background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 

 

 

 

Barbara Jasińska  

 

 

 
Wytwarzanie półproduktów przędzalniczych  
826[01].Z1.02 

 

 

 

 

 

Poradnik dla nauczyciela

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wydawca

 

Instytut Technologii Eksploatacji 

 Państwowy Instytut Badawczy 

Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

1

Recenzenci: 

mgr inż. Marian Róg 

mgr inż. Halina Włodarczyk

 

 

 

Opracowanie redakcyjne: 

mgr inż. Maria Michalak 

 

 

Konsultacja: 

mgr inż. Małgorzata Sienna 

 

 

 

 

 

 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  826[01].Z1.02 
Wytwarzanie półproduktów przędzalniczych, zawartego w modułowym programie nauczania 
dla zawodu operator maszyn w przemyśle włókienniczym. 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

2

SPIS TREŚCI

 

 

1.

 

Wprowadzenie 

2.

 

Wymagania wstępne 

3.

 

Cele kształcenia 

4.

 

Przykładowe scenariusze zajęć 

5.

 

Ć

wiczenia 

10 

5.1.

 

Wytwarzanie taśmy w procesach zgrzeblenia i rozciągania 

10 

5.1.1.

 

Ć

wiczenia 

10 

5.2.

 

Łączenie i czesanie taśmy 

15 

5.2.1.

 

Ć

wiczenia 

15 

5.3.

 

Wytwarzanie niedoprzędu 

20 

5.3.1.

 

Ć

wiczenia 

20 

6.

 

Ewaluacja osiągnięć ucznia 

25 

7.

 

Literatura 

37 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

3

1.  WPROWADZENIE

 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  Operator  maszyn  w  przemyśle 
włókienniczym 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć ukształtowane, aby 
bez problemów mógł korzystać z poradnika, 

 

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego, 

 

literaturę uzupełniającą. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  np.  samokształcenia 
kierowanego, tekstu przewodniego. 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.  

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to: 

 

pokaz, 

 

ć

wiczenie, 

 

metoda projektów, 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

Schemat układu jednostek modułowych w module 

826[01].O1 

Technologia przędzalnictwa

 

826[01].Z1.01 

Wykonywanie wstępnej obróbki 

surowców włókienniczych 

826[01].Z1.02 

Wytwarzanie półproduktów 

przędzalniczych 

826[01].Z1.03 

Wytwarzanie przędzy 

826[01].Z1.04 

Modyfikowanie nitek 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

4

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE

 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

sklasyfikować surowce włókiennicze według określonych kryteriów, 

 

stosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpożarowej  oraz 
ochrony środowiska, 

 

posługiwać się dokumentacją techniczną, 

 

rozpoznawać elementy maszyn i mechanizmów, 

 

identyfikować surowce i półprodukty włókiennicze, 

 

obliczać grubość półproduktów włókienniczych, 

 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

 

współpracować w grupie, 

 

charakteryzować metody wstępnej obróbki surowców włókienniczych, 

 

posługiwać się instrukcjami obsługi maszyn. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

5

3.  CELE KSZTAŁCENIA

 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

scharakteryzować rodzaje półproduktów przędzalniczych, 

 

rozróżnić półprodukty przędzalnicze i ich przeznaczenie,  

 

określić parametry jakościowe półproduktów przędzalniczych, 

 

rozróżnić technologie przygotowania półproduktów przędzalniczych, 

 

wyjaśnić  budowę  i  zasady  działania  maszyn  i  urządzeń  stosowanych  przy  produkcji 
półproduktów przędzalniczych, 

 

rozpoznać części maszyn oraz podzespoły robocze, 

 

odczytać szkice i rysunki części maszyn, 

 

obliczyć wydajność maszyn, 

 

obsłużyć maszyny stosowane w procesach wytwarzania półproduktów przędzalniczych, 

 

 posłużyć się terminologią z zakresu mechaniki technicznej i elektrotechniki, 

 

objaśnić  regulacje  i  nastawy  podstawowych  mechanizmów  i  podzespołów  zgrzeblarek, 
rozciągarek, czesarek i niedoprzędzarek, 

 

odczytać  technologiczne  i  kinematyczne  schematy  podstawowych  mechanizmów 
zgrzeblarek, rozciągarek, czesarek i niedoprzędzarek, 

 

dobrać urządzenie do produkcji półproduktów przędzalniczych, 

 

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami procesu technologicznego,  

 

wykonać  czynności  związane  z  przygotowaniem  maszyn  i  urządzeń  do  wytwarzania 
półproduktów przędzalniczych, 

 

przygotować surowce do wykonania półproduktów przędzalniczych, 

 

wykonać podstawowe czynności dotyczące obsługi zgrzeblarki, rozciągarki, czesarki, 

 

rozpoznać nieprawidłowości działania mechanizmów maszyn, 

 

skontrolować przebieg wytwarzania taśmy i niedoprzędu, 

 

rozpoznać jakość wytworzonej taśmy i niedoprzędu, 

 

zdiagnozować  i  usunąć  przyczyny  powstawania  błędów  w  procesie  wytwarzania 
półproduktów przędzalniczych, 

 

wykonać podstawowe czynności związane z oznaczaniem półproduktów, 

 

skorzystać z dokumentacji technicznej, Polskich norm oraz katalogów, 

 

przeprowadzić  konserwację,  regulację  oraz  proste  naprawy  maszyn  i  urządzeń 
włókienniczych, 

 

posortować odpady poprodukcyjne, 

 

wykonać obliczenia dotyczące produkcji wyrobów włókienniczych,  

 

uporządkować stanowisko pracy, 

 

zastosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpożarowej 
i ochrony środowiska podczas pracy w oddziałach przędzalni, 

 

udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

6

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

 

 
Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca  

............…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania: 

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym 826[01] 

Moduł: 

Technologia przędzalnictwa 826[01].Z1 

Jednostka modułowa: 

Wytwarzanie 

półproduktów 

przędzalniczych 

826[01].Z1.02 

Temat:  Kontrola i błędy procesu zgrzeblenia. 

