„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Barbara Jasińska
Modyfikowanie nitek 826[01].Z1.04
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji
–
Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inŜ. Marian Róg
mgr inŜ. Krystyna Jaros
Opracowanie redakcyjne:
mgr inŜ. Maria Michalak
Konsultacja:
mgr inŜ. Małgorzata Sienna
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 826[01].Z1.04
„Modyfikowanie nitek”, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu operator
maszyn w przemyśle włókienniczym.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1.
Wprowadzenie
3
2.
Wymagania wstępne
5
3.
Cele kształcenia
6
4.
Przykładowe scenariusze zajęć
7
5.
Ćwiczenia
12
5.1.
Przewijanie, łączenie, nitkowanie przędzy
12
5.1.1.
Ć
wiczenia
12
5.2.
Teksturowanie
16
5.2.1.
Ć
wiczenia
16
5.3.
Obliczenia planu produkcji i odpadki produkcyjne
20
5.3.1.
Ć
wiczenia
20
6.
Ewaluacja osiągnięć ucznia
25
7.
Literatura
37
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie Operator maszyn w przemyśle
włókienniczym.
W poradniku zamieszczono:
−
wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć ukształtowane, aby
bez problemów mógł korzystać z poradnika,
−
cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem,
−
przykładowe scenariusze zajęć,
−
przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
−
ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,
−
literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostek modułowych
826[01].O1
Technologia przędzalnictwa
826[01].Z1.01
Wykonywanie wstępnej obróbki
surowców włókienniczych
826[01].Z1.02
Wytwarzanie półproduktów
przędzalniczych
826[01].Z1.03
Wytwarzanie przędzy
826[01].Z1.04
Modyfikowanie nitek
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
korzystać z róŜnych źródeł informacji,
−
sklasyfikować surowce włókiennicze według określonych kryteriów,
−
stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz
ochrony środowiska,
−
posługiwać się dokumentacją techniczną,
−
rozpoznawać elementy maszyn i mechanizmów,
−
identyfikować surowce i półprodukty włókiennicze,
−
obliczać masę liniową półproduktów włókienniczych,
−
posługiwać się normami dotyczącymi badania wskaźników uŜytkowych i strukturalnych
płaskich i liniowych wyrobów włókienniczych,
−
współpracować w grupie,
−
określać kierunek i liczbę skrętów nitek pojedynczych,
−
charakteryzować metody wytwarzania nitek,
−
wytwarzać przędzę na przędzarkach obrączkowych i bezwrzecionowych, rozpoznawać
i usuwać błędy powstałe podczas przędzenia,
−
wykonywać czynności związane z konserwacją maszyn zgodnie z instrukcjami.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
scharakteryzować skład nitek,
−
rozróŜnić rodzaje modyfikowanych nitek posługując się normami i katalogami,
−
wyznaczyć podstawowe parametry nitek,
−
scharakteryzować technologie modyfikowania nitek,
−
dobrać technologie do wytwarzania nitek skręcanych,
−
scharakteryzować proces wytwarzania nitek fantazyjnych,
−
scharakteryzować sposoby teksturowania jedwabiu,
−
scharakteryzować sposoby zabezpieczania nitek przed wilgocią,
−
rozróŜnić sposoby likwidowania ładunków elektrostatycznych gromadzących się na nitkach,
−
określić warunki techniczne uŜytkowania maszyn i urządzeń pomocniczych
zapewniających przebieg procesu modyfikowania nawojów i nitek,
−
zorganizować stanowisko pracy,
−
zasilić surowcem maszyny do modyfikowania nitek,
−
obsłuŜyć maszyny do modyfikowania nitek zgodnie z instrukcją,
−
rozpoznać błędy powstałe w procesie przewijania, łączenia i skręcania nitek,
−
usunąć przyczyny powstawania błędów w procesie modyfikowania nitek,
−
ocenić jakość wytworzonych nawojów przewijarkowych na podstawie katalogów,
−
obliczyć koszty powstałe w procesie produkcji,
−
posłuŜyć się nazwami handlowymi nitek i jedwabiów teksturowanych,
−
wykonać konserwację maszyn zgodnie z dokumentacją techniczną,
−
sortować odpady produkcyjne,
−
zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoŜarowej
w czasie obsługi maszyn do modyfikacji nitek.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca
…………………………………….………….
Modułowy program nauczania:
Operator maszyn w przemyśle włókienniczym
Moduł:
Technologia przędzalnictwa 826[01].Z1
Jednostka modułowa:
Modyfikowanie nitek 826[01].Z1.04
Temat: Organizacja stanowiska pracy przy przewijarce wodzikowej.
Cel ogólny: Czynności związane z przygotowaniem stanowiska pracy przy przewijarce
wodzikowej.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
zorganizować stanowisko pracy przy przewijarce wodzikowej,
−
dokonać analizy poszczególnych czynności,
−
uzasadnić poszczególne czynności.
Metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
pogadanka,
−
dyskusja.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
–
praca indywidualna,
–
praca w grupach.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
przewijarka wodzikowa,
−
instrukcja obsługi przewijarki wodzikowej,
−
instrukcja bhp i ppoŜ obowiązująca przy obsłudze przewijarki wodzikowej.
Przebieg zajęć:
1.
Rozpoczęcie zajęć – sprawy organizacyjne.
2.
Wprowadzenie, nawiązanie do tematu i omówienie celów oraz organizacji zajęć.
