Wady postawy

PRAWIDŁOWA POSTAWA CIAŁA

• Jest wiele definicji prawidłowej postawy ciała, oto dwie z nich:

• 1) Przez prawidłową postawę należy rozumieć taką, której układ poszczególnych odcinków ciała względem siebie jest zharmonizowany, a utrzymanie jej wymaga minimalnego napięcia układu mięśniowego i nerwowego

• 2) Postawa prawidłowa to taki kształt ciała wynikający z budowy i nawykowego usytuowania poszczególnych jego części, który sprzyja podstawowym funkcjom organizmu.

• Postawa prawidłowa - nie jest pojęciem jednoznacznym

Zależy ona od takich czynników jak:

• ٭wiek (np. postawa starcza, postawa małego dziecka),

• ٭pora dnia,

• ٭posiłki,

• ٭zmęczenie ...

Pionowa postawa ciała człowieka jest uwarunkowana ułożeniem ruchomych elementów ciała: głowy, klatki piersiowej, miednicy i kończyn względem siebie oraz sprawnością i wydolnością mięśni szkieletowych.

Anatomicznym kluczem postawy ciała jest kręgosłup.

Na budowę kręgosłupa składają się 34 kręgi:

• 7 kręgów szyjnych,

• 12 kręgów piersiowych,

• 5 kręgów lędźwiowych,

• 5 kręgów krzyżowych,

• 5 kręgów guzicznych

Dzieli się na 5 odcinków:

szyjny,

piersiowy,

lędźwiowy,

krzyżowy,

guziczny.

Kręgosłup pełni trzy podstawowe funkcje:

• podporową

• amortyzacyjną

• kinetyczną.

Funkcja podporowa

• polega na podtrzymywaniu wyżej położonych segmentów, w związku z czym podlega on znacznym obciążeniom, wzrastającym ku dołowi.

• Zwiększają się wymiary i wzrasta gęstość tworzących go kręgów.

• Zadania przenoszenia obciążeń pełnią głównie trzony kręgowe.

Funkcję amortyzacyjną

• pełnią krzywizny kręgosłupa i krążki międzykręgowe.

• naprzemienne krzywizny w płaszczyźnie przednio-tylnej kręgosłupa upodabniają go do sprężystego resora, amortyzują wstrząsy i chronią przed nimi kręgosłup i ośrodkowy układ nerwowy.

• Ochronnie działają również krążki międzykręgowe z zawartymi w nich sprężystymi jądrami miażdżystymi.

Taki sposób ukształtowania kręgosłupa czyni z niego element sprężysty, w którym rozkład sił osiowych jest dobrze rozłożony i przenoszony.

Funkcja kinetyczna

• Uzależniona jest od ruchomości jego krzywizn.

• Krzywizny szyjna i lędźwiowa są

-giętkie,

-odznaczają się znaczną ruchomością,

• Krzywizna piersiowa (kifoza) jest strefą bardziej usztywnioną

Kształt i ustawienie kręgosłupa zależy od dwóch czynników :

*oparcia na miednicy

* jego ruchomości.

Od pochylenia miednicy zależy ustawienie całego kręgosłupa.

Jedną z metod pomiaru stopnia pochylenia miednicy jest pomiar wykonany cyrklem wg Wilesa.

Mierzy się kąt zawarty między płaszczyzną przechodzącą przez kolec biodrowy tylny górny i brzeg spojenia łonowego a płaszczyzną poziomą.

Fizjologicznie kąt nachylenia zmierzony w ten sposób wynosi

• u mężczyzn około 31

• u kobiet 28.

• U dzieci kąt ten jest mniejszy i wynosi w czwartym roku życia 22 stopnie.

Jeżeli miednica jest ustawiona pod większym kątem, zwiększa się nachylenie kości krzyżowej i dolnej części lędźwiowego odcinka kręgosłupa, górny odcinek kręgosłupa lędźwiowego odgina się do tyłu, co daje pogłębienie lordozy lędźwiowej (hiperlordoza lędźwiowa).

Jeżeli natomiast pochylenie miednicy do przodu zmniejszy się wówczas kość krzyżowa ustawi się bardziej pionowo, co spowoduje zmniejszenie lordozy lędźwiowej.

Kluczem dla całej postawy ciała jest przede wszystkim ustawienie miednicy

Objaw Langego

• Polega na uniesieniu jednej wyprostowanej nogi (w pozycji stojącej) na wysokość 15 cm (ok.30°).

