„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 
 
 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
 

NARODOWEJ 

 

 
 
 
 
 
 
Dorota Niedzielska-Barczyk 

 
 
 
 
 
 

Zdobienie i szkliwienie wyrobów ceramicznych 
813[01].Z2.08 

 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca

 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1

Recenzenci: 
mgr inŜ. Agnieszka Taborek 
mgr inŜ. Teresa Traczyk 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inŜ. Dorota Niedzielska-Barczyk 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inŜ. Gabriela Poloczek 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  813[01].Z2.08 
„Zdobienie  i  szkliwienie  wyrobów  ceramicznych”,  zawartego  w  modułowym  programie 
nauczania dla zawodu operator urządzeń przemysłu ceramicznego. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2

SPIS TREŚCI 
 

1.

 

Wprowadzenie 

3 

2.

 

Wymagania wstępne 

5 

3.

 

Cele kształcenia 

6 

4.

 

Przykładowe scenariusze zajęć 

8 

5.

 

Ćwiczenia 

12 

5.1. Szkliwa 

12 

5.1.1. Ćwiczenia 

12 

5.2. Zdobienie wyrobów ceramicznych 

16 

5.2.1. Ćwiczenia 

16 

5.3. Wykańczanie wyrobów. Wady wyrobów szkliwionych i zdobionych 

19 

5.3.1. Ćwiczenia 

19 

5.4. Gotowe wyroby ceramiczne  

22 

5.4.1. Ćwiczenia 

22 

6.

 

Ewaluacja osiągnięć uczniów 

25 

7.

 

Literatura 

39 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3

1.  WPROWADZENIE 

 
Przekazujemy  Państwu  poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocy  w  prowadzeniu 

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  zawodowej  kształcącej  w  zawodzie  Operator  urządzeń 
przemysłu ceramicznego. 

W poradniku zamieszczono: 

−

 

wymagania wstępne,  

−

 

cele  kształcenia,  czyli  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

−

 

przykładowe scenariusze zajęć,  

−

 

propozycje  ćwiczeń,  które  mają  na  celu  wykształcenie  u  uczniów  umiejętności 
praktycznych, 

−

 

przykładowe zestawy zadań testowych, 

−

 

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami 

aktywizującymi, ze szczególnym uwzględnieniem: 

−

 

pokazu z objaśnieniem, 

−

 

samokształcenia kierowanego, 

−

 

metody tekstu przewodniego, 

−

 

dyskusji dydaktycznej, 

−

 

ć

wiczeń praktycznych. 

Forma  organizacyjna  pracy  uczniów  moŜe  równieŜ  być  zróŜnicowana,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

W  celu  przeprowadzenia  sprawdzianu  wiadomości  i  umiejętności  ucznia,  nauczyciel 

moŜe  posłuŜyć  się  zestawami  zadań  testowych,  które  są  zamieszczone  w  rozdziale  6 
„Ewaluacja osiągnięć uczniów”. 

W tym rozdziale podano równieŜ: 

−

 

klucz odpowiedzi, 

−

 

instrukcję dla nauczyciela, 

−

 

instrukcję dla ucznia, 

−

 

przykładową kartę odpowiedzi. 
PoniŜej  został  przedstawiony  diagram  powiązań  pomiędzy  pokrewnymi  jednostkami 

wraz  z  ich  opisami.  Dzięki  temu  będzie  moŜna  sprawdzić,  czy  uczniowie  dysponują  juŜ 
dostateczną wiedzą by móc rozpocząć pracę z jednostką modułową „Zdobienie i szkliwienie 
wyrobów ceramicznych”.  

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

813[01].Z2.01 

Stosowanie podstawowych 

pojęć z zakresu chemii ceramicznej 

813[01].Z2.03 

Formowanie wyrobów  

z mas plastycznych 

813[01].Z2.02 

Przygotowywanie surowców 

 i mas ceramicznych 

813[01].Z2.04 

Formowanie wyrobów  

z mas sypkich 

813[01].Z2.08 

Zdobienie i szkliwienie wyrobów 

ceramicznych 

813[01].Z2.06 

Suszenie wyrobów ceramicznych 

813[01].Z2.07 

Wypalanie wyrobów ceramicznych 

813[01].Z2.05 

Formowanie wyrobów z mas 

lejnych 

 

813[01].Z2 

Technologia produkcji wyrobów 

ceramicznych 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

5

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−

 

analizować przebieg produkcji wybranych wyrobów ceramicznych, 

−

 

rozpoznawać metodę formowania wyrobów ceramicznych, 

−

 

dokonywać wypalania wyrobów ceramicznych, 

−

 

dokonywać doboru pieca ceramicznego do wypału dekoracji naszkliwnej,  

−

 

zapisywać wybrane związki przy uŜyciu symboliki chemicznej,  

−

 

korzystać z róŜnych źródeł informacji, w tym takŜe z internetu, 

−

 

czytać ze zrozumieniem, 

−

 

rozwiązywać test wielokrotnego wyboru, 

−

 

pracować w grupie. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

6

3.  CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−

 

scharakteryzować budowę pieców do topienia fryt, 

−

 

sklasyfikować szkliwa, 

−

 

określić skład szkliwa, 

−

 

scharakteryzować metody przygotowania szkliw surowych i stapianych, 

−

 

określić właściwości szkliw podczas ogrzewania, 

−

 

scharakteryzować metody nanoszenia szkliwa na półfabrykaty, 

−

 

sklasyfikować urządzenia do nanoszenia szkliwa na wyroby, 

−

 

scharakteryzować urządzenia do nanoszenia szkliwa na wyroby, 

−

 

obsłuŜyć urządzenia do nanoszenia szkliwa na wyroby, 

−

 

pokryć szkliwem wyroby ceramiczne róŜnymi metodami, 

−

 

scharakteryzować sposoby zdobienia wyrobów, 

−

 

dobrać związki chemiczne i materiały do zdobienia wyrobów, 

−

 

rozpoznać kwasy i sole stosowane do chemicznego zdobienia, 

−

 

wytworzyć szkliwo ceramiczne, 

−

 

scharakteryzować techniki nanoszenia dekoracji podszkliwnej, 

−

 

scharakteryzować techniki nanoszenia dekoracji naszkliwnej, 

−

 

ozdobić określony wyrób, 

−

 

zgromadzić  narzędzia,  dobrać  urządzenia  i  sprzęt  do  wykończania  wyrobów 
ceramicznych, 

−

 

ocenić jakość wyrobu po szkliwieniu i zdobieniu, 

−

 

wykonać podstawowe badania jakości gotowych wyrobów, 

−

 

zmagazynować gotowe wyroby, 

−

 

określić zasady przygotowania wyrobów do spedycji, 

−

 

zastosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  oraz  ochrony  przeciwpoŜarowej 
podczas zdobienia i szkliwienia. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

7

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 

Osoba prowadząca:  

…………………………………….………….......... 

Modułowy program nauczania:  Operator urządzeń przemysłu ceramicznego 813[01] 
Moduł:  

Technologia produkcji wyrobów ceramicznych 813[01].Z2 

Jednostka modułowa:  

Zdobienie i szkliwienie wyrobów ceramicznych 813[01].Z2.08 

 

Temat: Przygotowanie szkliw surowych – podsumowanie zagadnienia. 

Cel ogólny: Uporządkowanie wiedzy z zakresu przebiegu produkcji szkliw surowych. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−

 

określić skład szkliwa surowego, 

−

 

scharakteryzować etapy przygotowania szkliwa surowego, 

−

 

omówić, co się składa na jakość surowego szkliwa, 

−

 

podać zasadę bhp dla obsługi młyna kulowego. 

