2009-10-15

1

Formy morfologiczne bakterii

Budowa komórki prokariotycznej

i eukariotycznej

Barwienie Grama:

I. Odtłuszczenie szkiełek

II. Rozmaz przy palniku

Część praktyczna

Formy morfologiczne bakterii

I.

Formy kokalne:

•

ziarniaki

•

dwoinki (Diplococcus pneumoniae, Neisseria

meningitidis)

•

paciorkowce (Streptococcus pyogenes)

•

czwórniaki (tetrady)

•

pakietowce (Sarcina sp.)

•

gronkowce (Staphylococcus aureus)

II. Formy cylindryczne:

•

pałeczki (Escherichia coli)

•

laseczki (Bacillus subtilis)

III. Formy spiralne:

•

krętki

•

śrubowce

•

przecinkowce (Vibrio cholerae)

IV. Formy nitkowate:

•

bakterie żelazowe, promieniowce

Barwienia:

- proste – jeden barwnik, uwidocznienie struktury

- złożone – min. 2 barwniki kontrastowe, np. rozróżnienie grup
bakterii gramdodatnich i gramujemnych

gram +

gram -

Liczba warstw

mureiny

kilkadziesiąt

1-2

% mureiny w

ścianie

60-90%

max 10%

dodatkowe

elementy ściany

kwasy tejchojowe

błona zewnętrzna z

LPS

dodatkowe cechy

oporność na

lizozym, penicylinę

wynik barwienia

Grama

ciemno fioletowe

różowe

Mureina (peptydoglikan):

kwas N - acetylomuraminowy + N - acetyloglukozoamina

2009-10-15

2

Komórki prokariotyczne

Komórki eukariotyczne

nukleoid

jądro

brak

organelle błonowe

koliste DNA

DNA liniowe

brak

histony

mezosomy

mitochondrium

mureina w ścianie

inne składniki ściany

plazmidy

brak

rybosomy 70s

rybosomy 80s

brak

introny w genach

Barwienie Grama:

I.

Odtłuszczenie szkiełek

II. Rozmaz przy palniku

Część praktyczna c.d.

III. Utrwalenie (3x przez płomień)

IV. Fiolet gencjana: 1,5-2’

V. Płyn Lugola: 30’’

VI. Alkohol: 20’’

VII. Spłukać wodą!!!

VIII. Fuksyna: 30’’

gram +

gram -

fiolet

fioletowy

fioletowy

płyn Lugola

fioletowy

fioletowy

alkohol

fioletowy

bezbarwny

fuksyna

fioletowy

różowy

Część praktyczna c.d.

•

Tytuł sprawozdania: Formy morfologiczne komórek prokariotycznych

•

Rysunek + podpis (gatunek, gram+/gram-, forma morfologiczna)

•

Wykorzystywane szczepy:

Bacillus mycoides
Sarcina sp.
Staphylococcus aureus
E. coli
Proteus vulgaris
Laseczka

Przygotuj na następne zajęcia:

- Materiał z dzisiejszych ćwiczeń

- Charakterystyka drożdży i pleśni