• W sytuacji tej obserwuje się zachowanie lordozy lędźwiowej, która powinna ulec spłaszczeniu lub zniknąć.

• Jeśli natomiast lordoza się powiększy (objaw ujemny) świadczy to o zwiększonym przodopochyleniu

Pochylenie miednicy zależy od następujących mięśni:

I grupa - ich wzmocnienie powoduje zwiększenie przodopochylenia miednicy. Są to:

- mięsień biodrowo-lędźwiowy,

- prosty uda

- czworoboczny lędźwi

- prostownik grzbietu.

II grupa - ich wzmocnienie powoduje zmniejszenie przodopochylenia miednicy. Są to:

- mięśnie brzucha,

- mięśnie pośladkowe,

- mięsień półścięgnisty,

- półbłoniasty,

- dwugłowy uda

Drugim ważnym czynnikiem, który wpływa na kształt i ustawienie kręgosłupa, jest jego ruchomość.

Zakres ruchów zależy od sprężystości chrząstek włóknistych międzykręgowych oraz od więzadeł i mięśni kręgosłupa

Ruchowy aparat człowieka, którego osią jest kręgosłup, zbudowany jest

- z kości

- chrząstek

- i tkanki łącznej.

Nie może on samodzielnie utrzymywać swojej pozycji ani jej zmieniać.

Dopiero mięśnie umożliwiają prawidłową stabilizację i ruchy ciała.

Za utrzymanie postawy w pozycji stojącej odpowiedzialne są następujące mięśnie:

z przodu:

-mięśnie szyi

-mięśnie klatki piersiowej

-mięśnie brzucha

-mięsień czworogłowy uda

z tyłu:

- prostownik grzbietu

- mięśnie pośladkowe

- mięśnie kulszowo-goleniowe.

POSTAWA MAŁEGO DZIECKA

• barki nie wystają do przodu

• tył głowy z plecami są w jednej linii (można to

sprawdzić prosząc dziecko o podejście do

ściany)

• wypukły brzuszek

• lekkie wgłębienie (lordoza) w odcinku

lędźwiowym kręgosłupa

• cały tułów pochylony do przodu

• lekkie zgięcie bioder i kolan

• do 4-5 roku życia występuje płaskostopie

POSTAWA DZIECKA W WIEKU SZKOLNYM

• klatka piersiowa spłaszcza się nieco, przez co zaokrąglenie barków staje się wyraźniejsze

• brzuch jest nieco mniej wypukły

• lordoza jest wyraźniejsza

• cały tułów pozostaje lekko pochylony do przodu

• proste nóżki

• nieco mniejsze zgięcie bioder i kolan

• całkowity zanik płaskostopia

WIEK DORASTANIA

• wyprostowana postawa ciała

• zmniejszenie się wystawania brzucha

• zanik zgięcia w biodrach i kolanach

POSTAWA U OSOBY DOROSŁEJ

• głowa nieznacznie wysunięta do przodu

• brzuch jest płaski, cofnięty w stosunku do klatki piersiowej

• wygięcia kręgosłupa w kształcie litery S

Siła grawitacji (ciężkości) w prawidłowej postawie przebiega przez:

• Delikatnie do tyłu od szczytu szwu

wieńcowego

• Płatek ucha (przewód słuchowy zewnętrzny)

• Wyrostek barkowy łopatki

• Środek ramienia

• Środek trzonów kręgów lędźwiowych

• Wzgórek kości krzyżowej

• Delikatnie do tyłu od środka stawu

biodrowego

• Staw kolanowy( 1/3 bliższa szerokości)

• Przedni zarys kostki bocznej

• Środek stawu piętowo-sześciennego

Typy budowy

1. pykniczny

2. leptosomiczny

3. atletyczny

Istotą wad kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej jest pogłębienie lub zmniejszenie fizjologicznych wygięć kręgosłupa.

W okresie szkolnym należy zwrócić uwagę na dwa okresy krytyczne w kształtowaniu postawy ciała dziecka, gdyż wtedy właśnie powstaje lub ujawnia się najwięcej wad postawy

Pierwszy okres krytyczny

• przypada na wiek 6-7 lat

• związany jest ze zmianą trybu życia dziecka. Istota tej zmiany tkwi w przejściu ze swobodnego ruchu-wysiłku i odpoczynku,

• w narzucony kilkugodzinny system przebywania w pozycji siedzącej, często w niewłaściwych ławkach szkolnych.