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

−

 

komunikacji interpersonalnej, 

−

 

samoprezentacji, 

−

 

samooceny. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

−

 

burza mózgów, 

−

 

ć

wiczenie. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

praca indywidualna, 

−

 

praca całego zespołu. 

 
Czas: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

−

 

arkusz papieru A0, 

−

 

klej, 

−

 

kartki A5 z zapisanymi kluczowymi pojęciami, 

 
Uczestnicy: 

−

 

uczniowie dwuletniej zasadniczej szkoły zawodowej, kształcący się w zawodzie operator 
urządzeń przemysłu ceramicznego. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Sprawy organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć i sposobu pracy w sieci. Zorganizowanie 

miejsca na sieć. 

3.  Realizacja tematu 

–

 

nauczyciel w paru słowach przypomina przebieg przygotowania szkliwa surowego, 

–

 

uczniowie podają skojarzenia (hasła) wiąŜące się z tematem, 

–

 

nauczyciel zapisuje hasła na tablicy, 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

8

–

 

uczniowie losują kartki z kluczowymi pojęciami, dotyczącymi tematu, przygotowane 
przez nauczyciela, 

–

 

kaŜdy uczeń losuje tylko jedną kartkę, 

–

 

istnieje  moŜliwość  wymiany  kartek  między  uczniami,  aby  była  pewność,  Ŝe  kaŜdy 
będzie  miał coś do powiedzenia, 

–

 

rozpoczyna uczeń, który wylosował kartkę z pojęciem „szkliwo surowe”, 

–

 

kontynuuje  ten  z  uczniów,  który  uwaŜa,  Ŝe  jego  pojęcie  (hasło)  ma  związek 
z poprzednim, 

–

 

uczeń nawiązuje do poprzednigo  lub poprzednich i rozwija swoje pojęcie (hasło), 

–

 

kto zakończy wypowiedź, kładzie kartkę przed sobą w widocznym miejscu, 

–

 

po omówieniu wszystkich haseł, uczniowie przylepiają swoje kartki na papierze A0, 
tworząc  

–

 

schemat zaleŜności (czynności) zmierzających do przygotowania szkliwa surowego. 

 
4.  Zakończenie zajęć: 

−

 

nauczyciel podsumowuje przebieg  zajęć, 

−

 

nauczyciel  ocenia  najlepsze  prezentacje  pojęć  kluczowych,  wysłuchuje  opinii 
uczniów.  

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−

 

uczniowie  oceniają  zajęcia  w  skali  0–6,  biorąc  pod  uwagę  swoje  zaangaŜowanie  oraz 
wiadomości. Wybraną cyfrę zapisują anonimowo na karteczce i oddają nauczycielowi na 
koniec zajęć. 

 
ZAŁĄCZNIKI DO SCENARIUSZA: 
Załącznik A – Kluczowe pojęcia na kartki formatu A5 dla uczniów. 
 

 

SZKLIWA SUROWE 

 

 

KONTROLA LABORATORYJNA 

 

SUROWCE 

 

 

SPUSZCZENIE MŁYNA 

 

PRZYGOTOWANIE MŁYNA 

 

 

ODśELAZIANIE GĘSTWY SZKLIWA 

 

ZASYPANIE SUROWCÓW DO MŁYNA 

KULOWEGO 

 

 

ZAMKNIĘCIE MŁYNA 

 

UZUPEŁNIENIE MŁYNA 

 

 

PRZECHOWYWANIE SZKLIWA 

 
 

MIELENIE SZKLIWA 

 

 
 

TRANSPORT SZKLIWA 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

9

Załącznik B – Prawidłowa kolejność pojęć – dla nauczyciela. 
 

1. Szkliwo surowe 
2. Surowce 
3. Przygotowanie młyna 
4. Zasypanie surowców do młyna 
5. Uzupełnienia młyna 
6. Zamknięcie młyna 
7. Mielenie surowców na szkliwo 
8. Kontrola laboratoryjna 
9. Spuszczenie młyna 
10. OdŜelazianie gęstwy szkliwa 
11. Przechowywanie szkliwa 
12. Transport szkliwa 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca:  

……………………………………. 

Modułowy program nauczania:  Operator urządzeń przemysłu ceramicznego 813[01] 
Moduł: 

Technologia produkcji wyrobów ceramicznych 813[01].Z2 

Jednostka modułowa:  

Zdobienie i szkliwienie wyrobów ceramicznych 813[01].Z2.08 

 

Temat: Rozpoznawanie technik zdobienia na wyrobach gotowych. 

Cel ogólny: Umiejętność ustalania klas dekoracji dla wyrobów porcelany stołowej. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−

 

rozróŜnić techniki zdobienia na wyrobach gotowych, 

−

 

punktować elementy dekoracyjne, 

−

 

określić klasę dekoracji. 

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

−

 

organizowania i planowania pracy, 

−

 

pracy w zespole, 

−

 

oceny pracy grupy. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

praca w grupach rywalizujących . 

 
Czas: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

−

 

arkusze papieru A3, 

−

 

flamastry, 

−

 

tabela klasyfikacji układów dekoracji, 

−

 

tabela punktowania elementów wykonywanych w róŜnych technikach zdobienia, 

−

 

wyroby porcelanowe zdobione róŜnymi technikami, 

−

 

małe kolorowe karteczki (od 3 do 5 w ilości zaleŜnej od liczby uczniów). 

 
Uczestnicy: 

−

 

uczniowie dwuletniej zasadniczej szkoły zawodowej, kształcący się w zawodzie operator 
urządzeń przemysłu ceramicznego. 

 
Przebieg zajęć: 
1.

 

Sprawy organizacyjne. 

2.

 

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 

3.

 

Zaznajomienie uczniów z pracą „wędrujące zadania”. 

4.

 

Realizacja tematu: 

−

 

nauczyciel wyjaśnia czym są klasy dekoracji wyrobów porcelanowych, co składa się 
na zaszeregowanie do danej klasy dekoracji, 

−

 

nauczyciel prezentuje wyrób porcelanowy dekorowany i określa klasę dekoracji dla 
tego wyrobu, 

−

 

nauczyciel  dzieli  uczniów  na  3–5  grup  za  pomocą  kolorowych  kartek,  które 
uczniowie losują,   

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11

−

 

nauczyciel  rozdaje  grupom  komplety  tabel  z  klasyfikacją  dekoracji  i  punktacji 
elementów  wykonywanych  róŜnymi  technikami  i  prosi  uczniów  o  zapoznanie  się 
z ich treścią, 

−

 

nauczyciel udziela wszelkich wyjaśnień związanych z zapisem w tabelach, 

−

 

nauczyciel  rozdaje  grupom  arkusze  papieru  formatu  A3,  flamastry  i  po  jednym 
wyrobie porcelanowym, 

−

 

uczniowie  przystępują  do  pracy,  czyli  wykonują  opis  i  klasyfikują  wyrób  do  klasy 
dekoracji, korzystając z tabel, 

−

 

następnie,  na  sygnał  nauczyciela,  kaŜda  grupa  przekazuje  swój  przedmiot  grupie 
z prawej  strony,  a  otrzymuje  wyrób  z  lewej  strony  –  do  chwili,  aŜ  kaŜda  grupa 
wykona opisy wszystkich wędrujących przedmiotów,  

−

 

przedstawiciele  grup  omawiają  poszczególne  wyroby  –  następuje  porównanie 
i określenie poprawności oceny klasy dekoracji dla konkretnego wyrobu.  

5.

 

Zakończenie zajęć: 

−

 

nauczyciel podsumowuje i wyjaśnia uczniom praktyczne znaczenie określania klasy 
dekoracji dla wyrobu porcelanowego. 

