej, 

 

udzielać pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, 

 

korzystać z róŜnych źródeł informacji. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3 CELE KSZTAŁCENIA 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

określić budowę i funkcje kopyt,  

 

określić punkty pomiarowe kopyt oraz wykonać pomiary, 

 

określić  zasady  doboru  kopyt  w  zaleŜności  od  grupy  wielkościowej,  typu  i  systemu 
montaŜu obuwia, 

 

zastosować obowiązujące miary oraz przeliczenia numeracji kopyt i obuwia, 

 

zdefiniować oraz odczytać tęgość kopyt, 

 

określić róŜnice występujące między długością stopy, kopyta i ściółki kopyta. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.

 

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca…………………………………………... 
Modułowy program nauczania: 

 

Technik obuwnik 311[25] 

Moduł:   

 

 

 

 

 

 

Podstawy obuwnictwa 311[25].O1 

Jednostka modułowa:  

 

 

 

Charakteryzowanie kopyt obuwniczych  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

311[25].O1.03 

 

 Temat: Podział i budowa kopyt obuwniczych. 

Cel ogólny: rozpoznawanie kopyt w zaleŜności od ich budowy i przeznaczenia. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

rozpoznać podstawowe rodzaje kopyt, 

 

określić przeznaczenie kopyt klinowych i przegubowych, 

 

nazwać części składowe kopyt klinowych i przegubowych, 

 

rozróŜnić elementy kopyt klinowych i przegubowych, 

 

wskazać róŜnice w budowie kopyt klinowych i przegubowych, 

 

dobrać  kopyta  w  zaleŜności  od  ich  kształtu  i  systemu  montaŜu,  do  którego  są 
przeznaczone. 

 

Metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ć

wiczenia. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów

 

uczniowie pracują w grupach 3–4 osobowych. 

 
Czas
: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla kaŜdego zespołu uczniowskiego, 

 

zestawy kopyt produkcyjnych w grupach wielkościowych, obejmujące wszystkie numery 
i tęgości, z przeznaczeniem dla róŜnych rodzajów i systemów montaŜu, 

 

części i elementy składowe kopyt, 

 

zestaw pytań prowadzących, 

 

plansze poglądowe ilustrujące budowę, części i elementy kopyt, 

 

kartki papieru formatu A4, 

 

materiały piśmiennicze. 

 
Zadanie dla ucznia
 

Spośród  wielu  róŜnych  rodzajów  kopyt  wybierz  te,  których  nazwy  wskaŜe  Ci 

nauczyciel.  Stosownie  do  wybranych  kopyt  wybierz  odpowiedniki  części  i  elementów, 
z których  są  zbudowane.  Opisz  budowę  wybranych  kopyt  i  naszkicuj  wybrane  części 
i elementy w przekroju. Uzasadnij dokonany wybór. 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Przebieg zajęć: 
Faza wstępna 
1.

 

Określenie tematu zajęć. 

2.

 

Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia. 

3.

 

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą pokazu z objaśnieniem. 

4.

 

Podział grupy uczniów na zespoły. 

 
Faza właściwa 

Praca metodą tekstu przewodniego. 

 
Faza I. Informacje 
Pytania prowadzące: 
1.

 

Według jakich kryteriów moŜemy dokonać podziału kopyt? 

2.

 

Jakie znasz rodzaje kopyt? 

3.

 

Czym charakteryzują się kopyta zasadnicze i pomocnicze? 

4.

 

Jak zbudowane są kopyta klinowe i do czego słuŜą? 

5.

 

Jak są zbudowane kopyta zasadnicze? 

6.

 

Jak są zbudowane kopyta pomocnicze i do czego słuŜą? 

7.

 

Jakie znasz rodzaje kopyt zasadniczych przegubowych? 

8.

 

Z jakich części zbudowany jest ćwiekacz całokuty, pasowy i sandałowy? 

9.

 

Jakie kształty mają kopyta? 

 
Faza II. Planowanie 
1.

 

Jak określić nazwą kopyta w zaleŜności od ich budowy? 

2.

 

Jak określić nazwą kopyta w zaleŜności od ich przeznaczenia? 

3.

 

Jak określić kształty kopyt? 

4.

 

Jakie nazwy nadać częściom i elementom składowym kopyt, z których są zmontowane? 

 
Faza III. Ustalenie 
1.

 

Uczniowie  pracując  w  zespołach  proponują  nazwy  kopyt  w  zaleŜności  od  ich  budowy  
i przeznaczenia. 

2.

 

Uczniowie proponują nazwy dla części i elementów kopyt. 

3.

 

Uczniowie zastanawiają się nad sposobem wykonania szkiców części i elementów kopyt. 

4.

 

Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność proponowanych nazw i określeń oraz 
techniki wykonania szkiców części i elementów kopyt. 

  
Faza IV. Wykonanie 
1.

 

Uczniowie wybierają ,stosownie do poleceń nauczyciela, właściwe rodzaje kopyt, części 
i elementy, z których są zmontowane. 

2.

 

Na arkuszu papieru formatu A4 kaŜdy uczeń zapisuje nazwy i przeznaczenie wybranych 
kopyt oraz nazwy części i elementów, z których zostały zmontowane. 

3.

 

Na arkuszach papieru kaŜdy uczeń charakteryzuje kształty wybranych kopyt. 

4.

 

Na arkuszu papieru formatu A4 kaŜdy uczeń wykonuje szkice przekrojów poprzecznych 
wybranych części i elementów kopyt.  

 
Faza V. Sprawdzanie 
1.

 

Uczniowie  sprawdzają  w  grupach  poprawność  nadanych  nazw  wybranym  kopytom  ich 
częściom i elementom. 