3.
Pogadanka na temat organizacji na stanowisku pracy przy przewijarce wodzikowej.
4.
Organizacja pracy:
−
uczniowie otrzymują treść ćwiczenia,
−
organizują stanowisko pracy.
5.
Realizacja zajęć:
Uczniowie:
−
analizują treść ćwiczenia: Organizacja stanowiska pracy przy przewijarce
wodzikowej,
−
zapoznają się z odpowiednim fragmentem poradnika dla ucznia,
−
organizują stanowisko pracy przy przewijarce wodzikowej zgodnie z instrukcją
obsługi, analizują konieczność wszystkich wymaganych czynności.
Nauczyciel:
−
obserwuje pracę uczniów,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
−
konsultuje i udziela wyjaśnień.
6.
Sprawdzanie przygotowanego stanowiska i porównanie z prezentacją prawidłowego
rozwiązania.
7.
Samoocena wykonanej pracy.
8.
Podsumowanie zajęć.
9.
Dyskusja na temat trudności w wykonaniu zadania.
Zakończenie zajęć
Ocena poziomu osiągnięć uczniów na podstawie wykonanych ćwiczeń.
Praca domowa
Zapisać w zeszycie czynności związane z przygotowaniem stanowiska przy przewijarce
wodzikowej na podstawie wykonanego ćwiczenia.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
−
rozmowa z uczniami
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca
..........................................................................
Modułowy program nauczania:
Operator maszyn w przemyśle włókienniczym
Moduł:
Technologia przędzalnictwa 826[01].Z1
Jednostka modułowa:
Modyfikowanie nitek 826[01].Z1.04
Temat: Plan przędzenia przędzalni.
Cel ogólny: Sporządzenie planu przędzalni.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
określić ilość przędzy, jaka ma być wyprodukowana,
−
określić ilość półproduktów potrzebną do wyprodukowania przędzy,
−
obliczyć wydajności teoretyczne poszczególnych maszyn.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
−
organizowanie i planowanie,
−
pracy w zespole,
−
kontrolowania swojej pracy.
Metody nauczania–uczenia się:
−−−−
metoda tekstu przewodniego na podstawie materiału nauczania w poradniku dla ucznia
p.4.3. Obliczenia planu produkcji i odpady produkcyjne,
−−−−
ć
wiczenia,
−
dyskusja.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
praca zespołowa
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
−−−−
kalkulator,
−−−−
komputer,
−−−−
rzutnik multimedialny,
−−−−
arkusz do ćwiczenia,
−−−−
prezentacja wykonanych prawidłowo obliczeń,
−−−−
materiał nauczania z poradnika dla ucznia,
−−−−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela,
−−−−
tekst przewodni do ćwiczenia.
Zadanie dla ucznia:
Na podstawie tabeli opracuj plan produkcyjny przędzalni. W planie załoŜono
wyprodukowanie 1000 kg przędzy o grubości 20 tex w ciągu 8 godzin. Przyjęto, Ŝe ogólna
ilość odpadków wynosi 15,4 %, w tym przy przerobie zwojów 6,5%, taśmy ze zgrzeblarek
5,5%,taśmy z rozciągarek I 0,3%,taśmy z rozciągarek II 0,4%, niedoprzędu średniego
0,8%,niedoprzędu grubego 0,9% i przędzy 1%.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
Tabela. Tekst źródłowy do ćwiczenia. Przykładowy plan przędzenia [opracowanie własne]
Produkt
Przewidywany %
odpadków
Wydajność
surowca
w %
Wymagana
produkcja
w kg
Mieszanka
–
100
1170
Zwoje
6,0
94
1100
Taśma ze zgrzeblarek
5,0
89
1042
Taśma z rozciągarek I
0,3
88,7
1038
Taśma z rozciągarek II
0,4
88,3
1033
Niedoprzęd średni
0,8
87,5
1023
Niedoprzęd gruby
0,9
86,6
1012
Przędza
1,1
85,5
1000
Razem
14,5
Plan przędzenia zakłada produkcję 1000 kg przędzy w ciągu 8 godzin. Przy kaŜdym
przejściu wydziela się pewna ilość odpadków. Dla kaŜdej z poprzedzających maszyn naleŜy
przewidzieć większą ilość półproduktów w celu wyrównania strat i otrzymania Ŝądanej ilości
przędzy. Przyjęto, Ŝe ogólna ilość odpadków wynosi 14,5%. W kolumnie trzeciej podano
wydajność surowca.
Przyjmując masę mieszanki za 100% przy 6% odpadków ilość zwojów wyniesie 94%.
Uwzględniając wymienioną ilość odpadków w czasie zgrzeblenia – ilość taśmy w stosunku
do ilości mieszanki będzie wynosić 89%. Przy ogólnej ilości odpadków równej 14,5% ilości
przędzy wyniesie 85,5%. Z kaŜdych 100 kg mieszanki otrzyma się 94 kg zwojów,89 kg taśmy
ze zgrzeblarek 88,7 kg taśmy z rozciągarek I oraz ostatecznie 85,5 kg przędzy.
