Operator_urzadz_prz_spozyw_827[01].Z1.04

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Materiał nauczania

4.1. Transport – podstawowe zagadnienia

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Transport wewnętrzny

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Transport zewnętrzny

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

Sprawdzian osiągnięć

Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o stosowaniu środków transportu

w przemyśle spożywczym.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane,
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,

–

materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki
modułowej,

–

zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już opanowałeś określone treści,

–

ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować
umiejętności praktyczne,

–

sprawdzian postępów,

–

sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi
opanowanie materiału całej jednostki modułowej,

–

literaturę uzupełniającą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

827[01].Z1

Eksploatacja maszyn i urządzeń stosowanych

w przetwórstwie spożywczym

827[01].Z1.01

Obsługiwanie maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym

827[01].Z1.02

Użytkowanie instalacji

technicznych

827[01].Z1.03

Obsługiwanie urządzeń

chłodniczych i aparatury

kontrolno-pomiarowej

827[01].Z1.04

Stosowanie środków

transportu w przemyśle

spożywczym

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

przestrzegać przepisów

bhp, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,

−

posługiwać się instrukcjami i dokumentacją techniczną,

−

posługiwać się podstawowymi jednostkami miar i wag,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami i wielkościami fizycznymi,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

obsługiwać komputer,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

rozróżnić środki transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa spożywczego,

−

obsłużyć środki transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa spożywczego,

−

rozróżnić środki transportu zewnętrznego,

−

rozróżnić urządzenia do transportu pionowego o pracy okresowej,

−

obsłużyć urządzenia do transportu poziomego,

−

zastosować zasady obsługi urządzeń transportu pneumatycznego,

−

zastosować zasady obsługi urządzeń transportu hydraulicznego,

−

dobrać techniki transportu w procesie produkcji magazynowania i konfekcjonowania,

−

rozróżnić znaki manipulacyjne na opakowaniach,

−

ocenić stan techniczny środków transportu wewnętrznego,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas obsługi środków transportu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Transport – podstawowe zagadnienia

4.1.1. Materiał nauczania

Przepisy bhp podczas eksploatacji środków transportowych

W trakcie użytkowania i korzystania ze środków transportowych, należy znać oraz

bezwzględnie stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, związane zarówno z pracą
kierowcy czy operatora, jak również mieć świadomość zagrożeń oraz możliwości uniknięcia
wypadku w trakcie operacji ładowania, wyładowania czy przenoszenia towaru.

Podczas załadunku i rozładunku z użyciem sprzętu ładunkowego należy stosować

następujące zasady:

−

przed przystąpieniem do obsługi sprzętu, należy poznać jego działanie oraz zagrożenia
związane z jego obsługą,

−

obsługiwać sprzęt zgodnie z instrukcją producenta,

−

stosować środki ochrony indywidualnej,

−

nie należy przekraczać dopuszczalnego obciążenia,

−

po użyciu sprzętu załadunkowego lub rozładunkowego, należy go zabezpieczyć w jego
normalnym położeniu spoczynkowym.

−

w przypadku, jeśli stan ładunku nie spełnia wymagań, kierowca powinien odmówić jego
przyjęcia do przewozu,

−

nie powinno się dokonywać rozładunku towaru, jeśli jego stan może mieć wpływ na
bezpieczeństwo pracowników dokonujących tej operacji.
Transport wózkami ręcznymi – wszystkie wózki muszą być w dobrym stanie

technicznym, kompletne oraz codziennie sprawdzane przed rozpoczęciem pracy. Wózki
dwukołowe muszą być zaopatrzone w następujące elementy:

−

w urządzenia do unieruchamiania kół w czasie załadunku oraz rozładunku,

−

w ochraniacze dłoni na rękojeściach,

−

w szelki ułatwiające transport ciężkich ładunków.
Koła wózków powinny być osadzone na łożyskach tocznych i ogumione. Masa wózka

nie powinna przekraczać 150kg.

Transport wózkami jezdniowymi z napędem – wózki te powinny mieć stanowisko

kierowcy  zabezpieczone:  osłonami  chroniącymi  przed  urazami  w  razie  kolizji  oraz
umożliwiającymi  szybkie  opuszczenie  wózka.  Powierzchnia  pomostu  przeznaczonego  dla
kierowcy wózka musi mieć antypoślizgową powierzchnię. Wózek powinien być wyposażony
w  sprawnie  działający  sygnał  dźwiękowy,  światła  przednie  oraz  światła  tylne,  w  tym
hamowania  „stop”.  Wyłącznik  prądu  w  wózkach  elektrycznych  powinien  być  sprzężony
z hamulcem, aby po włączeniu hamulca następowało jednoczesne wyłączenie prądu.

W wózkach z silnikami spalinowymi wylot rury wydechowej musi być umieszczony

w taki sposób, aby spaliny nie zagrażały kierowcy.

Podczas transportu wózkami należy przestrzegać następujących zasad:

−

kierowca wózka musi mieć potwierdzone świadectwami kwalifikacje,

−

wszystkie wózki powinny być w dobrym stanie technicznym,

−

nie wolno przewozić ładunków cięższych niż dopuszczalna ładowność,

−

ładunek nie może wystawać poza obrys pojazdu, ani przesłaniać pola widzenia kierowcy,

−

przedmioty cięższe powinny być ładowane niżej,

−

nie wolno przewozić ludzi ani na platformach ładunkowych, ani na widłach wózków,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

przetaczane wózki ręczne należy pchać z boku lub z tyłu przy narożnikach,

−

nie wolno gwałtownie hamować obciążonego wózka,

−

ciśnienie w oponach powinno być zgodne z instrukcją,

−

wózków należy używać w pomieszczeniach dostatecznie oświetlonych,

−

nie można podnosić ładunku na jednym zębie wideł,

−

nie można wchodzić lub schodzić z wózka w czasie jazdy,

−

podczas załadunku wózek powinien być ustawiony poziomo,

−

nie można jeździć z ładunkiem podniesionym na widłach do góry,

−

nie wolno podtrzymywać bezpośrednio rękami ładunku podczas transportu,

−

nie można wjeżdżać wózkiem z napędem na pochylnie o nachyleniu większym niż jest to
dozwolone w jego dokumentacji techniczno-ruchowej.
Nawierzchnia dróg transportowych powinna być utwardzona, gładka, odporna na

ścieranie, o dobrej przyczepności i nie wytwarzająca kurzu, nienasiąkliwa oraz łatwo
zmywalna.

Transport możemy określić jako ogół czynności związanych z przemieszczaniem osób

i dóbr  materialnych  przy  wykorzystaniu  odpowiednich  środków.  Transport  w  gospodarce
umożliwia  wymianę  dóbr  oraz  usług.  Dla  przedsiębiorstwa  jest  on  często  niezbędnym
elementem  jego  działalności:  przewozi  surowce,  materiały,  półfabrykaty,  czyli  środki
wykorzystane podczas produkcji oraz gotowe wyroby przeznaczone do dystrybucji.

Podstawową klasyfikację środków transportu przedstawiono na rysunku 1.

Rys. 1.

Podział środków transportu [opracowanie własne]

Transport wewnętrzny – jest związany z przewożeniem ładunków w obrębie danego

przedsiębiorstwa.

Środki transportu wewnętrznego, ze względu na masę przewożonych ładunków, ich

objętość oraz konsystencję, a także możliwości manewrowe możemy podzielić na:

−

środki transportu kołowego,

−

urządzenia przemieszczające.
W rozdziale drugim zostaną szerzej przedstawione zagadnienia związane z transportem

wewnętrznym.

Transport zewnętrzny – w większości przypadków jest on związany z zaopatrzeniem

przedsiębiorstwa w materiały potrzebne do produkcji, oraz z wywożeniem środków
wytworzonych w wyniku działalności produkcyjnej. W rozdziale trzecim zostaną szerzej
przedstawione zagadnienia związane z transportem zewnętrznym.

Poniżej zostaną przedstawione dwa rodzaje transportu: transport pneumatyczny oraz

transport hydrauliczny.

Transport pneumatyczny – są w nim wykorzystywane maszyny i urządzenia służące do

transportu  materiałów  sypkich.  W  transporcie  tego  typu  medium  nośnym  jest  powietrze.
Odbywa  się  to  na  skutek  bezpośredniego  lub  pośredniego  działania  dynamicznie
przepływającego  powietrza  w rurociągu,  na  transportowane  cząstki  materiału.  Na  rysunku  2
przedstawiono podział transportu pneumatycznego.

Rodzaje transportu

wewnętrzny

zewnętrzny

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 2.