 
Praca domowa 

Oceń  klasę  dekoracji  dla  dowolnie  wybranego  wyrobu  porcelanowego,  który  posiadasz  

w domu. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−

 

anonimowe ankiety dotyczące oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12

5.  ĆWICZENIA 

 

5.1. 

Szkliwa 

 

5.1.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Określ, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe. 
 

Zdanie: 

Prawda 

Fałsz 

Szkliwo ceramiczne zaliczamy do szkieł krzemianowych. 

 

 

Szkliwo  ceramiczne  o  temperaturze  topliwości  1400

o

C  nazywamy 

szkliwem niskotopliwym. 

 

 

Przeciwieństwem szkliw błyszczących są szkliwa matowe. 

 

 

Topienie  fryty  w  piecu  obrotowym  jest  szybkie,  tanie  i  wygodne  w 
obsłudze. 

 

 

Szkliwienie  talerzy  metodą  przez  zanurzenie  prowadzi  się  z  uŜyciem 
pistoletu natryskowego. 

 

 

W  komorę  natryskową  wyposaŜone  są  agregaty  do  szkliwienia 
izolatorów. 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracując  indywidualnie  decydują  czy  zdanie  jest  prawdziwe  czy  fałszywe. 

Uczniowie,  wybrani  przez  nauczyciela  kolejno  omawiają  zdania,  uzasadniając  wybraną 
odpowiedź. Czas wykonania zadania 10 minut. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

przeczytać określone treści z Poradnika dotyczące szkliw, 

2)

 

przeanalizować zdania decydując czy jest prawdziwe czy fałszywe, 

3)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

Poradnik dla ucznia, 

−

 

notatnik, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Uzupełnij  puste  rubryki  w  tabelce  pojęciami  wymienionymi  poniŜej  charakteryzujące 

metody szkliwienia. 
 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13

Zanurzanie 

Natryskiwanie 

Polewanie 

talerzyk 

izolatory 

 

 

 

kafle 

 

 

 

 

półmisek;  płytki  ścienne;  maski  ochronne  i  komory  wyciągowe;  choroba  reumatyczna; 
umywalki; choroba reumatyczna 

 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  indywidualnie  analizują  luki  sformułowaniami  znajdującymi  się  pod 

tabelką,  Uczniowie,  wybrani  przez  nauczyciela  kolejno  omawiają  zapisy  w  pionie, 
uzasadniając wybraną odpowiedź. Czas wykonania zadania 10 minut.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien:  

1)

 

przeczytać określone treści z Poradnika dotyczące szkliw, 

2)

 

przeanalizować treść tabelki i wpisać w brakujące miejsca sformułowania znajdujące się 
pod tabelką, 

3)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

Poradnik dla ucznia, 

−

 

notatnik, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Przygotuj  szkliwo  surowe  w  młynie  kulowym  laboratoryjnym  o  składzie  surowcowym: 

kaolin pławiony 1200 g, kwarc 2500 g, skaleń 800 g, dolomit 750 g, złom ostry 750 g. 
Uwaga: pamiętaj o środkach ochrony indywidualnej i napełnieniu młyna w stosunku 1:1:1. 

 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  w  grupach  (zaleŜy  od  ilości  urządzeń).  Nauczyciel  przypomina 

przepisy bhp na stanowisku obsługi młyna kulowego. Czas wykonania ćwiczenia 225 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

przeczytać określone treści z Poradnika dotyczące szkliw, 

2)

 

sprawdzić stan techniczny wagi i młyna kulowego, 

3)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi w/w urządzeń, 

4)

 

odwaŜyć surowce na szkliwo, 

5)

 

odwaŜyć i zadozować do młyna właściwą ilość mielników, 

6)

 

odmierzyć i zadozować do młyna właściwą ilość wody, 

7)

 

zadozować do młyna odwaŜone surowce na szkliwo, 

8)

 

zamknąć szczelnie młyn i go uruchomić, 

9)

 

zmielić składniki na szkliwo (~120 minut), 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14

10)

 

skontrolować stopień rozmielenia do pozostałości 0,05-0,1% na sicie z prześwitem 0,06mm, 

11)

 

przelać gotowe szkliwo z młyna do zbiornika na szkliwo i przekazać do szkliwierni, 

12)

 

omówić wykonane ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

Poradnik dla ucznia, 

−

 

notatnik, 

−

 

młyn kulowy, 

−

 

waga, 

−

 

instrukcja obsługi młyna kulowego, 

−

 

instrukcja obsługo wagi, 

−

 

surowce, jak wyŜej, 

−

 

sito kontrolne 0,06 mm, 

−

 

zbiornik na szkliwo, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 4 

Określ  skład  szkliwa  surowego  porcelanowego  –  dobierając  właściwe  tlenki, 

wprowadzane do zestawu z róŜnymi surowcami.  

W  tym  celu  ze  zbiorów:  „tlenek”  i  „surowiec”  –  dobierz  właściwe  składniki  i  uzupełnij 

tabelkę. 

tlenek 

surowiec wprowadzający tlenek 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tlenek:  Na

2

O, K

2

O, CaO, MgO, ZnO, BaO,  SiO

2

, B

2

O

3

, Al

2

O

3

, PbO 

Surowiec: skaleń sodowy, soda, saletra sodowa, boraks, skaleń potasowy, węglan potasu, 
saletra potasowa, marmur, kreda, kalcyt, dolomit, magnezyt, glejta, minia, biel cynkowa, 
węglan baru, kaolinit, kwarc, piasek kwarcowy, kwas borowy  

 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  indywidualnie.  Nauczyciel  wskazuje  osoby  do  zaprezentowania 

wykonania ćwiczenia. Czas na wykonanie ćwiczenia 20 minut.  

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

przeczytać określone treści z Poradnika dotyczące szkliw, 

2)

 

zdefiniować pojęcie „szkliwo porcelanowe”, 

3)

 

przeanalizować zestaw tlenków i surowców, 

4)

 

przedyskutować swój pomysł z innymi, 

5)

 

uzupełnić tabelkę, 

6)

 

zaprezentować wykonanie ćwiczenia. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

Poradnik dla ucznia, 

−

 

notatnik, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16

5.2. 

Zdobienie wyrobów ceramicznych 

 
5.2.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Połącz hasło z opisem. 
 

Hasło 

Opis 

1. Relief 

A.

 

Samodzielny element dekoracyjny lub słuŜy do wykończenia dekoracji 
naniesionych inną techniką. 

2. SztafaŜ 

B.

 

NaleŜy  do  powszechnie  stosowanej  najtańszej  metody  dekoracji 
masowej. 

3. Kalkomania  C.

 

Wypukły  lub  wklęsły  wzór  wykonany  w  czerepie  wyrobu  z  tej  samej 
masy. 

4. Obwódka 

D.

 

Podkreślenie  farbą  wypukłości  reliefu  i/lub  wysmukłości  kształtu 
wyrobu. 

 

Hasło 

1 

2 

3 

4 

Opis 

 

 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  w  dwuosobowych  grupach,  analizują  treści  zawarte  w  tabelce 

i wspólnie  decydują  o  sposobie  połączenia  hasła  z  opisem.  Wskazani  przez  nauczyciela 
uczniowie przedstawiają odpowiedź. Czas wykonania zadania 10 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

przeczytać określone treści z Poradnika dotyczące zdobienia, 

2)

 

zastanowić się nad opisem poszczególnych haseł, 

3)

 

obejrzeć wyroby gotowe 

4)

 

połączyć hasło z opisem, uzupełniając miejsce w tabelce, 

5)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie praktyczne, 

−

 

pokaz z objaśnieniem. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

Poradnik dla ucznia, 

−

 

notatnik, 

−

 

gotowe wyroby porcelanowe, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Scharakteryzuj  sposób  zdobienia,  uzupełniając  puste  rubryki  w  tabelce,  pojęciami 

wymienionymi poniŜej. 

