background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 

 

          

 

 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
             NARODOWEJ 

 
 
 
 

 

 
 
 

Małgorzata Siemieniec 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Suszenie wyrobów ceramicznych  
813[01].Z2.06 

 
 
 
 
 
 
Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

Recenzenci: 
mgr inż. Jolanta Skoczylas 
mgr inż. Teresa Traczyk 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Małgorzata Siemieniec 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Gabriela Poloczek 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  813[01].Z2.06 
„Suszenie  wyrobów  ceramicznych”,  zawartego  w  modułowym  programie  nauczania  dla 
zawodu operator urządzeń przemysłu ceramicznego. 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

SPIS TREŚCI 
 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia  

12 

5.1. Zasady suszenia wyrobów ceramicznych 

12 

5.1.1. Ćwiczenia 

12 

5.2. Klasyfikacja suszarń ceramicznych 

14 

5.2.1. Ćwiczenia 

14 

5.3. Suszenie wyrobów w suszarniach o różnej konstrukcji 

16 

5.3.1. Ćwiczenia 

16 

5.4. Kontrola suszenia i wady wyrobów wynikające z niewłaściwego 

prowadzenia procesu suszenia 

 

18 

5.4.1. Ćwiczenia  

18 

5.5. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej 

przy suszeniu wyrobów ceramicznych 

 

20 

5.5.1. Ćwiczenia 

20 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

22 

7.  Literatura 

36 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

1. WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy Państwu poradnik dla nauczyciela,  który  będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  operator  urządzeń  przemysłu 
ceramicznego.  

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, które określają, jakie umiejętności uczeń powinien posiadać  przed 
przystąpieniem do realizacji tej jednostki modułowej, 

 

cele kształcenia, które określą wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć, 

 

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności 
praktycznych, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, 

 

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas zajęć. 
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze 

szczególnym uwzględnieniem: 

 

 pokazu z objaśnieniem, 

 

 tekstu przewodniego, 

 

 metody projektów, 

 

 ćwiczeń praktycznych. 
Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

W  celu  przeprowadzenia  ewaluacji  osiągnięć  ucznia,  nauczyciel  może  posłużyć  się 

zamieszczonym  w  rozdziale  6  zestawem  zadań  testowych,  zawierającym  różnego  rodzaju 
zadania. 

W tym rozdziale podano również: 

 

plan testu w formie tabelarycznej, 

 

punktacje zadań, 

 

propozycje norm wymagań, 

 

instrukcję dla nauczyciela, 

 

instrukcję dla ucznia, 

 

kartę odpowiedzi, 

 

zestaw zadań testowych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 
 

Schemat układu jednostek modułowych  

 
 
 
 

 

813[01].Z2.01 

Stosowanie podstawowych pojęć 

z zakresu chemii ceramicznej 

813[01].Z2.03 

Formowanie wyrobów  

z mas plastycznych 

813[01].Z2.02 

Przygotowywanie surowców 

 i mas ceramicznych 

813[01].Z2.04 

Formowanie wyrobów  

z mas sypkich 

813[01].Z2.08 

Zdobienie i szkliwienie wyrobów 

ceramicznych 

813[01].Z2.06 

Suszenie wyrobów ceramicznych 

813[01].Z2.07 

Wypalanie wyrobów ceramicznych 

813[01].Z2.05 

Formowanie wyrobów z mas 

lejnych 

 

813[01].Z2 

Technologia produkcji wyrobów 

ceramicznych 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 
 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

stosować jednostki układu SI, 

 

charakteryzować przemiany fazowe, 

 

korzystać z podstawowych praw fizyki, takich jak prawo Daltona i Joule'a, 

 

rozróżniać laminarny i burzliwy przepływ płynów, 

 

charakteryzować wentylatory osiowe i promieniowe, 

 

określać parametry wentylatorów, 

 

określać wilgotność względną i bezwzględną materiałów, 

 

określać rodzaje wody w surowcach i masach ceramicznych. 

 

określać podstawowe właściwości gazów, 

 

charakteryzować zjawisko rozszerzalności ciał stałych i cieczy, 

 

określać przyczyny i sposoby przepływu ciepła, 

 

określać kolejność operacji jednostkowych przemysłu ceramicznego, 

 

czytać rysunek techniczny, 

 

czytać schematy technologiczne, 

 

korzystać z różnych źródeł informacji. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

− 

scharakteryzować proces suszenia półfabrykatów, 

− 

scharakteryzować etapy suszenia, 

− 

wyjaśnić zjawiska fizyczne zachodzące w procesie suszenia, 

− 

sklasyfikować suszarnie, 

− 

scharakteryzować budowę i zasadę działania suszarni, 

− 

scharakteryzować urządzenia suszarni, 

− 

wysuszyć półfabrykaty zgodnie z instrukcją produkcyjną, 

− 

odczytać parametry suszenia, 

− 

przeprowadzić regulację parametrów suszenia zgodnie z instrukcją produkcyjną, 

− 

wykonać podstawowe badania kontrolne procesu suszenia, 

− 

określić błędy suszenia,  

− 

rozpoznać wady półfabrykatów wynikające z nieprawidłowości procesu suszenia, 

− 

zastosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpożarowej  oraz 
ochrony środowiska w trakcie przeprowadzania procesu suszenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 
 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca  

………………………………………………. 

Modułowy program nauczania:  Operator urządzeń przemysłu ceramicznego 813[01] 
Moduł: 

Technologia produkcji wyrobów ceramicznych 813[01].Z2 

Jednostka modułowa:  

Suszenie wyrobów ceramicznych 813[01].Z2.06 

Temat:   Rozpoznawanie wad wyrobów suszonych. 

