background image

15. ALDEHYDY I KETONY 

 
 
764. 1996/L 
 

I. C

2

H

4

 

 

II. C

7

H

6

O   

 

III. C

2

H

6

O   

 

IV. C

3

H

6

O   

 

V. C

3

H

8

O

2

 

Aldehydami mogą być substancje opisane wzorami: 
 

A. I, III, IV  

 

 

 

B. I, II, III   

 

 

 

C. I, III, V   

 

 

 

D. I, II, IV 

 
765. 1973/L  
 

Jeśli do formaliny włożymy utleniony na powierzchni drut miedziany, to przybiera on barwę i połysk 

metalicznej miedzi. Wnioskujesz z tego, że aldehyd mrówkowy:  
 

A. ma właściwości kwasowe  

 

 

 

 

 

 

B. jest dobrym rozpuszczalnikiem 

 

C. ma właściwości utleniające   

 

 

 

 

 

D. ma właściwości redukujące 

 
766. 1974/L  
 

W wyniku redukcji tlenku srebra przez aldehyd octowy powstało 5.4g  srebra. Ile gramów aldehydu 

wzięło udział w reakcji?  
 

A. 0.2   

 

 

 

 

B. 0.27  

 

 

 

 

C. 0.55  

 

 

 

 

D. 1.1 

 
767. 2000/L  
 

Wskaż, ile różnych aldehydów można otrzymać przez utlenienie alkoholi o wzorze sumarycznym 

C

4

H

9

OH. 

 

A. 1  

B. 2 

C. 3 

D. 4 

 
768.  
 

W 100 cm

3

 acetonu o gęstości 0.8 g/cm

3

 rozpuszczono 20g polipropylenu. Stężenie procentowe tego 

roztworu polipropylenu wynosi:  
 

A. 20%  

 

 

B. 25%  

 

 

C. 16.7%   

 

D. 10%  

 

 

E. 80% 

 
769.  
 

W reakcji 3.6g pewnego aldehydu z wodorotlenkiem miedzi(II) wydzieliło się 7.2g tlenku miedzi(I). 

Aldehydem tym był:  
 

A. CH

3

CHO 

 

B. C

2

H

5

CHO   

C. C

3

H

7

CHO   

D. C

4

H

9

CHO    

E. C

5

H

11

CHO  

 
770. 1976/L  
 

Preparaty anatomiczne przechowywane są w formalinie ponieważ:  

 

A. ma ona działanie redukujące 

 

B. z tej samej przyczyny, dla której sód przechowuje się w nafcie 

 

C. formalina powoduje denaturację białka bakterii 

 

D. żadna z tych przyczyn nie jest prawdziwa 

 
771. 1997/L  
 

Keton powstaje w wyniku reakcji utleniania związku:  

 

A.

OH

CH2OH

B.

C.

D.

CH3OCH2CH2OH

CH3OH

 

772. 2000/L  
 

Pewien  aldehyd  po  przeprowadzonej  redukcji  daje  alkohol,  który  po  odwodnieniu  przechodzi  

w 2-metylo-1-buten. Wskaż uproszczony wzór tego aldehydu. 
 

A. CH

3

CH

2

C(CH

3

)

2

CHO 

B. CH

3

CH(CH

3

)CH

2

CHO 

 

C. CH

3

CH

2

CH(CH

3

)CHO  

D. CH

3

C(CH

3

)

2

CHO 

 

background image

 

 

Chemia. Wybór testów... 

122 

773. 1996/F 
 

Stosunek mas cząsteczkowych dwóch alkanali będących kolejnymi homologami jest równy 1.194. 