Uwzględniając: te dane, do wyprodukowania 1000 kg przędzy potrzeba:
obliczenie ilości mieszanki:
100 kg mieszanki potrzeba do wyprodukowania 85,5 kg przędzy,
x kg mieszanki potrzeba do wyprodukowania 1000 kg przędzy:
x =
5
,
85
1000
100
⋅
= 1170 kg mieszanki
obliczenie ilości zwojów:
94 kg zwojów potrzeba do wyprodukowania 85,5 kg przędzy,
x kg zwojów potrzeba do wyprodukowania 1000 kg przędzy:
x =
5
,
85
1000
94
⋅
=
1100 kg zwojów
obliczenie ilości taśmy:
89 kg taśmy potrzeba do wyprodukowania 85,5 kg przędzy,
x – kg taśmy potrzeba do wyprodukowania 1000 kg przędzy:
x =
5
,
85
1000
89
⋅
= 1042 kg taśmy
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1.
Podanie tematu zajęć.
2.
Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3.
Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4.
Podział uczniów na grupy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
Faza właściwa
Praca przy pomocy metody tekstu przewodniego.
I. Informacje
Pytania prowadzące:
1.
Jaką ilość przędzy naleŜy wyprodukować?
2.
Jakie są przewidywane ilości odpadków?
3.
Jakie są wydajności surowca?
II. Planowanie
1.
Sposób obliczenia ilości potrzebnej mieszanki.
2.
Sposób obliczenia ilości potrzebnych zwojów.
3.
Sposób obliczenia ilości taśmy ze zgrzeblarki.
4.
Sposób obliczenia ilości taśmy z rozciągarki I i II.
5.
Sposób obliczenia ilości niedoprzędu średniego i grubego.
III. Ustalenie
1.
Uczniowie pracując w zespołach proponują sposób wykonania zadania.
2.
Uczniowie zastanawiają się nad podziałem pracy.
3.
Uczniowie opracowują plan działań.
4.
Uczniowie konsultują z nauczycielem proponowany sposób wykonania zadania
i opracowany plan.
IV. Wykonanie
1.
Uczniowie wpisują dane liczbowe do opracowanej tabeli.
2.
Uczniowie obliczają ilość mieszanki potrzebną do wyprodukowania przędzy.
3.
Uczniowie obliczają ilość zwojów potrzebnych do wyprodukowania przędzy.
4.
Uczniowie obliczają ilość taśmy ze zgrzeblarki potrzebnej do wyprodukowania przędzy.
5.
Uczniowie obliczają ilość taśmy z rozciągarek (I i II) potrzebnej do wyprodukowania
przędzy.
6.
Uczniowie obliczają ilość niedoprzędu z niedoprzędzarek średniej i grubej potrzebnej do
wyprodukowania przędzy.
V. Sprawdzanie
1.
Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność obliczeń. Nauczyciel sprawdza
poprawność wykonania zadania.
2.
Uczniowie sprawdzają poprawność wykonanego zadania porównując z wzorem
otrzymanym od nauczyciela.
VI. Analiza końcowa
1.
Która część ćwiczenia sprawiła największe trudności.
2.
Czy ćwiczenie zostało wykonane w całości prawidłowo.
Zakończenie zajęć
Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.
Praca domowa
Dokonać analizy planu przelotowości (Tabela w poradniku dla ucznia).
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
−
rozmowa z uczniami na temat poprawności wykonanego zadania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
5. ĆWICZENIA
5.1. Przewijanie, łączenie, nitkowanie przędzy
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Umieść na ramie natykowej przewijarki wałkowej, cewki otrzymane od nauczyciela.
Przeprowadź nitki przez system prowadników oraz czujniki do nawoju.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien przygotować przędzę do nałoŜenia na ramę natykową.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
zapoznać się z instrukcją obsługi przewijarki wałkowej,
2)
zapoznać się z instrukcją bhp i ppoŜ obowiązująca przy obsłudze przewijarki,
3)
zapoznać się z warunkami technologicznymi przędzy,
4)
zorganizować stanowisko pracy,
5)
wykonać polecenie,
6)
sprawdzić, czy wszystkie czynności są wykonane prawidłowo.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
pokaz z objaśnieniem,
–
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
przewijarka wałkowa,
−
schemat technologiczny przewijarki,
−
instrukcja obsługi przewijarki wałkowej,
−
instrukcja bhp i ppoŜ,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Zorganizuj stanowisko pracy przy łączniarce.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
zapoznać się z instrukcją obsługi łączniarki,
2)
zapoznać się z instrukcją bhp i ppoŜ obowiązująca przy obsłudze łączniarki,
3)
zorganizować stanowisko pracy,
4)
dokonać analizy poszczególnych czynności,
5)
sprawdzić, czy wszystkie czynności są wykonane prawidłowo.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
Ś
rodki dydaktyczne:
−
łączniarka,
−
instrukcja obsługi łączniarki,
−
instrukcja bhp i ppoŜ przy obsłudze łączniarki,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Posługując się katalogiem z róŜnymi rodzajami błędów nawojów przewijarkowych
dokonaj oceny nawojów przewijarkowych otrzymanych od nauczyciela.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien przygotować róŜne nawoje przewijarkowe.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
odszukać w materiałach dydaktycznych, jakie błędy posiadają nawoje przewijarkowe
i jakie są przyczyny ich powstawania,
2)
dokonać porównania otrzymanych nawojów z nawojami w katalogu,
3)
rozpoznać błędy i przeanalizować przyczyny powstania błędów,
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
róŜne nawoje przewijarkowe wraz z oznaczeniami numeru przędzy,