Cel ogólny:   Zapoznanie 

uczniów 

typowymi 

wadami 

wyrobów 

wynikającymi 

z nieprawidłowości procesu suszenia. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

zorganizować stanowisko do pracy, 

 

rozpoznać typowe wady wyrobów suszonych, 

 

określić błędy procesu suszenia prowadzące do powstawania wad wyrobów, 

 

posortować wyroby po suszeniu, 

 

zaprezentować zrealizowane zadanie, 

 

sformułować wnioski. 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

 

organizowania i planowania pracy, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu. 

 

Metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenie praktyczne, 

 

pokaz z objaśnieniem. 

 
Środki dydaktyczne: 

 

wyroby ceramiczne suszone z wadami i bez wad, 

 

zdjęcia wyrobów z wadami wynikającymi z błędów suszenia, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 
 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca w grupach 2–3 osobowych. 
  

Czas: 2 godziny dydaktyczne. 

 

Przebieg zajęć: 
 
Zadanie dla ucznia 

Oceń  na  podstawie  oględzin  wzrokowych  wady  wyrobów  suszonych  oraz  podaj 

przyczyny ich powstania. Wyniki oględzin przedstaw w tabeli. 

Przed przystąpieniem uczniów  do realizacji  zadania nauczyciel powinien omówić jego 

zakres  i  sposób  wykonania.  W  trakcie  instruktażu, prowadzi pokaz typowych wad wyrobów 
wykorzystując przygotowane zestawy zdjęć. Wyjaśnia również przyczyny powstawania wad. 

Jeśli nie ma stałego podziału na grupy ćwiczeniowe, nauczyciel ustala z uczniami skład 

dwuosobowych  zespołów.  Zespoły  zajmują  wyznaczone  stanowiska  z  przygotowanymi 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

wyrobami  (co  najmniej  sześcioma).  Następnie  nauczyciel  rozdaje  każdemu  uczniowi  arkusz 
z instrukcją  do  ćwiczenia  oraz  miejscem  na  sporządzenie  tabeli.  Członkowie  zespołów 
oględziny  wykonują wspólne, ale informacje w tabeli zapisują indywidualnie. 

 
Instrukcja do wykonania zadania: 

1.  Zorganizuj miejsce pracy tak, abyś mógł wygodnie wykonywać wszystkie czynności. 
2.  Opracuj  tabelę do zapisu wyników oględzin wyrobów. 
3.  Ustal w jakiej kolejności dokonasz oceny wyrobów. 
4.  Obejrzyj dokładnie każdy wyrób i określ jego wady. 
5.  Zastanów się nad przyczyną powstania poszczególnych wad. 
6.  Zapisz wyniki oględzin w tabeli. 
7.  Oddziel wyroby bez wad od wyrobów wadliwych. 
8.  Zaprezentuj  wykonane zadanie. 
9.  Wklej tabelę z wynikami do zeszytu sprawozdań. 
10.  Uporządkuj stanowisko pracy. 
 
Praca domowa 

Realizacja zadania nie wymaga dodatkowej pracy ucznia w domu. 

 
Sposób uzyskiwania informacji zwrotnej po zakończonych zajęciach: 
– 

krótka rozmowa z uczniami na temat wykonanego ćwiczenia, ze zwróceniem szczególnej 
uwagi na wnioski i ewentualne pytania uczniów. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

Scenariusz zajęć 2 
 

Osoba prowadząca:  

…………………………………….………….......... 

Modułowy program nauczania:   Operator urządzeń przemysłu ceramicznego 813[01] 
Moduł: 

Technologia produkcji wyrobów ceramicznych 813[01].Z2 

Jednostka modułowa:  

Suszenie wyrobów ceramicznych 813[01].Z2.06 

Temat:   Transport wyrobów systemem Kellera. 

Cel ogólny:   Zapoznanie uczniów z urządzeniami współpracującymi z suszarniami ceramicznymi. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć : 

 

określić  zasady  organizacji  transportu  półfabrykatów  od  stanowiska  formowania  do 
suszarni, 

 

określić sposób załadunku poszczególnych komór suszarni wielokomorowych, 

 

określić sposób rozładunku poszczególnych komór suszarni wielokomorowych, 

 

określić  zasady  organizacji  transportu  półfabrykatów  od  suszarni  do  stanowiska 
ustawiania wyrobów w piecu ceramicznym, 

 

określić przeznaczenie przesuwnic i obrotnic. 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

 

organizowania i planowania pracy, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

pokaz z objaśnieniem. 

 
Środki dydaktyczne: 

 

film przedstawiający produkcję cegły, 

 

poradniki i książki. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca w grupach 2–3 osobowych (fazy 1 do 3), 

 

indywidualna (fazy 4 do 6). 

 
Czas: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Przebieg zajęć 
 
Zadanie dla ucznia 

Narysuj  schemat  przedstawiający  zmechanizowany  transport  systemu  Kellera, 

wykorzystywany przy załadunku i rozładunku komór suszarni wielokomorowych. 

 

Faza wstępna: 
1.  Sprawy organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 
3.  Zaznajomienie uczniów z pracą metodą przewodniego tekstu. 
4.  Podział uczniów na zespoły. 
5.  Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 
6.  Projekcja i omówienie filmu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

10 

Faza właściwa: praca metodą przewodniego tekstu – fazy 1–5 

 

Faza 

Przykłady pytań 

Oczekiwane odpowiedzi 

Z  jakich  elementów  składa  się  transport 
Kellera? 

Podstawowymi elementami transportu 
surówki systemem Kellera są: 
– 

grzebieniaste wózki półkowe, 

– 

przesuwnice szynowe z obrotnicami, 

– 

ramy załadowcza i przeładowcza. 

Do  czego  służy  transport  systemem 
Kellera? 