2.

 

Uczniowie sprawdzają opis charakterystyki kształtów kopyt. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.

 

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność  wykonanych szkiców  części i elementów 
kopyt. 

4.

 

Uczniowie przedkładają nauczycielowi do akceptacji wyniki wykonanej pracy. 

 
Faza VI. Analiza końcowa 

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im 

najwięcej  trudności.  Nauczyciel  powinien  podsumować  całe  ćwiczenie,  wskazać,  jakie 
umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

Scenariusz zajęć 2 
 

Osoba prowadząca:........................................................................... 
Modułowy program nauczania: 

 

Technik obuwnik 311[25] 

Moduł:   

 

 

 

 

 

 

Podstawy obuwnictwa 311[25].O1 

Jednostka modułowa:  

 

 

 

Charakteryzowanie kopyt obuwniczych  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

311[25].O1.03 

 

    Temat:    Produkcja kopyt. 

Cel  ogólny:  kształtowanie  umiejętności  kontroli  parametrów  technicznych  kopyt 

zasadniczych przegubowych. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

opisać zasady wytwarzania kopyt z drewna i tworzyw sztucznych, 

 

dokonać oceny organoleptycznej wyprodukowanych kopyt, 

 

sprawdzić długość podstawy kopyta oraz szerokości podstawy w przedstopiu i pięcie, 

 

sprawdzić obwody kopyta w przedstopiu i podbiciu, 

 

sprawdzić zgodność podłuŜnego profilu kopyta z wzornikiem kontrolnym, 

 

sprawdzić dokładność profilu poprzecznego kopyta w przedstopiu, podbiciu i pięcie, 

 

sprawdzić dokładność profili podłuŜnych kopyta w czubku i pięcie, 

 

sprawdzić wysokość piętki kopyta i wysokość umieszczenia znaku wyznacznika pięty, 

 

sprawdzić  sprawność  działania  łącznika  spręŜynowego,  zwierającego  stopkę  kopyta 
pięty. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniami, 

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca w grupach 3–4 osobowych. 

 
Czas: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

kopyta przegubowe zasadnicze o róŜnych kształtach i wymiarach, 

 

wzorniki  podstawy  kopyta  (ściółki  kopyta)  z  oznaczonymi  liniami  –  odpowiednikami 
szerokości w przedstopiu i pięcie, 

 

wzorniki profili podłuŜnych kopyt, 

 

wzorniki profili poprzecznych kopyt w przedstopiu, podbiciu i pięcie 

 

wzorniki profili podłuŜnych czubków i pięt, 

 

stojak do łamania kopyt podczas kontroli sprawności łącznika spręŜynowego, 

 

suwmiarka, 

 

taśma miernicza – szewska, 

 

kostki miernicze do sprawdzenia wzniesienia czubka i pięty, 

 

materiały piśmiennicze, 

 

kartki papieru formatu A4, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

Przebieg zajęć: 
1.

 

Sprawy organizacyjne. 

2.

 

Nawiązanie do tematu, omówienie celu zajęć. 

3.

 

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 

4.

 

Realizacja zajęć: 

 

uczniowie  otrzymują  od  nauczyciela  róŜne  rodzaje  kopyt  do  kontroli  parametrów 
technicznych, 

 

kaŜda  grupa  uczniów  ustala  plan  badań  kontrolnych,  zapisuje  go  na  kartce 
i przedkłada do akceptacji nauczycielowi, 

 

kaŜda  grupa  uczniów  –  zgodnie  z  planem  –  wybiera  stosownie  do  otrzymanych 
kopyt wzorniki, narzędzia i sprzęt do kontroli parametrów technicznych kopyt, 

 

kaŜdy  uczeń  w  grupie  sprawdza  parametry  techniczne  kopyt  zgodnie  z  planem 
i zapisuje wyniki pomiarów; nauczyciel kontroluje poprawność wykonywanej pracy 
przez uczniów, udziela dodatkowych rad i wskazówek, 

 

uczniowie  w  grupie  porównują  swoje  wyniki  i  sporządzają  wspólny  raport 
z dokonanej  kontroli  i  przeprowadzonych  pomiarów,  wskazując  zauwaŜone  usterki 
i odchylenia w stosunku do wymaganych standardów, 

 

w przypadku znacznych  róŜnic w ocenie indywidualnej członków grupy,  uczniowie 
dokonują wspólnie stosownego pomiaru kontrolnego. 

5.

 

Po  wykonaniu  zadań  wybrany  uczeń  z  grupy  prezentuje  wykonaną  pracę  omawiając 

wyniki oceny i kontroli badanych parametrów technicznych kopyt. 

6.

 

Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanej pracy w kolejnych grupach. 

7.

 

Uczniowie pozostałych grup wzajemnie oceniają wyniki pracy swoich kolegów. 

8.

 

Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny wykonanego ćwiczenia. 

 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa: 

Odszukaj  w  literaturze  opisy  procesów  wytwarzania  kopyt  i  kontroli  ich  parametrów 

technicznych. Sprawdź czy zapisane w nich treści są Ci znane. JeŜeli nie, to uzupełnij swoją 
wiedzę. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

5. ĆWICZENIA

 

 

5.1. Kopyta w procesie projektowania i wytwarzania obuwia 

 
5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Spośród  róŜnych  ściółek  kopyta,  wybierz  tę,  która  odnosi  się  do  kopyt  stosowanych 

w początkowym okresie ich wytwarzania. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Uczniowie  powinni 
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zanalizować otrzymane ściółki kopyta, 

2)

 

wybrać odpowiednią ściółkę kopyta, 

3)

 

uzasadnić dokonany wybór. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

ś

ciółki kopyta o zróŜnicowanych kształtach, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 

Ćwiczenie 2 
 

Spośród róŜnych nazwisk zamieszczonych na liście podkreśl nazwisko osoby uznawanej 

za prekursora w dziedzinie wykorzystania wiedzy medycznej (anatomii) do konstrukcji kopyt. 