−
katalog,
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 4
Oblicz wydajność jednego wrzeciona przewijarki w kg/h, jeŜeli prędkość obwodowa
bębna napędowego wynosi 5 m/s, przewijana jest przędza o grubości 25 tex, współczynnik
wydajności wynosi 0,8.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
odszukać w materiałach dydaktycznych, w jaki sposób oblicza się wydajność przewijarki,
2)
sprawdzić jednostki danych w ćwiczeniu wielkości,
3)
wykonać obliczenia i przeanalizować poprawność wykonania ćwiczenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia,
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 5
Posługując się katalogiem z róŜnymi rodzajami przędzy, scharakteryzuj próbki przędzy
otrzymane od nauczyciela.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien przygotować próbki róŜnych rodzajów przędzy.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1)
porównać otrzymane próbki przędzy z katalogiem ,
2)
rozdzielić przy pomocy igły preparacyjnej próbki przędzy i sprawdzić, czy naleŜą do
przędz pojedynczych czy nitkowanych,
3)
rozpoznać rodzaj przędz i opisać ich charakterystykę w arkuszu ćwiczeniowym,
dołączając próbki,
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
tekstu przewodniego.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
próbki przędzy,
−
katalog,
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 6
Przędza nitkowana ma oznaczenie: Tt 60 SSZZ/4Z/3S/2S. Jaki rodzaj nitkowania
występuje w tej przędzy? Narysuj schemat przędzy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien przygotować próbki róŜnych rodzajów przędzy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
odszukać w materiałach dydaktycznych, w jaki sposób oznacza się przędzę nitkowaną,
2)
dokonać analizy otrzymanego oznaczenia przędzy nitkowanej,
3)
zapisać w arkuszu ćwiczeniowym sposób nitkowani i narysować schemat przędzy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia,
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 7
Oznacz masę liniową przędzy nitkowanej otrzymanej od nauczyciela.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien przygotować próbki przędzy do oznaczania masy liniowej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
odszukać w materiałach dydaktycznych, w jaki sposób oznacza się masę liniową przędzy,
2)
odmierzyć określonej długości odcinki przędzy i zwaŜyć,
3)
obliczyć Tt wg wzoru zgodnego z literaturą.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
poradnik dla ucznia
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
waga techniczna,
−
motowidło,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
5.2. Teksturowanie
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na rysunku przedstawiono zasadę wytwarzania nitki teksturowanej elastycznej. Nazwij
metodę i na podstawie literatury opisz sposób wytwarzania tego typu nitek.
Rysunek do ćwiczenia 1 [9, s. 55]
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1)
odszukać w poradniku dla ucznia informacje o teksturowaniu oraz wyszukać informacje
w podanej literaturze,
2)
nazwać metodę pokazaną na schemacie,
3)
opisać sposób wytwarzania nitki teksturowanej elastycznej.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
próbki przędzy,
−
poradnik dla ucznia,
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
Ćwiczenie 2
Na rysunku przedstawiono zasadę wytwarzania nitek puszystych. Nazwij tę metodę
i na podstawie literatury opisz sposób wytwarzania nitek puszystych otrzymanego tą metodą.
Rysunek do ćwiczenia 2 [9, s. 55]
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
odszukać w poradniku dla ucznia informacje o teksturowaniu oraz wyszukać informacje
w podanej literaturze,
2)
nazwać metodę pokazaną na schemacie,
3)
opisać sposób wytwarzania nitki teksturowanej puszystej otrzymanej tą metodą.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia,
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Na podstawie materiału zawartego w poradniku dla ucznia opisz, jakie parametry poddaje
się kontroli jakości i podaj przykładowe błędy teksturowanych nitek.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i technikę
wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące kontroli jakości procesu
teksturowania oraz nazwać i określić najczęściej występujące błędy nitek
teksturowanych,
2)
wymienić w arkuszu do ćwiczeń wskaźniki, jakie powinny być wyznaczane dla
sprawdzenia kontroli procesu,
3)
wymienić w arkuszu do ćwiczeń błędy nitek teksturowanych i przyczyny ich
powstawania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia,
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 4
Otrzymałeś od nauczyciela próbki nitek teksturowanych. Porównaj je z katalogiem.
Spróbuj je podzielić na puszyste i elastyczne. Porównaj ich właściwości. Dobierz nazwy
handlowe.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien przygotować próbki jedwabi teksturowanych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
obejrzeć i przeanalizować wygląd próbek nitek teksturowanych,
2)
porównać próbki z katalogiem,
3)
pisać właściwości nitek puszystych i elastycznych i zilustrować je przykładami próbek.