Podział transportu pneumatycznego [opracowanie własne]

Transport mobilny do transportu tego typu zaliczany jest transport materiałów sypkich

w różnych obiektach przenośnych typu kontenery, pojemniki, naczepy.

Transport stacjonarny – do transportu tego typu zaliczane są urządzenia zabudowane na

stałe, w określonym miejscu.

Transport pneumatyczny znalazł swoje zastosowanie do transportowania materiałów

sypkich  podczas  najróżniejszych  procesów  technologicznych.  Wykorzystywany  jest  przede
wszystkim  do  transportu  materiałów  nielepkich,  pylistych  lub  o  drobnej  ziarnistości.  Do
najczęściej  transportowanych  materiałów  należą:  mąki,  ziarna  zbóż  itp.  Transport
pneumatyczny  może  również  stanowić  element  uzupełniający  systemy  techniki  powietrznej.
W tym przypadku służy on do transportowania oddzielonych cząsteczek stałych.

Rodzaje stacjonarnego transportu pneumatycznego – wśród tej grupy można rozróżnić

cztery rodzaje transportu. Zostały one przedstawione na rysunku 3.

Rys. 3.

Rodzaje transportu pneumatycznego stacjonarnego [opracowanie własne]

Transport niskociśnieniowy – w przypadku tego rodzaju transportu odległości

transportowe  są  ograniczone  ciśnieniem  zastosowanego  powietrza  transportującego.
Odległości transportowe przeważnie wynoszą w granicach 30, 40  metrów, a jego wydajność
waha  się w granicach 0,1–2 t w ciągu godziny. Przykładem takiego rodzaju transportu mogą
być mieszalniki, przykład takiego mieszalnika został przedstawiony na rysunku 4.

Rys. 4.

Transport pneumatyczny w mieszalnikach [www.enven.cz/pl/]

Transport

pneumatyczny

mobilny

stacjonarny

Rodzaje transportu

pneumatycznego stacjonarnego

niskociśnieniowy

średniociśnieniowy

wysokociśnieniowy

w rynnach

aeracyjnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Na rysunku 5 przedstawiono schemat transportu pneumatycznego wykorzystującego

mieszalniki.

Transport średniociśnieniowy – w przypadku tego rodzaju transportu jako źródła

powietrza transportowego używane są dmuchawy. Wytwarzane powietrze może osiągać
ciśnienie 0,1MPa i więcej.

Transport wysokociśnieniowy – w przypadku tego rodzaju transportu odległości

transportowe  są  znacznie  większe  i  mogą  sięgać  nawet  1000  metrów.  Wykorzystywane  są
tutaj  dwa  rodzaje  podajników.  W  przypadku  podajników  ślimakowych  odległości
transportowe  wynoszą  nawet  300 m.  Wydajność  transportowa  może  wynosić  do  60 ton
w ciągu  godziny.  Nie  są  one  jednak  wykorzystywane  do  transportu  materiałów
o właściwościach ściernych. W przypadku podajników komorowych, wydajność transportowa
w zależności od rodzaju zastosowanego podajnika wynosi nawet do 150 ton w ciągu godziny,
a odległości transportowe sięgają w tym przypadku nawet 1000 m.

Rys. 5.

Schemat transportu pneumatycznego w mieszalnikach [www.enven.cz/pl/]

Na rysunku oznaczono:
1– leje zsypowe oddzielaczy,
2 – zbiornik eksploatacyjny (magazynowy),
3 – wentylator – źródło powietrza transportowego,
4 – wkładka tłumiąca,
5 – rurociąg powietrza włącznie z elementami regulacyjnymi,
6 – rozprowadzanie dodawanego powietrza włącznie z przesłonami ograniczającymi,
7 – mieszalnik materiału,
8 – podajnik materiału,
9 – urządzenia filtracyjne zbiornika.

System wysokociśnieniowy transportu pneumatycznego zbudowany jest z następujących

elementów:

−

urządzeń, których zadaniem jest ułatwienie opróżniania zbiorników magazynowych
z przemieszczanego materiału do urządzeń transportowych,

−

podajnika materiałów – w podajniku następuje wymieszanie transportowanego materiału
z powietrzem transportowym. Kolejnym etapem jest przetransportowanie materiału
z podajnika, rurociągiem transportowym, do miejsca jego przeznaczenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

rurociągu transportowego – jest on elementem łączącym miejsce w którym materiał jest
pozyskiwany, z miejscem do którego ma on zostać przetransportowany. W jego skład
mogą wchodzić różnego rodzaju złącza, rozgałęzienia, oraz zawory,

−

urządzeń oddzielających – ich zadaniem jest oddzielenie transportowanego materiału od
powietrza transportowego. Urządzenia te mają również zapewnić wypuszczanemu
powietrzu do otoczenia, odpowiednią czystość,

−

źródeł powietrza transportowego – w skład, którego wchodzą takie elementy jak:
armatura bezpieczeństwa, kontrolna, suszarki powietrza, zbiorniki powietrza i inne.

Rys. 6.

Schemat transportu pneumatycznego wysokociśnieniowego [www.enven.cz/pl/]

1 – zbiornik magazynowy,
2 – rurociąg napełniający,
3 – napowietrzanie,
4 – zamknięcie zbiornika magazynowego,
5 – pneumatyczny mechanizm odbierający,
6 – podajnik komorowy,
7 – odpowietrzanie podajnika komorowego,
8 – zamknięcie rurociągu transportowego,
9 – rurociąg transportowy,
10 – rozgałęzienie rurociągu transportowego,
11 – zbiorniki eksploatacyjne,
12 – urządzenie zabezpieczające,
13 – urządzenia filtracyjne zbiornika,
14 – instalacja rozprowadzania sprężonego powietrza,
15 – zamknięcie zbiornika,
16 – urządzenie napełniające.

Transport w rynnach aeracyjnych – w przypadku tego rodzaju transportu, jego wydajność

może wynieść aż 400 ton w ciągu godziny. Do zalet jego stosowania można zaliczyć
uzyskanie oszczędności energii oraz zmniejszenie zużycia mechanicznego. Nachylenie rynny
transportowej z reguły waha się w granicach od 4 do 10%. Stosowany jest on na krótszych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

odległościach, w miejscach gdzie można wykorzystać różnice poziomów pomiędzy
transportowanymi miejscami. Na rysunku 7 przedstawiono transport w rynnach aeracyjnych.

Rys. 7.

Transport w rynnach aeracyjnych [www.enven.cz/pl/]

Na rysunku 8 przedstawiono schemat działania transportu pneumatycznego w rynnach

aeracyjnych.

Rys. 8.

Schemat działania transportu pneumatycznego w rynnach aeracyjnych [www.enven.cz/pl/]

Na rysunku oznaczono:
1 – lej zsypowy,
2 – zamknięcie (zasuwa),
3 – podajnik materiału,
4 – rynna aeracyjna,
5 – stacja wentylatorów włącznie z filtrem powietrza,
6 – dopływ powietrza włącznie z regulacją dopływu powietrza transportowego,
7 – odpowietrzanie.

Powyżej przedstawione sposoby transportu pneumatycznego mogą być uzupełniane

środkami transportu mechanicznego, tworząc w ten sposób skomplikowane systemy
transportowe.

Kolejnym

przykładem

transportu

pneumatycznego

może

być

wykorzystanie

przenośników pneumatycznych do transportowania ziarna. Na rysunku 9 przedstawiono
przykładowy przenośnik pneumatyczny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 9.

Przenośnik pneumatyczny [2, s.176]

Na rysunku oznaczono:
1 – sprężarka wirowa (dmuchawa),
2 – lej zasypowy,
3 – napęd stawidła,
4 – przewód transportujący.

Zasada działania – przewodem metalowym transportowany jest strumień ziarna.

Prędkość,  jaką  przenoszone  jest  ziarno  sięga  kilkunastu  m/s.  Sprężarka  wirowa  wywołuje
ruch  materiału  wsypywanego  do  leja  zasypowego.  Przenośnik  wyposażony  jest  również
w stawidło,  które  zamykane  jest  przed  jego  wyłączeniem.  Czyste  powietrze  przedmuchuje
przewód transportujący, unikając w ten sposób zalegania ładunku w przewodzie nośnika.

Transport hydrauliczny – wykorzystywany jest do przenoszenia materiałów

kawałkowych, ziarnistych lub pyłów, korzystając przy tym z cieczy – najczęściej stosowaną
cieczą jest woda. Rodzaje transportu hydraulicznego zostały przedstawione na rysunku 10.

