Definicja małej grupy

Wstęp do psychologii 

społecznej II

I rok studiów

wykład 6, 19-20.04.2005

Marek Cielecki

 

 

Definicja:

• Zbiór dwóch lub więcej osób

– między którymi zachodzi interakcja
– mających wspólny cel
– kierujących się wspólnymi normami
– zorganizowanych w struktury grupowe
– pełniących różne role grupowe
– mających poczucie tożsamości

 

 

Grupowość (entitativity)

• jest cechą charakteryzującą w różnym 

stopniu różne rodzaje grup: od grup 
bezpośredniego kontaktu do 
przypadkowych zbiorowości

• charakteryzuje te rodzaje grup w taki 

sam sposób w różnych kulturach 

• zależy w największym stopniu od 

częstości interakcji i wspólnoty celów

 

 

Interakcja

• Może być mierzona, np. wg systemu Balesa

– orientacja
– ocena
– kontrola
– reakcje pozytywne
– reakcje negatywne

• Przebiega w fazach, np.

– I - orientacja, II - ocena, III - kontrola (Bales)
– I - orientacja, II - konfrontacja, III - strukturyzacja, IV 

- produkcja, V - rozpad (integracja różnych podejść)

 

 

Interakcja - c.d.:

• Jest związana z położeniem 

członków grupy w hierarchii

– najczęstsza wysoki - wysoki
– rzadsza wysoki-niski i niski-wysoki
– najrzadsza niski-niski

• Ma m.in. na celu podporządkowanie 

„dewiantów” opinii większości

 

 

Cel

• „Wspólny” nie oznacza tożsamości 

ani podobieństwa celów, lecz ich 
pozytywną współzależność

• Z punktu widzenia analizy 

psychologicznej ważne 
spostrzeganie celu jako wspólnego, 
a nie jego obiektywna struktura

 

 

Normy

• Mogą mieć funkcję

– egzystencjalną
– instrumentalną

• Mogą mieć źródło

– wewnętrzne
– zewnętrzne

• Mogą być

– formalne
– nieformalne

 

 

Normy - c.d.:

• Przekazywane są międzypokoleniowo

Czas

 

 

Normy - c.d.:

– Taka dynamika zmian charakterystyczna 

jest dla oceny wielkości efektu 
autokinetycznego, preferencji dla pełnej vs 
szczupłej sylwetki kobiecej, zmian 
ideologicznych na wymiarze liberalizm - 
konserwatyzm, komputerowych symulacji 
zmian postaw

– Dynamika tego procesu zwiększa się w 

wyniku dramatycznych wydarzeń 
społecznych

– Struktura wartości charakterystyczna dla 

danego punktu w czasie uwidacznia się 
szczególnie u młodzieży

 

 

Normy - c.d.:

• Badania Paicheler polegające na 

wprowadzeniu ortodoksyjnej 
(profeministycznej) i heterodoksyjnej 
(antyfeministycznej) współpracowniczki 
ekspery-mentatora do grupy dyskutującej 
równouprawnienie kobiet wykazały, że

– Postawa grupowa zmienia się spontanicznie w 

kierunku profeministycznej

– Wprowadzenie współpracownika 

ortodoksyjnego przyspiesza (zwiększa) zmianę

– Wprowadzenie współpracownika 

heterodoksyjnego opóźnia (zmniejsza) zmianę i 
powoduje bipolaryzację

 

 

Struktury grupowe:

• Struktura to zbiór elementów i 

łączących je relacji

• Relacje mogą być skierowane 

(bliskości) i nieskierowane (dominacji)

• Najczęściej wymienia się następujące 

struktury:

– socjometryczna 
– komunikacyjna
– władzy 
– awansu

 

 

Struktury grupowe - c.d.:

Łańcuch

Koło

 

 

Struktury grupowe - c.d.:

Gwiazda

Sieć

 

 

Struktury grupowe - c.d.:

• Struktury grupowe są 

zhierarchizowane

• Struktury grupowe wykazują 

tendencję do pokrywania się.

 

 

• Rola grupowa

 to wyróżniona, 

specyficzna treściowo pozycja, np. rola 
kierownika, eksperta, kozła ofiarnego i 
in.

• Tożsamość grupowa

 to poczucie 

odrębności członków grupy od innch 
ludzi, a zarazem poczucie wzajemnej 
przynależności, podobieństwa, 
wspólnego losu.