 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17

Barwienie mas 

Zdobienie 

plastyczne 

Zdobienie 

podszkliwne 

Zdobienie 

naszkliwne 

Zdobienie 
szkliwami 

dekoracyjnymi 

1–10% 
barwnika 
 

 

 

 

krystaliczne, 
spękane 

 
 

podczas 
formowania 

 

 

 

 

kalkomania; znak firmowy; po wypaleniu ze szkliwem; w czasie przygotowania masy; przed 
wypalaniem; przed szkliwieniem; relief wypukły 

 
Wskazówki do realizacji: 
Uczniowie  pracują  w  dwuosobowych  grupach,  analizują  treści  zawarte  w  tabelce  i  pod 

tabelką, wspólnie decydują o sposobie wypełnienia tabeli sformułowaniami  umieszczonymi 
pod  tabelką.  Wskazani  przez  nauczyciela  przedstawiciele  grup  prezentują  swoją  pracę.  Czas 
wykonania ćwiczenia 15 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

przeczytać określone treści z Poradnika dotyczące zdobienia, 

2)

 

przeanalizować treść tabelki i wpisać w brakujące miejsca sformułowania znajdujące się 
poniŜej tabelki, 

3)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

Poradnik dla ucznia, 

−

 

notatnik, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 
 

Ćwiczenie 3 

Dobierz  i  sporządź  jeden  z  podanych  w  tabeli  3  roztworów  soli  barwiących  i  dokonaj 

malowania na niebiesko wazonu biskwitowego fajansowego przy uŜyciu pędzla malarskiego.  

 
Tabela 3. Roztwory soli metali barwiących [1, s.160] 

Nazwa roztworu 

Skład procentowy roztworu 

Roztwór kobaltu 

75,0 azotan kobaltu, 25,0 woda 

Roztwór chromu 

75,0 azotan chromu, 25,0 woda 

Roztwór miedziowy 

75,0 azotan miedzi, 25,0 woda 

Roztwór magnezu 

86,0 azotan magnezu, 14,0 woda 

 
Wskazówki do realizacji 
Uczniowie  pracują  w  dwuosobowych  grupach,  przygotowując  roztwór  soli  barwiącej, 

a następnie pojedynczo, wykonują zdobienie wazonów. Celem ćwiczenia jest właściwy dobór 
związków chemicznych do przygotowania roztworów barwiących oraz wykonanie zdobienia 
techniką pędzla malarskiego. Przewidywany czas na ćwiczenie około 120 minut. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

przeczytać określone treści z Poradnika dotyczące zdobienia, 

2)

 

przeanalizować  treść  tabelki  i  wybrać  roztwór,  który  sporządzi,  aby  uzyskać  barwę 
niebieską, 

3)

 

sporządzić roztwór w ilości 100 g, 

4)

 

przygotować zestaw pędzli, 

5)

 

wybrać wazon do zdobienia, 

6)

 

pomalować w dowolny sposób wazon, 

7)

 

omówić wykonanie ćwiczenia. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

Poradnik dla ucznia, 

−

 

notatnik, 

−

 

waga, 

−

 

sole matali barwiących, 

−

 

sprzęt laboratoryjny, 

−

 

zestaw pędzli malarskich, 

−

 

wyroby (wazony) biskwitowe fajansowe, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19

5.3. 

Wykańczanie  wyrobów.  Wady  wyrobów  szkliwionych 
i zdobionych 

 
5.3.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Uzupełnij poniŜszy tekst. 

 

Proces  wykańczania  poszczególnych  wyrobów  przeprowadza  się  przede  wszystkim  w  celu 
przygotowania wyrobów do procesu ...................... .  
Z  płytek  ściennych  naleŜy  zdjąć  szkliwo  z  .....................  .  Wyroby  stołowe  wypalane 
pojedynczo muszą mieć usunięte szkliwo ze ......................... . Wyroby wypalane parami  
(filiŜanki) naleŜy oczyścić ze szkliwa na ............. dolnej filiŜanki i na obydwu .....................  
Wyroby  wypalane  na  specjalnych  podkładkach  naleŜy  oczyścić  tylko  na  ..........................  , 
podpierających wyrób w piecu. 
Roztarcie zgrubień i zacieków szkliwa nazywamy ............................... szkliwa.  

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przy  realizacji  tego  ćwiczenia  warto  obejrzeć  z  uczniami  wyroby  gotowe  zwracając  ich 

uwagę  na  miejsca  pozbawione  szkliwa  na  poszczególnych  wyrobach.  Uczniowie  pracują 
samodzielnie,  uzupełniając  tekst  z  lukami  w  miejscach  wykropkowanych.  Wskazani  przez 
nauczyciela uczniowie prezentują wykonane ćwiczenie. Na wykonanie ćwiczenia mają około 
20 minut.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

przeczytać określone treści z Poradnika dotyczące wykończania wyrobów ceramicznych, 

2)

 

zapoznać się z dostępnymi gotowymi wyrobami porcelanowymi lub półporcelanowymi,  

3)

 

przeanalizować treść tekstu i wpisać w brakujące miejsca pasujące słowa, 

4)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie praktyczne, 

−

 

dyskusja dydaktyczna. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

Poradnik dla ucznia 

−

 

notatnik, 

−

 

gotowe wyroby porcelanowe i/lub półporcelanowe, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela.  

 
Ćwiczenie 2 

Przyporządkuj  wadę  do  zdobienia  podszkliwnego  lub  naszkliwnego  i  określ  przyczynę 

powstania  danej  wady.  Korzystaj  z  podpowiedzi:  zbyt  rozcieńczone  złoto,  wytarte  formy 
gipsowe,  zbyt  gruba  warstwa  farby,  zbyt  niska  temperatura  wypalania,  niestaranna  praca 
malarzy.  

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20

Uzupełnij zgodnie z poleceniem tabelę. 
 

Wada 

Przyczyna powstałej wady 

Sposób zdobienia 

Niewyraźne reliefy 

 

 

Suchość farb (matowość)   

 

Pryszczenie farby 

 

 

Ś

cieralność złota 

 

 

Zanieczyszczenia farbą 

 

 

 
Wskazówki do realizacji 
Po  wykonaniu  tego  ćwiczenia  uczniowie  powinni  nabrać  nawyków,  odnośnie 

rozpoznawania  wad.  Zadanie  to  moŜe  wykonywać  uczeń  samodzielnie  lub  w  parach. 
Przewidywany czas realizacji to 30 minut. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

przeczytać określone treści z Poradnika dla ucznia, 

2)

 

zapoznać się z dostępnymi wyrobami z przykładami wad, 

3)

 

przeanalizować treść tabeli oraz podpowiedzi, 

4)

 

skonsultować się z innymi uczniami,  

5)

 

wpisać w brakujące miejsca sformułowania z podpowiedzi, 

6)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

Poradnik dla ucznia,  

−

 

notatnik, 

−

 

wyroby z wadami, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Dokonaj  samodzielnego  szkliwienia  metodą  przez  zanurzenie  oraz  wykończ  po 

szkliwieniu półfabrykat stołowy porcelanowy. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Po  wykonaniu  tego  ćwiczenia  uczniowie  powinni  opanować  metodę  szkliwienia 

wyrobów  stołowych  metodą  przez  zanurzenie  oraz  dokonać  wykończania  wyrobu  po 
szkliwieniu.  Nauczyciel  powinien  udzielić  wskazówek,  jak  trzymać  wyrób  podczas 
zanurzania,  np.  talerz,  filiŜankę.  Czas  realizacji  ćwiczenia  zaleŜy  od  ilości  wyrobów  do 
szkliwienia, około 120 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zaplanować kolejne czynności podczas szkliwienia, 

