PODSTAWY 

POMOCY PSYCHOLOGICZNEJ 3 (2009/2010)

 

Lucyna Golińska

Instytut Psychologii 

Uniwersytet Łódzki

1

Wykład 3   Relacja terapeutyczna

 

cz. 1

• 1. Cele i ważność pierwszej sesji
• Zadania

– Budowanie relacji- werbalne i pozawerbalne 

dostrajanie do pacjenta

– Ustalanie problemu
– Ustalenia na temat wspólnej pracy i planu 

pracy

– Rola diagnozy

2

Pierwsza sesja

•

Trudno przecenić rolę pierwszej sesji- aż 40% spotkań kończy 

się po pierwszym spotkaniu 

Cele , które ma zrealizować pierwsza sesja

 (D. 

AUVENSHINE, A NOFFSINGER (1984)

•

1. Zaznaczenie momentu nawiązania kontaktu P-P

•

2. powody zgłoszenia się na psychoterapię

•

3. stopień odpowiedniości między tym czego pacjent 

oczekuje a możliwościami P

•

4. zebranie informacji niezbędnych dla postawienia diagnozy  

podjęcie

decyzji czy podjąć psychoterapię i forma
•

5. Wzajemna ocena możliwości współpracy

•

6. Ustalenie zasad kontraktu

3

Zadania pierwszej sesji

 

Zadania:
A. Stworzyć właściwą atmosferę 

Doświadczane przez pacjenta emocje

motywacja zewnętrzna (przymus) lub wewnętrzna i ich 
odmienne konsekwencje 

B. Sprawdzić oczekiwania pacjenta
C. Określić problem (problemy)
D. Ustalić z klientem „rozpoznanie” i porozmawiać o 

możliwych rozwiązaniach. Uzgodnić czas trwania 
spotkań

4

A. Stworzyć właściwą atmosferę 

Werbalne i pozawerbalne dostrojenie do klienta

Czynniki budujące poczucie bezpieczeństwa. 

Wg Rogera 

niezbędna jest

– Autentyczność, akceptacja, empatia (dostrojenie)

– Bezwarunkowa akceptacja

– Empatyczne rozumienie. 

– Empatia
Stan empatii to postrzeganie wewnętrznego systemu odniesień drugiego 

człowieka wiernie wraz z czynnikami emocjonalnymi przynależnymi 

znaczeniami jakbyśmy byli ta osobą,  współczujące zrozumienie 

– Spójność (ton, treść i mowa ciała) terapeuta jest otwarty na uczucia i 

postawy, których doświadcza = przejrzystość 

Rola nadziei-  (

Obietnice nadmiarowe)

Zachowanie 

„terapeutycznej neutralności

 (Masterson) 

Terapeuta ułatwia proces terapeutyczny ale prace wykonuje pacjent   

Werbalne i pozawerbalne dostrojenie do klienta

Rozpoznanie i używanie języka  reprezentacji pacjenta

•

Ton, tempo i ekspresja wypowiedzi

•

Mowa ciała- asocjacja i dysocjacja

5

Nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktu

• Aktywne słuchanie 

• Zagrożenie dla dobrego słuchania ( porównania, 

myślenie na temat interwencji, identyfikowanie się, 
pomniejszanie problemu pacjenta

– wchodzenie w świat subiektywnych znaczeń 

pacjenta

-

Trafne parafrazowanie a zwłaszcza odzwierciedlanie 

uczuć buduje relacje i daje POCZUCIE ZROZUMIENIA = 
AKCEPTACJA

 

6

Realizacja zadań pierwszego spotkania

 

Ad B

 

Sprawdzić oczekiwania pacjenta

–

Na ile dotyczą one osobiście klienta

–

Urealnienie zakresu możliwości- przełożenie oczekiwań ze zmian w 

otoczeniu na zmiany w kliencie

Ad C

 Skoncentrowanie się na aktualnych problemach-

 co 

sprawiło, że zgłosił się na terapię właśnie teraz

Rozpoznanie towarzyszących uczuć -  daje to poczucie zrozumienia i akceptacji 

= buduje relację

Ad D  

Ustalić z klientem „rozpoznanie” i porozmawiać o 

możliwych rozwiązaniach

•

Formułowanie celów terapii . Cele powinny być 

–

Wskazywać co chce klient osiągnąć i po czym pozna, że to osiągnął

–

Uzgodnione przez obie strony

–

Realistyczne

–

Osiągalne 

7

Diagnoza 

Diagnoza psychiatryczna
• koncentracja na symptomach, pomijanie przyczyn

• Konsekwencje diagnozy
Psychologiczna diagnoza- odwołanie się do psychicznych 

mechanizmów

• Zróżnicowanie ze wzg. na stanowisko

• W podejściu psychologii pozytywnej akcent na wzmacnianie i 

rozwijanie tych aspektów, osobowości, które umożliwiają skuteczne 

radzenie sobie ze stresem.  

• Podstawa diagnozy tzw kompletny model zdrowia psychicznego 

(Keyes, Lopez, 2002) 

dwa ortogonalne wymiary dobrostanu i psychopatologii 4 obszary :

• Pełne zdrowie = w D, nP, 

• niepełne zdrowie =n D , n P; 

• niepełne zaburzenie psychiczna =w D, w P 

• pełne zaburzenie psychiczne = n D, w P

8

Skala do badania otwarcia w relacjach (Chris 

Kleinke)

• 1. Ludzie często mówią mi o sobie

• 2. Mówią mi, że potrafię słuchać innych

• 3. Akceptuje innych ludzi

• 4. Ludzie powierzają mi swoje tajemnice

• 5. Umiem sprawić, ze ludzie otwierają się przede mną

• 6. Ludzie czują się w moim towarzystwie swobodnie

• 7. Lubię słuchać ludzi

• 8. Współczuje ludziom, którzy przeżywają problemy

• 9. Zachęcam ludzi, żeby mówili jak się czują 

• 10. Umiem zachęcać ludzi, żeby dużo mówili o sobie

• 0 – zdecydowanie się z tym nie zgadzam,

•  4- zdecydowanie się z tym zgadzam 

9