Cel ogólny:  Czynności związane z kontrolą procesu zgrzeblenia. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

wymienić cechy, którymi powinna się charakteryzować taśma ze zgrzeblarek, 

 

przeprowadzić kontrolę taśmy ze zgrzeblarki, 

 

wymienić błędy występujące w taśmie ze zgrzeblarki i określić ich przyczyny. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

ć

wiczenie, 

 

pogadanka, 

 

dyskusja. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca indywidualna, 

 

praca w grupach. 

 
Czas: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

 

zgrzeblarka pokrywkowa, 

 

waga techniczna, 

 

bęben do odmierzania odcinków taśmy, 

 

płytki szklane, 

 

nożyczki, 

 

kalkulator, 

 

arkusz do zapisywania obliczeń, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

taśma i runko ze zgrzeblarki. 

 

Przebieg zajęć: 
1.

 

Rozpoczęcie zajęć – sprawy organizacyjne. 

2.

 

Wprowadzenie, nawiązanie do tematu i omówienie celów oraz organizacji zajęć, 

3.

 

Pogadanka na temat5 kontroli i błędów procesu zgrzeblenia, 

4.

 

Organizacja zajęć: 

 

uczniowie otrzymują treść ćwiczenia, 

 

organizują stanowisko pracy. 

4.

 

Realizacja zajęć: 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

7

Uczniowie: 

 

analizują treść ćwiczenia, czyli na czym polega kontrola i błędy procesu zgrzeblenia, 

 

zapoznają się z odpowiednim fragmentem poradnika dla ucznia, 

 

odmierzają przy pomocy bębna odcinek taśmy 10 m, 

 

ważą na wadze technicznej, 

 

obliczają masę liniową taśmy, 

 

pobierają próbkę runa na czarną szklaną lub winidurową płytkę i liczą usterki, 

 

przeliczają liczbę usterek na 1 g runka, 

 

zapoznają się z rodzajami błędów, które mogą występować w taśmie ze zgrzeblarki, 

 

analizują przyczyny powstawania błędów ze zgrzeblarki. 

Nauczyciel: 

 

obserwuje pracę uczniów, 

 

konsultuje i udziela wyjaśnień.  

5.

 

Sprawdzanie obliczeń z prezentacją prawidłowego rozwiązania. 

6.

 

Samoocena wykonanych obliczeń. 

7.

 

Podsumowanie zajęć. 

8.

 

Dyskusja na temat trudności w wykonywanych obliczeniach. 

 
Zakończenie zajęć 
Ocena poziomu osiągnięć uczniów, na podstawie wykonanych ćwiczeń. 
 
Praca domowa 
Uzupełnić  tabelę  z  rodzajami  błędów  taśmy  ze  zgrzeblarek  określając  przyczyny  ich 
powstawania. 
 

Tabela. Błędy taśmy zgrzeblarkowej i ich przyczyny [opracowanie własne] 

Błąd 

Przyczyny 

Nierównomierność grubości na odcinkach krótkich 

 

Wahania grubości na odcinkach długich 

 

Zwisanie taśmy przed zwijadłem 

 

Nieprawidłowe układanie taśmy w garze 

 

Zabrudzenia 

 

Nieprawidłowy numer 

 

 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

rozmowa z uczniami. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

8

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca  

............…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania: 

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym 8 26[01] 

Moduł: 

Technologia przędzalnictwa 826[01].01.Z1 

Jednostka modułowa: 

Wytwarzanie półproduktów przędzalniczych 
826[01].Z1.02 

Temat:  Budowa i działanie niedoprzędzarki. 

Cel ogólny:  Znajomość budowy i działania niedoprzędzarki. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

wymienić i wskazać zespoły robocze niedoprzędzarki, 

 

scharakteryzować budowę i działanie poszczególnych mechanizmów niedoprzędzarki. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

ć

wiczenie, 

 

pogadanka, 

 

dyskusja. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca indywidualna, 

 

praca w grupach. 

 
Czas: 1 godzina dydaktyczna. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

 

niedoprzędzarka, 

 

schemat technologiczny niedoprzędzarki, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodna z punktem7 poradnika. 

 

Przebieg zajęć: 
1. 

 

Rozpoczęcie zajęć – sprawy organizacyjne. 

2. 

 

Wprowadzenie, nawiązanie do tematu i omówienie celów oraz organizacji zajęć. 

3. 

 

Pogadanka na temat budowy i działania niedoprzędzarki. 

3.

 

Organizacja zajęć: 

 

uczniowie otrzymują treść ćwiczenia, 

 

organizują stanowisko pracy. 

4.

 

Realizacja zajęć: 
Uczniowie: 

 

analizują treść ćwiczenia, 

 

zapoznają się z odpowiednim fragmentem poradnika dla ucznia, 

 

uruchamiają niedoprzędzarkę, 

 

obserwują pracę poszczególnych mechanizmów niedoprzędzarki, 

 

zapoznają się z pracą poszczególnych zespołów roboczych niedoprzędzarki, 

 

charakteryzują budowę i działanie zespołów roboczych niedoprzędzarki, 

 

wykonują  schemat  technologiczny  niedoprzędzarki  z  opisem  poszczególnych 
zespołów. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

9

Nauczyciel: 

 

omawia budowę i działanie niedoprzędzarki, 

 

obserwuje pracę uczniów, 

 

konsultuje i udziela wyjaśnień. 