Rys. 10. Rodzaje transportu hydraulicznego [opracowanie własne]

Transport z wykorzystaniem spadku hydraulicznego – transport odbywa się

w przewodach otwartych, tak zwanych korytach o odpowiednim kącie nachylenia. Odbywa
się w nich przepływ transportowanego materiału pod działaniem siły ciężkości.

Transport z wykorzystaniem maszyn przepływowych – odbywa się w przewodach

zamkniętych, gdzie wykorzystywane są pompy tłoczące. Na rysunku 11 przedstawiono
przykładowe urządzenia wykorzystywane w tego rodzaju transporcie.

Rys. 11. Urządzenia wykorzystywane w transporcie hydraulicznym wykorzystującym maszyny

przepływowe [opracowanie własne]

Rodzaje transportu

hydraulicznego

wykorzystujący spadek

hydrauliczny

wykorzystujący maszyny

przepływowe

Urządzenia wykorzystywane w transporcie

przy pomocy maszyn przepływowych

pompy

wyporowe

pompy

wirowe

pompy

strumieniowe

pompy

próżniowe

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ze względu na prostotę budowy, transport hydrauliczny jest tanim sposobem

przemieszczania materiałów. Wykorzystywany jest w różnych gałęziach przemysłu
a odległości, na których wykonywany jest transport sięgają nawet kilkunastu kilometrów.

Na rysunku 12 przedstawiono przykład zastosowania przenośnika hydraulicznego do

transportowania buraków w cukrowni.

Rys. 12. Przenośnik hydrauliczny [2, s. 177]

Na rysunku oznaczono:
1 – strumień cieczy nośnej,
2 – otwór zasypowy,
3 – kanał transportowy,
4 – krata.

Zasada działania w kanale przenośnika płynie strumień wody. Przez otwór zasypowy

wsypywane są do kanału buraki cukrowe. Są one przenoszone przez przepływającą wodę. Po
dotarciu do punktu docelowego buraki zabierane są do dalszej produkcji natomiast woda
wraca do kanału powrotnego.

Znaki manipulacyjne stanowią jedną z ważniejszych grup znakowania opakowań. Grupa

tych znaków jest stosowana na całym świecie. Określają one sposób postępowania
z przesyłką podczas jej transportu oraz składowania. Na rysunkach 13–22 zostały
przedstawione znaki manipulacyjne wraz z opisem ich znaczenia.

Rys. 13. Chronić przed wilgocią [3, s. 186]

Rys. 14. Chronić przed nagrzaniem [3, s. 186]

Rys. 15. Przestrzegać zakresu temperatur [3, s. 186]

Rys. 16. Ostrożnie kruche [3, s. 186]

Rys. 17. Góra, nie przewracać [3, s. 186]

Rys. 18. Opakowanie hermetyczne [3, s. 186]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 19. Produkty szybko psujące się [3, s. 186]

Rys. 20. Tu otwierać [3, s. 186]

Rys. 21. Miejsce zakładania zawiesi [3, s. 186]

Rys. 22. Nie przemieszczać przez toczenie [3, s. 186]

Rys. 23. Chronić przed zimnem [5, s. 20]

Rys. 24. Środek ciężkości [5, s. 20]

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie są rodzaje transportu?
2.  Jakie są rodzaje transportu wewnętrznego?
3.  Jaka jest zasada działania transportu pneumatycznego?
4.  Jakie są rodzaje transportu pneumatycznego?
5.  Jakie cechy charakterystyczne posiadają różne rodzaje transportu pneumatycznego?
6.  Jakie elementy zaliczamy do transportu pneumatycznego w mieszalnikach?
7.  Jakie

maszyny

urządzenia

występują

transporcie

pneumatycznym

wysokociśnieniowym?

8.  Jakimi cechami charakteryzuje się transport w rynnach aeracyjnych?
9.  Jaka jest budowa przenośnika pneumatycznego?
10.  Jaka jest zasada działania przenośnika pneumatycznego?
11.  Jakie są rodzaje transportu hydraulicznego?
12.  Jakie urządzenia są wykorzystywane w transporcie hydraulicznym?
13.  Jaka jest budowa przenośnika hydraulicznego?
14.  Jaka jest zasada działania przenośnika hydraulicznego?
15.  Jakie są znaczenia znaków manipulacyjnych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ znaczenie przedstawionych w tabeli znaków manipulacyjnych. Uzasadnij

konieczność ich stosowania.

Tabela A. Znaczenie znaków manipulacyjnych [opracowanie własne autora]

L.p.

Znak manipulacyjny

Znaczenie

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp i ergonomii pracy,
3)  zaplanować tok postępowania,
4)  określić znaczenie poszczególnych znaków manipulacyjnych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5)  uzasadnić konieczność stosowania znaków manipulacyjnych,
6)  przeprowadzić analizę ćwiczenia,
7)  zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania, linijka, ołówek,

−

stanowisko z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Przedstaw w postaci tabeli rodzaje transportu pneumatycznego stacjonarnego. Określ ich

właściwości, rodzaj transportowanych ładunków, odległości przenoszenia, oraz przedstaw
przykłady ich zastosowania. Wykonaj obsługę przenośnika pneumatycznego stacjonarnego na
podstawie instrukcji obsługi. Na jakie zagrożenia dotyczące BHP należy zwrócić uwagę
podczas jej wykonywania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp i ergonomii pracy,
3)  zaplanować tok postępowania,
4)  przedstawić w postaci tabeli rodzaje transportu pneumatycznego stacjonarnego,
5)  określić właściwości tych urządzeń, rodzaj transportowanych  nimi  ładunków, odległości

przenoszenia oraz przykłady ich zastosowania,

6) wykonać obsługę przenośnika pneumatycznego zgodnie z instrukcją obsługi,
7) określić na jakie zagadnienia związane z bhp należy zwrócić uwagę przy jej

wykonywaniu,

8) przeprowadzić analizę ćwiczenia,
9) zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania, linijka, ołówek,

−

stanowisko z dostępem do Internetu,

−

przenośnik pneumatyczny,

−

instrukcja obsługi tego przenośnika.

Ćwiczenie 3

Przeanalizuj budowę oraz zasadę działania przenośnika hydraulicznego. Określ pięć

przykładów

zastosowania

takiego

przenośnika

przedsiębiorstwach

przemysłu

spożywczego. Wykonaj obsługę przenośnika hydraulicznego stacjonarnego na podstawie
instrukcji obsługi. Na jakie zagrożenia dotyczące BHP należy zwrócić uwagę podczas jej
wykonywania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp i ergonomii pracy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3)  zaplanować tok postępowania,
4)  przeanalizować budowę oraz zasadę działania przenośnika hydraulicznego,
5)  określić  pięć  przykładów  zastosowania  takiego  przenośnika  w  przedsiębiorstwach

przemysłu spożywczego,

6) wykonać obsługę przenośnika hydraulicznego stacjonarnego na podstawie instrukcji

obsługi,

7) określić na jakie zagadnienia dotyczące przepisów BHP należy zwrócić szczególną

uwagę przy jej wykonywaniu,

8) przeprowadzić analizę ćwiczenia,
9) zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania, linijka, ołówek,

−

stanowisko z dostępem do Internetu,

−

przenośnik hydrauliczny,

−

instrukcja obsługi przenośnika.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

określić rodzaje transportu?



określić zasadę działania transportu pneumatycznego?



określić rodzaje transportu pneumatycznego?



rozróżnić rodzaje transportu pneumatyczngo?



określić

maszyny

urządzenia

występują

transporcie

pneumatycznym wysokociśnieniowym?



rozróżnić elementy występujące w transporcie pneumatycznym
w mieszalnikach?



określić budowę przenośnika pneumatycznego?



wyjaśnić zasadę działania przenośnika pneumatycznego?



rozróżnić budowę przenośnika hydraulicznego?



10) wyjaśnić zasadę działania przenośnika hydraulicznego?



11) rozróżnić znali manipulacyjne?



12) określić urządzenia wykorzystywane w transporcie hydraulicznym?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Transport wewnętrzny

4.2.1. Materiał nauczania

Transport wewnętrzny można określić jako przemieszczanie, pakowanie oraz

magazynowanie materiałów w dowolnej postaci w obrębie jednego przedsiębiorstwa. Dzięki
takim czynnościom, którym poddawane są materiały, nabierają one walorów użytkowych
w sensie miejsca i czasu.

Technologią transportu wewnętrznego możemy określić sposób realizacji programu

transportu i magazynowania, który wynika z zadań realizowanych w danym
przedsiębiorstwie. Uwzględnia ona relacje zachodzące pomiędzy poniższymi elementami:
a) strumieniami ładunków, które zawierają takie informacje jak: przedmiot, ilość, punkty

nadania i odbioru, dysponowany czas,

b) strumieniami informacji, które są związane z przepływem materiałów,
c) wydajnością

elementów

układu

transportowo-magazynowego.