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zanalizować otrzymaną listę z nazwiskami, 

2)

 

podkreślić właściwe nazwisko, 

3)

 

zaprezentować swoją pracę. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekst przewodni, 

 

ć

wiczenie. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

lista z nazwiskami badaczy, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 3 
 

Na otrzymanej kartce papieru wypisz funkcje jakie spełniają kopyta. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 Uczeń powinien: 

1)

 

zanalizować funkcje kopyt, 

2)

 

zapisać wszystkie funkcje kopyt, 

3)

 

zaprezentować swoją pracę. 

 

  Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie. 

 
  Środki dydaktyczne: 

 

kartki papieru formatu A4, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

literatura z rozdziału 7. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

5.2. Charakterystyka topograficzna kopyt 
 

5.2.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 
 

Oznacz  na  otrzymanej  planszy  cztery  podstawowe  odcinki  kopyta  odpowiadające 

częściom stopy; podaj ich nazwy i definicje. 

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 Uczeń powinien: 

1)

 

oznaczyć odcinki kopyta, 

2)

 

nazwać i zdefiniować oznaczone odcinki, 

3)

 

zapisać na planszy nazwy i definicje dotyczące odcinków topograficznych kopyta, 

4)

 

dokonać samooceny wykonanej pracy, 

5)

 

zaprezentować wykonana pracę. 

 

  Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie. 

 

  Środki dydaktyczne: 

 

plansza ilustrująca widok ogólny kopyta, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 

Ćwiczenie 2 
 

Na  planszach  ilustrujących  wierzch  i  spód  kopyta  wskaŜ  przy  uŜyciu  strzałek  podstawę 

kopyta, jego stronę zewnętrzną i przyśrodkową, próg, grań i grzbiet podbicia. 

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 Uczeń powinien: 

1)

 

zanalizować otrzymane plansze, 

2)

 

oznaczyć stosowne miejsca, 

3)

 

zapisać nazwy oznaczonych miejsc, 

4)

 

dokonać samooceny wykonanego ćwiczenia, 

5)

 

zaprezentować wyniki swojej pracy. 

 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

plansze ilustrujące widok ogólny wierzchu i spodu kopyta, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 3 
 

Na  otrzymanej  planszy  wskaŜ  i  zdefiniuj  wzniesienie  czubka  i  pięty  oraz  wyznacznik 

przyśrodkowy kopyta. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zanalizować otrzymaną planszę, 

2)

 

wyznaczyć wzniesienie pięty i czubka, 

3)

 

wskazać wyznacznik przyśrodkowy, 

4)

 

zapisać nazwy i definicje pojęć na planszy, 

5)

 

dokonać samooceny wykonanej pracy, 

6)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

plansze ilustrujące widok ogólny kopyta z uniesionym czubkiem i piętą, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

literatura z rozdziału 7. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

5.3. Podział i budowa kopyt 

 
5.3.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 
 

Spośród  otrzymanych  kopyt  wybierz  te,  które  są  stosowane  do  ćwiekowania  obuwia 

pasowego, sandałowego i gdynkowego. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zanalizować otrzymane kopyta, 

2)

 

wybrać kopyta zgodnie z poleceniem, 

3)

 

uzasadnić swój wybór, 

4)

 

zaprezentować wykonana pracę. 

 

  Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie. 

 

 

Ś

rodki dydaktyczne 

 

kopyta o róŜnych numerach wielkościowych i róŜnym przeznaczeniu, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Na  planszy  ilustrującej  przekrój  podłuŜny  kopyta  łamanego  całokutego  oznacz  i  zapisz 

nazwy jego części i elementów składowych. 

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zanalizować otrzymaną planszę, 

2)

 

oznaczyć części i elementy składowe kopyta, 

3)

 

zapisać nazwy oznaczonych części, 

4)

 

dokonać samooceny wykonanej pracy, 

5)

 

zaprezentować wykonaną pracę. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

plansze ilustrujące przekrój kopyta przegubowego (łamanego) całokutego, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

5.4. Wielkość kopyt 

 

5.4.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 
 

Na  otrzymanej  planszy  ilustrującej  przekrój  podłuŜny  stopy  i  kopyta  oznacz  i  zapisz 

wymiary  długości  stopy,  ściółki  kopyta,  kopyta,  naddatki  kopyta  oraz  obwody  przez 
przedstopie i podbicie. 

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zanalizować otrzymaną planszę, 

2)

 

oznaczyć stosowne wymiary, 

3)

 

zapisać nazwy oznaczonych wymiarów, 

4)

 

dokonać samooceny pracy, 

5)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

plansza ilustrująca przekrój podłuŜny kopyta i stopy, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

literatura z rozdziału 7 

 

Ćwiczenie 2 
 

Przelicz numer metryczny 25 na numer francuski i angielski. 

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 Uczeń powinien: 

1)

 

scharakteryzować przeliczane systemy numeracji, 

2)

 

zapisać wzory według, których nastąpi przeliczanie numeracji, 

3)

 

dokonać stosowanych obliczeń i zaokrągleń, 

4)

 

zapisać odpowiedniki numeru 25 w numeracji francuskiej i angielskiej, 

5)

 

dokonać samooceny wykonanej pracy, 

6)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie. 