Próbka nitki
teksturowanej
Rodzaj nitki
teksturowanej
Właściwości nitki
Nazwy handlowe
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia,
−
próbki jedwabi teksturowanych,
−
katalog próbek,
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 5
Masz do dyspozycji katalogi i prospekty maszyn teksturujących. Na podstawie literatury
ź
ródłowej, poradnika dla ucznia i prospektów maszyn dobierz technologie do wytwarzania
nitek teksturowanych do produkcji wyrobów pończoszniczych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien przygotować katalogi i prospekty maszyn.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wyszukać w katalogach, prospektach maszyny do teksturowania nitek do wytwarzania
wyrobów pończoszniczych,
2)
zapisać w arkuszu do ćwiczeń rodzaje maszyn i urządzeń do teksturowania jedwabiu na
wyroby pończosznicze,
3)
uzasadnić wybór.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia,
−
katalogi i prospekty maszyn,
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
5.3. Obliczenia planu produkcji i odpadki produkcyjne
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie tabeli umieszczonej w poradniku dla ucznia opracuj plan produkcyjny
przędzalni. W planie załoŜono wyprodukowanie 1000 kg przędzy o grubości 20 tex w ciągu
8 godzin. Przyjęto, Ŝe ogólna ilość odpadków wynosi 15,4%, w tym przy przerobie zwojów
6,5%, taśmy ze zgrzeblarek 5,5%,taśmy z rozciągarek I 0,3%,taśmy z rozciągarek II 0,4%,
niedoprzędu średniego 0,8%,niedoprzędu grubego 0,9% i przędzy 1%.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące konstrukcji planu przędzenia,
2)
wymienić w arkuszu do ćwiczeń wskaźniki, jakie powinny być wyznaczane dla planu
przędzenia,
3)
obliczyć ilość mieszanki, zwojów, taśmy, niedoprzędu potrzebnych do wyprodukowania
1000 kg przędzy
4)
zapisać obliczenia w arkuszu do ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia,
−
kalkulator,
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Oblicz wydajność teoretyczną dla trzeparki korzystając z tabeli przędzenia i przelotowości
załączonych w poradniku dla ucznia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące planu przędzenia i przelotowości,
2)
znaleźć wzór do obliczania wydajności teoretycznej maszyny,
3)
odszukać w tabeli odpowiednie wartości do obliczenia wydajności trzeparki i podstawić
do wzoru,
4)
zapisać obliczenia w arkuszu do ćwiczeń.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia,
−
kalkulator,
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Oblicz wydajność teoretyczną dla zgrzeblarki, korzystając z tabeli przędzenia
i przelotowości załączonych w poradniku dla ucznia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące planu przędzenia i przelotowości,
2)
znaleźć wzór do obliczania wydajności teoretycznej maszyny,
3)
odszukać w tabeli odpowiednie wartości do obliczenia wydajności zgrzeblarki
i podstawić do wzoru,
4)
zapisać obliczenia w arkuszu do ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia,
−
kalkulator,
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 4
Oblicz wydajność teoretyczną dla rozciągarki I lub II, korzystając z tabeli przędzenia
i przelotowości załączonych w poradniku dla ucznia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące planu przędzenia i przelotowości,
2)
znaleźć wzór do obliczania wydajności teoretycznej maszyny,
3)
odszukać w tabeli odpowiednie wartości do obliczenia wydajności rozciągarki
i podstawić do wzoru,
4)
zapisać obliczenia w arkuszu do ćwiczeń.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia,
−
kalkulator,
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 5
Oblicz wydajność teoretyczną dla niedoprzędzarki średniej korzystając z tabeli
przędzenia i przelotowości, załączonych w poradniku dla ucznia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące planu przędzenia i przelotowości,
2)
znaleźć wzór do obliczania wydajności teoretycznej maszyny,
3)
odszukać w tabeli odpowiednie wartości do obliczenia wydajności niedoprzędzarki
ś
redniej i podstawić do wzoru,
4)
zapisać obliczenia w arkuszu do ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia,
−
kalkulator,
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 6
Oblicz wydajność teoretyczną dla przędzarki w ciągu 8 godzin, korzystając z tabeli
przędzenia i przelotowości załączonych w poradniku dla ucznia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące planu przędzenia i przelotowości,
2)
znaleźć wzór do obliczania wydajności teoretycznej maszyny,
3)
odszukać w tabeli odpowiednie wartości do obliczenia wydajności przędzarki i podstawić
do wzoru,
4)
uwzględnić czas pracy maszyny – 8 godzin,
5)
zapisać obliczenia w arkuszu do ćwiczeń.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia,
−
kalkulator,
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 7
Opisz rodzaje odpadków uŜytkowych i zwrotnych powstałych w czasie procesów
przędzalniczych. Określ odpadki nieprzędne i odpadki lub straty nieuchwytne.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Nauczyciel powinien przygotować róŜne rodzaje odpadków powstałych w procesie przędzenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące odpadków produkcyjnych,
2)
zapisać w arkuszu do ćwiczeń rodzaje odpadków uŜytkowych i zwrotnych powstających
w procesach przędzalniczych,
3)
zapisać w arkuszu do ćwiczeń definicję odpadków nieprzędnych i nieuchwytnych.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
poradnik dla ucznia,
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 8
Oblicz wydajność surowca (bawełna średnich gatunków w procesie zgrzebnym), jeŜeli
ilość odpadków z poszczególnych maszyn wynosi:
−
z targarek, zasilarek, rozluźniarek i trzeparek 4,5%.
−
ze zgrzeblarek
8,5%.
−
inne odpadki
1,4%.