Wynika

ona

z następujących czynników:

−

rodzajów i parametrów środków transportowych,

−

czynnika ludzkiego, wykorzystywanego podczas realizacji przepływu materiałów
oraz informacji.

d) kosztami eksploatacyjnymi zastosowanych środków,
e) zakładem, a otoczeniem.

Rola transportu wewnętrznego wzrosła przede wszystkim ze względu na to, że każdy

materiał  lub  towar  ma  tylko  wtedy  określoną  wartość,  gdy  można  nim  dysponować
w odpowiednim  miejscu,  w  którym  jest  on  potrzebny  w  danym  czasie.  Materiał
wykorzystywany  do  produkcji  czy  też  wyrób  gotowy  powinien  znajdować  się  w  miejscu
i w czasie gdzie jest potrzebny.

Przepływ towarów w przedsiębiorstwie powinien być rozpatrywany od momentu

dostarczenia go do zakładu, poprzez miejsca magazynowania, operacje obróbcze
i montażowe, aż do momentu wysłania wyrobu gotowego. W trakcie wykonywania analizy
przepływu materiałów w przedsiębiorstwie konieczne jest poznanie odpowiednich informacji.
Dotyczą one następujących zagadnień:

−

materiału oraz opakowania przemysłowego (pojemnika),

−

kosztów utrzymania wyposażenia,

−

specyfiki terenu oraz budynków, które stanowią obszar transportu wewnętrznego,

−

działalności transportu wewnętrznego oraz kosztów eksploatacyjnych.
Podczas przeprowadzania analizy transportu wewnętrznego, w celu zapewnienia

przejrzystości opracowania stosowane są symbole do zapisu poszczególnych procesów
transportowych. Obrazują one czynności, jakie występują podczas przemieszczania materiału
w przedsiębiorstwie. Można wśród nich wyróżnić sześć podstawowych grup:

−

przedmioty transportu,

−

urządzenia pomocnicze wykorzystywane do transportu,

−

środki transportu wewnętrznego,

−

środki transportu zewnętrznego,

−

miejsca dokonywania czynności transportowych,

−

czynności, które występują w procesie transportu.
Symbole znalazły zastosowanie w takich miejscach, gdzie czynności, nazwy, urządzenia

nie można zapisać wykorzystując maksymalnie dwa słowa. Stosowanie zapisu
wykorzystującego symbole jest bardziej efektywny od zapisu słownego. W tabeli 1
przedstawiono symbole wykorzystywane do zapisu procesu transportowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W tym wypadku transport wewnętrzny można podzielić na:

−

transport  poziomy  –  jego  zadaniem  jest  przemieszczanie  materiałów  przede  wszystkim
w płaszczyźnie  poziomej.  Urządzeniami  zaliczanymi  do  tego  typu  transportu  mogą  być
niektóre  rodzaje  wózków  widłowych  oraz  przenośników.  Urządzenia  zaliczane  do  tego
typu transportu zostaną przedstawione w dalszej części rozdziału,

−

transport  pionowy  –  jego  zadaniem  jest  przemieszczanie  materiałów  przede  wszystkim
w płaszczyźnie  pionowej.  Urządzeniami  zaliczanymi  do  tego  typu  transportu  mogą  być
niektóre rodzaje wózków widłowych oraz podnośników i dźwignic. Urządzenia zaliczane
do tego typu transportu zostaną przedstawione w dalszej części rozdziału.
W  tabeli  2  przedstawiono środki  transportu  wewnętrznego  wraz  z określeniem  kierunku

przemieszczania ładunku dla każdego z nich.

Tabela 2. Właściwości i zastosowanie środków transportu wewnętrznego [2, s. 166]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Na rysunku 25 przedstawiono ogólną klasyfikację środków transportu wewnętrznego.

Rys. 25. Klasyfikacja środków transportu wewnętrznego [opracowanie własne]

Środki transportu wewnętrznego ze względu na zasięg można podzielić na następujące

kategorie:

−

o zasięgu nieograniczonym – są to środki, które mogą poruszać się na dowolne odległości
wzdłuż dróg transportowych, do których są dostosowane,

−

o zasięgu ograniczonym – są to środki, których wydajność oraz zasięg działania są
ograniczone przez drogę transportową lub ich konstrukcję.
Środki transportu wewnętrznego ze względu na napęd można podzielić na następujące

kategorie:

−

zmechanizowane – są to środki wyposażone we własne urządzenia napędowe silnikowe
lub są to takie środki beznapędowe, które są przemieszczane przy pomocy innych
środków transportowych silnikowych,

−

ręczne – są to środki beznapędowe, do uruchomienia których potrzebna jest siła
człowieka.
Środki transportu wewnętrznego ze względu na charakter ruchu można podzielić na

następujące kategorie:

−

o ruchu przerywanym – są to środki, które w trakcie procesu transportowego, wymagają
przerw pomiędzy poszczególnymi operacjami,

−

o ruchu ciągłym – są to środki, w których proces transportowy realizowany jest w sposób
ciągły.
Na rysunku 26 przedstawiono maszyny i urządzenia stosowane w transporcie

wewnętrznym.

Transport

wewnętrzny

ze względu na zasięg

ze względu na napęd

ze względu na charakter

ruchu

o zasięgu

nieograniczonym

o zasięgu

ograniczonym

zmechanizowane

ręczne

o ruchu

przerywanym

o ruchu ciągłym

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 26. Klasyfikacja maszyn i urządzeń stosowanych w transporcie wewnętrznym [opracowanie własne]

Poniżej zostaną przedstawione poszczególne rodzaje maszyn i urządzeń stosowanych

w transporcie wewnętrznym.

Dźwignicesą to maszyny o ruchu przerywanym. Ich zadaniem jest podnoszenie

i przemieszczanie ładunków w przestrzeni, przy użyciu haka lub innego urządzenia
chwytającego.

Do najbardziej popularnych dźwignic należą:

−

suwnice – są to urządzenia, w których elementy chwytające są podwieszone do wciągarki
przejezdnej, wciągnika lub żurawia przemieszczającego się po moście.
Na rysunku 27 przedstawiono schemat budowy suwnicy z napędem ręcznym.

W rozwiązaniach tego typu do przesuwania pomostu i wózka służą mechanizmy, które są
napędzane przez osobę obsługującą wózek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 27.

Suwnica z napędem ręcznym [2, s. 179]

Na rysunku oznaczono:
1 – koła jezdne pomostu,
2 – koło napędu pomostu,
3 – tablica z podanym udźwigiem suwnicy,
4 – wózek,
5 – koło napędu podnoszenia,
6 – koło napędu wózka,
7 – pomost,
8 – szyny stałe,
9 – zbocze z hakiem.

Do typowych, najczęściej spotykanych konstrukcji suwnicowych można zaliczyć

suwnice:

−

pomostowe. Na rysunku 28 przedstawiono przykładową suwnicę pomostowa
dwudźwigarową,

Rys. 27.

Suwnica pomostowa dwudźwigarowa [www.suwnice.biz]

−

bramowe. Na rysunku 28 przedstawiono przykładową suwnicę bramową,

Rys. 28.

Suwnica bramowa [www.rialex.com.pl]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

półbramowe.

−

żurawie – są one urządzeniami, w których elementy ładunkowe są podwieszone do
wysięgnika lub wciągarki przemieszczającej się po wysięgniku.
Na rysunku 29 przedstawiono schemat budowy żurawia ręcznego, obrotowego,

mocowanego do ściany budynku. Są one najczęściej stosowane do podnoszenia ładunków na
terenach otwartych.

Rys. 29.

Żuraw stały z napędem ręcznym [2, s. 178]

Na rysunku oznaczono:
1 – obrotowe mocowanie żurawia do ściany budynku,
2 – ramię,
3 – ogranicznik ruchu wózka,
4 – zblocze hakowe,
5 – łańcuch napędowy,
6 – wózek.

Do typowych, a zarazem najpopularniejszych tego typu konstrukcji można zaliczyć

następujące rodzaje żurawi:

−

wieżowe. Na rysunku 30 został przedstawiony przykładowy żuraw wieżowy,

Rys. 30.

Żuraw wieżowy [www.monbud.com]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

masztowe. Na rysunku 31 został przedstawiony przykładowy żuraw masztowy,

Rys. 31.