 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

przybory piśmiennicze, 

 

arkusz papieru A4, 

 

kalkulator, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 3 
 

Przelicz numer francuski 42 na numer metryczny i angielski. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 Uczeń powinien: 

1)

 

scharakteryzować przeliczane systemy numeracji, 

2)

 

zapisać wzory według, których nastąpi przeliczanie numeracji, 

3)

 

dokonać stosowanych obliczeń i zaokrągleń, 

4)

 

zapisać odpowiedniki numeru francuskiego 42 w numeracji metrycznej i angielskiej, 

5)

 

dokonać samooceny wykonanej pracy, 

6)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

  Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie 

 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

przybory piśmiennicze, 

 

arkusz papieru A4, 

 

kalkulator, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 4 
 

Przelicz numer angielski 7 podgrupy małej na numer metryczny i francuski. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 Uczeń powinien: 

1)

 

scharakteryzować przeliczane systemy numeracji, 

2)

 

zapisać wzory według, których nastąpi przeliczanie numeracji, 

3)

 

dokonać stosowanych obliczeń i zaokrągleń, 

4)

 

zapisać  odpowiedniki  numeru  angielskiego  7  podgrupy  małej  w  numeracji  metrycznej  
i francuskiej, 

5)

 

dokonać samooceny wykonanej pracy, 

6)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

  Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie 

 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

przybory piśmiennicze, 

 

papier formatu A4, 

 

kalkulator, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 

Ćwiczenie 5 
 

Przelicz numer angielski 4 podgrupy duŜej na numer metryczny i francuski. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

scharakteryzować przeliczane systemy numeracji, 

2)

 

zapisać wzory według, których nastąpi przeliczanie numeracji, 

3)

 

dokonać stosowanych obliczeń i zaokrągleń, 

4)

 

zapisać  odpowiedniki  numeru  angielskiego  4  podgrupy  duŜej  w  numeracji  metrycznej 
i francuskiej, 

5)

 

dokonać samooceny wykonanej pracy, 

6)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

przybory piśmiennicze, 

 

arkusz papieru A4, 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

 

kalkulator, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 6 
 

Na planszy ilustrującej numery (symbole) i nazwy grup wielkościowych kopyt i obuwia 

zapisz  przy  kaŜdej  grupie  przedział  wiekowy  uŜytkowników,  wielkość  podstawową 
(środkową) oznaczając numer długości i symbol tęgości. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zanalizować wyszczególnione grupy wielkościowe, 

2)

 

określić  przedział  wiekowy  uŜytkowników  obuwia  w  poszczególnych  grupach 
wiekowych, 

3)

 

określić  numer  długości  uznawany  jako  podstawowy  w  grupie  oraz  symbol  tęgości  dla 
numeru podstawowego, 

4)

 

zapisać przy kaŜdej grupie wiekowej ustalone wielkości, 

5)

 

dokonać samooceny wykonanej pracy, 

6)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

tekstu przewodniego, 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

plansze z wykazem grup wielkościowych kopyt i obuwia, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

literatura z rozdziału 7. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

5.5. Produkcja kopyt 

 

5.5.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 
 

Spośród  licznych  wzorników  wykorzystywanych  przy  modelowaniu  i  produkcji  kopyt 

wybierz  wzorniki  odzwierciedlające  podłuŜne  i  poprzeczne  profile  otrzymanych  do  kontroli 
kopyt. 

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zanalizować otrzymane wzorniki i kopyta, 

2)

 

wybrać wzorniki stosowane do otrzymanych kopyt, 

3)

 

nazwać wybrane wzorniki, 

4)

 

zapisać nazwy wybranych wzorników, 

5)

 

dokonać samooceny wykonanej pracy, 

6)

 

zaprezentować wyniki ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

wzorniki  róŜnych  kształtów  wykorzystywane  w  procesie  modelowania  i  wytwarzania 
kopyt, 

 

kopyta róŜnych kształtów i wymiarów, 

 

materiały piśmiennicze, 

 

kartka papieru formatu A4, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 

Ćwiczenie 2 
 

Do wskazanych przez nauczyciela kopyt dobierz ze zbioru odpowiednie wzorniki profili 

podłuŜnych w pięcie i czubku. 

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zanalizować otrzymane wzorniki i kopyta, 

2)

 

wybrać właściwe wzorniki do otrzymanych kopyt, 

3)

 

nazwać wybrane wzorniki, 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

4)

 

zapisać nazwy wybranych wzorników, 

5)

 

dokonać samooceny wykonanej pracy, 

6)

 

zaprezentować sposób kontroli kopyt przy uŜyciu wybranych wzorników. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

wzorniki róŜnych profili podłuŜnych czubków i pięt kopyt, 

 

kopyta o róŜnej wielkości i zróŜnicowanych profilach, 

 

materiały piśmiennicze, 

 

kartka papieru A4, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 

Ćwiczenie 3 
 

Sprawdź wzniesienie czubków i pięt otrzymanych kopyt przy uŜyciu kostek mierniczych. 

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał 
nauczania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 Uczeń powinien: 

1)

 

zapoznać się z poleceniem zawartym w ćwiczeniu, 

2)

 

przygotować kostki miernicze, 

3)

 

umieścić kostki na płaskiej poziomej podstawie, 

4)

 

ustawić kopyta na kostkach, 

5)

 

zapisać odczytane wielkości wzniesień, 

6)

 

dokonać samooceny wykonanej pracy, 

7)

 

zaprezentować wyniki dokonanych pomiarów. 

 

  Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie. 

 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

kostki miernicze do kopyt, 

 

kopyta o róŜnych wielkościach i profilach, 

 

materiały piśmiennicze, 

 

arkusz papieru formatu A4, 

 

literatura z rozdziału 7. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
TEST 1 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Charakteryzowanie  kopyt 
obuwniczych” 
 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,  

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi:   1. d, 2. c, 3. c, 4. b, 5. d, 6. c, 7. c, 8. c, 9. c, 10. d, 11. a, 

12.d, 13. d, 14. d, 15. c, 16. c, 17. c, 18. d, 19. c, 20. c. 