Tymi homologami są: 
 

A. metanal i etanal   

 

 

 

 

 

 

 

B. etanal i propanal  

 

C. butanal i pentanal 

 

 

 

 

 

 

 

D. propanal i butanal 

 
774. 2002/L  
 

Hemiacetale  

 

 

 

 

powstają w wyniku reakcji: 

 
 
 

A. polimeryzacji aldehydów 

 

B. reakcji przyłączania alkoholi do aldehydów 

 

C. estryfikacji wewnątrzcząsteczkowej 

 

D. reakcji przyłączania eterów do kwasów 

 
775. 1982/L  
 

W  otwartym  naczyniu  pozostawiono  0.5  mola  aldehydu  benzoesowego,  łatwo  utleniającego  się  do 

kwasu  o  tej  samej  nazwie.  Można  wnioskować,  że  masa  próbki  (wykluczając  ubytek  na  wskutek 
parowania) wzrośnie po utlenieniu do kwasu o:  
 

A. 5.5g  

 

 

B. 8g   

 

 

C. 16g   

 

 

D. 32g 

 
776.   
 

40%  roztwór metanalu w wodzie posiada gęstość 1.1 g/cm

3

. Ile cm

3

 tego roztworu należy użyć do 

zredukowania 170g 10%-go amoniakalnego roztworu AgNO

3

?  

 

A. 17 cm

3

    

 

B. 1.7 cm

3

    

 

C. 3.41 cm

3

  

 

D. 34.1 cm

3

  

 

 

E. 3.75 cm

3

  

 
777. 1983/L  
 

Związek o wzorze CH

3

CH

2

CHO powstaje w wyniku reakcji:  

 

A. utleniania 2-propanolu   

 

 

 

 

 

 

 

B. utleniania 1-propanolu 

 

C. redukcji 2-propanolu  

 

 

 

 

 

 

 

 

D. utleniania gliceryny 

 
778. 1986/L  
 

Urotropina (heksametylenotetramina) używana w medycynie do odkażania dróg moczowych posiada 

wzór:  
 
 

 

 
 

 

 

 

Otrzymuje ją się w reakcji:  
 

A. aldehydu mrówkowego z amoniakiem 

 

 

B. polimeryzacji aldolowej aldehydu octowego 

 

C. uwodornienia cykloheksanu   

 

D. uwodornienia aniliny 

 
 
 
 

 
 
779. 
2002/L 
 

Przeprowadzono reakcje: 

 

 

I.   utleniania 2-butanolu   

 

 

 

II.   2-butenu z wodą 

 

 

III.  utleniania 1-butanolu   

 

 

 

IV.  2-butynu z wodą 

 
Związek o wzorze:   

 

 

 

 

 

może być produktem reakcji: 

 
 
 

A. tylko I   

 

 

 

B. I i II  

 

 

 

C. III i IV   

 

 

 

D. I i IV 

R

C

O

H

O

H

R

1

N

N

N

N

CH

2

CH

2

CH

2

CH

2

H C

2

H C

2

CH

2

C CH

3

O

CH

3

background image

Aldehydy i ketony 

123 

780. 1989/L  
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   O  

 

 

 

   

Dane są trzy związki: pirydyna C

5

H

5

N, aldehyd benzoesowy C

6

H

5

C   

i akroleina CH

2

 = CH – C  

Która z podanych właściwości jest wspólną ich cechą?  
 

A. są związkami aromatycznymi 

 

B. wszystkie atomy węgla w cząsteczkach tych związków są w stanie hybrydyzacji sp

2

  

 

C. są w stosunku do siebie izomerami strukturalnymi 

 

D. wykazują właściwości silnie zasadowe 

 
781. 1990/L  
 

Cechą wspólną aldehydów, ketonów, kwasów karboksylowych i amidów jest:  

 

A. płaska budowa całej cząsteczki ze względu na hybrydyzację sp

2

 węgla w grupie funkcyjnej 

 

B. niepolarna budowa cząsteczek 

 

C. identyczny skład jakościowy 

 

D. płaska budowa fragmentu cząsteczki 

 
782.  
 

Poniżej podano wzory kilku wybranych ketonów:  

 

O

CH2

CH3

C

CH3

I.