Transportu 

surówki 

do 

suszarni 

komorowych 
 

Jaka  rolę  spełniają  ramy:  załadowcza 
i przeładowcza? 

Na  ramie  załadowczej  usytuowanej  obok 
stanowiska 

formowania 

układa 

się 

półfabrykaty na ramkach. 
Na 

ramie 

przeładowczej 

wózkiem 

grzebieniastym 

układa 

się 

ramki 

z wysuszonymi półfabrykatami. 

1. Informacje 

Do  czego  wykorzystuje  się  przesuwnice 
i obrotnice?  

Przesuwnice  służą  do  do  przenoszenia 
wózków  szynowych  z  jednego  toru  na  drugi, 
do niego równoległy. 
Obrotnice  stosuje  się  na  skrzyżowaniu  torów 
pod  katem  prostym,  w  celu  przetoczenia  
wózków z jednego tory na drugi. 

Jakie  przybory  i  materiały  rysunkowe  są 
potrzebne do wykonania rysunku? 

Kartki  z  bloku  technicznego  formatu  A4, 
linijka, ekierka, ołówek.  

Jakie 

urządzenia 

powinny 

być 

uwzględnione na rysunku?  

Suszarnia wielokomorowa, ramy załadowcza i 
przeładowcza, 

wózek 

grzebieniasty, 

przesuwnica i obrotnica, układ torów. 

W  jaki  sposób  oznaczyć  poszczególne  
urządzenia  na schemacie? 

Do  oznaczenia  elementów  można  używać 
figur  geometrycznych  z  wpisaną  nazwą 
urządzenia. 

2. Planowanie 

W  jaki  sposób  rozmieścić  elementy 
schematu i gdzie umieścić legendę? 

Należy wybrać najkorzystniejszy sposób 
narysowania schematu, pozwalający w sposób 
przejrzysty pokazać organizację przewozu 
półfabrykatów ( na przykład widok z góry). 
Jeśli  jest  to  konieczne  w  dogodnym  miejscu 
trzeba 

wykonać 

legendę 

wyjaśniającą 

oznaczenia użyte na schemacie. 

3. Ustalenie 

Uczniowie  pracując  w  grupach,  proponują  kolejność  czynności,  jakie  będą  musieli 
zrealizować wykonując rysunek; 

Uczniowie  konsultują  z nauczycielem  plan  działań  i  prezentują  uzyskane  do  tej  pory 
informacje. 

4. Wykonanie 

Uczniowie  postępują  według  ustalonego  wcześniej  planu,  konsultując  trudniejsze 
czynności  z nauczycielem. 

5. Sprawdzenie 

Sprawdzenie, czy uczniowie prawidłowo wykonali i opisali rysunek. 

6. Analiza 
końcowa 

Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  ustalają,  które  etapy  rozwiązania  zadania  sprawiły  im 
trudności.  Nauczyciel  powinien  podsumować  całe  ćwiczenie,  wskazać,  jakie  ważne 
umiejętności  zostały  przyswojone,  jakie  wystąpiły  nieprawidłowości  i  jak  ich  unikać 
w przyszłości. 

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 
– 

anonimowe ankiety dotyczące oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania. 

 
Praca domowa 

Realizacja zadania nie wymaga dodatkowej pracy uczniów w domu. 

 
Uzupełniające źródła informacji 

Podręczniki wymienione w spisie literatury umieszczonym na końcu poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

11 

ZAŁĄCZNIKI DO SCENARIUSZA: 
Załącznik A – Instrukcja pracy dla uczniów metodą przewodniego tekstu 

 
W jaki sposób będziecie pracować na zajęciach? 
Otrzymaliście  od  nauczyciela  problem  do  rozwiązania  (załącznik  B),  nad  którym 

zastanowicie  się  wspólnie.  Będziecie  pracować  metodą  przewodniego  tekstu  składającą  się 
z sześciu faz. 

W  pierwszej  fazie  pracy  „Informacje  wstępne”,  a  także  w  drugiej  fazie  „Planowanie”, 

pomogą  Wam  pytania  prowadzące  (załącznik  C  i  załącznik  D)  oraz  objaśnienia  do 
zaprezentowanego filmu. Odpowiedzi na te pytania opracujecie pisemnie, jeśli będziecie mieć 
wątpliwości, nauczyciel udzieli Wam pomocy. 

W  fazie  „Ustalenia”  zaproponujecie  kolejność  czynności,  jakie  będziecie  wykonywać 

podczas wykonywania  schematu. Ponadto sprawdźcie,  czy  stanowisko jest przygotowane do 
pracy  i  czy  posiadacie  już  wszystkie  potrzebne  pomoce.  Na  zakończenie  tego  punktu  zajęć 
skonsultujcie  swój  plan  działania  z  nauczycielem  i  zaprezentujcie  uzyskane  do  tej  pory 
informacje. 

W  fazie  „Wykonanie”  przystąpcie  do  wykonywania  ćwiczenia,  według  ustalonego 

wcześniej planu. 

W  fazie  „Sprawdzenie”  sprawdźcie  ostatecznie,  czy  prawidłowo  wykonaliście 

i opisaliście rysunek. 

W  ostatniej  fazie  „Analiza  końcowa”  zastanowicie  się  nad  całym  procesem 

rozwiązywania przez Wasz zespół problemu i wskażecie, które etapy pracy nad rozwiązaniem 
zadania sprawiały Wam trudności i jakie były tego przyczyny. 
 
Załącznik B – Zadanie dla zespołów uczniowskich 
 
Zadanie: 

Narysuj  schemat  przedstawiający  zmechanizowany  transport  systemu  Kellera, 

wykorzystywany przy załadunku i rozładunku komór suszarni wielokomorowych. 

