ZAKAŻENIA W CHIRURGII

DROGI ROZPRZESTRZENIANIA

SIĘ ZAKAŻEŃ

powietrzno-pyłkowa



wirusy grypy, zapaleń dróg oddechowych –

w stomatologii aerozole wodno-powietrzne

kontaktowa



bezpośrednio, pośrednio

parenteralna



naruszenie ciągłości tkanek, transfuzje,

preparaty krwiozastępcze

Uwaga: Każdy materiał biologiczny należy

traktować jako potencjalnie zakaźny jak

również każdego pacjenta gabinetu

stomatologicznego.

NAJCZĘSTSZE ZAKAŻENIA

Wirusowe zapalenie wątroby typu B –

HBV



Częstość zachorowań na wzw u stomatologów wynosi około

14%. Do zakażenia wystarczy 4/100000 ml krwi. Ważne

szczepienia ochronne.

Wirusowe zapalenie wątroby typu C –

HCV



Najczęściej droga parenteralna, wszystkie wydzieliny i

wydaliny, brak profilaktyki swoistej, marskość i rak wątroby

Wirusowe zapalenie wątroby typu D –

HDV



Najczęstsze wśród narkomanów. Ważne szczepienia ochronne.

Wirusowe zapalenie wątroby typu A –

HAV



Droga pokarmowa

Zakażenia

HIV

–

human immunodeficiency wirus



Zakażenia możliwe przez: kontakty seksualne, zakażenia płodu,

przetaczanie krwi i jej pochodnych, używanie zakażonego

sprzętu np. igieł, strzykawek itp.

ZAPOBIEGANIE

ZAKAŻENIOM

HIV

Brak szczepionki.

Najważniejsza profilaktyka.

Gdy dojdzie do narażenia na zakażenie należy:



natychmiast po ekspozycji skórę przemyć ciepłą wodą

z mydłem, woda utleniona 3%, nie tamować krwawienia



błonę śluzową jamy ustnej przepłukać obficie wodą – nie

stosować środków odkażających



spojówki przemyć wodą

W placówce specjalistycznej wdrożenie leków

antywirusowych powinno nastapić w 1–2 godzin,

najpóźniej 24–36 godz. od ekspozycji. (Retrovir,

AZT i Lamiwudyna 3 TC lub preparat Combivir).

Kontrola serologiczna na początku leczenia,

po 6 tygodniach, a następnie w 3, 6 i 12 miesiącu

DZIAŁANIA

PROFILAKTYCZNE

Stosowanie rękawiczek, osłona

twarzy, maseczki – okulary ochronne

Gdy występują zmiany na skórze –

rękawiczki podwójne

Uwaga: wirus HIV ginie szybko, ale

może utrzymać się dłużej w

zaschniętych kroplach np. krwi

Czystość !!!

NIESWOISTE METODY

ZAPOBIEGANIA ZAKAŻENIOM

Mycie i odkażanie rąk

Odzież ochronna

Sprzęt jednorazowy

Dekontaminacja narzędzi i

sprzętu wielorazowego

Sprzątanie – czystość

Usuwanie i utylizacja odpadów

MYCIE RĄK

Sposób najefektywniejszy

Mycie zwykłe



woda z mydłem, czas min. 10 sekund

Mycie higieniczne



mydło + środek dezynfekcyjny

Stosować przed i po wykonaniu zabiegów

inwazyjnych, dotykaniu ran, użyciu fartucha i

rękawiczek, kontakcie

z materiałem pochodzącym od pacjenta

Chirurgiczne



2–5 minut woda z mydłem + środki dezynfekcyjne

(np. alkohol etylowy, Sterisol)

ODZIEŻ OCHRONNA

Rękawiczki ochronne, jednorazowe,

lateksowe

Fartuchy ochronne, przy dużym ryzyku

jednorazowe. Przy zabrudzeniu ubrania

krwią pacjenta – ubranie zmienić

Środki ochrony twarzy: maski i okulary

ochronne. Maski zmieniać, okulary myć

i dezynfekować po pracy, również w

czasie pracy

DEKONTAMINACJA

NARZĘDZI

(USUNIĘCIE LUB ZABICIE

DROBNOUSTROJÓW)

MYCIE NARZĘDZI I

SPRZĘTU

Myjnie automatyczne

Gdy mycie ręczne, wcześniej

dezynfekcja (zamoczenie w

aldehydzie glutarowym). Po wyjęciu

sprzętu – mycie ręczne szczotką,

płukanie wodą, wysuszenie

i zapakowanie do sterylizacji

DEZYNFEKCJA

Niszczy drobnoustroje, ale nie spory

bakteryjne

Metoda termiczna 70–100



np. gotowanie przez 35 minut

Metoda chemiczna – sprzęt termolabilny



stosować środki zaopiniowane przez Państwowy

Zakład Higieny, odpowiednie stężenie i czas.

Roztwory przygotowywać codziennie.

Najczęściej stosowane są preparaty zawierające

aldehyd glutarowy – popularne Cidex i Aldesan

(2% roztwór – 10 godzin spłukiwanie wodą

destylowaną)

DEZYNFEKCJA POWIERZCHNI

I PRZEDMIOTÓW

Przykrywanie serwetami, pokrowcami

Dezynfekcja powierzchni metodą

ścierania,

a nie rozpylania

Miejsca o podwyższonym ryzyku:

dezynfekcja środkami np. Aerodesin

2000

Zbiorniki płynów, przewody wodne

i powietrzne: nie zostawiać pełnych na

noc, suszyć sprężonym powietrzem,

okresowo dezynfekować np.

Sanepidexem

Spluwaczki po każdym pacjencie

dezynfekować środkami aldehydowymi

STERYLIZACJA

W STOMATOLOGII

Jest to proces całkowitego zniszczenia wszystkich

drobnoustrojów włącznie ze sporami bakterii. Stosuje się:

parę wodną, gorące powietrze, gaz, środki chemiczne.

Metody termiczne



sterylizacja parowa



autoklawy 121 stopni, 1 atmosfera min. 15 minut



sterylizacja suchym powietrzem



praktycznie metoda wycofywana



sterylizacja w oleju silnikowym



temp. 180

C 30 minut

Metody chemiczne



środki sporobójcze bakterii (Aldesan, Cidex)

Metody gazowe



100% tlenek etylenu (sprzęt termolabilny)

PRZECHOWYWANIE

NARZĘDZI I SPRZĘTU

Czas przechowywania zależy od rodzaju

i sposobu opakowania oraz warunków

magazynowania

Narzędzia w puszkach wyłożone papierem

i zabezpieczone workiem foliowym: 1-2

tygodnie

Drobne instrumenty na płytkach Petriego

– sterylizowane codziennie

Użycie specjalnych tuneli papierowo-

foliowych nawet do 2 lat

KONTROLA ZAKAŻEŃ

Kontrolowanie skuteczności sterylizacji:

wskaźniki fizyczne



termometry, ciśnieniomierze, karty kontrolne

wskaźniki biologiczne



fiołkowe wskaźniki biologiczne – wynik po 24–

48 godzinach

wskaźniki chemiczne



substancje zmieniające barwę

Zewnętrzne – umieszczane na zewnątrz pakietu

Wewnętrzne w pakietach – zmiana barwy

świadczy

o prawidłowości przebiegu sterylizacji

Document Outline