 

Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1.  RozróŜnić kształty podstawy kopyta 

2. 

Rozpoznać  nazwiska  badacza  uznanego  jako 
prekursora  w  dziedzinie  wykorzystania  wiedzy 
medycznej w konstrukcji kopyt 

3. 

Określić 

nazwę 

podstawowych 

części 

topograficznych kopyta 

4.  Opisać podstawowe funkcje kopyt obuwniczych 

5.  Zdefiniować części kopyt przegubowych 

6. 

Określić 

nazwą 

rodzaj 

kopyta 

wykorzystywanego  w  procesie  wykończania 
obuwia 

7. 

Zdefiniować 

pojęcia 

charakteryzujące 

topografię kopyt 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

8. 

Określić  funkcje  elementów  kopyta  ćwiekacza 
całokutego 

9. 

Wymienić 

kolejności 

podgrupy 

charakteryzujące numerację angielską kopyt 

10. 

Wymienić 

nazwy 

wymiarów 

stopy 

charakteryzujących jej tęgość 

11. 

Określić  nazwą  rodzaje  drewna  stosowanego 
najczęściej do produkcji kopyt 

12.  Nazwać maszynę słuŜącą do obróbki kopyt 

13. 

Określić 

długość 

jednostki 

podstawowej 

w numeracji angielskiej w mm 

14. 

Określić 

nazwę 

jednostki 

podstawowej 

w numeracji francuskiej 

15. 

Wyjaśnić potrzebę całkowitego lub częściowego 
okuwania blachą podstawy kopyt 

PP 

16. 

Dobrać i uzasadnić wybór kopyt do wskazanego 
systemu montaŜu obuwia 

PP 

17.  Wskazać narzędzie do pomiaru skłonu kopyta 

PP 

18. 

Wykazać  zaleŜność  między  długością  stopy 
i kopyta 

PP 

19. 

Wskazać  narzędzie  do  pomiaru  obwodu  kopyta 
przez podbicie 

PP 

20. 

Wskazać  narzędzie  do  pomiaru  wzniesienia 
czubka i pięty kopyta 

PP 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 
wyprzedzeniem. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 
jakie będą w teście. 

5.

 

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 

6.

 

Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 

7.

 

Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 
na udzielanie odpowiedzi. 

8.

 

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru  

9.

 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

10.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się 
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

11.

 

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

12.

 

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 

13.

 

Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 
sprawiły uczniom największe trudności. 

14.

 

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

15.

 

Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 

4.

 

Test zawiera 20 pytań o róŜnym stopniu trudności. Są to pytania wielokrotnego wyboru. 

5.

 

Za kaŜdą poprawną odpowiedź moŜesz uzyskać 1 punkt. 

6.

 

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla kaŜdego zadania podane 
są cztery moŜliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz 
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X. 

7.

 

Staraj  się  wyraźnie  zaznaczać  odpowiedzi.  JeŜeli  się  pomylisz  i  błędnie  zaznaczysz 
odpowiedź,  otocz  ją  kółkiem  i  zaznacz  ponownie  odpowiedź,  którą  uwaŜasz  za 
poprawną. 

8.

 

Test  składa  się  z  dwóch  części.  Część  I  zawiera  zadania  z  poziomu  podstawowego, 
natomiast w  części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć 
Ci  trudności,  gdyŜ  są  one  na  poziomie  wyŜszym  niŜ  pozostałe  (dotyczy  to  pytań 
o numerach od 15 do 20 ). 

9.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

10.

 

Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  sprawiało  Ci  trudność,  wtedy  odłóŜ  rozwiązanie 
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. 

11.

 

Po  rozwiązaniu  testu  sprawdź  czy  zaznaczyłeś  wszystkie  odpowiedzi  w  KARCIE 
ODPOWIEDZI. 

12.

 

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Powodzenia   

Materiały dla ucznia:

 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 
 

1.

 

Prawie do końca XIX wieku podstawa produkowanych kopyt miała kształt 
a)

 

płaski. 

b)

 

asymetryczny. 

c)

 

prostokątny. 

d)

 

symetryczny. 

 
2.

 

Za  prekursora  w  dziedzinie  wykorzystania  wiedzy  medycznej  do  konstrukcji  kopyt 
naleŜy uznać badacza noszącego nazwisko 
a)

 

R. Knöfel. 

b)

 

K. Benscheidtem. 

c)

 

H. Meyer. 

d)

 

V. Budil. 

 

3.

 

Licząc w kolejności od czubka, kopyta dzielimy na następujące odcinki 
a)

 

czubek, śródstopie, pięta. 

b)

 

czubek, przedstopie, pięta. 

c)

 

czubek, przedstopie, śródstopie, pięta. 

d)

 

czubek, śródstopie, przedstopie, pięta. 

 
4.  Kopyto jest podstawowym urządzeniem słuŜącym do 

a)

 

konstruowania, przyklejania podeszew i utrzymywania jego kształtu. 

b)

 

projektowania, konstruowania i produkcji obuwia. 

c)

 

przemysłowej produkcji obuwia, pomiaru długości obuwia, czyszczenia obuwia. 

d)

 

sprawdzenia wnętrza obuwia, kontroli czubka obuwia i projektowania cholewek. 

 
5.

 

Stopka jest to 
a)

 

część kopyta klinowego. 

b)

 

część podstawy kopyta. 

c)

 

podstawka do ręcznego ćwiekowania cholewek. 

d)

 

wycięta przednia część kopyta łamanego. 