C

III.

O

II.

O

CH2

CH3

C

CH3

CH

IV.

O

V.

O

CH3

C

CH3

CH2

C

C

H

H

 

3-metylo-3-buten-2-on to związek oznaczony symbolem:  
 

A. I  

 

 

 

 

B. II 

 

 

 

C. III   

 

 

 

D. IV   

 

 

E. 

 
783. 1985/L  
 

Które z poniższych związków należą do tego samego szeregu homologicznego?  

 

I. CH

3

 – CH

2

 – C = O    

 

 

 

 

II. CH

3

 – CH – CHO 

 

 

 

 

      CH

3

  

 

 

 

 

 

 

 

   CH

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    CH

3

 

 

III. CH

3

 – C – CH

3

   

 

 

 

 

 

IV. CH

3

 – C – OH 

 

 

 

    O 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    CH

3

 

 

A. I i III 

 

 

 

B. II i IV   

 

C. I i II  

 

 

D. wszystkie podane związki 

 
784. 2000/F 
 

Które z podanych związków należą do tego samego szeregu homologicznego? 

 

 

1. 2-pentanon;       2.3-metylo-2-butanon;      3.2,2-dimetylopropanal; 

 

 

 

4. aceton;             5. 2,2-dimetylopropanol. 

 

 

A. 3, 5  

B. 1,4 

C. 1,2, 4 

D. 1,3, 5 

 
785. 
1978/F  
 

Pewien  związek  organiczny  łatwo  reaguje  z  wodnym  roztworem  KOH  dając  substancję,  która  po 

ostrożnym utlenieniu przekształca się w aldehyd mrówkowy. Związkiem tym jest:  
 

A. metan 

 

 

B. chlorek metylowy 

 

 

C. etan   

 

 

 

 

D. chlorek etylowy 

 

H

 

H

 

background image

 

 

Chemia. Wybór testów... 

124 

786. 1997/F  
 

Podczas utlenia aldehydów do kwasów karboksylowych zmiana formalnego stopnia utlenienia atomu 

węgla wynosi, w jednostkach ładunku elektronowego [e]: 
 

A. 1 

 

 

 

B. 2 

 

 

 

 

 

 

C. 3 

 

 

 

 

 

D. 4 

 
787. 
1998/L  
 

W kolbie okrągłodennej umieszczono: ok. 2 cm

3

 2-propanolu, wodny roztwór K

2

Cr

2

O

7

 oraz stężony 

H

2

SO

4

.  Następnie  kolbę  zatkano  korkiem  z  osadzoną  rurką  szklaną,  tak  aby  podczas  ostrożnego 

ogrzewania można było odbierać przedestylowany produkt reakcji. Oddestylowanym produktem reakcji 
był:  
 

A. propanal  

 

 

B. propanon 

 

 

C. kwas 2-propenowy   

 

D. kwas propanowy 

 
788. 
1983/F  
 

 

 

 

 

 

 

    CH

3

 

 

Kwas o wzorze:  

CH

3

 – C – COOH 

 

 

 

 

 

 

 

    CH

3

  

jest produktem utlenienia aldehydu:  

 
789. 
 
 

Poniżej podano wzory kilku wybranych aldehydów:  

O

C

H

IV.

III.

O

C

H

II.

O

C

H

O

C

H

I.

O

C

H

O

C

H

V.

O

C

H

O

C

H

1,2-cykloheksanodikarboaldehyd to związek oznaczony symbolem:  
 

A. I  

 

 

 

B. II 

 

 

 

 

C. III   

 

 

 

D. IV   

 

 

 

E. 

 
790. 
1986/F  
 

Podczas  smażenia  mięsa  lub  innych  pokarmów  powstaje 

akroleina, nienasycony aldehydo nieprzyjemnym zapachu. Reakcję 
w której powstaje akroleina można zapisać równaniem:  
 
 
 
Który  z  podanych  związków  ulega przekształceniu w akroleinę w 
tej reakcji?  
 