2)

 

zapoznać się z asortymentem wyrobów do szkliwienia, 

3)

 

przygotować zbiornik ze szkliwem surowym, 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21

4)

 

przygotować środki ochrony indywidualnej, 

5)

 

przygotować urządzenie do usuwania szkliwa ze stopek naczyń, 

6)

 

przystąpić do szkliwienia przez zanurzanie, 

7)

 

wykończyć  wyroby  poprzez  otarcie  szkliwa  ze  stopek  na  urządzeniu  do  usuwania 
szkliwa, 

8)

 

odstawić wyrób do wysuszenia, 

9)

 

omówić wykonane ćwiczenie.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

Poradnik dla ucznia,  

−

 

notatnik, 

−

 

wyroby do szkliwienia, 

−

 

zbiornik ze szkliwem, 

−

 

urządzenie do usuwania szkliwa ze stopek naczyń, 

−

 

ś

rodki ochrony indywidualnej,  

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22

5.4. 

Gotowe wyroby ceramiczne 

 
5.4.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Dokonaj samodzielnego badania jakości cech zewnętrznych cegły pełnej uwzględniając: 

sprawdzenie wymiarów, wielkości skrzywień i sprawdzenie dźwięku. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przy  realizacji  tego  ćwiczenia  warto  obejrzeć  z  uczniami  wyroby  gotowe  (im  więcej 

sztuk  tym  lepiej)  zwracając  ich  uwagę  na  cechy,  które  będą  badać.  Nauczyciel  powinien 
wskazać  właściwe  treści  w  normach  tematycznych.  Uczniowie  pracują  samodzielnie. 
Wskazani  przez  nauczyciela  uczniowie  prezentują  wykonane  ćwiczenie.  Na  wykonanie 
ć

wiczenia mają około 90 minut.  

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zaplanować kolejne czynności podczas sprawdzania wybranych cech zewnętrznych, 

2)

 

przygotować niezbędny sprzęt do badań, 

3)

 

zmierzyć wymiary wyrobów, 

4)

 

porównać pomiar z danymi umieszczonymi w normie, 

5)

 

zmierzyć wielkości skrzywień, 

6)

 

porównać wyniki z danymi w normie, 

7)

 

sprawdzić dźwięk wyrobów poprzez uderzanie ich młotkiem stalowym, 

8)

 

wyciągnąć wnioski z pomiaru dźwięku, 

9)

 

zaprezentować wykonanie ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

Poradnik dla ucznia,  

−

 

notatnik, 

−

 

wyroby do badań (np. cegła pełna: min. 8 sztuk), 

−

 

przymiar z podziałką milimetrową, 

−

 

metalowy kątownik, 

−

 

młotek stalowy,  

−

 

normy tematyczne, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Dokonaj  samodzielnego  badania  jakości  wyrobów  gotowych  porcelanowych, 

uwzględniając: sprawdzenie pojemności, masy i dźwięku. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przy  realizacji  tego  ćwiczenia  warto  obejrzeć  z  uczniami  wyroby  gotowe  (im  więcej 

sztuk  tym  lepiej)  zwracając  ich  uwagę  na  cechy,  które  będą  badać.  Nauczyciel  powinien 
wskazać  właściwe  treści  w  normach  tematycznych.  Uczniowie  pracują  samodzielnie. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23

Wskazani  przez  nauczyciela  uczniowie  prezentują  wykonane  ćwiczenie.  Na  wykonanie 
ć

wiczenia mają około 90 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zaplanować kolejne czynności podczas sprawdzania wybranych cech zewnętrznych, 

2)

 

przygotować niezbędny sprzęt do badań, 

3)

 

zmierzyć pojemność wyrobów cylindrem miarowym, 

4)

 

zwaŜyć na wadze wyroby, 

5)

 

porównać  uzyskane  wyniki  z  danymi  umieszczonymi  w  odpowiedniej  normie 

przedmiotowej, 

6)

 

sprawdzić dźwięk prętem stalowym, 

7)

 

ocenić dźwięk słuchem, 

8)

 

wyciągnąć wnioski do przeprowadzonych badań, 

9)

 

zaprezentować przeprowadzone ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

Poradnik dla ucznia,  

−

 

notatnik, 

−

 

wyroby porcelanowe do badań, 

−

 

cylinder miarowy o pojemności 500 cm

3

, 

−

 

waga o dokładności 5 g, 

−

 

pręt stalowy,  

−

 

normy tematyczne, 

−

 

literatura wskazana przez nauczyciela. 
 

Ćwiczenie 3 

Dobierz  typ  magazynu  do  rodzaju  gotowego  wyrobu  –  uzupełnij  tabelę  określeniami: 

magazyn otwarty, magazyn półotwarty, magazyn zamknięty. 
 

Gotowy wyrób 

Typ magazynu 

Cegła zwykła 

 

Porcelana stołowa 

 

Pustaki Akermana 

 

Cegła ogniotrwała magnezytowa 

 

Fajans stołowy 

 

Płytki ścienne 

 

Wyroby sanitarne 

 

Cegła dziurawka 

 

Izolatory 

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24

Wskazówki do realizacji 
Przy realizacji tego ćwiczenia warto obejrzeć z uczniami ilustracje magazynów, odwołać 

się  do  ich  pamięci  związanej  z  wycieczkami  zawodowymi.  Uczniowie  pracują  samodzielnie 
lecz  mogą  przedyskutować  swoje  propozycje  w  grupie.  Wskazani  przez  nauczyciela 
uczniowie prezentują wykonane ćwiczenie. Na wykonanie ćwiczenia mają około 20 minut.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

przeczytać określone treści z Poradnika, 

2)

 

dobrać typ magazynu do rodzaju gotowego wyrobu, 

3)

 

przedyskutować swoje propozycje w grupie, 

4)

 

zaprezentować wykonanie ćwiczenia, 

5)

 

uzupełnić tabelę.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

Poradnik dla ucznia,  

−

 

notatnik, 

−

 

ilustracje magazynów.  

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25

6.

 

EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
Test 1 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Zdobienie  i  szkliwienie 
wyrobów ceramicznych” 

 
Test składa się z 24 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

−

 

zadania: 1–17 są z poziomu podstawowego, 

−

 

zadania 18–24 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

−

 

dopuszczający – rozwiązanie, co najmniej 10 zadań, 

−

 

dostateczny – rozwiązanie, co najmniej 12 zadań,  

−

 

dobry  –  rozwiązanie,  co  najmniej  18  zadań,  w  tym  4  zadań  z  poziom 
ponadpodstawowego, 

−

 

bardzo  dobry  –  rozwiązanie,  co  najmniej  22  zadań,  w  tym  6  zadań  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi:  1. c,  2. b,  3. a,  4. d,  5. a,  6. b,  7. a,  8. c,  9. d,  10. c,  11. d, 
12. d, 13. b, 14. b, 15. b, 16. b, 17. a, 18. a, 19. d, 20. d, 21. d, 22. a, 23. d, 24. b.  