5.

 

Sprawdzanie prawidłowości wykonanego schematu. 

6.

 

Samoocena wykonanej pracy. 

7.

 

Podsumowanie zajęć. 

8.

 

Dyskusja na temat rozwiązań konstrukcyjnych niedoprzędzarki. 

 
Zakończenie zajęć 
Ocena poziomu osiągnięć uczniów, na podstawie wykonanych rysunków. 
 
Praca domowa 
Scharakteryzować zadania i budowę poszczególnych zespołów roboczych. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

rozmowa z uczniami. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

10

5.  ĆWICZENIA

 

 

5.1.Wytwarzanie taśmy w procesach zgrzeblenia i rozciągania 

 

 
5.1.1. Ćwiczenia

 

 

Ć

wiczenie 1 

Na  podstawie  obserwacji  pracy  zgrzeblarki  pokrywkowej  opisz  proces  technologiczny 

zachodzący  podczas  zgrzeblenia  włókien  od  zespołu  zasilającego  do  zespołu  formującego 
taśmę. 
 

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

  

 

Sposób wykonania ćwiczenia. 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  przebiegu  pracy 
zgrzeblarki pokrywkowej, 

2)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi zgrzeblarki pokrywkowej, 

3)

 

zapisać na kartce drogę jaką przechodzą włókna w zgrzeblarce pokrywkowej. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie laboratoryjne, 

 

pokaz. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

zgrzeblarka pokrywkowa, 

 

instrukcja obsługi zgrzeblarki pokrywkowej, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

 

Ć

wiczenie 2 

 

Oblicz  wydajność  zgrzeblarki  pokrywkowej  przy  założeniu  następujących  danych: 

prędkość  wałków  wydających  zwijadła  v

w

  =  0,87  m/s,  grubość  taśmy  Tt  =  4000  tex, 

współczynnik wydajności 

η

 = 0,90. 

 

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych wzór do obliczenia wydajności zgrzeblarki, 

2)

 

sprawdzić w jakich jednostkach oblicza się wydajność zgrzeblarki, 

3)

 

wykonać obliczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

11

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

 

literatura zgodna z punktem dotyczącym obliczania wydajności zgrzeblarki, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

 
Ć

wiczenie 3 

W tabeli podano warunki wpływające na przebieg procesu zgrzeblenia. Uzupełnij tabelę 

wpisując jak dany czynnik wpływa na przebieg procesu. 
 

Tabela do ćwiczenia 3. Czynniki wpływające na proces zgrzeblenia [opracowanie własne] 

Czynnik 

Znaczenie 

Czystość obić bębna i pokrywek 

 

Prędkość bębna 

 

Jakość surowca 

 

 

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  przebiegu  pracy 
zgrzeblarki pokrywkowej, 

2)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi zgrzeblarki pokrywkowej, 

3)

 

dokonać analizy wpływu poszczególnych czynników na przebieg procesu. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

instrukcja obsługi zgrzeblarki pokrywkowej, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

 

Ć

wiczenie 4 

Oblicz Nr taśmy i jej Tt, jeżeli odcinek taśmy 10 m waży 50 g. 

 

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje o kontroli jakości taśmy, 

2)

 

wykonać obliczenia numeru taśmy i masy liniowej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

12

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

 

literatura zgodna z punktem dotyczącym kontroli jakości taśmy, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
Ć

wiczenie 5 

Scharakteryzuj  na  podstawie  obserwacji  pracy  zgrzeblarki  oraz  załączonej  tabeli 

przyczyny powstawania błędów taśmy ze zgrzeblarki. 
 

Tabela do ćwiczenia 5. Błędy taśmy zgrzeblarkowej i ich przyczyny [opracowanie] 

Błąd 

Przyczyny 

Zwisanie taśmy przed zwijadłem 

 

Nieprawidłowe układanie taśmy w garze 

 

Zabrudzenia 

 

 

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien  

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  przebiegu  pracy 
zgrzeblarki pokrywkowej, 

2)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi zgrzeblarki pokrywkowej, 

3)

 

uzupełnić tabelę po analizie przyczyn błędów. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

zgrzeblarka pokrywkowa, 

 

instrukcja obsługi zgrzeblarki pokrywkowej, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

 
Ć

wiczenie 6 

Wykonaj kontrolę czystości runka ze zgrzeblarki. 
 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące kontroli pracy zgrzeblarki, 

2)

 

pobrać runko ze zgrzeblarki o odpowiednich wymiarach płytki szklanej lub winidurowej 
o  wymiarach  130  x  300  mm  o  równomiernie  rozmieszczonych  38  otworach  o  średnicy 
24 mm każdy, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

13

3)

 

dokonać przeglądu runka pod katem usterek, 

4)

 

policzyć ilość usterek. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie laboratoryjne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

zgrzeblarka pokrywkowa, 

 

instrukcja obsługi zgrzeblarki pokrywkowej, 

 

przyrządy do pomiaru czystości runka, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

 
Ć

wiczenie 7 

Na  podstawie  obserwacji  pracy  zgrzeblarki  oraz  osoby  obsługującej  zgrzeblarkę,  zapisz 

jakie zadania należą do pracownika obsługującego tę maszynę. 

 

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  przebiegu  pracy 
zgrzeblarki pokrywkowej, 

2)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi zgrzeblarki pokrywkowej, 

3)

 

zapisać na kartce czynności osoby obsługującej zgrzeblarkę. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

pokaz. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

zgrzeblarka pokrywkowa, 

 

instrukcja obsługi zgrzeblarki pokrywkowej, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

 
Ć

wiczenie 8 

Uruchom rozciągarkę. Odpowiedz na pytania: 

1.