Można  również  zamieścić  krótki  opis  zmechanizowanego  transportu  półfabrykatów 

systemem Kellera. 
 
Załącznik C – Pytania prowadzące do fazy I – Informacje wstępne 
1.  Z jakich elementów składa się transport Kellera? 
2.  Do czego służy transport systemem Kellera? 
3.  Jaka rolę spełniają  ramy: załadowcza i przeładowcza? 
4.  Do czego wykorzystuje się przesuwnice i obrotnice?  
 
Załącznik D – Pytania prowadzące do fazy II – Planowanie 
1.  Jakie przybory i materiały rysunkowe są potrzebne do wykonania rysunku? 
2.  Jakie urządzenia powinny być uwzględnione na rysunku?  
3.  W jaki sposób oznaczyć poszczególne  urządzenia  na schemacie? 
4.  W jaki sposób rozmieścić elementy schematu i gdzie umieścić legendę? 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

12 

5. ĆWICZENIA 

 

5.1.   Zasady suszenia wyrobów ceramicznych 

 

5.1.1.   Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wpisz w puste miejsca parametry powietrza wilgotnego, których jednostki i oznaczenia 

znajdują się w podanej tabeli. 

 

Parametr powietrza wilgotnego 

Oznaczenie na wykresie I-X 

Jednostka 

 

o

 

kg H

2

O/kg suchego powietrza 

 

p

hPa 

 

 

kJ/kg powietrza suchego 

 

Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  indywidualnie.  Czas  wykonania  ćwiczenia  20  minut.  Przed 

przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  i  sposób 
wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)  przeanalizować zawartość tabeli, 
2)  ustalić brakujące dane i wpisać je do tabeli, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusze z wykresu I–X. 

 
Ćwiczenie 2 

Zapisz w tabeli charakterystykę zjawisk zachodzących w trakcie suszenia półfabrykatów 

ceramicznych. 

 

Zjawiska zachodzące w trakcie suszenia 

Charakterystyka 

 

Dyfuzja wewnętrzna 
 

 

 

Dyfuzja zewnętrzna 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

13 

Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  indywidualnie.  Czas  wykonania  ćwiczenia  20  minut.  Przed 

przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  i  sposób 
wykonania.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)  przeczytać uważnie treść ćwiczenia i zawartość tabeli, 
2)  zapisać w tabeli charakterystykę obu zjawisk, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusze ćwiczeniowe. 

 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

14 

5.2.   Klasyfikacja suszarń ceramicznych 

 

5.2.1.   Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Zakwalifikuj  wymienione  suszarnie  ceramiczne  do  właściwej  grupy,  wpisując  „tak”  we 

właściwej kolumnie tabeli. 

 

Sposób suszenia 

Praca 

Nazwa suszarni 

Naturalny 

Półsztuczny 

Sztuczny 

Okresowa 

Ciągła 

Wielkoprzestrzenna   

 

 

 

 

Tunelowa 

 

 

 

 

 

Szopa polowa 

 

 

 

 

 

Komorowa 

 

 

 

 

 

Wokółpiecowa 

 

 

 

 

 

Konwejerowa 

 

 

 

 

 

Nadpiecowa 

 

 

 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  indywidualnie.  Czas  wykonania  ćwiczenia  25  minut.  Przed 

przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  i  sposób 
wykonania.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)  przeczytać uważnie treść ćwiczenia i zawartość tabeli, 
2)  zakwalifikować  każdą  z  wymienionych  suszarni  do  właściwej  grupy  według  sposobu 

suszenia, 

3)  zakwalifikować  każdą  z  wymienionych  suszarni  do  właściwej  grupy  według  ciągłości 

pracy, 

4)  zapisać wyniki klasyfikacji w tabeli, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusze z instrukcją do wykonania ćwiczenia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

15 

Ćwiczenie 2 

Pod  każdym  rysunkiem,  przedstawiającym  schematycznie  suszarnie  komorowe  ze 

strzałkami wskazującymi sposób przepływu czynnika suszącego, wpisz nazwę jego kierunku. 

Rysunek do ćwiczenia 2 

 

Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  indywidualnie.  Czas  wykonania  ćwiczenia  20  minut.  Przed 

przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  i  sposób 
wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)  przeczytać instrukcję do wykonania ćwiczenia, 
2)  przeanalizować rysunki, 
3)  wpisać pod rysunkami nazwy kierunków przepływu czynnika suszącego, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusze z rysunkami i instrukcją do wykonania ćwiczenia. 

 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

16 

5.3.   Suszenie wyrobów w suszarniach o różnej konstrukcji 

 
5.3.1.   Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Narysuj  schemat  przedstawiający  zmechanizowany  transport  systemu  Kellera, 

wykorzystywany przy załadunku i rozładunku komór suszarni wielokomorowych. 

 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  w  zespołach  2  osobowych,  czas  wykonania  90  minut.  Przed 

przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  i  sposób 
wykonania.  Wskazany  jest  również  pokaz  filmu  przedstawiający  produkcję  w  zakładzie 
wykorzystującym transport Kellera. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)  zastanowić się jakie urządzenia powinny być uwzględnione na rysunku,  
2)  wybrać najkorzystniejszy sposób narysowania schematu, 
3)  zaplanować sposób rozmieszczenia poszczególnych elementów schematu, 
4)  zaplanować sposób oznaczania urządzeń na schemacie, 
5)  wykonać legendę wyjaśniającą oznaczenia użyte na schemacie, 
6)  narysować schemat, 
7)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

film dydaktyczny, 

 

arkusze papieru formatu A4, 

 

przybory rysunkowe. 

 
Ćwiczenie 2 

Ustaw  zgodnie  z  instrukcją  produkcyjną  położenie  zastaw  kierujących,  regulujących 

podział strumienia powietrza w suszarni komorowej recyrkulacyjnej. 