−
straty nieuchwytne
0,3%,
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
odszukać w poradniku dla ucznia informacje dotyczące wydajności surowca,
2)
obliczyć łączną ilość odpadków w procesie przędzenia,
3)
obliczyć wydajność surowca,
4)
dokonać analizy otrzymanych wyników.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
poradnik dla ucznia,
−
arkusz ćwiczeniowy,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej
Modyfikowanie nitek
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
−
zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13,14, 17, 19 są z poziomu podstawowego,
−
zadania 15, 16 ,18, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
−
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
−
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
−
dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
−
bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. d, 3. d, 4. a, 5. b, 6. d, 7. c, 8. c, 9. c, 10. b, 11. c,
12. c, 13. a, 14. d, 15. b, 16. c, 17. b, 18. b, 19. c, 20. b.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Scharakteryzować cel procesu przewijania
C
P
a
2
Rozpoznać rodzaj nawoju przewijarkowego
B
P
d
3
Nazwać urządzenie do odwijania w przewijarce
A
P
d
4
Scharakteryzować sposób tworzenia warstw
w nawoju przeijarkowym
C
P
a
5
Określić długość węzłów podczas wiązania
zerwanej przędzy
C
P
b
6
Rozpoznać przyczyny powstawania błędu nawoju
przewijarkowego
B
P
d
7
Rozpoznać rodzaj przędzy nitkowanej
B
P
c
8
Oznaczyć przędzę nitkowaną
C
P
c
9
Rozpoznać rodzaj przędzy fantazyjnej
B
P
c
10 Wyjaśnić sposób uzyskania efektu w przędzy
fantazyjnej płomykowej
B
P
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
11 Dobrać metodę wytwarzania nitki teksturowanej
elastycznej
C
P
c
12 Dobrać wielkość wydłuŜenia jedwabiu
elastycznego
C
P
c
13 Rozpoznać nazwę handlową jedwabiu
teksturowanego
B
P
a
14 Dobrać cechę jedwabiu, która zostaje poprawiona
poprzez teksturowanie
C
P
d
15 Dokonać analizy zapisu masy liniowej
D
PP
b
16 Porównać grubości przędzy w róŜnych
jednostkach
C
PP
c
17 Dokonać analizy pochodzenia odpadków
nieprzednych
D
P
b
18 Dobrać wielkość odpadków przy przerobie
bawełny na zgrzeblarce
C
PP
b
19 Dobrać wielkość wydajności surowca w procesie
przędzenia
C
P
c
20 Rozpoznać na schemacie metodę wytwarzania
jedwabiu teksturowanego
B
PP
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1.
Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2.
Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3.
Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4.
Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5.
Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6.
Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7.
Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszelkie wątpliwości.
8.
Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9.
10 minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1.
Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.
Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.
Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.
Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego dołączone są cztery odpowiedzi, z których tylko
jedna jest prawidłowa.
5.
Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając znak X w odpowiedniej
rubryce. Jeśli się pomylisz i chcesz poprawić odpowiedź, zaznacz błędną odpowiedź
kółkiem i ponownie zakreśl odpowiedź prawidłową.
6.
Zadania, które wymagają prostych obliczeń wykonaj przed zaznaczeniem odpowiedzi.
7.
Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8.
Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9.
Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
–
instrukcja,
–
zestaw zadań testowych,
–
karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Celem procesu przewijania jest
a)
otrzymanie nawoju przędzy odpowiedniego kształtu.
b)
przewinięcie przędzy na kopki przędzalnicze.
c)
dodatkowe skręcenie przędzy.
d)
złączenie kilku przędz.
2.
Na rysunku pokazany jest nawój
a)
cylindryczny równoległy.
b)
cylindryczny krzyŜowy.
c)
stoŜkowy.
d)
stoŜkowo-krzyŜowy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
3.
Do odwijania przędzy z motków lub nawojów w przewijarce słuŜy
a)
oczyszczacz przędzy.
b)
urządzenie nawojowe.
c)
prowadniki i napręŜacze.
d)
urządzenie natykowe.
4.
Tworzenie poszczególnych warstw nawoju w łączniarce odbywa się wskutek
a)
ruchu postępowego wodzika.
b)
działania oczyszczaczy szczelinowych.
c)
działania systemu prowadników i napręŜaczy.
d)
działania urządzenia natykowego.
5.
Końce nitek węzła podczas zrywu nitki na przewijarce powinny mieć długość
a)
1–5 mm.
b)
5–8 mm.
c)
8–12 mm.
d)
12–15 mm.
6.
Splatane zwoje przędzy podczas przewijania powstają, gdy
a)
wodziki, prowadniki i napręŜacze nie są oczyszczone.
b)
przewijaczka nie wiąŜe zerwanej nitki.
c)
zerwana nitka przeniesie się na sąsiednią nitkę.
d)
wrzeciona natykowe są ustawione nieprawidłowo.
7.
Na rysunku pokazana jest przędza nitkowana, która składa się z
a)
4 przędz pojedynczych.
b)
2 przędz pojedynczych.
c)
6 przędz pojedynczych.
d)
1 przędzy pojedynczej.
8.
Przędzę pojedynczą 50 tex skręcono poczwórnie. Otrzymana przędza nitkowana ma
oznaczenie
a)
Tt 50.
b)
Tt 50/2.
c)
Tt 50/4.
d)
Tt 50/1.
9.
Na rysunku pokazana jest przędza fantazyjna
a)
płomykowa.
b)
pętelkowa.
c)
szenilowa.
d)
krepowa.
10.
W przędzy fantazyjnej płomykowej efekt zgrubienia uzyskano poprzez
a)
okręcenie przędzy odcinkami innej przędzy.
b)
okręcenie przędzy odcinkami niedoprzędu.
c)
skręcania dwóch róŜnokolorowych nitek.
d)
skręcania róŜnokolorowych włókien.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
11.
Nitka teksturowana elastyczna powstaje w wyniku
a)
medody dziania – prucia.
b)
metody zgniatania.
c)
metody fałszywego skrętu.
d)
metody pętlenia.