 

Jakie zespoły robocze występują w rozciągarce? 

2.

 

Jaki rodzaj aparatu rozciągowego znajduje się w tej rozciągarce? 

3.

 

Ile wylotów posiada rozciągarka? 
 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

14

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  przebiegu  pracy 
rozciągarki, 

2)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi rozciągarki, 

3)

 

uruchomić rozciągarkę, 

4)

 

zapisać na kartce odpowiedzi na pytania. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie laboratoryjne, 

 

pokaz. 

 
 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

rozciągarka taśm, 

 

instrukcja obsługi rozciągarki, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

15

5.2. Łączenie i czesanie taśmy

 

 
5.2.1. Ćwiczenia

 

 

Ć

wiczenie 1 

Uruchom  łączniarkę.  Zaobserwuj  pracę  poszczególnych  zespołów  roboczych  łączniarki. 

Opisz działanie zespołu prasującego i zwijającego łączniarki

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przebiegu pracy łączniarki, 

2)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi łączniarki, 

3)

 

uruchomić łączniarkę, 

4)

 

zapisać na kartce działanie poszczególnych elementów zespołu prasującego i zwijającego 
łączniarki. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

pokaz. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

łączniarka taśm, 

 

instrukcja obsługi łączniarki, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

 
Ć

wiczenie 2 

Na podstawie schematu opisz trzy okresy czesania włókien przy użyciu czesarki. 
 

 
 
 
 
 

I okres czesania 

 
 
 
 
 
 

Opis rysunku: 

1.

 

pokład włókien, 

2.

 

grzebień kolisty, 

3.

 

wałki oddzielające, 

4.

 

grzebień płaski, 

5.

 

wałek zasilający.

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

16

 

 
 
 
 

II okres czesania 

 

 
 
 
 
 
 

 
 
 
III okres czesania

 

 
 
 
 
 
 

 
 
 

Rysunek do ćwiczenia 2 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy czesarki, 

2)

 

zapoznać się z instrukcją czesarki, 

3)

 

opisać trzy okresy czesania włókien w czesarce. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

czesarka taśm, 

 

schemat mechanizmu do czesania w czesarce, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

 
Ć

wiczenie 3

 

Wymień zadania należące do obsługi czesarki. Określ podstawowe warunki bezpiecznej 

pracy podczas obsługi czesarki. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

17

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przebiegu pracy czesarki, 

2)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi czesarki i instrukcją bhp podczas obsługi czesarki, 

3)

 

opisać zasady bezpiecznej pracy podczas obsługi czesarki. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

czesarka, 

 

instrukcja obsługi czesarki i instrukcja bhp, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

 
Ć

wiczenie 4 

Uzupełnij tabelę, wpisując przyczyny powstawania błędów czesanki. 
 

Tabela do ćwiczenia 4. Błędy czesanki i przyczyny ich powstawania [opracowanie własne] 

Błąd 

Przyczyny 

Podłużne pasy w czesance 

 

Nieczysta czesanka 

 

Czesanka z poprzecznymi przecięciami 

 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przebiegu pracy czesarki, 

2)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi czesarki, 

3)

 

uzupełnić tabelę wpisując przyczyny powstawania błędów czesanki. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

 

czesarka, 

 

instrukcja obsługi czesarki, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

18

Ć

wiczenie 5 

Dokonaj  kontroli  pracy  czesarki.  Oblicz  %  wyczesków  z  czesarki.  Zaklasyfikuj  na 

podstawie ilości wyczesków rodzaj czesania na czesarce. 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  przebiegu  pracy  czesarki 
i kontroli procesu, 

2)

 

poddać maszynę dokładnemu czyszczeniu, 

3)

 

uruchomić maszynę na czas 20-30 s i ze wszystkich wylotów wybrać powstałe wyczeski 
i je zważyć, 

4)

 

pobrać wyprodukowaną taśmę i zwaąyć ją, 

5)

 

obliczyć wg wzoru procent wyczesków, 

6)

 

sprawdzić,  czy  rodzaj  procesu  czesania  przy  obliczonej  ilości  wyczesków  należy  do 
półczesania, czesania normalnego, czesania wysokiego czy doskonałego. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

czesarka, 

 

instrukcja obsługi czesarki, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

waga techniczna, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

 

Ć

wiczenie 6 

Uruchom czesarkę. Zaobserwuj, ile zwojów przerabia jednocześnie czesarka. Ile taśm jest 

łączonych  na  stole  zbiorczym  w  celu  utworzenia  pokładu  włókien.  Naszkicuj  schemat 
i porównaj go ze schematem łączenia taśm na czesarce. 

 

Rysunek do ćwiczenia 6

 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

19

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przebiegu pracy czesarki, 

2)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi czesarki, 

3)

 

uruchomić czesarkę, 

4)

 

policzyć zwoje przerabiane jednocześnie, 

5)

 

policzyć łączone taśmy, 

6)

 

narysować schemat łączenia taśm. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

czesarka, 

 

instrukcja obsługi czesarki, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

20

5.3. Wytwarzanie niedoprzędu

 

 

5.3.1. Ćwiczenia

 

 

Ć

wiczenie 1 

Opisz, na czym polega przędzenia wstępne i na jakich maszynach jest wykonywane? 

 

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przędzenia wstępnego, 

2)

 

opisać, jakie są maszyny stosowane do przędzenia wstępnego, jakie operacje wykonują te 
maszyny. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

pogadanka. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

niedoprzędzarka, 

 

schemat technologiczny niedoprzędzarki, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

 

Ć

wiczenie 2 

Wymień zadania i istotę procesu skręcania.  

