background image

Strategie adaptacyjno-obronne 

Pobudzenie funkcji 

adaptacyjno-obronnych 

Tomasz Soral, gr. 6a 

background image

Mechanizmy radzenia sobie ze 

stresem 

O charakterze adaptacyjnym 

Kontrolne, racjonalne, ukierunkowane na cel 

O charakterze obronnym 

Nieracjonalne, ukierunkowane na emocje 

background image

Mechanizmy obronne 

Racjonalizacja

 - szukanie rozumowych racji 

dla pewnych zachowań, to dobudowywanie 
ideologii dla niektórych swoich zachowań 

Projekcja

 - przypisywanie innym cech, 

których jednostka nie akceptuje u siebie 

Reakcja upozorowana

 - okazywanie reakcji 

przeciwnych w stosunku do rzeczywistych 
postaw wobec danej osoby 

Dysocjacja

 - 

uczucia zostają odseparowane 

od myśli i działań 

background image

Mechanizmy obronne 

– c.d. 

Substytucja

 - 

przesunięcie potrzeb, które nie 

znajdują poparcia, na inne obiekty, które 
mogą zdobyć uznanie 

Regresja

 - 

cofanie się w działaniu do 

bardziej pierwotnych form zachowania, 
swoistych dla wcześniejszych okresów 
rozwojowych 

Fiksacja

 - uporczywe wykonywanie tych 

samych czynności, mimo iż nie przynoszą 

one żadnego efektu 

background image

Zmiany adaptacyjne 

Dostosowanie zachowania do wymogów 

sytuacji i środowiska 

Akomodacja

 (zmiana lub tworzenie nowych 

struktur poznawczych w celu dopasowania się 
do środowiska) 

Asymilacja

 

(włączanie świata zewnętrznego 

do już ukształtowanych struktur poznawczych) 

Charakter zmian wg. Leyle'a 

Lokalny zespół adaptacyjny 

Ogólny zespół adaptacyjny 

background image

Wpływ na skutki stresu 

Stresor 

Aktywność 

Wyniki 

background image

Aktywność - Radzenie 

Proces

 

– całość aktywności podejmowanej 

przez człowieka w sytuacji stresowej 

Strategia

 

– (różne) jednostki aktywności w 

obrębie całego procesu; poznawcze i 
behawioralne wysiłki, jakie jednostka 
podejmuje w sytuacji stresowej 

Styl

 

– charakterystyczny dla jednostki zbiór 

strategii za pomocą których może sobie ona 
radzić z sytuacją stresową 

background image

Aktywmość - Radzenie 

Proces = zależny od stylu zbiór strategii 

background image

Typ podejmowanej strategii 

 

Aktualny stan 

psychofizyczny 

jednostki 

Płeć, wiek, 

wykształcenie 

Sytuacja stresowa 

Uwarunkowania 

osobowościowe 

Strategie 

radzenia sobie 

background image

Przykłady strategii 

Konfrontacja

 

– zachowania bezpośrednie 

wobec źródła stresu 

Dystansowanie się

 

– usuwanie problemu ze 

świadomości 

Samokontrola

 

– kontrola własnych emocji 

Poszukiwanie wsparcia społecznego 

background image

Przykłady strategii – c.d. 

Przyjmowanie odpowiedzialności

 

– przyjęcie 

do wiadomości własnej winy w powstaniu 
stresu 

Ucieczka, unikanie

 

– uciekanie od problemu 

Planowe rozwiązanie problemu

 

– konkretne 

działania podjęte celem rozwiązania 
problemu 

Pozytywne przewartościowanie

 

– zmiany 

hierarchii wartości 

background image

Style radzenia sobie ze stresem 

Ze względu na postawę wobec stresora  

styl radzenia sobie polegający na poszukiwaniu, 
gromadzeniu, przetwarzaniu, wykorzystywaniu 
informacji o wydarzeniu stresowym. 

styl polegający na omijaniu, odrzucaniu, 
wypieraniu i zaprzeczaniu informacjom o 
wydarzeniu stresowym. 

background image

Style radzenia sobie ze stresem 

Podział wg. H. W. Krohne 

elastyczny - nieobronne radzenia sobie 

nieskuteczne radzenie sobie - wysoki poziom 
lęku 

aktywna czujność 

sztywne unikanie 

background image

Pobudzenie funkcji 

adaptacyjno-obronnych 

Pobudzanie układów neuronalnych 
odpowiedzialnych za koncentracje uwagi, 
zwiększenie pobudliwości 

Wzrost pojemności minutowej serca i wentylacji 
płuc 

Redystrybucja krwi 

Zwiększenie glukoneogenezy, lipolizy, hydrolizy 
białek 

Pobudzenie funkcji metabolicznych niezbędnych 
do zachowania homeostazy 

background image

Metody kontroli pobudzenia 

funkcji adaptacyjno-obronnych 

Niefarmakologiczne 

Uświadomienie sobie własnego stanu 
emocjonalnego i hierarchii problemów 

Odpowiedź na pytanie jaki mamy wpływ na daną 
sytuację 

Prawidłowa samoocena 

Ćwiczenia relaksacyjne (joga) 

Skierowanie uwagi na inne sprawy 

Rozmowa z bliską osobą 

background image

Metody kontroli pobudzenia 

funkcji adaptacyjno-obronnych 

Farmakologiczne 

Preparaty magnezowe lub odpowiednia dieta 
(czekolada) 

Melatonina 

Łagodne środki uspokajające – Nervosol, 
Valerin, herbatki ziołowe (melisa) 

background image

Bibliografia 

Człowiek w sytuacji stresu pod red. Ireny Heszen-
Niejodek i Zofii Ratajczyk, Wydawnictwo 
Uniwersytetu Śląskiego, 2000 

http://www.almamer.pl/aa%20materialy%20dydakt
yczne/TiR_Psychologia_Choinska.pdf 

http://www.profesor.pl/mat/na7/na7_t_skubida_030
629_2.php 

http://dsc.kprm.gov.pl/sites/default/files/f31.pdf