 

Plan testu 

 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1 

Określić skład szkliwa porcelanowego 

A 

P 

c 

2 

Określić zastosowanie metody frytowania 

B 

P 

b 

3 

Scharakteryzować szkliwo porcelanowe 

B 

P 

a 

4 

Porównać wygląd zewnętrzny szkliwa 

B 

P 

d 

5 

RozróŜnić piece ceramiczne 

B 

P 

a 

6 

Określić  kolejność  operacji  jednostkowych 
w ciągu technologicznym 

B 

P 

b 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26

7 

Określić  zagroŜenie  wynikające  z  pracy 
w dziale zdobienia 

B 

P 

a 

8 

Dobrać  metody  szkliwienia  do  rodzaju 
wyrobu 

B 

P 

c 

9 

Wymienić wady procesu szkliwienia 

B 

P 

d 

10  RozróŜnić metody zdobień 

B 

P 

c 

11  Dobrać urządzenia do metod szkliwienia 

B 

P 

d 

12 

Zastosować  przepisy  bhp  dot.  doboru 
ś

rodków  ochrony  osobistej  w  czasie 

zdobienia 

B 

P 

d 

13  Określić czas zdobienia reliefami 

B 

P 

b 

14  Wymienić metody wykańczania wyrobów 

B 

P 

b 

15  Określić wady wyrobów zdobionych 

B 

P 

b 

16  Określić zakres badań 

B 

P 

b 

17  Określić zakres badań 

B 

P 

a 

18  Scharakteryzować zdobienie podszkliwne 

C 

PP 

a 

19 

Dokonać  podziału  urządzeń  do szkliwienia 
metodą natrysku 

C 

PP 

d 

20 

RozróŜnić 

elementy 

maszyn 

do wykańczania po szkliwieniu 

C 

PP 

d 

21 

Scharakteryzować  sposoby  dekorowania  w 
technice pędzla malarskiego 

C 

PP 

d 

22 

Określić  zastosowanie  tlenków  w  celu 
uzyskania właściwej barwy farby 

D 

PP 

a 

23  Określić rodzaje magazynów 

C 

PP 

d 

24 

Określić  zasady  transportu  dla  wskazanego 
wyrobu 

C 

PP 

b 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem,  co  najmniej 
jedno tygodniowym. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiarów dydaktycznych. 

3.

 

Zapoznaj  uczniów  z  rodzajami  zadań  podanych  w  zestawie  zadań  testowych 
oraz z zasadami punktowania odpowiedzi. 

4.

 

Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 
jakie będą w teście. 

5.

 

Omów  z  uczniami  sposób  udzielania  odpowiedzi  podczas  sprawdzianu  (karta 
odpowiedzi). 

6.

 

Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 

7.

 

Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 
na udzielanie odpowiedzi. 

8.

 

Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.

 

Pięć  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się 
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.

 

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

11.

 

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 

12.

 

Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 
sprawiły uczniom najwięcej trudności. 

13.

 

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14.

 

Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  unikniecie  niepowodzeń 
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test  zawiera  24  zadania  odnośnie  Zdobienia  i  szkliwienia  wyrobów  ceramicznych. 
W teście 

zamieszczono 

zadania 

wielokrotnego 

wyboru, 

gdzie 

tylko 

jedna 

z wymienionych odpowiedzi jest zawsze prawidłowa. 

5.

 

Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi  –  zaznacz  prawidłową 
odpowiedź  znakiem  X  (w  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć 
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.

 

Test  składa  się  z  dwóch  części  o  róŜnym  stopniu  trudności:  I  część  –  poziom 
podstawowy, II część –  poziom ponadpodstawowy 

7.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

8.

 

Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  jego 
rozwiązanie  na  później  i  wróć  do  niego,  gdy  zostanie  Ci  wolny  czas.  Trudności  mogą 
przysporzyć Ci zadania: 18÷24, gdyŜ są one na poziomie trudniejszym niŜ pozostałe. 

9.

 

Na rozwiązanie testu masz 30 minut. 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia: 

−

 

instrukcja, 

−

 

zestaw zadań testowych, 

−

 

karta odpowiedzi 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.

 

Szkliwo porcelanowe charakteryzuje się duŜą zawartością 
a)

 

wapienia. 

b)

 

dolomitu. 

c)

 

skalenia. 

d)

 

marmuru. 

 

2.

 

Metodą frytowania nie przygotowuje się szkliwa 
a)

 

borowo-ołowiowego. 

b)

 

skaleniowego. 

c)

 

ołowiowego. 

d)

 

borowego. 

 

3.

 

Szkliwo porcelanowe jest 
a)

 

surowe, gładkie. 

b)

 

ziemne, gładkie. 

c)

 

frytowane, gładkie. 

d)

 

solne, gładkie. 

 

4.

 

Do opisu wyglądu zewnętrznego szkliwa nie zaliczamy stwierdzenia, Ŝe jest 
a)

 

przeźroczyste. 

b)

 

matowe. 

c)

 

kryjące. 

d)

 

surowe. 

 

5.

 

Topienie fryty prowadzi się w piecu 
a)

 

obrotowym. 

b)

 

tunelowym 

c)

 

szybowym. 

d)

 

kręgowym. 

 

6.

 

Wypalanie wyrobów porcelanowych na „ostro” poprzedza proces 
a)

 

suszenia. 

b)

 

formowania. 

c)

 

szkliwienia. 

d)

 

zdobienia kalką. 

 

7.

 

Ołowica moŜe być przyczyną choroby zawodowej pracownika działu 
a)

 

przygotowania szkliw. 

b)

 

suszarń.  

c)

 

piecowni. 

d)

 

formowni. 

 

8.

 

Płytki ścienne szkliwi się najczęściej metodą 
a)

 

zanurzania. 

b)

 

natrysku. 

c)

 

polewania. 

d)

 

malowania pędzlem. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29

9.

 

Do wad procesu szkliwienia nie zaliczymy 
a)

 

zbiegania się szkliwa. 

b)

 

zgrubień szkliwa. 

c)

 

przyklejania się wyrobu do półki piecowej. 

d)

 

pryszczenia farby. 

 

10.

 

Dekorowanie reliefami dotyczy zdobienia 
a)

 

farbami podszkliwnymi. 

b)

 

metalami szlachetnymi. 

c)

 

plastycznego. 

d)

 

farbami naszkliwnymi. 

 

11.

 

Pistolet natryskowy stosowany jest do nakładania szkliwa metodą 
a)

 

zanurzania. 

b)

 

polewania. 

c)

 

malowania. 

d)

 

natryskiwania. 

 

12.

 

Stosowanie ochrony dróg oddechowych konieczne jest przy zdobieniu metodą 
a)

 

stemplowania. 

b)

 

kalkomanii. 

c)

 

stalodruku. 

d)

 

natrysku. 

 

13.

 

Zdobienie reliefami wykonuje się  
a)

 

po wypaleniu na biskwit. 

b)

 

podczas formowania. 

c)

 

podczas suszenia. 

d)

 

po wypaleniu na ostro. 

 

14.

 

Po szkliwieniu talerza naleŜy usunąć szkliwo z jego 
a)

 

skrzydła. 

b)

 

nóŜki. 

c)

 

całej powierzchni wewnętrznej. 

d)

 

całej powierzchni zewnętrznej. 

 

15.

 

Do wad zdobienia podszkliwnego i naszkliwnego nie zaliczymy 
a)

 

niewyraźnego reliefu. 

b)

 

zgrubienia szkliwa. 

c)

 

suchości farb. 

d)

 

spienienia powierzchni farb. 

 

16.

 

Do badań cech zewnętrznych wyrobów gotowych nie zaliczamy sprawdzenia 
a)

 

Wymiarów. 

b)

 

nasiąkliwości. 

c)

 

dźwięku. 

d)

 

przełamu. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30

17.

 

Pomiar ogniotrwałości zwykłej przeprowadza się dla wyrobów 
a)

 

ogniotrwałych. 

b)

 

porcelanowych. 

c)

 

budowlanych. 

d)

 

fajansowych. 

 

18.