 

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przędzenia wstępnego, 

2)

 

zapoznać się ze schematem technologicznym procesu przędzenia wstępnego, 

3)

 

zanalizować  zależność między  prędkością  obrotową  wrzeciona  a  prędkością  wydawania  
i liczbą skrętu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

niedoprzędzarka, 

 

schemat technologiczny niedoprzędzarki, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

21

Ć

wiczenie 3 

Na rysunku poniżej przedstawione są elementy do skręcania niedoprzędu. Opisz ich rolę 

w procesie skręcania niedoprzędu. 

 

Rysunek do ćwiczenia 3 

 

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przędzenia wstępnego, 

2)

 

przeanalizować schemat skręcania niedoprzędu, 

3)

 

zaznaczyć na rysunku poszczególne elementy, 

4)

 

zastanowić się jaką rolę pełnią poszczególne elementy pokazane na rysunku. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

pogadanka. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

niedoprzędzarka, 

 

schemat technologiczny niedoprzędzarki, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

 

Ć

wiczenie 4 

Oblicz  wydajność  niedoprzędzarki  o  96  wrzecionach,  pracującej  w  następujących 

warunkach produkcyjnych: 

Tt niedoprzędu    

 

Tt 

= 500 tex, 

liczba skrętów 

 

 

= 35/1 m, 

prędkość wrzecion 

 

n

w

 

= 14,1 obr/s, 

współczynnik wydajności 

η

 

= 0,88.

 

 

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przędzenia wstępnego, 

2)

 

odszukać wzór na obliczenie wydajności w kg/h, 

3)

 

sprawdzić, czy podane są wszystkie niezbędne wielkości, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

22

4)

 

sprawdzić jednostki parametrów, 

5)

 

obliczyć ile może wyprodukować maszyna w ciągu 8 godzin. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

niedoprzędzarka, 

 

schemat technologiczny niedoprzędzarki, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

 

Ć

wiczenie 5 

Uruchom  niedoprzędzarkę.  Wymień  obowiązki  pracownika  obsługującego  maszynę. 

Obserwuj pracę maszyny w ciągu 10 minut. Zanotuj obserwacje dotyczące pracy urządzenia 
zasilającego. 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przędzenia wstępnego, 

2)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi niedoprzędzarki, 

3)

 

uruchomić maszynę, 

4)

 

obserwować pracę maszyny przez 10 minut, 

5)

 

rozpoznać poszczególne elementy maszyny, 

6)

 

rozpoznać rodzaj urządzenia zasilającego niedoprzędzarki. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie, 

 

pogadanka. 
 
Ś

rodki dydaktyczne: 

 

niedoprzędzarka, 

 

schemat technologiczny niedoprzędzarki, 

 

instrukcja obsługi niedoprzędzarki, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

 
Ć

wiczenie 6 

Uruchom  niedoprzędzarkę.  Po  obserwacji  pracy  maszyny  w  ciągu  15  minut  w  razie 

zrywów  wykonaj  czynności  związane  z  usuwaniem  zrywów  z  przodu  i  z  tyłu  aparatu 
rozciągowego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

23

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące pracy niedoprzędzarki, 

2)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi maszyny i sposobem likwidowania zrywów, 

3)

 

odwinąć  z  cewki  odcinek  niedoprzędu  (w  przypadku  wystąpienia  zrywu  po  wyjściu 

z aparatu  rozciągowego)  o  długości  wystarczającej  do  przeprowadzenia  jego  końca  do 
wałków rozciągowych, 

4)

 

odwinięty odcinek przeprowadzić przez łapkę, ramię oraz szyjkę skrzydełka, 

5)

 

przykręcić koniec do bródki włókien wystających z przedniej pary wałków. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

niedoprzędzarka, 

 

instrukcja obsługi niedoprzędzarki, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

 

Ć

wiczenie 7 

Uruchom  niedoprzędzarkę.  Po  obserwacji  pracy  maszyny  i  cewek  z  niedoprzędem 

wymień błędy niedoprzędu i scharakteryzuj ich przyczyny. 

 

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)

 

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące pracy niedoprzędzarki, 

2)

 

zapoznać się z instrukcją obsługi niedoprzędzarki, 

3)

 

wymienić rodzaje błędów niedoprzędu, 

4)

 

przyjrzeć  się  dokładnie  utworzonym  cewkom  z  niedoprzędem  i  w  razie  zauważenia 
błędów dokonać ich opisu, 

5)

 

zastanowić się jakie mogą być przyczyny ich powstawania. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

niedoprzędzarka, 

 

instrukcja obsługi niedoprzędzarki, 

 

katalog błędów niedoprzędu, 

 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

24

Ć

wiczenie 8 

Wykonaj kontrolę numeru niedoprzędu z niedoprzędzarki. 
 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)

 

odszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  dotyczące  kontroli  pracy 
niedoprzędzarki, 

2)

 

pobrać  odcinek  niedoprzędu  o  określonej  długości  odmierzając  jego  wielkość  przy 
pomocy bębna, 

3)

 

określić przy pomocy wagi kątowej numer niedoprzędu. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

niedoprzędzarka, 

 

waga kątowa, 

 

bęben do odmierzania odcinków niedoprzędu, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

25

6.

 

EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej

 

„Wytwarzanie  półproduktów 

przędzalniczych” 

 
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 13, 16, 17, 20 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 14, 15, 18, 19 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne:

 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,  

 

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,  

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi:  1. b, 2. c, 3. c, 4. b, 5. b, 6. c, 7. b, 8. b, 9. b, 10. b, 11. a, 

12. c, 13. b, 14. b, 15. b, 16. d, 17. a, 18. c, 19. b, 20. a. 