 

6.

 

Do wykończania obuwia stosuje się kopyta 
a)

 

klinowe. 

b)

 

łamane całokute. 

c)

 

nazuwaki. 

d)

 

ć

wiekacze nie posiadające okuć. 

 

7.

 

Grzbiet podbicia to 
a)

 

podstawa kopyta. 

b)

 

górna powierzchnia kopyta. 

c)

 

linia największej wypukłości kopyta biegnąca od nasady palców do przegubu. 

d)

 

największa wypukłość tyłu pięty. 

 

8.  Do osadzenia podpodeszwy na podstawie kopyta słuŜą 

a)

 

płytki okucia podstawy kopyta. 

b)

 

łączniki spręŜynowe. 

c)

 

trzpienie. 

d)

 

tulejki otwarte bez kołnierza. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

9.

 

W numeracji angielskiej wyróŜnia się 
a)

 

podgrupę zasadniczą i uzupełniającą. 

b)

 

podgrupę małą i średnią. 

c)

 

podgrupę małą i duŜą. 

d)

 

podgrupy zróŜnicowane w zaleŜności od tęgości obuwia. 

 
10.

 

Tęgość obuwia i kopyt zaleŜy od wymiaru 
a)

 

obwodu przez podbicie. 

b)

 

długości stopy i obwodu przez piętę. 

c)

 

długości stopy, szerokości w pięcie, szerokości w przedstopiu i wysokości pięty. 

d)

 

szerokości w przedstopiu i w pięcie oraz obwodu przez przedstopie i podbicie. 

 
11.

 

Najczęściej do produkcji kopyt stosuje się drewno 
a)

 

grabowe, bukowe. 

b)

 

olchowe, grabowe. 

c)

 

bukowe, klonowe. 

d)

 

brzozowe, modrzewiowe. 

 
12.

 

Maszyna słuŜąca do właściwej obróbki kopyta z drewna to 
a)

 

tokarnia. 

b)

 

kopyciarka. 

c)

 

frezarka. 

d)

 

frezokopiarka. 

 

13.

 

Przy określaniu długości obuwia długość jednostki angielskiej wynosi 
a)

 

10 mm. 

b)

 

0,666 cm. 

c)

 

0,486 mm. 

d)

 

0,846 mm. 

 
14.

 

Jednostką podstawową w numeracji francuskiej jest 
a)

 

cal. 

b)

 

centymetr. 

c)

 

milimetr. 

d)

 

sztych. 

 
15.

 

Płytki okucia podstawy kopyta słuŜą do 
a)

 

wkończenia podstawy kopyta. 

b)

 

zabezpieczenia kopyta przed zabrudzeniem klejem. 

c)

 

zanitowania końcówek teksów, gwoździ i klamerek podczas ćwiekowania. 

d)

 

zabezpieczenia kopyta przed korozją. 

 
16.

 

 Do produkcji obuwia opankowego i gdynkowego stosuje się kopyta typu ćwiekacze 
a)

 

całokute. 

b)

 

okute w pięcie i śródstopiu. 

c)

 

nie posiadające okuć. 

d)

 

pasowe. 

 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

17.

 

PodłuŜny profil kopyta sprawdzamy przy uŜyciu 
a)

 

taśmy mierniczej – obuwniczej. 

b)

 

wzornika przedstopia. 

c)

 

wzornika profilu podłuŜnego. 

d)

 

suwmiarki. 

 
18.  RóŜnica między długością stopy i kopyta zaleŜy od  

a)

 

tęgości kopyta. 

b)

 

kształtu czubka i pięty. 

c)

 

kształtu profilu podłuŜnego kopyta. 

d)

 

nadddatku funkcjonalnego i kształtu czubka. 

 

19.

 

 Pomiar obwodu kopyta w podbiciu moŜna dokonać przy uŜyciu 
a)

 

cyrkla. 

b)

 

linijki. 

c)

 

taśmy mierniczej – szewskiej. 

d)

 

suwmiarki. 

 
20.

 

Wzniesienie czubka i pięty kopyta dokonujemy przy uŜyciu 
a)

 

mikroskopu. 

b)

 

linijki. 

c)

 

kostek mierniczych. 

d)

 

taśmy mierniczej – szewskiej. 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 
Charakteryzowanie kopyt obuwniczych 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

 

 

 

2. 

 

 

 

3. 

 

 

 

4. 

 

 

 

5. 

 

 

 

6. 

 

 

 

7. 

 

 

 

8. 

 

 

 

9. 

 

 

 

10.  

 

11.  

 

12.  

 

13.  

 

14.  

 

15.  

 

16.  

 

17.  

 

18.  

 

19.  

 

20.  

 

Razem: 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

TEST 2 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Charakteryzowanie  kopyt 
obuwniczych” 

 
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,  

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi:   1. a, 2. c, 3. c, 4. b, 5. d, 6. d, 7. d, 8. b, 9. d, 10. c, 11. d, 

12. a, 13. c, 14. b, 15. a, 16. c, 17. b, 18. a, 19. d, 20. c. 

 

Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1. 

Nazwać  najbardziej  znane  metody  konstrukcji 
ś

ciółki na świecie 

2. 

Określić  nazwę  metodę  konstrukcji  ściółki  kopyta 
opracowaną w Polsce 

3. 

Określić  rodzaje  kopyt  stosowanych  w  początkach 
przemysłowej produkcji obuwia 

4. 

Podać znaczenie okuwania podstawy kopyta blachą 

5. 

Rozpoznać  rodzaj  kopyta  przedstawionego  na 
rysunku 

6. 

Zidentyfikować 

części 

kopyta 

przegubowego 

oznaczone na rysunku 

7. 

