Minerał (fr. minéral, od celt. mina – kopalnia) –
najmniejsza stała jednostka strukturalna o
uporządkowanej budowie wewnętrznej (kryształ)
wchodząca w skład skorupy ziemskiej. Inaczej jest to faza
krystaliczna. Substancje bezpostaciowe obecnie nie są
zaliczane do minerałów, pozostają substancjami
mineralnymi. To samo się dotyczy krystalizujących
substancji organicznych. Minerałami nie są również
związki mineralne powstałe dzięki ingerencji człowieka,
np. węglik krzemu SiC, oraz syntetyczne kamienie
przemysłowe jak korund Al

2

O

3

, cyrkonia ZrO

2

(Y

2

O

3

, CaO)

czy diament syntetyczny. Nazywamy je minerałami
syntetycznymi. Czasem można spotkać w podręcznikach
do mineralogi i petrografii równoważne traktowanie
rodzimych ciał ciekłych czy gazowych powstałych w
procesach geologicznych, np. rtęć rodzima Hg.

•Siarka
•

Sól Kamienna

•

Ruda Żelaza

•

Węgiel Brunatn
y

•

Węgiel Kamienn
y

•

Torf

•

Agat

•

Kalcyt

•

Kwarc

•

Kwarc Mleczny

•

Fluoryt

•

Ropa Naftowa

•

Chalcedon

•Opal
•Mika
•Praz
•Łupek
Miedzionośny

•Magnetyt
•Gips
•Ruda Cynku i
Ołowiu

•Magnezyt

Skały metamorficzne (skały przeobrażone) -
jeden z trzech głównych typów skał budujących
skorupę ziemską, powstałe ze skał magmowych
bądź osadowych (jak również niekiedy innych
metamorficznych) na skutek przeobrażenia
(metamorfizmu) pod wpływem wysokich
temperatur (np. w pobliżu ognisk magmy) lub
wysokiego ciśnienia (np. w strefach subdukcji),
oraz związanych z nimi procesów chemicznych.
Metamorfizm powoduje zmiany składu
mineralnego i chemicznego skał oraz jej struktury i
tekstury.
Skałę (najczęściej magmową lub osadową) z której
powstaje skała metamorficzna, nazywamy
protolitem. Z danego protolitu mogą w różnych
warunkach metamorficznych (tzw. facjach)
powstać różne skały metamorficzne.

Podział ze względu na strukturę
wewnętrzną:

wykazujące foliację: fyllit, łupek krystaliczny,
gnejs, amfibolit, migmatyt;

•pozbawione foliacji (struktura granularna) :
marmur, kwarcyt, zieleniec, hornfels, antracyt.

Podział ze względu na stopień
przeobrażenia:

•epizona - strefa najpłytsza 6 - 10 km, od
100°C do 300°C

•mezozona - strefa pośrednia 10 - 18 km, od
300°C do 500°C

•katazona - strefa najgłębsza 18 - 30 km, od
500°C do 900°C

Marmur
dolomitowy z
lizardytem -
przykład
metamorfizm
u regionalno-
kontaktoweg
o (mezo,
katazona)

Marmur
kalcytowy -
przykład
metamorfiz
mu
regionalno-
kontaktoweg
o (mezo,
katazona)

Czaroityt -
przykład
metamorfizmu
metasomatyczne
go

Gnejs
oczkowy -
przykład
metamorfizm
u regionalno-
dyslokacyjne
go
(mezozona)