Żuraw masztowy [www.monbud.com]

−

wspornikowe.
Przenośniki – do tego typu środków transportowych należą urządzenia o ograniczonym

zasięgu i ruchu ciągłym. Są one wykorzystywane do przemieszczania ładunków w pionie,
poziomie i pod kątem nosiwa. Można rozróżnić dwa rodzaje przenośników biorąc pod uwagę
rodzaj organu roboczego. Są to przenośniki:

−

cięgnowe – w przenośnikach tego typu główny organ roboczy przemieszczający  ładunki
stanowi  cięgno.  Na  rysunku  32  przedstawiono  schemat  budowy  przykładowego
przenośnika  cięgnowego  –  przenośnika  taśmowego,  który  jest  jednym  z  najczęściej
wykorzystywanych urządzeń.

Rys. 32.

Przenośnik taśmowy a) przekrój, b) widok powierzchni nośnej [2, s. 174]

Na rysunku oznaczono:
1 – kanał odbioru ładunków,
2 – bęben napędowy,
3 – taśma,
4 – lej zasypowy,
5 – bęben napinający,
6 – kołki prowadzące.

Przenośnik taśmowy wykonany jest z rur stalowych. Na końcach ramy znajdują się

bębny.  Pomiędzy  nimi  rozpięta  jest  elastyczna  gumowa  taśma.  Może  ona  być  gładka  lub
wyposażona  w  zabieraki,  które  ułatwiają  pobieranie  materiału.  Przenośnik  jest  napędzany
silnikiem  elektrycznym.  Wysokość  podnoszenia  jest  regulowana  i  wynosi  ona  do  6 m.
Przykład takiego przenośnika przedstawiono na rysunku 33.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 33.

Przenośnik taśmowy [www.europasystems.pl]

Do grupy przenośników cięgnowych można również zaliczyć następujące przenośniki:

−

łańcuchowe przykładowy przenośnik łańcuchowy został przedstawiony na rys. 34,

Rys. 34.

Przenośnik łańcuchowy [www.europasystems.pl]

−

podwieszane – przykładowy przenośnik podwieszany został przedstawiony na rys. 35,

Rys. 35.

Przenośnik łańcuchowy [www.przenosniki-promag.pl]

−

bezcięgnowe

przenośnikach

tego

typu

głównym

organem

roboczym

przemieszczającym ładunki nie jest cięgno. Na rysunku 36 przedstawiono schemat
budowy przykładowego przenośnika bezcięgnowego – przenośnika ślimakowego.

Rys. 36.

Przenośnik ślimakowy [2, s. 176]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Na rysunku oznaczono:
1 – obudowa,
2 – ślimak,
3 – otwór załadunkowy.

W trakcie pracy materiał zostaje pobrany spod kosza zasypowego przez zwoje ślimaka,

który znajduje się w ruchu. W wyniku obracania się ślimaka materiał ten jest transportowany
do  otworu  wylotowego.  W  tego  typu  przenośnikach  istnieje  również  możliwość
transportowania  materiałów  prosto  z  worków,  należy  do  tego  celu  wykorzystać  uchwyty
workownika.  W  niektórych  przenośnikach  przeznaczonych  do  transportowania  materiałów
sypkich  stosowana  jest  tak  zwana  czerpnia.  Jest  ona  umieszczana  w  materiale,  który  jest
przeznaczony  do  przeniesienia,  który  dzięki  szczelinom  w obudowie  jest  zsypywany  do
ślimaka.  Przenośnik  ślimakowy  może  być  napędzany  silnikiem  elektrycznym  i  przekładnią
pasowo-klinową lub silnikiem hydraulicznym. Jest on przedstawiony na rys. 37.

Rys. 37.

Przenośnik śrubowy [www.premo-wroclaw.pl]

Do innych przenośników bezcięgnowych między innymi można zaliczyć:

−

przenośniki wałkowe – przykładowy przenośnik wałkowy został przedstawiony na
rysunku 38,

Rys. 38.

Przenośnik wałkowy [http://pl.wikipedia.org]

−

kulkowe,

−

o konstrukcji złożonej – w urządzeniach tego typu występują co najmniej dwa rodzaje
przenośników, tworząc w ten sposób jeden ciąg transportowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wózki transportowe – to środki transportu jezdniowe lub szynowe o zasięgu

ograniczonym i ruchu przerywanym.

Wykorzystywane są one do transportu ładunków w dwóch płaszczyznach:

−

poziomej – są to wózki, które nie są wyposażone w urządzenia podnośnikowe lub
unoszące,

−

poziomej i pionowej – są to wózki, które są wyposażone w urządzenia podnośnikowe lub
unoszące.
W praktyce główną rolę odgrywają wózki jezdniowe, które poruszają się przeważnie

w obrębie danego przedsiębiorstwa. Biorąc pod uwagę sposób działania wózka, można je
podzielić na trzy grupy:

−

wózki naładowne platformowe – zalicza się do nich wózki jezdniowe, których zadaniem
jest przewożenie ładunków na platformie, której nie można podnosić,

−

wózki ciągnikowe i pchające – zalicza się do nich wózki jezdniowe, które wyposażone są
w złącze zaczepowe dostosowane do ciągnięcia innych pojazdów. Zaliczamy również do
nich wózki, które wyposażone są w przymocowaną z przodu płytę sprężystą pozwalającą
pchać inne pojazdy,

−

wózki podnoszące – zalicza się do nich wózki jezdniowe, które są przystosowane do
załadowywania, podnoszenia oraz transportowania ładunków.
Obecnie na rynku producenci wózków podnoszących oferują szereg rozwiązań

konstrukcyjnych. Spowodowane jest to różnymi ich warunkami pracy. Poniżej zostaną
przedstawione najszerzej stosowane rodzaje tych środków transportu.

−

wózek podnośnikowy czołowy – wyposażony jest w widły  lub  inny  element wymienny,
który umożliwia manipulowanie ładunkiem. Jest on przede wszystkim przystosowany do
podnoszenia  ładunków  umieszczonych  na  paletach.  Po  uzbrojeniu  go  w  wyposażenie
dodatkowe  może  również  operować  innymi  ładunkami  (beczkami,  workami,  oponami
itd.).  W  przypadku  wózka  czołowego,  jego  masa  stanowi  przeciwwagę  ładunku.  Na
rysunku 39 przedstawiono wózek podnośnikowy czołowy,

Rys. 39.

Wózek podnośnikowy czołowy [5, s. 114]

−

wózek podnośnikowy z masztem wewnętrznym stałym – występują dwa rodzaje wózków
tego rodzaju. Pierwszy z nich, przedstawiony na rysunku 40, obejmuje podnoszony
ładunek korzystając z wideł umieszczonych pomiędzy łapami ramy jezdnej. Drugi rodzaj
wózków tego typu wyposażone są w widły, które znajdują się ponad łapami ramy jezdnej
i nie obejmują one ładunku,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 40.

Wózek podnośnikowy z masztem wewnętrznym stałym [5, s. 114]

−

wózek podnośnikowy z masztem wewnętrznym wysuwanym – są to wózki, w których
przemieszczanie ładunku wykonywane jest przez ruch całego masztu, lub karetki
z widłami. Na rysunku 41 przedstawiono wózek podnośnikowy z masztem wewnętrznym
wysuwanym,

Rys. 41.

Wózek podnośnikowy z masztem wewnętrznym wysuwanym [5, s. 115]

−

wózek podnośnikowy boczny – są to wózki z masztem lub karetką z widłami. Mogą być
one  wysuwane  lub  wciągane  pomiędzy  osiami  jezdnymi,  prostopadle  do  osi  wzdłużnej
wózka.  Dzięki  temu  możliwe  jest  odbieranie  i  podnoszenie  ładunków  w  pozycji
równoważnej  do  jednego  boku  wózka.  Na  rysunku  42  przedstawiono  wózek
podnośnikowy boczny,

Rys. 42.

Wózek podnośnikowy boczny [5, s. 115]

−

wózek podnośnikowy czołowo-boczny – wózki tego typu są przystosowane do
spiętrzania i odbierania ładunków zarówno z przodu jak i z obydwu stron kierunku jazdy.
Na rysunku 43 przedstawiono wózek podnośnikowy czołowo-boczny,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 43.