A. glicerol 

B. kwas mlekowy 

C. kwas propionowy 

D. kwas masłowy 

 
 
 

A.

B.

CH

3

C

C

CH

3

CH

3

O

H

CH

3

C

CH

2

CH

3

CH

3

C

O

H

C.

D.

CH

CH

2

CH

3

CH

3

C

O

H

CH

2

CH

2

CH

2

C

O

H

CH

3

X

O

C

H

CH

CH2

+ 2 H2O

background image

Aldehydy i ketony 

125 

791. 1988/F  
 

Reakcję aldehydów z odczynnikiem Tollensa można przedstawić w postaci równania reakcji redoks:  

 

 

HCHO + 2Ag

+

 + H

2

  HCOOH + 2H

+

 + 2Ag  

Różnica potencjałów redoks, która uzasadnia zachodzenie tej reakcji wynosi:  
 

A. 0.74V   

 

 

E

0

HCHO/HCOOH

 = + 0.06V  

 

B. 0.86V   

 

 

 

 

C. 1.21V   

 

 

E

0

Ag

+

/Ag

0

 = + 0.80V  

 

D. 0.40V 

 

792. 1998/F  
 

Formalne stopnie utlenienia atomów węgla w cząsteczce aldehydu glicerynowego są: 
A.  wszystkie ujemne i różniące się pomiędzy sobą 
B.  dodatni, ujemny i zerowy 
C.  wszystkie ujemne i jednakowe 
D.  wszystkie dodatnie i różne 

 

793. 1992-94/MIS MaP 
 

Produkt  utleniania  alkoholu  C

3

H

8

O  poddano  procesowi  pirolizy  w  obecności  tlenku  baru  

i otrzymano keton C

5

H

10

O. Alkoholem tym był: 

 

A. 2-propanol   

 

 

B. 2-pentanol   

 

 

C. 1-propanol   

 

 

D. 1-pentanol 

 

794. 1990/F  
 

Wzorem C

n

H

2n

O można opisać:  

 

A. wszystkie aldehydy 

 

B. wszystkie aldehydy i ketony 

 

C. wyłącznie nasycone alifatyczne aldehydy 

 

D. alifatyczne nasycone aldehydy i ketony oraz etery cykliczne 

 

795. 1992-94/MIS MaP 
 

Produktem  reakcji  związku  organicznego  z  NaOH  jest  substancja,  która  w  reakcji  z  ogrzanym  do 

czerwoności CuO przechodzi w aldehyd o masie molowej 30 g/mol. Związkiem wyjściowym jest: 
 

A. metan 

 

 

 

 

B. chlorek metylu   

 

C. etan   

 

 

 

 

D. chlorek etylu 

 

796. 2001/L 
 

Produktem końcowym reakcji 

4

SO

2

H

4

HgSO

2

3

3

O

H

CH

C

C

CH

 

 

jest: 

 

797. 1999/L 
 

W  wyniku  utleniania  związku  X  dwuchromianem(VI)  potasu  w  środowisku  kwaśnym  otrzymano 

związek  Y,.  który  ulega  reakcji  jodoformowej  charakterystycznej  dla  grupy  –CH

3

  związanej  z  grupą 

karbonylową. Związkami X i Y mogą być: 

 

 

związek X 

związek Y 

A. 

2–propanol 

propanal 

B. 

2–propanol 

propanon 

C. 

1–propanol 

propanal 

D. 

1–propanol 

propanon 

background image

 

 

Chemia. Wybór testów... 

126 

798. 1995/MIS MaP 
 

Produktem reakcji przyłączania wody do 1-butynu w obecności siarczanu rtęci(II) jest: 

 

A. butanal   

 

 

 

B. 2-butanon 

 

 

 

C. 2-butanol 

 

 

D. kwas butanowy