Wykonaj  wszystkie  czynności  zgodnie  z  instrukcją  stanowiskową  oraz  przepisami 

bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  w  zespołach  2  osobowych,  czas  wykonania  45  minut.  Przed 

przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  i  sposób 
wykonania i zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)  przeanalizować otrzymaną instrukcję produkcyjną,  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

17 

2)  zlokalizować dźwignie zastaw kierujących, 
3)  sprawdzić aktualne położenie zastaw kierujących, 
4)  porównać aktualne położenie zastaw z wymaganym w instrukcji, 
5)  ustawić położenie zastaw kierujących zgodnie z instrukcją, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

instrukcja stanowiskowa, 

 

instrukcje produkcyjne, 

 

suszarnia komorowa z poziomym przepływem czynnika suszącego. 

 
Ćwiczenie 3 

Wstępnie  podsuszone  półfabrykaty  ceramiczne,  dosusz  w  komorowej  suszarni 

elektrycznej.  Zgodnie  z  instrukcją  technologiczną  półfabrykaty  powinny  być  suszone 
w temperaturze 110°C, przez okres 3godzin. 

Wykonuj  wszystkie  czynności  zgodnie  z  instrukcją  stanowiskową  oraz  przepisami 

bezpieczeństwa i higieny pracy.  

 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  w  zespołach,  ilość  i  liczebność  zespołów  jest  uzależniona  od 

warunków jakimi dysponuje nauczyciel (głównie od ilości suszarni) , czas wykonania zależy 
od  ilości  półfabrykatów  i  wielkości  komory  (około  5  godzin)  .  Przed  przystąpieniem  do 
realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób wykonania i zapoznać 
uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  załadować półfabrykaty do suszarni, 
2)  zamknąć suszarnię i ustawić pokrętłem regulatora żądaną temperaturę (110°C), 
3)  ustawić  pokrętłem  regulatora  czas  suszenia  (jeśli  nie  ma  takiej  możliwości  kontroluj 

czas), 

4)  włączyć suszarnię, 
5)  wyłączyć suszarnie po wyznaczonym czasie suszenia, 
6)  wyładować wysuszane półfabrykaty po czasie potrzebnym na ich wystudzenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

podsuszone półfabrykaty ceramiczne, 

 

instrukcje technologiczne, stanowiskowe, 

 

instrukcja obsługi suszarni, 

 

suszarnia komorowa elektryczna. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

18 

5.4.   Kontrola 

suszenia 

wady 

wyrobów 

wynikające 

z niewłaściwego prowadzenia procesu suszenia 

 

5.4.1.   Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Odczytaj  z  przyrządów  pomiarowych zamontowanych w suszarni    ceramicznej  wartości 

parametrów suszenia. 

Wykonuj  wszystkie  czynności  zgodnie  z  instrukcją  stanowiskową  oraz  przepisami 

bezpieczeństwa i higieny pracy.  

 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  indywidualnie.  Czas  wykonania  ćwiczenia  90  minut.  Przed 

przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  i  sposób 
wykonania uczniów zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)  zlokalizować przyrządy pomiarowe, 
2)  określić parametry mierzone przez poszczególne mierniki, 
3)  odczytać  wartości  parametrów suszenia, 
4)  zapisać w tabeli wartości parametrów oraz datę i godzinę pomiaru, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

dowolna suszarnia ceramiczna wyposażona w aparaturę pomiarową, 

 

arkusze z tabelą do zapisu wyników pomiarów. 
 

Ćwiczenie 2 

Oceń  na  podstawie  oględzin  wzrokowych  wady  wyrobów  suszonych  oraz  podaj 

przyczyny ich powstania. Wyniki oględzin przedstaw w tabeli. 

 

Wada wyrobu 

Błędy procesu suszenia 

będące przyczyną wady 

 
 
 

 
 
 

 

Wskazówki do realizacji 
Uczniowie pracują zespołach  2 osobowych. Czas wykonania  ćwiczenia 90  minut. Przed 

przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  i  sposób 
wykonania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

19 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)  opracować tabelę do zapisu wyników, 
2)  przeprowadzić wzrokową ocenę jakości wyrobów, 
3)  oddzielić wyroby bez wad od wyrobów wadliwych, 
4)  określić wady wyrobów i przyczyny ich powstania, 
5)  zapisać wyniki oględzin w tabeli, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

wyroby ceramiczne suszone z wadami i bez wad, 

 

arkusze formatu A4. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

20 

5.5.   Zasady  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  oraz  ochrony 

przeciwpożarowej przy suszeniu wyrobów ceramicznych 

 

5.5.1.   Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Dokonaj  analizy  procesu  suszenia  wyrobów  ceramicznych  pod  kątem  zagrożeń 

wypadkowych. Wyniki przedstaw w tabeli. 

 

Wykonywana czynność związana 

z suszeniem wyrobów ceramicznych 

Zagrożenie wypadkowe 

 
 
 
 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  w  zespołach  2  osobowych,  czas  wykonania  45  minut.  Przed 

przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  i  sposób 
wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)  określić kolejne czynności zawiązane z obsługą suszarń ceramicznych, 
2)  przeanalizować zagrożenia związane z wykonywaniem poszczególnych czynności, 
3)  wypełnić tabelę, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusze z tabelą. 

 
Ćwiczenie 2 

Wyszukaj  w  Internecie  informacji  dotyczących  skutków  emisji  do  atmosfery  gazów 

spalinowych. 

 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie pracują indywidualnie, czas na wykonanie 60 minut. Przed przystąpieniem do 

realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób wykonania.  