Wózek podnośnikowy czołowo – boczny [5, s. 115]

−

wózek widłowy unoszący prowadzony – wózki tego typu wyposażone są w widły, które
służą do unoszenia i przewożenia ładunków, które ułożone są na paletach lub
podstawkach ładunkowych. W przypadku tego typu wózków, są one obsługiwane przez
operatora pieszego bądź jadącego na platformie. Unoszą one ładunek tylko na wysokość
transportową. Na rysunku 44 przedstawiono wózek unoszący widłowy prowadzony,

Rys. 44. Wózek unoszący widłowy prowadzony [5, s. 115]

−

wózek  kompletacyjny  –  w  przypadku  wózków  tego  typu,  platforma  operatora
podnoszona  jest  wraz  z  widłami,  umożliwiając  w  ten  sposób  operatorowi  wózka
wykonanie  czynności  kompletacyjnych  pobierając  towary  bezpośrednio  z  regałów.  Na
rysunku 45 przedstawiono wózek kompletacyjny,

Rys. 45. Wózek kompletacyjny [5, s. 116]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Transport w magazynach – jest realizowany wykorzystując do przemieszczania towarów,

materiałów  środki  transportu  wewnętrznego.  Na  terenie  magazynu  często  wykorzystywane
jest  kilka  z  nich  np.  przenośniki,  wózki  widłowe  oraz  suwnice.  Dobór  środków
wykorzystywanych w magazynie przede wszystkim jest uzależniony od rodzaju prowadzonej
działalności,  od  sposobu  realizacji  zadań transportowych  oraz  od  kwot, jakie  są  na  te  środki
przeznaczone.

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jaka jest rola transportu wewnętrznego?
2.  Jakie są grupy symboli wykorzystywanych do zapisu procesu transportowego?
3.  Jakie są rodzaje transportu wewnętrznego?
4.  Jakie są zadania transportu pionowego?
5.  Jakie są środki wykorzystywane w transporcie wewnętrznym?
6.  Jakie są rodzaje dźwignic?
7.  Jaka jest budowa suwnicy z napędem ręcznym?
8.  Jaka jest budowa żurawia z napędem ręcznym?
9.  Jakie są rodzaje suwnic?
10.  Jakie są rodzaje żurawi?
11.  Jakie są rodzaje przenośników?
12.  Jaka jest budowa przenośnika taśmowego?
13.  Jakie jest zastosowanie przenośników?
14.  Jakie są rodzaje wózków jezdniowych?
15.  Jaka jest zasada działania poszczególnych rodzajów wózków podnoszących?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przedstaw w postaci tabeli klasyfikację środków transportu wewnętrznego. Określ ich

płaszczyznę działania oraz cechy charakterystyczne. Opisz przykłady zastosowania tych
urządzeń.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp i ergonomii pracy,
3)  zaplanować tok postępowania,
4)  przedstawić w postaci tabeli klasyfikacje środków transportu wewnętrznego,
5)  określić  płaszczyznę  działania  oraz  cechy  charakterystyczne  podanych  środków

transportu wewnętrznego,

6)  opisać przykłady zastosowania poszczególnych urządzeń,
7)  przeprowadzić analizę ćwiczenia,
8)  zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania, linijka, ołówek,

−

stanowisko z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Przeanalizuj budowę oraz zasadę działania przenośnika taśmowego. Wykonaj jego

obsługę na podstawie instrukcji obsługi. Na jakie zagadnienia dotyczące BHP należy zwrócić
uwagę przy jej wykonywaniu. Określ pięć przykładów zastosowania takiego przenośnika
w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp i ergonomii pracy,
3)  zaplanować tok postępowania,
4)  przeanalizować budowę oraz zasadę działania przenośnika taśmowego,
5)  wykonać obsługę przenośnika zgodnie z instrukcją obsługi,
6)  określić zagadnienia związane z przepisami bhp dotyczącymi jej wykonywania,
7)  określić  pięć  przykładów  zastosowania  takiego  przenośnika  w  przedsiębiorstwach

przemysłu spożywczego,

8) przeprowadzić analizę ćwiczenia,
9) zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania, linijka, ołówek,

−

stanowisko z dostępem do Internetu

−

przenośnik taśmowy,

−

instrukcja obsługi przenośnika taśmowego.

Ćwiczenie 3

Określ rodzaj oraz cechy charakterystyczne wózków jezdniowych przedstawionych

w tabeli. Podaj przykłady ich zastosowania. Wykonaj obsługę wózka jezdniowego na
podstawie jego instrukcji obsługi. Na jakie zagrożenia BHP należy zwrócić uwagę podczas jej
wykonywania.

Tabela do ćwiczenia3. Rodzaje wózków widłowych [opracowanie własne]

L.p.

Wózek jezdniowy

Rodzaj

Cechy charakterystyczne Zastosowanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia.

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

w tabeli,

5)  określić zastosowanie tych środków transportu,
6)  określić przykłady zastosowania poszczególnych urządzeń,
7)  wykonać obsługę przykładowego wózka jezdniowego zgodnie z instrukcją obsługi,
8)  określić zagrożenia bhp podczas wykonywania obsługi,
9)  przeprowadzić analizę ćwiczenia,
10)  zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania, linijka, ołówek,

−

stanowisko z dostępem do Internetu,

−

zestaw narzędzi warsztatowych do obsługi,

−

wózek jezdniowy,

−

instrukcja obsługi wózka.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

określić rolę transportu wewnętrznego?



określić rodzaje transportu wewnętrznego?



określić zadania transportu wewnętrznego?



rozróżnić środki stosowane w transporcie wewnętrznym?



rozróżnić rodzaje dźwignic?



określić budowę dźwignicy z napędem ręcznym?



rozróżnić rodzaje suwnic?



określić budowę żurawia z napędem ręcznym?



określić rodzaje przenośników?



10) określić budowę przenośnika taśmowego?



11) rozróżnić rodzaje wózków widłowych?



12) określić zastosowanie wózków widłowych?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Transport zewnętrzny

4.3.1. Materiał nauczania

Transport odgrywa znaczącą rolę w działalności przedsiębiorstwa. Wykorzystywany jest

zarówno  do  dostarczania  surowców,  materiałów  do  zakładu,  jak  również  do  przewożenia
gotowych produktów do dostawców, hurtowników. Do tego celu wykorzystywana  jest gałąź
transportu  nazywana  transportem  zewnętrznym.  Często  transport  zewnętrzny  określany  jest
mianem transportu dalekiego zasięgu.

Transport stanowi istotny czynnik ceny sprzedaży wyrobu. Z tego powodu rodzaj

transportu  powinien  być  tak  dobrany,  aby  dostarczenie  określonej  partii  towaru  było  jak
najtańsze.  Jednym  z  czynników  wpływających  na  wybór  danego  środka  transportu  jest
odległość,  na  jaką  dany  materiał  ma  zostać  przewieziony.  Na  rysunku  46  przedstawiono
zależność kosztów transportu od odległości.

Rys. 46. Zależność kosztów transportu dalekiego zasięgu od odległości [2, s. 163]

Na wykresie punkty przecięcia poszczególnych linii oznaczają granicę opłacalności

danych środków transportu. W nawiasach podano średnią prędkość w km/h przewożonych
towarów. Jednak kryterium kosztów przewozu nie jest jedynym branym pod uwagę w trakcie
wyboru rodzaju transportu. Do innych czynników branych pod uwagę można zaliczyć:

−

koszty eksploatacji środków transportu – można do nich zaliczyć koszt obsługi, paliwa,
konserwacji,

−

koszty załadunku i wyładunku towarów,

−

koszty amortyzacyjne,

−

koszty, które wynikają z konieczności korzystania z urządzeń towarzyszących – można
do nich zaliczyć lotniska, dworce kolejowe, porty itd.
Poniżej zostaną przedstawione dwa rodzaje podziału środków transportu zewnętrznego.

Najprościej transport dalekiego zasięgu można podzielić na:

−

transport wodny do którego zaliczamy transport morski i rzeczny,

−

transport lądowy do którego zaliczamy transport samochodowy, kolejowy oraz rurociągi,

−

transport powietrzny do którego zaliczamy transport samolotowy oraz śmigłowce.
Według innego, bardziej szczegółowego podziału, transport zewnętrzny można podzielić

na 7 grup. Zostały one przedstawione na rysunku 47.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 47. Rodzaje transportu zewnętrznego [opracowanie własne]

Transport samochodowy – cechą charakterystyczną tego rodzaju transportu jest jego duża

elastyczność.  Wynika  ona  z  dużej  gęstości  dróg  transportowych,  które  są  dostosowane  do
lokalizacji  produkcji  oraz  osadnictwa.  Dzięki  temu  transport  samochodowy  zapewnia
możliwość  bezpośredniej  dostawy  niemal  z  każdego  miejsca  nadania  do  prawie  każdego
miejsca odbioru. Transport tego typu jest szeroko stosowany i wykorzystywany w przemyśle
spożywczym.  Wynika  to  z  konieczności  możliwie  szybkiego  dostarczenia  produktów  do
odbiorcy.  W  przypadku  przemysłu  spożywczego  często  stosowane  są  pojazdy
specjalizowane,  przeznaczone  do  przewozu  określonych  rodzajów  produktów,  zapewniając
im  odpowiednie  środki  transportu.  Poniżej  zostaną  przedstawione  przykładowe  pojazdy
samochodowe wykorzystywane w przemyśle spożywczym.

