WYKŁAD XV
NOWOTWORY: postacie,
rozpoznanie, zasady leczenia
chirurgicznego
WYKŁAD XV
NOWOTWORY: postacie,
rozpoznanie, zasady leczenia
chirurgicznego
NOWOTWOREM nazywamy patologiczny rozrost
tkanki, która charakteryzuje się
•
Naciekaniem otoczenia
•
Tworzeniem przerzutów do układu
chłonnego
•
Tworzeniem przerzutów do
narządów odległych
Czynniki rakotwórcze
•
Istnieje bardzo wiele, do końca nie są poznane
Czynniki znane
•
Promienie jonizujące
•
Azbest
•
Chlorek winylu
•
Promieniowanie UV
•
Palenie tytoniu
•
Zakażenie wirusem żółtaczki zakaźnej typu B i
C
•
Środki konserwujące żywność
•
Pleśnie
•
Podział nowotworu ze względu na
Budowę histologiczną
•
Nabłonkowe (raki)
•
Mezenchymalne
(mięsaki)
Cechy biologiczne
•
Łagodne (rosną
powoli, mają torebkę,
nie dają przerzutów,
komórki podobne do
komórek tkanki
zdrowej)
•
Złośliwe (rosną
szybko, nie mają
torebki, naciekają
otoczenie, dają
przerzuty)
Klasyfikacje nowotworów
•
Zaawansowanie kliniczne wg TNM
•
Według zaawansowania
miejscowego (staiging)
•
Według stopnia złośliwości
(graiding)
Zasady leczenia nowotworów
Obecnie stosowane są cztery podstawowe
metody leczenia nowotworów
•
Chirurgiczne
•
Radioterapia
•
Chemiczne
•
Hormonalne
Często jest stosowane leczenie skojarzone,
tzn. chirurgiczne, radioterapia i
chemioterapia
Przykład - rak piersi
Sposób leczenia chirurgicznego jest uzależniony od
lokalizacji i rodzaju nowotworu, dlatego będzie omawiany
osobno przy każdym układzie
•
Radioterapia
•
Zasada tej metody leczniczej polega na
tym, że promieniowanie niszczy komórki
niektórych nowotworów w większym
stopniu niż komórki zdrowe
•
Nowotwory promienioczułe (nasieniak,
rdzeniak, ziarnica złośliwa)
•
Nowotwory promieniooporne ( rak
żołądka, rak śluzowaty przewodu
pokarmowego)
Metody radioterapii
Napromieniowanie:
1.
Z zewnątrz
2.
Od wewnątrz ( brachyterapia,
cewniki izotopowe do guza)
3.
Od zgromadzonego w narządzie
bioizotopu (Jod 131 –tarczyca)
Minusy
•
Możliwe odczyny popromienne:
wczesne, późne
chemioterapia
•
Polega na stosowaniu leków
chemicznych uszkadzających
mnożące się komórki nowotworowe
, środki te niestety niszczą również
komórki zdrowe, a więc dają objawy
uboczne, niekorzystne dla
organizmu
•
Najczęściej metoda uzupełniająca
•
Z wyboru np. ostra białaczka
Leczenie hormonalne
•
Wykorzystuje zjawisko, że dynamika
wzrostu niektórych nowotworów zależy
od stężenia hormonów w organizmie
Nowotwory hormonozależne
•
Rak sutka, gruczołu krokowego, tarczycy
Leczenie to dzielimy na
•
Addytywne- gdy pojedyncze duże dawki
hormonu
•
Ablacyjne- gdy usuwamy działanie
hormonu (leki, operacja)
Leczenie paliatywne
•
Leczenie chorych w znacznie
zaawansowanym stadium choroby
•
Leczenie nie prowadzi do
całkowitego wyleczenia, a tylko do
złagodzenia objawów
Rokowanie- czynniki
•
Wczesne stadium rozpoznania
nowotworu
•
Zawsze dawać nadzieję (czynnik
psychiczny, mobilizacja ustroju,