  
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)  wyszukać w Internecie informacje określone w treści ćwiczenia, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

21 

2)  zapisać odszukane dane w formie opisowej lub w tabeli, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

komputer z dostępem do Internetu. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

22 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Suszenie  wyrobów 
ceramicznych” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1–16 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 17–20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

-

  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,  

-

  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

-

  dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

-

  bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 

ponadpodstawowego, 

 
Klucz  odpowiedzi
1. b, 2. a, 3. c, 4. d, 5. a, 6. a, 7. b, 8. a9. d, 10. d11. c, 
12. c13. b, 14. a, 15. d, 16. b, 17. b, 18. a, 19. c, 20. b. 
 
Plan testu  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nr  

zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Scharakteryzować sposób przepływu czynnika 
suszącego 

Określić sposób suszenia zgodne z zasadami 

3  

Określić parametry czynnika suszącego 

4  

Scharakteryzować parametry czynnika 
suszącego 

5  

Odczytać parametry czynnika suszącego 

6  

Wyjaśnić etapy suszenia 

7  

Scharakteryzować zjawiska zachodzące 
w procesie suszenia 

8  

Scharakteryzować technologiczne warunki 
suszenia 

9  

Sklasyfikować suszarnie 

10  

Scharakteryzować rodzaje suszarni 
ceramicznych 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

23 

11  

Scharakteryzować urządzenia do regulowania 
parametrów suszenia 

12  

Scharakteryzować współpracujące 
z suszarniami urządzenia  

13  

Scharakteryzować sposób regulowania 
parametrów suszenia 

14   Określić sposób wykorzystania suszarń 

15   Określić przyrządy pomiarowe 

16  

Rozpoznać wady wynikające z błędów 
suszenia 

17   Zanalizować przydatność suszarń 

PP 

18   Odczytać parametry suszenia 

PP 

19  

Wyjaśnić zjawiska zachodzące w procesie 
suszenia 

PP 

20   Dobrać parametry procesu suszenia 

PP 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

24 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  typy  zadań  testowych,  jakie 

będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych  i karty  odpowiedzi, określ czas przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru  

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  5  minut przed zakończeniem  sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym  się czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskich wyników przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań  o  różnym  stopniu  trudności.  Wszystkie  zadania  są  zadaniami 

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.  
6.  Zaznacz  prawidłową  odpowiedź  znakiem  X  (w  przypadku  pomyłki  należy  błędną 

odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż  jego 

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.  

9.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

25 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 
 

1.  Kierunek przepływu czynnika suszącego przez suszarnię Kellera jest 

a)  zwrotny. 
b)  wstępujący. 
c)  zstępujący. 
d)  poziomy. 
 

2.  Półfabrykaty ceramiczne suszymy do wilgotności 

a)  równowagowej. 
b)  krytycznej. 
c)  zerowej. 
d)  zarobowej. 
 

3.  Literą φ oznaczamy 

a)  wilgotność bezwzględną. 
b)  zawartość wilgoci. 
c)  wilgotność względną. 
d)  natężenie przepływu. 
 

4.  Entalpię powietrza wilgotnego podaje się w 

a)  kJ. 
b)  kJ/ kg wody. 
c)  kJ/ kg powietrza wilgotnego. 
d)  kJ/ kg powietrza suchego. 

 

5.  Dla powietrza nasyconego parą wodną wilgotność względna wynosi 

a)  100%. 
b)  50% 
c)  1%. 
d)  0%. 
 

6.  Przemieszczanie się wody z wnętrza wyrobu na powierzchnię nazywa się 

a)  dyfuzją wewnętrzną. 
b)  gradientem wilgoci. 
c)  dyfuzją zewnętrzną. 
d)  parowaniem. 
 

7.  Skurczliwość suszenia mas ceramicznych zależy od 

a)  sposobu ustawienia wsadu w suszarni. 
b)  wilgotności i plastyczności masy. 
c)  czasu suszenia. 
d)  typu suszarni. 
 

8.  W pierwszym okresie suszenia wilgotność względna czynnika suszącego wynosi 

a)  80÷90 %. 
b)  40÷50%. 
c)  20÷30 %. 
d)  5÷10%. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

26 

9.  Do sztucznych nie należy suszarnia 

a)  tunelowa. 
b)  konwejerowa. 
c)  komorowa Kellera. 
d)  wielkoprzestrzenna. 
 

10.  Możliwość  regulowania  ilości  zawróconych  do  obiegu  gazów  wilgotnych  posiadają 

suszarnie 
a)  naturalne. 
b)  rewersyjne. 
c)  półsztuczne. 
d)  recyrkulacyjne. 
 

11.  Regulacja  natężenia  przepływu  czynnika  suszącego,  wymuszanego  przez  wentylator 

odbywa się przy użyciu 
a)  zaworów. 
b)  zatyczek. 
c)  przepustnic. 
d)  filtrów. 
 

12.  Transport systemem Kellera wykorzystywany jest przy załadunku suszarni 

a)  wielkoprzestrzennych. 
b)  konwejerowych. 
c)  komorowych. 
d)  tunelowych. 

 
13.  Podział  strumienia  czynnika  suszącego  płynącego  przez  suszarnię  uzyskuje  się  przez 

odpowiednie ustawienia 
a)  zaworów odcinających. 
b)  zastaw kierujących. 
c)  przepustnic. 
d)  sworzni. 

 
14.  W agregatach formująco-suszących wykorzystuje się suszarnie 

a)  tunelowe. 
b)  komorowe. 
c)  nadpiecowe. 
d)  wielkoprzestrzenne. 

 
15.  Psychrometry i higrometry służą do pomiaru  

a)  entalpii czynnika suszącego. 
b)  temperatury czynnika suszącego. 
c)  natężenia przepływu czynnika suszącego. 
d)  wilgotności względnej czynnika suszącego. 