Pojazdem wykorzystywanym do przewożenia materiałów ziarnistych jest trójkomorowy

silos „wywrotka”. Wyposażony on jest w hydrauliczny układ podnoszący. ze względu na jego
przeznaczenie, skrzynia pojazdu wykonana jest ze stopów lekkich, o oddzielonych od siebie
komorach, co umożliwia przewóz różnego rodzaju substancji. Na rysunku 48 przedstawiono
samochód do przewozu zboża z grawitacyjnym urządzeniem rozładunkowym.

Transport

intermodalny

Transport

lotniczy

Transport

przesyłowy

Transport

wodny

śródlądowy

Transport

morski

Transport

kolejowy

Transport

samochodowy

Rodzaje

środków

transportu

zewnętrznego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 48. Samochód do przewozu zboża z grawitacyjnym urządzeniem rozładunkowym [2, s. 170]

Na rysunku oznaczono:
1 – siłowniki hydrauliczne do pochylania skrzyni ładunkowej,
2 – skrzynia ładunkowa,
3 – otwory zasypowe silosów,
4 – pokrywa silosów,
5 – otwory zsypowe.

Do przewozu artykułów wrażliwych na wilgoć oraz zanieczyszczenia, wykorzystywane

są  pojazdy,  których  pojemniki  (silosy)  są  opróżniane  za  pomocą  pneumatycznego  układu
rozładunkowego.  W  jego  skład  wchodzi  dmuchawa,  która  pobiera  powietrze  z  otoczenia
poprzez  specjalny  filtr,  który  zapobiega  przedostaniu  się  zanieczyszczeń  i  wilgoci  do
przewożonego  ładunku.  Na  rysunku  49  przedstawiono  samochód  do  transportu  sypkich
produktów spożywczych z pneumatycznym układem rozładunkowym.

Rys. 49. Samochód do transportu sypkich produktów spożywczych z pneumatycznym układem

rozładunkowym [2, s. 171]

Na rysunku oznaczono:
1 – rury zsypowe,
2 – dmuchawa zasilająca układ rozładunkowy,
3 – filtr powietrza,
4 – pokrywy silosów,
5 – kładka,
6 – rura rozładunkowa,
7 – silos.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Do przewozu artykułów w stanie ciekłym wykorzystywane są wielokomorowe cysterny.

Ze względu na transportowanie artykułów spożywczych, wykonane są one ze stali
kwasoodpornej. Cysterny są wyposażone w układ przewodów do załadunku, rozładunku
i płukania zbiorników.

Transport płynów nietrwałych takich jak mleko i przetwory mleczne, jest

przeprowadzany  w cysternach  izolowanych  termicznie.  Zapewnia  to  odpowiednią  –  niską
temperaturę  transportu  artykułów  przez  okres  do  kilkunastu  godzin.  Przykład  samochodu
transportującego  płyny  nie  wymagające  tak  rygorystycznych  warunków  przewozu,
wykorzystywany  do  przewożenia  ładunków  płynnych  takich  jak:  piwo,  moszcz  winny  czy
wino, przedstawiono na rysunku 50.

Rys. 50.

Samochód do przewozu wina lub piwa [2, s. 171]

Do transportu niektórych stałych produktów spożywczych wykorzystywane są również

cysterny. Niektóre produkty stałe takie jak np. czekolada czy tłuszcze, po ogrzaniu zamieniają
się  w  ciecz,  nie  tracąc  tym  samym  swoich  właściwości.  Dzięki  temu  łatwiej  jest  je
transportować.  Do tego  celu  wykorzystywane  są  specjalne samochody  przewożące  produkty
w stanie podgrzanym.  W ścianach zbiornika takiego pojazdu znajduje się uzwojenie grzejne,
które  sterowane  jest  układem  automatycznej  regulacji  temperatury  oraz  warstwa  izolacyjna,
która  zapobiega  nadmiernej  utracie  ciepła.  Samochód  tego  typu  został  przedstawiony  na
rysunku 51.

Rys. 51.

Samochód do przewozu produktów spożywczych w stanie podgrzanym [2, s. 172]

Na rysunku oznaczono:
1 – wewnętrzna powłoka zbiornika ze stali nierdzewnej,
2 – spirala grzejna,
3 – powłoka zewnętrzna z duraluminium,
4 – izolacja termiczna.

Do transportu żywych zwierząt wykorzystywany jest pojazd wyposażony w skrzynie

ładunkowe. Są one wyposażone w otwory wentylacyjne, a załadunek i rozładunek odbywa się
przy pomocy ruchomych pomostów, które przeważnie zabezpieczone są barierami. Na

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rysunku 52 przedstawiono przykładową skrzynie pojazdu wykorzystywaną do przewozu
zwierząt rzeźnych.

Rys 52. Skrzynia pojazdu samochodowego do przewozu zwierząt rzeźnych [2, s. 172]

Na rysunku oznaczono:
1 – pomost załadunkowy niższego poziomu,
2 – pomost załadunkowy wyższego poziomu,
3 – bariera ochronna,
4 – otwory wentylacyjne.

Samochody chłodnie – w przemyśle spożywczym często wykorzystywanym środkiem

transportu są samochody chłodnie. Są to pojazdy przystosowane do przewożenia produktów
spożywczych wymagających niskich temperatur transportu.

Transport kolejowy – cechą charakterystyczną tego rodzaju transportu jest jego niski

koszt szczególnie w transportach na średnie i dalsze odległości. W porównaniu z transportem
samochodowym odznacza się on większą ładownością. Jest to rodzaj transportu
niezawodnego, zapewniającego regularność oraz szybkość połączeń.

Infrastruktura transportowa transportu kolejowego jest jednak dość mocno złożona.

Można do niej zaliczyć:

−

drogi kolejowe (torowiska),

−

stacje kolejowe,

−

punkty przeładunkowe,

−

bocznice,

−

urządzenia niezbędne do funkcjonowania wszystkich elementów infrastruktury.

Na rysunku 53 przedstawiono przykładowy wagon wykorzystywany do transportu

materiałów sypkich, suchych oraz wrażliwych na wilgotność.

Rys. 53. Wagon zbiornikowy serii Tads [www.pesa.pl]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Transport morski – cechą charakterystyczną tego rodzaju transportu jest realizowanie go

przez  urządzenia  pływające,  przeznaczone  są  do  żeglugi  na  morzu  i  wodach  śródlądowych.
Odznacza  się  on  zdolnością  do  masowych  przewozów  ładunków  o  najszerszym  wachlarzu
podatności  przewozowej,  oraz  najkorzystniejszymi  cenami  przewozu  na  dużych
odległościach.

Rodzaj transportowanego towaru oraz planowane trasy pływania statku mają zasadniczy

wpływ na jego budowę, zastosowane rozwiązania konstrukcyjne oraz wygląd. Można zatem
wyróżnić pięć podstawowych grup statków, wykorzystywanych w transporcie morskim. Są
to:

−

drobnicowce – wykorzystywane są do transportu żywności, maszyn, samochodów,

−

kontenerowce – powoli zastępują one grupę drobnicowców, realizując te same usługi. Na
rysunku 54 został przedstawiony przykładowy kontenerowiec,

Rys. 54.

Kontenerowiec [www.stocznia.gdynia.pl]

−

masowce – wykorzystywane są one do transportu ładunków jednego rodzaju np. zboża,
węgla, siarki. Na rysunku 55 został przedstawiony przykładowy masowiec,

Rys. 55.

Masowiec [http://ships.greenet.pl/_gal]

−

zbiornikowce – wykorzystywane są one do transportu substancji ciekłych np., ropy
naftowej, paliw,

−

chłodnicowce – wykorzystywane są one do transportu łatwo psujących się produktów
żywnościowych.
Transport wodny śródlądowy – cechą charakterystyczną tego rodzaju transportu jest

wykorzystanie  odpowiednich  pływających  środków  transportowych  do  przemieszczania  po
drogach wodnych takich jak: rzeki  i kanały – ładunków i ludzi. W tym przypadku konieczne
jest  istnienie  odpowiedniej  infrastruktury  wodnej.  Koszty  transportu  wodnego  są  względnie
niskie, z tego względu jest on często wykorzystywany do transportu dużych partii towarów na
średnie i duże odległości.