12.
Nitka teksturowana elastyczna wyróŜnia się wydłuŜeniem
a)
100%.
b)
300%.
c)
500%.
d)
700%.
13.
Elastil to nazwa handlowa nitki teksturowanej z włókien
a)
poliamidowych.
b)
poliakrylonitrylowych.
c)
poliestrowych.
d)
poliuretanowych.
14.
W wyniku procesu teksturowania nitki syntetyczne są bardziej
a)
Wytrzymałe na rozciaganie.
b)
odporne na środki chemiczne.
c)
odporne na promienie słoneczne.
d)
puszyste i grube.
15.
Zapis 20 tex oznacza, Ŝe
a)
1 km nitki waŜy 2 g.
b)
1 km nitki waŜy 20 g.
c)
1 m nitki waŜy 20 g.
d)
20 km nitki waŜy 1 g.
16.
Największą grubość spośród podanych poniŜej ma przędza
a)
5 tex.
b)
1000 tex.
c)
2 ktex.
d)
10 tex.
17.
Odpadki nieprzędne są to
a)
odpadki powstałe przy zmiataniu podłóg.
b)
kurz z wałków czyszczących.
c)
odpadki wydzielane przez targarki bel.
d)
odpadki wydzielane przez zgrzeblarki.
18.
Podczas przerobu bawełny średnich gatunków powstają odpadki przy przerobie na
zgrzeblarce. Ich ilość waha się w granicach
a)
1–5%.
b)
5–10%.
c)
10–15%.
d)
15–20%.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
19.
Łączna wydajność surowca w normalnych warunkach waha się w granicach
a)
7–75%.
b)
76–81%.
c)
82–91%.
d)
92–95%.
20.
Na rysunku przedstawiono metodę wytwarzania jedwabiu teksturowanego
a)
fałszywego skrętu.
b)
zgniatania.
c)
dziania – prucia.
d)
pętlenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko.............................................................................................................................
Modyfikowanie nitek
Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
TEST 2
Test „próba pracy” do jednostki modułowej
„Modyfikowanie nitek”
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
Ocena
Normy wymagań
dopuszczający
30 punktów za spełnienie kryteriów z obszaru I, II, III
dostateczny
35 punktów za spełnienie kryteriów z obszaru I, II, III
dobry
45 punktów w tym, co najmniej 2z obszaru IV
bardzo dobry
55 punktów w tym, co najmniej 2 z obszaru IV
Kryteria oceny
Klucz punktowania
Obszar
wymagań
Sprawdzana
czynność
Kryterium wykonania czynności
Punktacja
I.
P
la
n
o
w
an
ie
1 Zapisanie
w planie pracy
czynności
prowadzących do
wykonania
zadania
po 1 punkcie, jeŜeli uczeń :
–
zapisał czynności związane
z wykonaniem przędzy, zgodnie z ich
kolejnością wykonywania,
–
zapisał parametry przędzy ,rodzaj
surowca, masę liniową z załącznika nr
1
–
sporządził wykaz surowców
,materiałów i narzędzi niezbędnych do
przeprowadzenia procesu przewijania
–
obliczył ilość surowca potrzebnego do
przeprowadzenia zadania.
0-4
II
.
O
rg
an
iz
o
w
an
ie
2 Organizowanie
stanowiska pracy
po 1 punkcie, jeŜeli uczeń :
–
zgromadził na stanowisku pracy
surowiec potrzebny do wykonania
przędzy,
–
rozmieścił na stanowisku pracy
potrzebne wyposaŜenie dodatkowe
–
sprawdził sprawność maszyny i stan
zabezpieczeń,
–
załoŜył odzieŜ ochronną niezbędną do
wykonania zadania
–
sprawdził, czy wybrane są odpadki
spod maszyny.
0–5
II
I.
W
y
k
o
n
an
ie
3 Uruchomienie
maszyny
i urządzeń
występujących
w procesie
wytwarzania
taśmy
po 10 punktów za:
–
włączenie przycisku uruchamiającego
silnik,
–
włączenie mechanizmu
uruchamiającego maszynę.
0–20
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
4 Wykonywanie
czynności
związanych
z obsługą
maszyny zgodnie
z instrukcja
obsługi
po 5 punktów za:
–
wymienił przewinięte cewki
przędzalnicze na pełne,
–
łączył początek nitki z pełnego nawoju
przędzalniczego z końcem nitki
poprzednio nawijanej na cewkę
stoŜkową
0–10
5 Likwidowanie
powstałych
w procesie
przerobu usterek
i błędów
technologicznych
5 punkt za:
–
sprawdzenie prawidłowości przebiegu
procesu przewijania
–
dokonywanie łączenia przędzy po
zrywie.
0–10
6 Reagowanie
na
niewłaściwą
pracę maszyny
1 punkt za:
–
nadzorowanie poprawności pracy
maszyny,
–
zgłaszanie nauczycielowi
nieprawidłowości w pracy maszyny.
0–2
7 Zapisanie
w dokumentacji
ilości wykonanej
produkcji
1 punkt za:
–
zapisanie w dokumentacji ilości
przewiniętej przędzy.
0–1
8 Utrzymywanie
ładu i porządku
na
stanowisku
pracy
1 punkt za:
–
utrzymywanie w czystości maszyny
–
usuwanie puchu z oczek wodzika,
–
oczyszczanie prowadników przędzy.