 

Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia

 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Scharakteryzować zadania procesu zgrzeblenia 

Rozpoznać elementy budowy zgrzeblarki 

Obliczyć Nm taśmy 

Dobrać zadanie do elementu budowy zgrzeblarki 

Dobrać rodzaj odpadków do maszyny, na której 
powstały 

Nazwać produkt końcowy zgrzeblarki 

Dobrać wielkość rozciągu do rozciągarki 

Nazwać produkt zasilający rozciągarki 

Nazwać produkt zasilający zgrzeblarki 

10  Rozpoznać element budowy rozciągarki 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

26

11  Przeanalizować przyczyny błędów taśmy 

z rozciągarki 

12  Rozpoznać maszynę o pracy okresowej 

13  Określić rodzaj przędzy przerabianej w czesarkach 

14  Określić procent wyczesków powstających 

podczas czesania 

PP 

15  Określić szerokość warstwy włókien zasilających 

czesarkę 

PP 

16  Określić zasadniczy cel przędzenia wstępnego 

17  Nazwać produkt zasilający niedoprzędzarkę 

18  Rozpoznać element skręcający niedoprzędzarki 

PP 

19  Przeanalizować zależność wydajności 

niedoprzędzarki od różnych czynników 

PP 

20  Określić wielkość rozciągu stosowanego 

w łączniarce 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

27

Przebieg testowania

 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu    z  wyprzedzeniem  co  najmniej 
jednotygodniowym. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz zasadami punktowania. 

4.

 

Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 

5.

 

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 

6.

 

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 

7.

 

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 

8.

 

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 

9.

 

10  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 
zakończenia udzielenia odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uważnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi. 
Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.

 

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić prawidłową odpowiedź.  

6.

 

Zadania  wymagają  prostych  obliczeń,  które  powinieneś  wykonać  przed  wskazaniem 
poprawnego wyniku. 

7.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

8.

 

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.

 

Na rozwiązanie masz 60 minut. 

Powodzenia!

 

 
Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja,

 

 

zestaw zadań testowych,

 

 

karta odpowiedzi.

  

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

28

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 
 

1.  Zadania polegające na rozdzieleniu, wymieszaniu, usunięciu zanieczyszczeń, utworzeniu 

taśmy wykonywane są w procesie 
a)

 

skręcania. 

b)

 

zgrzeblenia. 

c)

 

rozciągania. 

d)

 

łączenia. 

 

2.

 

Ż

eliwna  listwa  w  przekroju  poprzecznym  w  kształcie  litery 

T

  to  element  budowy 

zgrzeblarki, który nosi nazwę 
a)

 

zbieracza. 

b)

 

szarpacza. 

c)

 

pokrywki. 

d)

 

stolika zasilającego. 

 
3.

 

Jeżeli 1 km taśmy waży 500 g to jej masa liniowa wynosi 
a)

 

10. 

b)

 

500. 

c)

 

2. 

d)

 

0,5. 

 
4.

 

Zadaniem szarpacza w zgrzeblarce jest 
a)

 

rozwinięcie zwoju. 

b)

 

rozluźnienie materiału. 

c)

 

przejęcie włókien z bębna głównego. 

d)

 

zdjęcie runka ze zbieracza. 

 
5.

 

Zgrzebliny to odpadki powstałe podczas pracy 
a)

 

rozciągarki. 

b)

 

zgrzeblarki. 

c)

 

łączniarki. 

d)

 

niedoprzędzarki. 

 

6.

 

Produktem końcowym zgrzeblarki jest 
a)

 

runko. 

b)

 

niedoprzęd. 

c)

 

taśma. 

d)

 

zwój. 

 
7.

 

Rozciąg taśm na rozciągarce wynosi 
a)

 

2–4. 

b)

 

6–8. 

c)

 

8–10. 

d)

 

10–12. 

8.

 

 

9.

 

Produktem zasilającym rozciągarki jest 
a)

 

zwój. 

b)

 

taśma. 

c)

 

niedoprzęd. 

d)

 

przędza. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

29

 

9.

 

Produktem zasilającym zgrzeblarkę pokrywkową jest 
a)

 

taśma. 

b)

 

zwój. 

c)

 

runko. 

d)

 

niedoprzęd. 

 
10.

 

Na rysunku pokazany jest 
a)

 

aparat rozciągowy. 

b)

 

sposób łączenia taśmy w czesarce. 

c)

 

urządzenie zbierające zgrzeblarki. 

d)

 

urządzenie formujące taśmę. 

 

 
11.

 

Zbyt cienka taśma wychodzi z rozciągarki na skutek 
a)

 

braku jednej lub kilku taśm zasilających. 

b)

 

pokaleczonych wałków. 

c)

 

uszkodzenia górnych wałków. 

d)

 

za dużej wilgotności powietrza. 

 
12.

 

Maszynami o działaniu okresowym są 
a)

 

zgrzeblarki. 

b)

 

rozciągarki. 

c)

 

czesarki. 

d)

 

trzeparki. 

 
13.

 

Proces czesania włókien stosowany jest przy wytwarzaniu przędzy 
a)

 

grubej. 

b)

 

cienkiej. 

c)

 

zanieczyszczonej. 

d)

 

nierównomiernej. 

 
14.

 

Podczas czesania normalnego na czesarce wydzielane są wyczeski w ilości 
a)

 

8–10%. 

b)

 

12–18% 

c)

 

20–24%. 

d)

 

24–30%. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

30

15.

 

Taśma  ze  zgrzeblarki  do  przerobu  na  czesarce  powinna  być  w  postaci  warstwy  włókien  
o szerokości 
a)

 

100 mm. 

b)

 

250 mm. 

c)

 

10 mm. 

d)

 

50 mm. 

 

16.

 

Zasadniczą czynnością niedoprzędzarek jest 
a)

 

ś

cienianie przędzy. 

b)

 

ś

cienianie runka. 

c)

 

ś

cienianie niedoprzędu. 

d)

 

ś

cienianie taśmy. 

 
17.

 

Produktem zasilającym niedoprzędzarkę jest 
a)

 

taśma. 

b)

 

runko. 

c)

 

zwój. 

d)

 

niedoprzęd. 

 
18.

 

Element niedoprzędzarki przedstawiony na rysunku to 
a)

 

wrzeciono. 

b)

 

łożysko. 

c)

 

skrzydełko. 

d)

 

cewkę. 

 
 
 
 
 
19.

 

Wydajność niedoprzędzarki zależy odwrotnie proporcjonalnie od 
a)

 

liczby skrętów. 

b)

 

prędkości obrotowej wrzeciona. 

c)

 

masy liniowej przędzy. 

d)

 

współczynnika wydajności. 

 
20.

 

Rozciąg stosowany na łączniarce nie przekracza 
a)

 

1,5–2. 

b)

 

2,5–3,5. 

c)

 

3,5–4,5. 

d)

 

4,5–5. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

31

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko............................................................................................................................. 

 
Wytwarzanie półproduktów przędzalniczych 

 

 
 
Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek.
  
 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1

 

 

 

2

 

 

 

3

 

 

 

4

 

 

 

5

 

 

 

6

 

 

 

7

 

 

 

8

 

 

 

9

 

 

 

10

 

 

 

11

 

 

 

12

 

 

 

13

 

 

 

14

 

 

 

15

 

 

 

16

 

 

 

17

 

 

 

18

 

 

 

19

 

 

 

20

 

 

 

Razem:   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

32

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego  

 

Test  „próba  pracy”  do  jednostki  modułowej

 

„Wytwarzanie  półproduktów 

przędzalniczych” 
 
Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne:  

Ocena  

Normy wymagań  

dopuszczający 

40 punktów za spełnienie kryteriów z obszaru I, II, III 

dostateczny 

60 punktów za spełnienie kryteriów z obszaru I, II, III 

dobry 

80 punktów, tym co najmniej 2 z obszaru IV  

bardzo dobry 

100 punktów, w tym co najmniej 2 z obszaru IV 

 

Kryteria oceny 

Klucz punktowania 

Obszar  
wymagań 

Sprawdzana czynność 

Kryterium wykonania czynności 

Punktacja 

I.

 P

la

n

o

w

an

ie

 

Zapisanie  
w  planie  pracy 
czynności 
prowadzących  do 
wykonania 
zadania 

po 1 punkcie, jeżeli uczeń : 

 

zapisał czynności związane z 
wykonaniem taśmy, zgodnie z ich 
kolejnością wykonywania, 

 

zapisał parametry taśmy, rodzaj 
surowca, masę liniową z załącznika 

 

sporządził wykaz surowców, 
materiałów i narzędzi niezbędnych 
do przeprowadzenia procesu 
zgrzeblenia, 

 

obliczył ilość surowca potrzebnego 
do przeprowadzenia zadania. 

 

0-4 

II

O

rg

an

iz

o

w

an

ie

 

Organizowanie 
stanowiska pracy 

po 1 punkcie, jeżeli uczeń : 

 

zgromadził na stanowisku pracy 
surowiec potrzebny do wykonania 
taśmy, 

 

sprawdził sprawność maszyny i stan 
zabezpieczeń, 

 

założył odzież ochronną niezbędną 
do wykonania zadania, 

 

sprawdzić, czy wybrane są odpadki 
spod maszyny. 

0–4 

II

I.

 W

y

k

o

n

an

ie

 

Uruchomienie 
maszyny  
i urządzeń 
występujących 
w procesie 
wytwarzania 
taśmy 

po 10 punktów za: 

 

włączenie przycisku 
uruchamiającego silnik, 

 

zasprzęglenie koła pasowego wałem 
głównym, 

 

włączenie mechanizmu 
uruchamiającego maszynę. 

0-30 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

33

Wykonywanie 
czynności 
związanych 
z obsługą 
maszyny zgodnie 
zgodnie 
z instrukcją 
obsługi 

po 10 punktów za: 

 

sprawdzenie prawidłowości 
założenia zwoju, 

 

 wymianę napełnionych garów 
z taśmą na puste, 

 

wyłączenie włącznika 
uruchamiającego silnik. 

0–30 

Przeprowadzenie 
kontroli 
parametrów 
jakościowych 
taśmy 

10 punkt za: 

 

sprawdzenie masy liniowej taśmy 
przez zważenie na wadze 
technicznej odmierzonego jej 
odcinka, 

 

sprawdzenie czystości taśmy na 
podstawie oględzin runka. 

0–20 

Likwidowanie 
powstałych w 
procesie przerobu 
usterek i błędów 
technologicznych 

5 punkt za: 

 

sprawdzenie prawidłowości 
przebiegu procesu zgrzeblenia, 

 

dokonywanie łączenia taśmy po 
zrywie runka. 

0–10 

Reagowanie 

na 

niewłaściwą 
pracę maszyny 

1 punkt za: 

 

nadzorowanie poprawności pracy 
maszyny, 

 

zgłaszanie nauczycielowi 
nieprawidłowości w pracy maszyny. 

0–2 

Zapisanie  
w  dokumentacji 
ilości  wykonanej 
produkcji 

1 punkt za: 

 

zapisanie w dokumentacji ilości 
wykonanej taśmy. 