Transport przesyłowy – jest to rodzaj transportu wykorzystywany najczęściej do przesyłu

ropy naftowej, gazu ziemnego i węglowego oraz wody. Do transportu wykorzystywany jest
system rurociągów. Odznacza się on niskimi kosztami przemieszczania oraz wykazuje dużą
zdolność do masowego przesyłania produktów płynnych i gazowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Transport lotniczy – jest to rodzaj transportu wykorzystywany nie tylko do transportu

towarów  i  produktów,  ale  również  ludzi.  Charakteryzuje  się  krótkim  czasem  transportu
produktów,  w  szczególności  na  długich  trasach,  oraz  bardzo  wysokim  bezpieczeństwem
transportowanych  towarów.  Na  rysunku  56  został  przedstawiony  przykładowy  samolot
transportowy C-130 Herkules.

Rys. 56. Samolot transportowy C-130 Herkules [http://en.wikipedia.org]

Transport intermodalny – cechą charakterystyczną tego rodzaju transportu jest

wykorzystanie różnych środków transportu do przemieszczenia ładunku w tej samej jednostce
ładunkowej z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia. Dzięki takiemu rozwiązaniu można
osiągnąć obniżenie kosztów przemieszczania towarów i wykorzystanie zalet poszczególnych
rodzajów transportu.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie czynniki są uwzględniane w trakcie wyboru rodzaju transportu?
2.  Jaka jest rola transportu zewnętrznego?
3.  Jakie są rodzaje transportu dalekiego zasięgu?
4.  Jakie zadania pełnią poszczególne rodzaje transportu zewnętrznego?
5.  Jakie samochody wykorzystywane są do transportu ładunków sypkich?
6.  Jakie samochody wykorzystuje się do transportu czekolady w postaci płynnej?
7.  Jakie cechy charakteryzują transport kolejowy?
8.  Jakie są rodzaje środków transportowych morskich?
9.  Jakie cechy charakteryzują transport lotniczy?
10.  Co to jest transport przesyłowy?
11.  Co to jest transport intermodalny?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przedstaw w postaci tabeli klasyfikacje środków transportu zewnętrznego. Określ ich

cechy charakterystyczne, oraz oszacuj opłacalność stosowania każdego z nich dla
następujących odległości transportowych:

−

100 km,

−

500 km,

−

2 000 km,

−

5 000 km,

−

10 000 km.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zgromadzić materiały i narzędzia do wykonania ćwiczenia,
2)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp i ergonomii pracy,
3)  zaplanować tok postępowania,
4)  przedstawić w postaci tabeli klasyfikacje środków transportu zewnętrznego,
5)  określić  ich  cechy  charakterystyczne oraz  oszacować  opłacalność  ich  stosowania  biorąc

pod uwagę kryterium odległości,

6) przeprowadzić analizę ćwiczenia,
7) zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania, linijka, ołówek,

−

stanowisko z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Przedstaw przykładowe rodzaje samochodów stosowanych do transportu ładunków

w przemyśle spożywczym. Określ ich cechy charakterystyczne.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

w przemyśle spożywczym,

5)  określić ich cechy charakterystyczne,
6)  przeprowadzić analizę ćwiczenia,
7)  zaprezentować pracę na forum grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania, linijka, ołówek,

−

stanowisko z dostępem do Internetu.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

określić czynniki uwzględniane w trakcie wyboru środka transportu?



określić rolę transportu zewnętrznego?



określić rodzaje transportu dalekiego zasięgu?



rozróżnić

rodzaje

środków

stosowanych

transporcie

samochodowym?



określić samochody stosowane do transportu ładunków sypkich?



określić cechy charakteryzujące transport kolejowy?



rozróżnić rodzaje środków stosowanych w transporcie morskim?



określić cechy charakteryzujące transport morski?



określić cechy charakteryzujące transport lotniczy?



10) określić cechy charakteryzujące transport intermodalny?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 30 minut.

Powodzenia!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Transport pneumatyczny wysokociśnieniowy przenosi ładunki na odległości

a)  do 300 m.
b)  do 500 m.
c)  do 1000 m.
d)  do 5000 m.

2. Transport w rynnach aeracyjnych zaliczany jest do

a)  transportu pneumatycznego.
b)  transportu hydraulicznego.
c)  transportu mobilnego.
d)  żadnego z powyższych.

3. Na rysunku przedstawiono przenośnik pneumatyczny. Oznaczenia 1, 2, 3 oznaczają

a)  1 – lej zasypowy, 2 – przewód transportujący, 3 – sprężarkę wirową.
b)  1 – napęd stawidła, 2 – lej zasypowy, 3 – włącznik.
c)  1 – sprężarkę wirową, 2 – lej zasypowy, 3 – napęd stawidła.
d)  1 – sprężarkę wirową, 2 – lej zasypowy, 3 – włącznik przenośnika.

4. Transport hydrauliczny do przenoszenia materiałów wykorzystuje

a)  pęd powietrza.
b)  ciecz.
c)  pęd powietrza oraz ciecz jednocześnie.
d)  żadne z powyższych.

5. Znak manipulacyjny określający: „Opakowanie hermetyczne” przedstawiono na rysunku

6. Znak manipulacyjny przedstawiony na rysunku poniżej oznacza

a)  produkty szybko psujące się.
b)  nie przemieszczać przez toczenie.
c)  środek ciężkości.
d)  tu otwierać.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Oznaczenie przedstawione na rysunku poniżej, wykorzystywane podczas zapisu procesu

transportowego należy do grupy

a)  przedmiotów transportu.
b)  środków transportu wewnętrznego.
c)  środków transportu zewnętrznego.
d)  urządzeń pomocniczych wykorzystywanych do transportu.

8. Wózki z platformą stałą zaliczamy do transportu

a)  poziomego.
b)  pionowego.
c)  poziomego lub ukośnego.
d)  pionowego lub ukośnego.

9. Środki transportu, których wydajność oraz zasięg działania są ograniczone przez drogę

transportową lub konstrukcję zaliczamy do transportu
a)  o zasięgu ograniczonym.
b)  o zasięgu nieograniczonym.
c)  o ruchu przerywanym.
d)  o ruchu ciągłym.

10. Suwnice zaliczamy do

a)  przenośników.
b)  dźwignic.
c)  wózków transportowych.
d)  żadne z powyższych.

11. Urządzenia, w których elementy ładunkowe są podwieszone do wysięgnika lub wciągarki

przemieszczającej się po wysięgniku, to
a)  żurawie.
b)  suwnice.
c)  przenośniki łańcuchowe.
d)  żadne z powyższych.

12. Na rysunku poniżej przedstawiono schemat przenośnika taśmowego. Oznaczenia 1, 2, 3,

4, 5 określają

a) 1 – kanał odbioru ładunków, 2 – bęben napinający I, 3 – taśma, 4 – lej zasypowy, 5 –

bęben napinający II.

b) 1 – kanał odbioru ładunków, 2 – bęben napinający, 3 – taśma, 4 – lej zasypowy, 5 –

bęben napędowy.

c) 1 – kanał odbioru ładunków, 2 – bęben napędowy I, 3 – taśma, 4 – lej zasypowy, 5 –

bęben nappędowy II.

d) 1 – kanał odbioru ładunków, 2 – bęben napędowy, 3 – taśma, 4 – lej zasypowy, 5 –

bęben napinający.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13. Na rysunku przedstawiono przenośnik

a)  taśmowy.
b)  przenośnik ślimakowy.
c)  przenośnik wałkowy.
d)  przenośnik łańcuchowy.

14. Na rysunku przedstawiono wózek jezdniowy

a)  wózek podnośnikowy z masztem wewnętrznym stałym.
b)  wózek podnośnikowy z masztem wewnętrznym wysuwanym.
c)  wózek podnośnikowy boczny.
d)  wózek podnośnikowy czołowo-boczny.

15. Wózek, w którym platforma operatora podnoszona jest wraz z widłami, umożliwiając

w ten sposób operatorowi wózka wykonanie danych czynności, to wózek:
a)  kompletacyjny.
b)  wózek unoszący widłowy prowadzony.
c)  wózek podnośnikowy czołowy.
d)  wózek podnośnikowy czołowo-boczny.

16. Najniższe koszty transportu na odległości 1000km można uzyskać korzystając

transportu

a)  kolejowego.
b)  rzecznego.
c)  morskiego.
d)  samochodowego.

17. Rurociągi zaliczane są do transportu

a)  wodnego.
b)  lądowego.
c)  powietrznego.
d)  wodno-lądowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko...............................................................................

Stosowanie środków transportu w przemyśle spożywczym

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem: