SUROWCE ROŚLINNE

SUROWCE ROŚLINNE



Metody badań surowców

Metody badań surowców

pochodzenia roślinnego :

pochodzenia roślinnego :



1- Badania makroskopowe

1- Badania makroskopowe



2- Badania mikroskopowe

2- Badania mikroskopowe



3- Badania chromatograficzne

3- Badania chromatograficzne



4- Badania chemiczne

4- Badania chemiczne



5- Badania biochemiczne

5- Badania biochemiczne

1). Badania

1). Badania

makroskopowe :

makroskopowe :



-obejmują one badanie zgodności wyglądu

-obejmują one badanie zgodności wyglądu

zewnętrznego z opisem podanym w

zewnętrznego z opisem podanym w

monografii,

monografii,



-określenie zapachu,

-określenie zapachu,



-wykrycie i oznaczenie ilościowe domieszek,

-wykrycie i oznaczenie ilościowe domieszek,



-zanieczyszczeń organicznych i mineralnych.

-zanieczyszczeń organicznych i mineralnych.



Obecność w surowcu składników

Obecność w surowcu składników

zwierzęcych bądź ich pozostałości a także

zwierzęcych bądź ich pozostałości a także

pleśni jest niedopuszczalna.

pleśni jest niedopuszczalna.

Domieszki-

Domieszki-



to rozkrusz surowca, czyli fragmenty

to rozkrusz surowca, czyli fragmenty

za mocno rozdrobnione, surowiec lub

za mocno rozdrobnione, surowiec lub

jego części o wymiarach i zabarwieniu

jego części o wymiarach i zabarwieniu

niezgodnych z podanymi w monografii

niezgodnych z podanymi w monografii

szczegółowej, uszkodzone,

szczegółowej, uszkodzone,

niewykształcone lub posiadające

niewykształcone lub posiadające

cechy niedopuszczalne, obecne w

cechy niedopuszczalne, obecne w

surowcu inne części tej samej rośliny.

surowcu inne części tej samej rośliny.

Zanieczyszczenia

Zanieczyszczenia

organiczne-

organiczne-



to wszelkie fragmenty

to wszelkie fragmenty

pochodzenia roślinnego,

pochodzenia roślinnego,

niestanowiące część rośliny, z

niestanowiące część rośliny, z

których uzyskuje się surowiec

których uzyskuje się surowiec

(obce fragmenty) oraz

(obce fragmenty) oraz

wszystkie inne pochodzenia

wszystkie inne pochodzenia

organicznego.

organicznego.

Zanieczyszczenia

Zanieczyszczenia

mineralne-

mineralne-

to

to

piasek,

piasek,

kamyki,

kamyki,

Grudki

Grudki

gleby.

gleby.



Sprawdzanie zapachu

Sprawdzanie zapachu

-

-



natychmiast po otwarciu

natychmiast po otwarciu

opakowania rozetrzeć

opakowania rozetrzeć

szczyptę surowca i określić

szczyptę surowca i określić

jego zapach.

jego zapach.

Porównanie wyglądu-

Porównanie wyglądu-



na białym papierze, sprawdzić wygląd

na białym papierze, sprawdzić wygląd

powierzchni i przełam surowca (kory i

powierzchni i przełam surowca (kory i

narządy podziemne), rodzaj

narządy podziemne), rodzaj

unerwienia i owłosienie (liście).

unerwienia i owłosienie (liście).

Zabarwienie i obecność

Zabarwienie i obecność

elementów

elementów

charakterystycznych-

charakterystycznych-

dla surowców grubo rozdrobnionych

dla surowców grubo rozdrobnionych

(barwne fragmenty kwiatów czy

(barwne fragmenty kwiatów czy

owoców).

owoców).



2

2

).

).

B

B

adanie

adanie

M

M

ikroskopowe

ikroskopowe



Przedmiotem badania jest skrawek z

Przedmiotem badania jest skrawek z

odpowiednio przygotowanego surowca

odpowiednio przygotowanego surowca

lub surowiec sproszkowany. Do badania

lub surowiec sproszkowany. Do badania

trzeba surowiec namoczyć w wodzie lub

trzeba surowiec namoczyć w wodzie lub

w rozcieńczonym etanolu.

w rozcieńczonym etanolu.



Surowce bardzo twarde (nasiona) trzeba

Surowce bardzo twarde (nasiona) trzeba

namoczyć w mieszaninie równych

namoczyć w mieszaninie równych

części wody, glicerolu i etanolu.

części wody, glicerolu i etanolu.



Reakcje mikrochemiczne

Reakcje mikrochemiczne

przeprowadza się na szkiełku

przeprowadza się na szkiełku

podstawowym, umieszcza

podstawowym, umieszcza

skrawek surowca lub niewielką

skrawek surowca lub niewielką

ilość proszku w kilku kroplach

ilość proszku w kilku kroplach

odczynnika. Np. obecność

odczynnika. Np. obecność

skrobi w surowcu-w kilku

skrobi w surowcu-w kilku

kroplach r-t Lugola.

kroplach r-t Lugola.



3).

3).

badania

badania

chromatograficzne-

chromatograficzne-



to technika analityczna lub

to technika analityczna lub

preparatywna służąca do

preparatywna służąca do

rozdzielania lub badania składu

rozdzielania lub badania składu

mieszanin związków

mieszanin związków

chemicznych.

chemicznych.

Rodzaje:

Rodzaje:



*

*

chromatografia bibułowa

chromatografia bibułowa

- w której fazę rozdzielczą

- w której fazę rozdzielczą

stanowi pasek lub arkusz bibuły filtracyjnej lub

stanowi pasek lub arkusz bibuły filtracyjnej lub

specjalnego typu bibuły chromatograficznej;

specjalnego typu bibuły chromatograficznej;



*

*

chromatografia cienkowarstwowa

chromatografia cienkowarstwowa

w której fazę

w której fazę

rozdzielczą stanowi cienka warstwa fazy stałej naniesiona

rozdzielczą stanowi cienka warstwa fazy stałej naniesiona

na sztywną płytkę. Na tak spreparowaną płytkę nanosi

na sztywną płytkę. Na tak spreparowaną płytkę nanosi

się próbkę roztworu, po czym na skutek działania sił

się próbkę roztworu, po czym na skutek działania sił

kapilarnych, grawitacji lub pola elektrycznego następuje

kapilarnych, grawitacji lub pola elektrycznego następuje

przepływ i rozdział mieszaniny;

przepływ i rozdział mieszaniny;



chromatografia kolumnowa

chromatografia kolumnowa

- w której faza rozdzielcza

- w której faza rozdzielcza

jest umieszczona w specjalnej kolumnie, przez którą

jest umieszczona w specjalnej kolumnie, przez którą

przepuszcza się następnie roztwór badanej mieszaniny.

przepuszcza się następnie roztwór badanej mieszaniny.



chromatografia gazowa

chromatografia gazowa

- w której eluentem

- w której eluentem

jest gaz (zwykle hel, argon lub wodór, czasem

jest gaz (zwykle hel, argon lub wodór, czasem

azot).

azot).



*

*

termiczna

termiczna

-

-

umozliwia analizę sproszkowanego

umozliwia analizę sproszkowanego

surowca w podwyższonej temperaturze

surowca w podwyższonej temperaturze



4).

4).

badanie chemiczne-

badanie chemiczne-



pozwalaja stwierdzić jaka jest zawartość określonych

pozwalaja stwierdzić jaka jest zawartość określonych

grup składników lub pojedynczych skladnikow oraz

grup składników lub pojedynczych skladnikow oraz

pozwala dokonać oznaczenia ilosciowego

pozwala dokonać oznaczenia ilosciowego

najwazniejszych skladników surowca .

najwazniejszych skladników surowca .