 

Zdobienie podszkliwne jest to 
a)

 

nanoszenie  dekoracji  na  czerep  surowy  lub  biskwitowy  i  utrwalenie  jej  przez 
pokrycie szkliwem oraz wypalenie razem z nim. 

b)

 

barwienie masy w dziale przygotowania mas. 

c)

 

nakładanie  farby  na  gotowy  poszkliwiony  i  wypalony  wyrób  oraz  utrwalenie  jej 
przez wypalenie w piecach muflowych w temperaturze 600÷900

o

C. 

d)

 

cienka mieniąca się błonka perłowa na powierzchni wyrobów szlachetnych. 

 

19.

 

Urządzenia  o  działaniu  ciągłym  do  szkliwienia  natryskowego,  w  zaleŜności  od  sposobu 
doprowadzania  i  odprowadzania  szkliwionego  przedmiotu  z  komory  natryskowej  dzieli 
się na urządzenia 
a)

 

obrotowe i pionowe. 

b)

 

poziome i pionowe. 

c)

 

stojące i obrotowe. 

d)

 

przenośnikowe i karuzelowe. 

 

20.

 

Elementem roboczym maszyny do usuwania szkliwa surowego jest 
a)

 

wrzeciono. 

b)

 

ostra szczotka. 

c)

 

komora próŜniowa. 

d)

 

wilgotna taśma gąbczasta. 

 

21.

 

Do technik malarskich elementów pędzlowych nie zaliczamy 
a)

 

obwódek.  

b)

 

linii. 

c)

 

pasków. 

d)

 

stempli. 

 

22.

 

Zieloną barwę farbom naszkliwnym nadaje tlenek 
a)

 

chromowy. 

b)

 

manganowy. 

c)

 

tytanowy. 

d)

 

uranowy. 

 

23.

 

Magazynowanie 

wyrobów  ceramicznych  odpornych  na  działanie  czynników 

atmosferycznych odbywa się w magazynach 
a)

 

specjalnych. 

b)

 

podziemnych. 

c)

 

zamkniętych. 

d)

 

otwartych. 

 

 

24.

 

Pośród wyrobów ceramicznych najbardziej wraŜliwe na transport są wyroby 
a)

 

budowlane. 

b)

 

porcelanowe.  

c)

 

ogniotrwałe 

d)

 

kamionkowe. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i Nazwisko: .......................................................................................................................... 

 
Zdobienie i szkliwienie wyrobów ceramicznych 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1 

a 

b 

c 

d 

 

2 

a 

b 

c 

d 

 

3 

a 

b 

c 

d 

 

4 

a 

b 

c 

d 

 

5 

a 

b 

c 

d 

 

6 

a 

b 

c 

d 

 

7 

a 

b 

c 

d 

 

8 

a 

b 

c 

d 

 

9 

a 

b 

c 

d 

 

10 

a 

b 

c 

d 

 

11 

a 

b 

c 

d 

 

12 

a 

b 

c 

d 

 

13 

a 

b 

c 

d 

 

14 

a 

b 

c 

d 

 

15 

a 

b 

c 

d 

 

16 

a 

b 

c 

d 

 

17 

a 

b 

c 

d 

 

18 

a 

b 

c 

d 

 

19 

a 

b 

c 

d 

 

20 

a 

b 

c 

d 

 

21 

a 

b 

c 

d 

 

22 

a 

b 

c 

d 

 

23 

a 

b 

c 

d 

 

24 

a 

b 

c 

d 

 

Razem: 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32

Test 2 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Zdobienie  i  szkliwienie 
wyrobów ceramicznych” 

 
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

−

 

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego, 

−

 

zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

−

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

−

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

−

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziom ponadpodstawowego, 

−

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  4  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi:  1. d,  2. d,  3. a,  4. b,  5. d,  6. b,  7. d,  8. d,  9. a,  10. d,  11. d, 
12. c, 13. c, 14. d, 15. a, 16. b, 17. c, 18. b, 19. a, 20. d.  

 

Plan testu 

 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1 

Scharakteryzować skład szkliwa fajansowego 

B 

P 

d 

2 

Określić skład szkliwa 

A 

P 

d 

3 

Rozpoznać metodę przygotowania szkliwa 

B 

P 

a 

4 

Określić  budowę  pieca  obrotowego  do 
topienia szkliwa 

B 

P 

b 

5 

Określić właściwości szkliwa 

B 

P 

d 

6 

Zastosować metodę szkliwienia 

B 

P 

b 

7 

Scharakteryzować sposób szkliwienia 

B 

P 

d 

8 

Scharakteryzować metody szkliwienia 

B 

P 

d 

9 

Określić jakość wyrobu po szkliwieniu 

B 

P 

a 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33

10  Określić skład szkliw 

B 

P 

d 

11 

Dobrać 

związki 

chemiczne 

do 

farb 

podszkliwnych 

B 

P 

d 

12  Rozpoznać techniki zdobienia podszkliwnego 

B 

P 

c 

13  Rozpoznać techniki zdobienia 

B 

P 

c 

14  Rozpoznać techniki zdobienia naszkliwnego 

B 

P 

d 

15  Określić rodzaj techniki zdobienia 

B 

P 

a 

16 

Określić  temperaturę  utrwalenia  dekoracji 
naszkliwnej 

C 

PP 

b 

17  Dobrać urządzenie do metody szkliwienia 

C 

PP 

c 

18 

Dobrać urządzenie do wykończania wyrobów 
szkliwionych wypalonych 

C 

PP 

b 

19  Rozpoznać chorobę zawodową 

D 

PP 

a 

20  Rozpoznać chorobę zawodową 

D 

PP 

d 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem,  co  najmniej 
jedno tygodniowym. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiarów dydaktycznych. 

3.

 

Zapoznaj  uczniów  z  rodzajami  zadań  podanych  w  zestawie  zadań  testowych  oraz 
z zasadami punktowania odpowiedzi. 

4.

 

Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 
jakie będą w teście. 

5.

 

Omów  z  uczniami  sposób  udzielania  odpowiedzi  podczas  sprawdzianu  (karta 
odpowiedzi). 

6.

 

Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 

7.

 

Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas  przeznaczony 
na udzielanie odpowiedzi. 

8.

 

Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.

 

Pięć  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się 
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.

 

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

11.

 

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 

12.

 

Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 
sprawiły uczniom najwięcej trudności. 

13.

 

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14.

 

Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  unikniecie  niepowodzeń 
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test  zawiera  20  zadania  odnośnie  zdobienia  i  szkliwienia  wyrobów  ceramicznych. 
W teście 

zamieszczono 

zadania 

wielokrotnego 

wyboru, 

gdzie 

tylko 

jedna 

z wymienionych odpowiedzi jest zawsze prawidłowa. 

5.

 

Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi  –  zaznacz  prawidłową 
odpowiedź  znakiem  X  (w  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć 
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.

 

Test składa się z dwóch części o róŜnym stopniu trudności: I część– poziom podstawowy, 
II część –  poziom ponadpodstawowy. 

7.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

8.

 

Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  jego 
rozwiązanie  na  później  i  wróć  do  niego,  gdy  zostanie  Ci  wolny  czas.  Trudności  mogą 
przysporzyć Ci zadania: 16÷20, gdyŜ są one na poziomie trudniejszym niŜ pozostałe. 

9.

 

Na rozwiązanie testu masz 30 minut. 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia: 

−

 

instrukcja, 

−

 

zestaw zadań testowych, 

−

 

karta odpowiedzi. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.

 

Szkliwa fajansowe są 
a)

 

nisko topliwe, surowe, ołowiowe, matowe. 

b)

 

ś

rednio topliwe, surowe, skaleniowe, matowe. 

c)

 

trudno topliwe, surowe, skaleniowe, lśniące. 

d)

 

nisko topliwe, frytowane, ołowiowe, lśniące. 