0–1 

 

Utrzymywanie 
ładu  i  porządku 
na 

stanowisku 

pracy 

1 punkt za: 

 

usuwanie odpadków z komór 
wentylacyjnych 

0–1 

 

10  Uporządkowanie 

stanowiska pracy 

1 punkt za: 

 

oczyszczenie maszyny, 

 

rozliczenie surowca, 

 

zagospodarowanie odpadów. 

0–3 

IV

P

re

ze

n

to

w

an

ie

 

Prezentacja 
wykonanego 
projektu 

po 1 punkcie, jeżeli uczeń: 

 

przedstawił sposób przeprowadzenia 
zadania, 

 

uzasadnił sposób wykonania taśmy, 

 

 wskazał trudności jakie napotkał 
przy wykonywaniu zadania. 

 

0–3 

Razem ilość punktów możliwych do uzyskania 

0-108 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

34

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela

 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  testu,  z  co  najmniej  dwutygodniowym 
wyprzedzeniem.  

2.

 

Rozdaj uczniom treść zadania praktycznego, by mogli zgromadzić potrzebne informacje. 

3.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

4.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadania typu „próba pracy” oraz z zasadami punktowania. 

5.

 

Przeprowadź z uczniami próbę rozwiązywania zadań podobnych do zawartego w teście.  

6.

 

Omów  z  uczniami  sposób  rozwiązywania  zadania,  zwróć  uwagę  na  etapy,  czyli 
planowanie, organizowanie, wykonanie i prezentowanie. 

7.

 

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 

8.

 

Zbierz przygotowane karty zadania i oceń zgodnie z kluczem punktowania. 

9.

 

Przeprowadź prezentację rozwiązanych zadań. 

10.

 

Ustal przyczyny ewentualnych trudności wynikłych przy wykonywaniu zadania. 

11.

 

Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 
dydaktycznych uczniów. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uważnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę zadania. 

3.

 

Zapoznaj się z treścią zadania. 

4.

 

Test  w  formie  zadania  typu  „próba  pracy”,  które  będziesz  rozwiązywać  pozwoli  Ci 
sprawdzić swoje umiejętności z zakresu „Wytwarzania półproduktów przędzalniczych”. 

5.

 

Dokonaj analizy treści zadania. 

7.

 

Etapy wykonania zadania, to: planowanie, organizowanie, wykonanie, prezentowanie. 

 

w  etapie  planowania,  powinieneś  zaplanować  czynności,  które  wykonasz  w  celu 
zrealizowania zadania, 

 

organizowanie, to etap w którym przygotujesz się do rozwiązania zadania, 

 

wykonanie  to  wyprodukowanie  podanej  w  zadaniu  ilości  taśmy  i  obliczenie  masy 
liniowej wyprodukowanej taśmy i ocena czystości runka, 

 

prezentowanie  to  przedstawienie  wykonanego  zadania,  uzasadnienie,  wskazanie 
z czym miałeś trudności w wykonaniu zadania. 

8.

 

Na rozwiązanie zadania masz 135 minut. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia:

 

 

instrukcja, 

 

karta zadania, 

 

kalkulator, 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura z rozdziału 7 poradnika, 

 

zgrzeblarka pokrywkowa, 

 

instrukcja obsługi zgrzeblarki, 

 

załącznik nr 1. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

35

KARTA ZADANIA 

 

Nazwisko i imię: ………………………………………………………………………….. 

 

 

Treść zadania: 

Wykonaj  5  kg  taśmy  na  zgrzeblarce  pokrywkowej.  Parametry  taśmy,  rodzaj  surowca,  masę 
liniową odczytaj z załącznika nr 1. 

Maszyna  jest  obłożona  surowcem  w  postaci  zwoju  w  ilości  wystarczającej  na  wykonanie 
określonej  w  zadaniu  ilości  taśmy.  Przed  przystąpieniem  do  pracy  sprawdź  zgodnie 
z instrukcją obsługi prawidłowość działania zgrzeblarki.  

 
Planowanie (czynności prowadzące do wykonania zadnia) 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
 
Organizowanie (przygotowanie do wykonana zadania) 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
 
Wykonanie zadania 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 
…………………………………………………………………………………………………... 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

36

Załącznik nr 1 
 
 
 

Rodzaj surowca 

Bawełna 

ś

redniowłóknista 

Tt produktu zasilającego 

370 000 tex 

Masa liniowa taśmy 

3300 tex 

Przewidywany % odpadków 

5% 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

37

7. LITERATURA 

 
1.

 

Chylewska  B.,  Jackowski  T.,  Kołaciński  T.,  Malinowski  M.:  Technologia  przędzy 
i włóknin. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1979 

2.

 

Jabłoński  W.,  Jackowski  T.:  Technologia  przędzalnictwa  bawełny.  Wydawnictwo 
Naukowo-Techniczne, Warszawa 1982 

3.

 

Jabłoński  W.,  Jackowski  T.:  Bezwrzecionowe  systemy  przędzenia.  Wydawnictwa 
Naukowo-Techniczne, Warszawa 1983 

4.

 

Kamieński R., Janke M.: Przędzalnictwo wełny. WSiP Warszawa1983 

5.

 

Kupczyński Cz., Sikora B.: Przędzalnictwo czesankowe. WSiP, Wrocław 1986 

6.

 

Malinowski M.: Przędzalnictwo bawełny dla ZSZ, WSiP, Wrocław 1975 

7.

 

Stowarzyszenie Włókienników Polskich, Przegląd Włókienniczy. Łódź 1976 

8.

 

Semek.P.: Materiałoznawstwo. Podręcznik dla szkół zasadniczych, WSiP Warszawa 1999 

 
Literatura metodyczna 
 
1.

 

Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.

 

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia 
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997 

3.

 

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000