 
16.  Zaparzenie surówki podczas suszenia nie objawia się  

a)  pęcherzami na powierzchni wyrobu. 
b)  pęknięciami na powierzchni wyrobu. 
c)  wzdęciami na powierzchni wyrobu. 
d)  odłamywaniem kawałków wyrobu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

27 

17.  W zakładzie ceramicznym produkującym jeden asortyment  pracują cztery typy suszarni, 

których zużycie ciepła na odparowanie 1 kg wody wynosi:  
typ I - 6800kJ; typ II -3500 kJ; typ III - 5400 kJ; typ IV - 4187kJ. Najekonomiczniejszy 
typ suszarni to 
a)  typ I. 
b)  typ II. 
c)  typ III. 
d)  typ IV. 

 

18.  Wykres  przedstawiający  wzajemną  zależność  parametrów  powietrza  wilgotnego  rysuje 

się w układzie 
a)  entalpia – zawartość wilgoci. 
b)  zawartość wilgoci – temperatura. 
c)  entalpia – wilgotność względna. 
d)  zawartość wilgoci – wilgotność względna. 

 
19.  Przechodzenie  pary  wodnej  z  suszonych  półfabrykatów,  do  czynnika  suszącego  jest 

możliwe, gdy ciśnienie cząstkowe pary wodnej w czynniku jest  
a)  równe ciśnieniu cząstkowemu pary na powierzchni półfabrykatu. 
b)  wyższe od ciśnienia cząstkowego pary na powierzchni półfabrykatu. 
c)  niższe od ciśnienia cząstkowego pary na powierzchni półfabrykatu. 
d)  stałe przez cały cykl suszenia półfabrykatów. 

 
20.  Podczas suszenia wyrobów nie zostaje odprowadzona woda 

a)  międzycząsteczkowa. 
b)  związana chemicznie. 
c)  wypełniająca włoskowate kanaliki. 
d)  tworząca otoczkę dookoła ziaren.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

28 

 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 
Suszenie wyrobów ceramicznych 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10   

 

11   

 

12   

 

13   

 

14   

 

15   

 

16   

 

17   

 

18   

 

19   

 

20   

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

29 

Test 2 
 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Suszenie  wyrobów 
ceramicznych” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1–16 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 17–20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

-

  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,  

-

  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

-

  dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

-

  bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 

ponadpodstawowego. 

 
Klucz  odpowiedzi
1. d, 2. b, 3. c, 4. c, 5. a, 6. b, 7. a, 8. d9. a, 10. d, 11. d, 
12. c, 13. b, 14. d, 15. a, 16. d, 17. c, 18. b, 19. a, 20. a.  
 
Plan testu  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

 

Scharakteryzować zasadę działania 
suszarni 

 

Scharakteryzować proces suszenia 
wyrobów 

  Scharakteryzować parametry suszenia 

 

Scharakteryzować zjawiska zachodzące 
w procesie suszenia 

 

Scharakteryzować sposób prowadzenia  
procesu suszenia 

 

Podać zależności między właściwościami 
mas, a zjawiskami zachodzącymi 
w trakcie suszenia 

  Scharakteryzować etapy procesu suszenia 

  Scharakteryzować suszarnie 

 

Scharakteryzować zasadę działania 
suszarni 

10    Scharakteryzować urządzenia suszarni 

11   

Scharakteryzować współpracujące 
z suszarniami urządzenia  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

30 

12   

Scharakteryzować sposób regulowania 
parametrów suszenia 

13   

Określić przyrządy do pomiaru 
parametrów suszenia 

14   

Rozpoznać wady wyrobów wynikające 
z błędów suszenia 

15   

Określić przyczyny powstawania wad 
wyrobów suszonych 

16   

Określić zagrożenia środowiska 
wynikające z eksploatacji suszarń oraz 
sposoby ich zmniejszenia 

17    Opisać zasady procesu  suszenia 

PP 

18    Dobrać parametry procesu suszenia 

PP 

19   

Dobrać sposoby zwiększania 
równomierności suszenia 

PP 

20   

Wskazać współpracujące z suszarniami 
urządzenia i uzasadnić ich wpływ  
na proces suszenia 

PP 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

31 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu  z co najmniej  jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  typy  zadań  testowych,  jakie 

będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony  

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
14. Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskich wyników przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań  o  różnym  stopniu  trudności.  Wszystkie  zadania  są  zadaniami 

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. 
6.  Zaznacz  prawidłową  odpowiedź  znakiem  X  (w  przypadku  pomyłki  należy  błędną 

odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóż  jego 

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.  

9.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

32 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 
 

1.  Jeżeli kierunki przepływu czynnika suszącego  i przesuwania się wsadu są przeciwne, to 

suszarnię nazywamy 
a)  krzyżową. 
b)  współprądową. 
c)  wieloprądową. 
d)  przeciwprądową. 

 

2.  Prawo Joule'a-Lenza wykorzystywane jest w suszarniach 

a)  ultradźwiękowych. 
b)  rezystancyjnych. 
c)  hydraulicznych. 
d)  magnetycznych. 

 

3.  Stosunek  masy  pary  wodnej  zawartej  w  powietrzu  wilgotnym,  do  masy  powietrza 

suchego nazywa się  
a)  wilgotnością bezwzględną. 
b)  wilgotnością względną. 
c)  zawartością wilgoci. 
d)  entropią. 
 

4.  Dyfuzja wewnętrzna wody to 

a)  zwiększanie wilgotności czynnika suszącego. 
b)  obniżanie wilgotności czynnika suszącego. 
c)  przemieszczanie się wody z wnętrza wyrobu na powierzchnię. 
d)  przemieszczanie się wody z powierzchni wyrobu do czynnika suszącego. 
 