0–3
9 Uporządkowanie
stanowiska pracy
1 punkt za:
–
oczyszczenie maszyny,
–
rozliczenie surowca,
–
zagospodarowanie odpadów.
0–3
IV
.
P
re
ze
n
to
w
an
ie
1
0
Prezentacja
wykonanego
projektu
po 1 punkcie, jeŜeli uczeń:
–
przedstawił sposób przeprowadzenia
zadania,
–
uzasadnił sposób wykonania przędzy,
–
wskazał trudności jakie napotkał przy
wykonywaniu zadania.
0–3
Razem ilość punktów moŜliwych do uzyskania
0–60
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1.
Ustal z uczniami termin przeprowadzenia testu, z co najmniej dwutygodniowym
wyprzedzeniem.
2.
Rozdaj uczniom treść zadania praktycznego, by mogli zgromadzić potrzebne informacje.
3.
Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
4.
Zapoznaj uczniów z rodzajem zadania typu „próba pracy” oraz z zasadami punktowania.
5.
Przeprowadź z uczniami próbę rozwiązywania zadań podobnych do zawartego w teście.
6.
Omów z uczniami sposób rozwiązywania zadania, zwróć uwagę na etapy, czyli
planowanie, organizowanie, wykonanie i prezentowanie.
7.
Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy.
8.
Zbierz przygotowane karty zadania i oceń zgodnie z kluczem punktowania.
9.
Przeprowadź prezentację rozwiązanych zadań.
10.
Ustal przyczyny ewentualnych trudności wynikłych przy wykonywaniu zadania.
11.
Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie w przyszłości
niepowodzeń dydaktycznych uczniów.
Instrukcja dla ucznia
1.
Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.
Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę zadania.
3.
Zapoznaj się z treścią zadania.
4.
Test w formie zadania typu „próba pracy”, które będziesz rozwiązywać pozwoli Ci
sprawdzić swoje umiejętności z zakresu „Modyfikowanie nitek”.
5.
Dokonaj analizy treści zadania.
7.
Etapy wykonania zadania, to: planowanie, organizowanie, wykonanie, prezentowanie:
–
w etapie planowania, powinieneś zaplanować czynności, które wykonasz w celu
zrealizowania zadania,
–
organizowanie, to etap w którym przygotujesz się do rozwiązania zadania,
–
wykonanie to wyprodukowanie podanej w zadaniu ilości przędzy oraz obliczenie
masy liniowej wyprodukowanej przędzy,
–
prezentowanie to przedstawienie wykonanych obliczeń, uzasadnienie ich, wskazanie
czy miałeś trudności w wykonaniu zadania.
8.
Na rozwiązanie zadania masz 135 minut.
Materiały dla ucznia:
–
instrukcja,
–
karta zadania,
–
kalkulator,
–
poradnik dla ucznia,
–
literatura z rozdziału 7,
–
przewijarka wałkowa,
–
instrukcja obsługi przewijarki wałkowej,
–
załącznik nr 1.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
KARTA ZADANIA
Nazwisko i imię: …………………………………………………………………………..
Treść zadania:
Przewiń 15 kg przędzy na przewijarce wałkowej na nawoje stoŜkowo-krzyŜowe. Parametry
przędzy, rodzaj surowca, masę liniową, wydajność maszyny odczytaj z załącznika 1.
Maszyna jest obłoŜona surowcem w postaci cewek z przędzą w ilości wystarczającej na
wykonanie określonej w zadaniu ilości przędzy. Przed przystąpieniem do pracy sprawdź
zgodnie z instrukcją obsługi prawidłowość działania przewijarki wałkowej.
Planowanie (czynności prowadzące do wykonania zadnia)
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
Organizowanie (przygotowanie do wykonana zadania)
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
Wykonanie zadania
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
Załącznik 1
Tabela. Wybrane parametry procesu przewijania [opracowanie własne]
Rodzaj surowca
Bawełna średniowłóknista
Max prędkość przewijania
w m/s
8–13
Tt produktu wyjściowego
18,5
Produkcja w kg/h naw
przeliczeniu 1 osobę
obsługi
12
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
7. LITERATURA
1.
Chylewska B., Jackowski T., Kołaciński T., Malinowski M.: Technologia przędzy
i włóknin. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1979
2.
Jabłoński W., Jackowski T.: Technologia przędzalnictwa bawełny. Wydawnictwo
Naukowo-Techniczne, Warszawa 1982
3.
Jabłoński W., Jackowski T.: Bezwrzecionowe systemy przędzenia. Wydawnictwa
Naukowo-Techniczne, Warszawa 1983
4.
Kamieński R., Janke M.: Przędzalnictwo wełny. WSiP Warszawa1983
5.
Kupczyński Cz., Sikora B.: Przędzalnictwo czesankowe. WSiP, Wrocław 1986
6.
Malinowski M.: Przędzalnictwo bawełny dla ZSZ, WSiP, Wrocław 1975
7.
Stowarzyszenie Włókienników Polskich Przegląd Włókienniczy, Łódź 1976
8.
Praca zbiorowa: Materiałoznawstwo włókiennicze dla technikum, WSiP Warszawa 1988
9.
Semek P.: Materiałoznawstwo. Podręcznik dla szkół zasadniczych, WSiP Warszawa 1999
Literatura metodyczna
1.
Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
2.
Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997
3.
Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000