B

B

adania

adania

chemiczne pozwalają również na identyfikację surowca

chemiczne pozwalają również na identyfikację surowca

roslinnego lub zwierzęcego, charakterystykę

roslinnego lub zwierzęcego, charakterystykę

fizykochemiczna lub ustalenie budowy chemicznej

fizykochemiczna lub ustalenie budowy chemicznej

5).

5).

badania biologiczne-

badania biologiczne-



badania te przewidziane

badania te przewidziane

sa tylko dla niektorych

sa tylko dla niektorych

przypadkow-

przypadkow-



antybiotyki, hormony,

antybiotyki, hormony,

Lek naturalny-

Lek naturalny-



to wszystkie zwiazki wystepujace w

to wszystkie zwiazki wystepujace w

ro

ro

ś

ś

linach i u zwierz

linach i u zwierz

ą

ą

t ktore znalazły

t ktore znalazły

zastosowanie w postaci wysuszonych

zastosowanie w postaci wysuszonych

organow, w postaci wyciagów lub

organow, w postaci wyciagów lub

wyodrebnionych frakcji albo w czystej

wyodrebnionych frakcji albo w czystej

postaci i obecnie sa otrzymywane na skale

postaci i obecnie sa otrzymywane na skale

techniczna w drodze prostych zabiegow

techniczna w drodze prostych zabiegow

lub jednoetapowych przeksztralcenn

lub jednoetapowych przeksztralcenn

czesteczki pierwotnych skladnikow np tran

czesteczki pierwotnych skladnikow np tran

L

L

ek roslinny-

ek roslinny-



jest to lek wywodzace sie

jest to lek wywodzace sie

wylacznie od roslin skladniki

wylacznie od roslin skladniki

czynne to wylacznie rosliny,

czynne to wylacznie rosliny,

czesci roslin lub substancje

czesci roslin lub substancje

roslinne lub ich kombinacje w

roslinne lub ich kombinacje w

postaci przerobionej lub

postaci przerobionej lub

nieprzerobionej

nieprzerobionej

Oznaczanie wskaźnika

Oznaczanie wskaźnika

goryczy -

goryczy -



wskaźnik ten to wartość

wskaźnik ten to wartość

największego rozcieńczenia

największego rozcieńczenia

preparatu, które wykazuje

preparatu, które wykazuje

jeszcze gorzki smak

jeszcze gorzki smak

Oznaczanie zawartości

Oznaczanie zawartości

flawonoidów -

flawonoidów -



spektrofotometrycznie po ekstrakcji

spektrofotometrycznie po ekstrakcji

z surowca lub mieszanki ziołowej.

z surowca lub mieszanki ziołowej.



Ogólną zawartość flawonoidów w %

Ogólną zawartość flawonoidów w %

przelicza się na hiperozyd lub

przelicza się na hiperozyd lub

kwercetynę stosując odpowiednie

kwercetynę stosując odpowiednie

przeliczniki.

przeliczniki.

Oznaczanie zawartości

Oznaczanie zawartości

garbników -

garbników -



spektrofotometrycznie po ich

spektrofotometrycznie po ich

ekstrakcji z sur lub mieszanki

ekstrakcji z sur lub mieszanki

ziołowej.

ziołowej.

Oznaczanie zawartości

Oznaczanie zawartości

olejku -

olejku -



destylacja próbki surowca z wodą.

destylacja próbki surowca z wodą.

Wydzielony olejek zbiera się na

Wydzielony olejek zbiera się na

powierzchni wody w odbieralniku i

powierzchni wody w odbieralniku i

po zakończeniu destylacji odczytuje

po zakończeniu destylacji odczytuje

się objętość olejku i oblicza jego

się objętość olejku i oblicza jego

zawartość w surowcu w %

zawartość w surowcu w %

objętościowo-wagowych (ilość ml

objętościowo-wagowych (ilość ml

olejku/100g surowca).

olejku/100g surowca).