odporność)
•
Specjalistyczne leczenie
•
Specjalistyczna rehabilitacja
Nowotwory tarczycy
•
Łagodne- gruczolaki
•
Złośliwe- raki (brodawczakowaty, pęcherzykowy,
rdzeniasty, anaplastyczny)
Objawy-
•
guz tarczycy
•
Węzły chłonne regionalne zajęte
•
Chrypka
Diagnostyka
•
Bad. Fizykalne
•
Badanie USG
•
Scyntygrafia
•
BAC- guz tarczycy
leczenie
•
Operacyjne
•
Radioterapia( jod 131,
promieniowanie zewnętrzne)
•
hormonoterapia
Objawy Diagnostyka
•
Często choroba
rozwija się
bezobjawowo
•
Nieustający kaszel
•
Krwioplucie
•
Zapalenie płuc-
trudno leczące się
•
Odległe przerzuty
•
Bad. Fizykalne
•
Rtg płuc
•
TK
•
Bronchoskopia
Leczenie
•Operacyjne
(lobectomia,
pneumonektomia)
•Chemioterapia
•Napromieniowanie
Nowotwory sutka
Łagodne
•
Włókniaki
•
Torbiele
•
brodawczaki
Złośliwe
•
Raki
Objawy
•Guz piersi
•Asymetria piersi
•Wyciek treści krwistej z piersi
•Powiększone węzły chłonne dołu
pachowego
Diagnostyka
•
Bad. Fizykalne
•
USG piersi
•
Mammografia
•
BAC guzka piersi
•
Usunięcie guzka wraz z badaniem
h.p. doraźnym i parafinowym
Leczenie
•
Usunięcie guzka ( łagodnego)
•
Usunięcie guzka wraz z kwadrantem
piersi + węzły dołu pachowego
( złośliwego)
•
Usunięcie całego gruczołu piersiowego
+ węzły chłonne dołu pachowego
•
Usunięcie całego gruczołu piersiowego
wraz z mięśniami piersiowymi+ węzły
chłonne dołu pachowego
Leczenie uzupełniające
•
Radioterapia
•
chemioterapia
•
W przypadkach
rokujących
całkowite
wyleczenie
operacje
rekonstrukcyjne
Nowotwory żołądka
•
Łagodne b. rzadko (polipy,
gruczolaki, mięśniaki)
•
Złośliwe (raki, mięsaki, chłoniaki)
objawy
•
Objawy
dyspeptyczne
•
Utrata masy
ciała
•
Niedokrwistość
Rozpoznanie
•
badanie fizykalne
•
Gastrografia
•
Biopsja i badanie
H.P.
Leczenie
•
1. chirurgiczne
•
Częściowe usunięcie żołądka
(rzadko)
•
Całkowite (częściej)
2. chemioterapia_
Nowotwory jelit
•
Nowotwory jelita cienkiego b.
rzadkie marginalne znaczenie
kliniczne
•
Nowotwory jelita grubego
•
Łagodne włókniak, mięśniak,
tłuszczak
•
Złośliwe raki, mięsaki, chłoniaki
Objawy
•
Zależnie od umiejscowienia
•
Bóle brzucha, wzdęcia
•
Naprzemienne biegunki, zaparcia
•
Krew w stolcu
•
Niedokrwistość
Badanie diagnostyczne
•
Badanie fizykalne
•
Kolonoskopia+ wycinek+ bad.
h.pat.
•
USG –transrektalne
•
TK
•
Wlew kontrastowy
Leczenie operacyjne
•
Wycięcie odcinka jelita grubego wraz z
układem chłonnym regionalnym i
zespolenie koniec do końca
•
Amputacja odbytnicy wraz z układem
chłonnym regionalnym i wytworzenie
kolostomii trwałej tzw. sztucznego
odbytu
•
Leczenie uzupełniające radioterapia
przed i pooperacyjna
•
chemioterapia
Nowotwory skóry
Łagodne- b. często
Podział na dwie grupy
Pochodzenia
nabłonkowego
•
Brodawka zwykła
•
Łojotokowa
•
Kaszak
•
Rogowiak
Pochodzenia
mezenchymalneg
o
•
Włókniak
•
Tłuszczak
•
mięśniak
Objawy widoczne
rozpoznanie i leczenie -
wycięcie chirurgiczne wraz z marginesem
•
koniec