5.  Kurczenie się półfabrykatów podczas suszenia nie występuje poniżej wilgotności 

a)  krytycznej. 
b)  początkowej. 
c)  przejściowej. 
d)  równowagowej. 
 

6.  Skurczliwość suszenia podajemy w  

a)  centymetrach. 
b)  procentach. 
c)  metrach. 
d)  litrach. 
 

7.  W początkowym okresie suszenia nie można suszyć wyrobów 

a)  powietrzem suchym. 
b)  powietrzem recyrkulacyjnym. 
c)  powietrzem o dużej wilgotności. 
d)  mieszaniną powietrza i pary wodnej. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

33 

8.  Parametrów czynnika suszącego nie można regulować w suszarni 

a)  tunelowej. 
b)  komorowej 
c)  konwejerowej. 
d)  wielkoprzestrzennej. 
 

9.  Suszarnie o zmiennym kierunku przepływu czynnika suszącego nazywają się 

a)  rewersyjnymi. 
b)  rezystancyjnymi. 
c)  recyrkulacyjnymi. 
d)  rekuperacyjnymi. 
 

10.  Przepustnice służą do 

a)  transportu wózków z wsadem 
b)  załadunku i wyładunku wsadu. 
c)  sygnalizacji przepływu czynnika suszącego. 
d)  regulacji natężenia przepływu wymuszanego przez wentylator. 
 

11.  W transporcie wyrobów systemem Kellera nie wykorzystuje się 

a)  wózków grzebieniastych. 
b)  przesuwnic. 
c)  obrotnic. 
d)  suwnic. 
 

12.  Blaszane zastawy kierujące (kierownice) służą do 

a)  zapychania wózków do suszarni. 
b)  ustawiania ramek z wyrobami. 
c)  dzielenia strumienia powietrza. 
d)  dławienia przepływu w przewodach. 
 

13.  Do pomiaru wilgotności względnej powietrza służą 

a)  pirometry. 
b)  psychrometry. 
c)  poziomomierze. 
d)  przepływomierze. 

 
14.  Różnica  skurczliwości  suszenia  warstw  powierzchniowych  i  wnętrza  wyrobu  jest 

przyczyną 
a)  powstawania pęcherzy na powierzchni wyrobu. 
b)  powstawania wzdęć na powierzchni wyrobu. 
c)  odłamywania kawałków wyrobu. 
d)  pękania powierzchni wyrobu. 

 

15.  Powstawanie  kropel  wody  na  powierzchni  suszonego  wyrobu  zwane  poceniem  się 

wyrobów jest przyczyną 
a)  deformacji wyrobów. 
b)  zaparzenia wyrobów. 
c)  kruchości wyrobów. 
d)  pękania wyrobów. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

34 

16.  Do odpylania gazów odciąganych z suszarń i pieców ceramicznych nie stosuje się  

a)  filtrów. 
b)  elektrofiltrów. 
c)  komór osadczych. 
d)  oddzielaczy magnetycznych. 
 

17.  Suszenie może być realizowane wtedy, gdy ciśnienie cząstkowe pary wodnej w czynniku 

suszącym jest  
a)  stałe przez cały cykl suszenia.  
b)  równe ciśnieniu cząstkowemu pary na powierzchni wyrobu. 
c)  niższe od ciśnienia cząstkowego pary na powierzchni wyrobu. 
d)  wyższe od ciśnienia cząstkowego pary na powierzchni wyrobu. 

 

18.  Woda chemicznie związana nie odprowadzana w trakcie suszenia, to woda 

a)  wypełniająca szczeliny między ziarnami materiału. 
b)  występująca w minerałach ilastych w postaci grup hydroksylowych. 
c)  oddzielająca od siebie ziarna materiału. 
d)  zaadsorbowana na powierzchni ziaren. 

 
19.  Rozwarstwieniu czynnika suszącego w przekroju poprzecznym tunelu nie przeciwdziała 

a)  wydłużenie tunelu. 
b)  recyrkulacja czynnika suszącego. 
c)  zastosowanie wentylatorów cyrkulacyjnych. 
d)  zastosowanie przegród na wózkach suszarniczych. 
 

20.  Urządzenia,  w  których  spaliny  oddają  ciepło  powietrzu  kierowanemu  do  suszarń 

nazywają się  
a)  pośrednimi wymiennikami ciepła, 
b)  promiennikami podczerwieni. 
c)  rozdzielaczami gazowymi. 
d)  palnikami gazowymi.

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

35 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 
Suszenie wyrobów ceramicznych
 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10   

 

11   

 

12   

 

13   

 

14   

 

15   

 

16   

 

17   

 

18   

 

19   

 

20   

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

36 

7. LITERATURA 
 

1.  Flis B., Wyszyńska A.: Zarys technologii ceramiki. WSiP, Warszawa 1984 
2.  Janiec M.: Materiały ogniotrwałe. PWSZ, Warszawa 1972 
3.  Kordek M., Raczyński M.: Suszarnie i piece ceramiczne. WSiP, Warszawa 1980 
4.  Kostro J.: Elementy, urządzenia i układy automatyki. WSiP, Warszawa 1998 
5.  Ostrowski  T.:  Suszarnie  i  piece  w  przemyśle  materiałów  ogniotrwałych.  Wydawnictwo 

„Śląsk”, Katowice 1967 

6.  Raabe J.,Bobryk E.: Ceramika funkcjonalna. Metody otrzymywania i własności. Oficyna 

Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1997 

7.  Wilk S.: Technika cieplna. WSiP, Warszawa 1975 
 

Literatura metodyczna: 

1.  Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia 

Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997 

2.  Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. Instytut Technologii Eksploatacji, 

Radom 2000