Nazwać  części  topograficzne  kopyta  oznaczone  na 
rysunku 

8. 

Określić 

nazwy 

części 

składowych 

kopyta 

klinowego 

9. 

Nazwać półprodukt do obróbki właściwej kopyt 

10.  Określić nazwą kopyto zamieszczone na rysunku 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

11.  Zidentyfikować  nazwę  grupy  wielkościowej  kopyt 

w oparciu o numer przedstawiony w grupie 

12.  Zidentyfikować  nazwę  grupy  wielkościowej  kopyt 

w oparciu o przypisany jej symbol liczbowy 

13.  Podać róŜnice występujące w wymiarach obwodów 

kopyt między kolejnymi grupami tęgości 

14.  Podać róŜnice występujące w wymiarach szerokości 

podstawy  kopyta  w  przedstopiu  między  kolejnymi 
grupami tęgości 

15.  Wyjaśnić  kierunki  badań  jakim  zajmowali  się 

naukowcy  przy  konstruowaniu  kopyt  opartych  na 
wiedzy medycznej 

PP 

16.  Przekształcić numer metryczny na francuski 

PP 

17.  Przekształcić numer francuski na angielski 

PP 

18.  Przekształcić  nr  angielski  podgrupy  duŜej  na 

metryczny 

PP 

19.  Przekształcić  nr  angielski  podgrupy  duŜej  na 

francuski 

PP 

20.  Uzasadnić  dobór  kopyta  w  zaleŜności  od  systemu 

montaŜu obuwia 

PP 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 
wyprzedzeniem. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 
jakie będą w teście. 

5.

 

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 

6.

 

Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 

7.

 

Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 
na udzielanie odpowiedzi. 

8.

 

Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się 
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.

 

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

11.

 

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 

12.

 

Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 
sprawiły uczniom największe trudności. 

13.

 

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14.

 

Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 

4.

 

Test zawiera 20 pytań o róŜnym stopniu trudności. Są to pytania wielokrotnego wyboru. 

5.

 

Za kaŜdą poprawną odpowiedź moŜesz uzyskać 1 punkt. 

6.

 

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla kaŜdego zadania podane 
są cztery moŜliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz 
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X. 

7.

 

Staraj  się  wyraźnie  zaznaczać  odpowiedzi.  JeŜeli  się  pomylisz  i  błędnie  zaznaczysz 
odpowiedź,  otocz  ją  kółkiem  i  zaznacz  ponownie  odpowiedź,  którą  uwaŜasz  za 
poprawną. 

8.

 

Test  składa  się  z  dwóch  części.  Część  I  zawiera  zadania  z  poziomu  podstawowego, 
natomiast w  części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć 
Ci  trudności,  gdyŜ  są  one  na  poziomie  wyŜszym  niŜ  pozostałe  (dotyczy  to  pytań 
o numerach od 15 do 20 ). 

9.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

10.

 

Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  sprawiało  Ci  trudność,  wtedy  odłóŜ  rozwiązanie 
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. 

11.

 

Po  rozwiązaniu  testu  sprawdź  czy  zaznaczyłeś  wszystkie  odpowiedzi  w  KARCIE 
ODPOWIEDZI. 

12.

 

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Powodzenia

 

Materiały dla ucznia:

 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.

 

Do najczęściej stosowanych metod konstrukcji ściółki kopyta na świecie zaliczamy 
a)

 

metodę wg schematu G, wg schematu K i metodą AKA-64. 

b)

 

metodę wg schematu D, wg schematu L i 2/3 długości kopyta. 

c)

 

metodę geometryczną, wg schematu G i schematu K. 

d)

 

metodę analityczną, metodą AKA-64 i wg schematu G. 

 
2.

 

W Polsce opracowano metodę konstrukcji ściółki kopyta znaną pod nazwą 
a)

 

CLPOb – 57. 

b)

 

ZPS – 72 

c)

 

IPS – 72 

d)

 

K2 – 68 

 
3.

 

Prawie do końca XIX wieku obuwie wytwarzano na kopytach 
a)

 

przegubowych. 

b)

 

klinowych. 

c)

 

symetrycznych. 

d)

 

asymetrycznych. 

 
4.

 

Podstawę kopyt lub ich części dość często okuwa się płytami blaszanymi w celu 
a)

 

ozdobienia kopyta. 

b)

 

zanitowania łączników sztywnych podczas ćwiekowania. 

c)

 

ochrony kopyta przed zabrudzeniem. 

d)

 

usztywnienia kopyta. 

 
5.

 

Zamieszczony obok rysunek przedstawia kopyto 
a)

 

zasadnicze łamane.  

b)

 

pomocnicze. 

c)

 

przegubowe.

 

 

d)

 

klinowe. 

 
6.

 

Symbole 5, 7, 8 na rysunku obok w kolejności oznaczają 
a)

 

sworznie, tulejki, korki. 

b)

 

trzpień, spoidło, korek. 

c)

 

płytka podstawy, trzpień, korek. 

d)

 

tulejka, trzpień, korek do oznaczania tęgości. 

 

7.

 

Części kopyta oznaczone 1, 2, 3, 4, na rysunku w kolejności oznaczają 
a)

 

przedstopie, czubek, śródstopie, pieta.

 

 

b)

 

piętka, śródstopie, przedstopie, czubek. 

c)

 

stopka, przedstopie, śródstopie, pieta. 

d)

 

czubek, przedstopie, śródstopie, pieta. 

 
8.

 

Kopyto klinowe składa się z następujących części 
a)

 

stopki, trzonu, klina. 

b)

 

trzonu, klina, kołków. 

c)

 

trzonu, kołków, piętki. 

d)

 

klina, kołków, stopki. 