 

2.

 

Składu szkliwa nie moŜna wyrazić za pomocą 
a)

 

składu chemicznego w %. 

b)

 

wzoru Segera w jednostkach molowych. 

c)

 

składu surowcowego w jednostkach wagowych lub w %. 

d)

 

cięŜaru nasypowego poszczególnych składników w g/cm

3

. 

 

3.

 

Szkliwo surowe przygotowuje się na mokro w 
a)

 

młynie kulowym. 

b)

 

szuszarni  rozpyłowej. 

c)

 

gniotowniku z misą obrotową. 

d)

 

piecu szybowym. 

 

4.

 

Piec obrotowy do topienia szkliwa składa się z bębna wyłoŜonego wewnątrz wykładziną 
a)

 

drewnianą. 

b)

 

ogniotrwałą. 

c)

 

stalową. 

d)

 

miedzianą. 

 

5.

 

Właściwości szkliw określa 
a)

 

gazoprzepuszczalność. 

b)

 

wilgotność pokładowa. 

c)

 

gęstość nasypowa. 

d)

 

współczynnik rozszerzalności cieplnej. 

 

6.

 

Metoda szkliwienia nie zaleŜy od 
a)

 

kształtu wyrobu. 

b)

 

przeznaczenia wyrobu. 

c)

 

rozmiarów wyrobu. 

d)

 

właściwości powierzchni wyrobów. 

 

7.

 

Fragmenty  powierzchni  wyrobów,  które  nie  mają  być  pokryte  szkliwem  powleka  się 
mieszaniną parafiny z naftą (1:1) ogrzaną do 80

o

C. Dotyczy to wyrobów 

a)

 

budowlanych. 

b)

 

ogniotrwałych. 

c)

 

porcelanowych. 

d)

 

sanitarnych. 

 

8.

 

Metodą kombinowaną moŜna poszkliwić 
a)

 

talerz deserowy. 

b)

 

umywalkę. 

c)

 

kubek. 

d)

 

bardzo wysmukły wazon. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36

9.

 

Pęknięcie włoskowate (harys) powstaje gdy jest 
a)

 

zbyt wysoki współczynnik rozszerzalności cieplnej szkliwa. 

b)

 

zbyt cienka warstwa szkliwa. 

c)

 

duŜa lepkość szkliwa. 

d)

 

zła przyczepność szkliwa do czerepu. 

 

10.

 

Składnikiem trującym stosowanym do szkliw przetapianych jest 
a)

 

magnez. 

b)

 

ortoklaz. 

c)

 

korund. 

d)

 

minia ołowiana. 

 

11.

 

Farby  podszkliwne  otrzymuje  się  przez  zmielenie  barwnika  z  odpowiednim  dodatkiem. 
Barwnikiem moŜe być 
a)

 

plastyfikator. 

b)

 

mineralizator. 

c)

 

glinokrzemian. 

d)

 

związki tlenków metali barwnych. 

 

12.

 

Do technik zdobienia podszkliwnego nie zaliczamy 
a)

 

natrysku. 

b)

 

stemplowania. 

c)

 

kalkomanii. 

d)

 

szablonu. 

 

13.

 

Obwódki, linie i paski to rodzaje dekoracji zaliczane do techniki 
a)

 

stalodruku. 

b)

 

stemplowania. 

c)

 

pędzla malarskiego. 

d)

 

natrysku. 

 

14.

 

SztafaŜ jest to 
a)

 

pieczątka gumowa. 

b)

 

natrysk farby. 

c)

 

wytrawiony rysunek na płycie stalowej. 

d)

 

podkreślenie farbą wypukłości reliefu. 

 

15.

 

Równoczesne nałoŜenie na wyroby wielobarwnych kompozycji jest moŜliwe w technice 
a)

 

kalkomanii. 

b)

 

stalodruku. 

c)

 

stemplowania. 

d)

 

natryskiwania. 

 
16.

 

Proces wypalania dekoracji naszkliwnej realizowany jest w temperaturze około 
a)

 

300

o

C. 

b)

 

800

o

C. 

c)

 

1100

o

C. 

d)

 

1600

o

C. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37

17.

 

Wprowadzenie  szkliwionego  przedmiotu  do  wanny  napełnionej  szkliwem,  następnie 
wyjęcie go i osuszenie ma miejsce w czasie szkliwienia metodą przez 
a)

 

polewanie. 

b)

 

malowanie pędzlem. 

c)

 

zanurzanie. 

d)

 

natryskiwanie. 

 

18.

 

Urządzeniem do szlifowania wyrobów wypalanych szkliwionych nie jest szlifierka 
a)

 

z tarczami szlifującymi. 

b)

 

do płaszczyzn. 

c)

 

z wałkiem giętkim. 

d)

 

pozioma z tarczą Ŝeliwną. 

 

19.

 

Owrzodzenie skóry mogą powodować związki 
a)

 

chromu. 

b)

 

manganu. 

c)

 

kobaltu. 

d)

 

ołowiu. 

 

20.

 

Na  chorobę  dróg  oddechowych  zwaną  krzemicą  zapadają  pracownicy  mający  stały 
kontakt 
a)

 

z surowcami borowymi. 

b)

 

ze związkami ołowiu. 

c)

 

ze związkami rtęci. 

d)

 

z pyłem krzemionkowym. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

38

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko: .......................................................................................................................... 

 
Zdobienie i szkliwienie wyrobów ceramicznych 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1 

a 

b 

c 

d 

 

2 

a 

b 

c 

d 

 

3 

a 

b 

c 

d 

 

4 

a 

b 

c 

d 

 

5 

a 

b 

c 

d 

 

6 

a 

b 

c 

d 

 

7 

a 

b 

c 

d 

 

8 

a 

b 

c 

d 

 

9 

a 

b 

c 

d 

 

10 

a 

b 

c 

d 

 

11 

a 

b 

c 

d 

 

12 

a 

b 

c 

d 

 

13 

a 

b 

c 

d 

 

14 

a 

b 

c 

d 

 

15 

a 

b 

c 

d 

 

16 

a 

b 

c 

d 

 

17 

a 

b 

c 

d 

 

18 

a 

b 

c 

d 

 

19 

a 

b 

c 

d 

 

20 

a 

b 

c 

d 

 

Razem: 

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

39

7.

 

LITERATURA 

 

1.

 

Dobrzyński Sł.: Materiałoznawstwo szklarskie i ceramiczne. WSiP, Warszawa 1978 

2.

 

Fis B., Wyszyńska B.: Zarys technologii ceramiki. WSiP, Warszawa 1986 

3.

 

Kordek M., Kleinrok D.: Technologia ceramiki część III.WSiP, Warszawa 1992 

4.

 

Ros D., Frigola.: Ozdoby z ceramiki. Świat KsiąŜki, Warszawa 2003 

5.  Rospond M.: Maszyny i urządzenia przemysłu ceramicznego. WSiP, Warszawa 1984 
8.

 

Rusicki A., Raabe J.: Pracownia technologiczna ceramiki. WSiP, Warszawa 1982 

9.

 

Szymański E.: Materiały budowlane. WSiP, Warszawa 2003 

 

Literatura metodyczna 

1.

 

Krogulec-Sobowiec  M.,  Rudziński  M.:  Poradnik  dla  autorów  pakietów  edukacyjnych. 
KOWEZiU, Warszawa 2003 

2.

 

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia 
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997 

3.

 

Szlosek  F.:  Wstęp  do  dydaktyki  przedmiotów  zawodowych.  Instytut  Technologii 
Eksploatacji, Radom 1998 

4.

 

Węglińska M.: Jak przygotować się do lekcji?, Kraków 2005