 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35 

9.

 

Półprodukty do właściwej obróbki kopyt noszą nazwę 
a)

 

klinów. 

b)

 

odlewów. 

c)

 

wyprasek. 

d)

 

bałwanków. 

 

10.

 

Przedstawione na rysunku obok kopyto to 
a)

 

ć

wiekacz całokuty. 

b)

 

ć

wiekacz pasowy. 

c)

 

nazuwak. 

d)

 

ć

wiekacz przegubowy. 

 

11.

 

JeŜeli kopyto jest oznaczone numerem metrycznym 27 i ma tęgość G to stanowi wielkość 
podstawową dla grupy wielkościowej 
a)

 

chłopięcej. 

b)

 

damskiej. 

c)

 

młodzieŜowo-chłopięcej i męskiej. 

d)

 

męskiej. 

 

12.

 

JeŜeli  grupa  wielkościowa  kopyt  oznaczona  jest  symbolem  liczbowym  7  to  oznacza,  Ŝe 
mamy do czynienia z obuwiem 
a)

 

młodzieŜowo-dziewczęcym. 

b)

 

dziewczęcym. 

c)

 

damskim. 

d)

 

chłopięcym. 

 
13.

 

RóŜnice  w  obwodach  przedstopia  i  podbicia  dla  tego  samego  numeru  w  sąsiednich 
pełnych te gościach wynoszą 
a)

 

3 mm. 

b)

 

5 mm. 

c)

 

6 mm. 

d)

 

2 mm. 

 
14.

 

RóŜnice  w  szerokości  podstawy  kopyta  w  przedstopiu  dla  tego  samego  numeru 
w sąsiednich pełnych tęgościach wynoszą 
a)

 

3 mm. 

b)

 

2 mm. 

c)

 

1 mm. 

d)

 

1,5 mm. 

 

15.

 

Badania prowadzone w dziedzinie rozwiązań konstrukcyjnych przy projektowaniu kopyt, 
opartych na wiedzy medycznej dotyczyły przede wszystkim 
a)

 

właściwego  ukształtowania  podstawy  kopyta  wynikającej  z  budowy  anatomicznej 
stopy. 

b)

 

określenia profilu podłuŜnego kopyta. 

c)

 

zasad wyznaczania wzniesienia czubka i pięty. 

d)

 

zaleŜności między długością stopy i ściółki kopyta. 

 
 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36 

16.

 

Numer  metryczny  kopyt  27  w  przeliczeniu  na  sztychy  jest  odpowiednikiem  numeru 
francuskiego 
a)

 

41,5. 

b)

 

43. 

c)

 

42. 

d)

 

40. 

 
17.

 

Numer  francuski  36  w  przeliczeniu  na  jednostki  angielskie  –  po  zaokrągleniu  –  jest 
odpowiednikiem numeru angielskiego 
a)

 

3 podgrupy małej. 

b)

 

3,5 podgrupy duŜej. 

c)

 

12 podgrupy duŜej. 

d)

 

9 podgrupy małej. 

 
18.

 

Numer  angielski  9  podgrupy  duŜej  w  przeliczeniu  na  jednostki  metryczne  (centymetry 
lub milimetry) jest po zaokrągleniu odpowiednikiem numeru metrycznego 
a)

 

28. 

b)

 

31. 

c)

 

29. 

d)

 

25. 

 
19.

 

Numer  angielski  6  podgrupy  małej  w  przeliczeniu  na  sztychy,  po  zaokrągleniu  jest 
odpowiednikiem numeru francuskiego 
a)

 

41. 

b)

 

37. 

c)

 

25. 

d)

 

23. 

 
20.

 

Elementem  kopyt  zasadniczych  przegubowych  róŜnicujących  ich  przeznaczenie  do 
ć

wiekowania obuwia róŜnymi systemami są 

a)

 

trzpienie. 

b)

 

tulejki. 

c)

 

płytki metalowe do okuwania podstawy kopyta. 

d)

 

sworznie spoidła. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 
Charakteryzowanie kopyt obuwniczych 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

 

 

 

2. 

 

 

 

3. 

 

 

 

4. 

 

 

 

5. 

 

 

 

6. 

 

 

 

7. 

 

 

 

8. 

 

 

 

9. 

 

 

 

10.  

 

11.  

 

12.  

 

13.  

 

14.  

 

15.  

 

16.  

 

17.  

 

18.  

 

19.  

 

20.  

 

Razem: 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

38 

7. LITERATURA 
 

1.

 

Borzeszkowski  A.,  Borzeszkowski  W.,  Persz  T.:  Obuwnictwo  przemysłowe  część  I. 
WSiP, Warszawa 1979 

2.

 

Christ J. W.: Obuwnictwo.WPLiS, Warszawa 1965 

3.

 

Christ J. W.: Technologia obuwia. WSiP, Warszawa 1986 

4.

 

Grabkowski  M.:  Obuwnictwo.  Podręcznik  dla  zasadniczej  szkoły  zawodowej.  WSiP, 
Warszawa 1992 

5.

 

Grabkowski  M.:  Technika  wytwarzania  obuwia  tom  I.  Politechnika  Radomska,  Radom 
2000 

6.

 

Liszka R., Rerutkiewicz J., Uliasz H.: Cholewkarstwo. WSiP, Warszawa 1990 

7.

 

Zasady prawidłowej konstrukcji kopyt i obuwia. Praca zbiorowa. WNT, Warszawa 1976 

 
Czasopisma fachowe 
1.

 

Przegląd Skórzany (wydania archiwalne) 

2.

 

Ś

wiat Butów (wydania archiwalne i bieŜące) 

 
Literatura metodyczna 
1.

 

Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.

 

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000