Drugi okres krytyczny

•  Przypada na wiek pokwitania,

• Charakteryzuje się intensywnym przyrostem wysokości ciała.

Jest to tzw. skok pokwitaniowy.

• Zaczyna się on wzrostem kończyn dolnych, a w rok później tułowia.

Narusza to dotychczasową równowagę, zmienia proporcje ciała oraz istniejący uprzednio układ środków jego ciężkości.

Poprzednie czucie i nawyk postawy są nieadekwatne do zmienionych warunków morfologicznych

Skok pokwitaniowy

Siła mięśni odpowiedzialnych za postawę ciała jest niewystarczająca do jej stabilizacji w tych warunkach, szczyt jej przyrostu następuje około 14 miesięcy po szczycie wzrastania wysokości.

Brzuch znów się uwypukla, plecy są często nadmiernie okrągłe.

Głowa pochylona ku przodowi stwarza wrażenie zbyt ciężkiej w stosunku do utrzymującej jej szyi.

• Koniec okresu dojrzewania, to równocześnie ponowne kształtowanie się dobrej postawy.

• Następuje ostateczne uformowanie przodowygięcia w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, brzuch znowu staje się płaski, silnie rozwija się tkanka mięśniowa.

Powyżej 35 roku życia może ponownie wystąpić pogorszenie postawy.

Brzuch zaczyna wystawać i lekko zwisać.

Pogłębiają się wszystkie fizjologiczne krzywizny kręgosłupa, a w związku z równoczesnymi zmianami zachodzącymi głównie w krążkach międzykręgowych, zmniejsza się jego długość.

Kształtowanie postawy starzejącego się człowieka, zależy w dużej mierze od ogólnego stanu jego zdrowia, rodzaju wykonywanej pracy oraz warunków bytowych.

Postawa zmienia się także w ciągu dnia pod wpływem najróżnorodniejszych bodźców.

Dobre samopoczucie

Radość

Chęć dobrej prezentacji, wszystko co tonizuje człowieka, pobudza do przyjęcia lepszej postawy i odwrotnie

• przygnębienie

• zmęczenie

• złe samopoczucie - sprzyjają wadom postawy

Mechanizmy powstawania przeciążeń kręgosłupa.

Pierwszy wynika z normalnych funkcji życiowych człowieka, lecz często realizowanych w nieanatomicznych warunkach.

Okreśił je Caillet:
-prawidłowe obciążenie prawidłowego układu warunkuje prawidłowe zużywanie się tego układu
-nieprawidłowe obciążenie prawidłowego układu powoduje wcześniejsze zużywanie się tego układu
-prawidłowe obciążenie nieprawidłowego układu warunkuje wczesne zużywanie się tego układu
-nieprawidłowe obciążenie nieprawidłowego układu powoduje szybkie i przedwczesne zużycie układu.

Dlatego tez nawet w codziennym życiu nie przeciążając nadmiernie kręgosłupa możemy doprowadzić do zmęczeniowego pęknięcia łuku kręgowego (efektem jest kręgozmyk) lub zwyrodnienia krążka międzykręgowego (discosis).

Drugim rodzajem przeciążenia jest przeciążenie z doraźnym przekroczeniem wartości granicznych wytrzymałości danych struktur kręgosłupa np. wypadki komunikacyjne lub upadki z dużej wysokości.

Schemat badania postawy

1. Ocena postawy od tyłu -

• Oceniamy ustawienie głowy, barków, łopatek kąty talii, ustawienie talerzy biodrowych, kończyn i tyłostopia.

• Oceniamy ruchomość kręgosłupa całego jak i poszczególnych odcinków:

*test Adamsa,

*test Otta i Schobera w zgięciu i wyproście

Oceniamy ruchomość kręgosłupa całego jak i poszczególnych odcinków:

*test Adamsa

a-budowa prawidłowa, b- garb żebrowy.

*test Otta i Schobera w zgięciu i wyproście

Ocena garbu żebrowego i wału mięśniowego

Ocena wyrostków kolczystych

Ocena wydolności mięśni pośladkowych - test Trendelenburga

2. Ocena postawy z boku

• oceniamy ustawienie głowy

• wysklepienie klp

• ukształtowanie brzucha

• ustawienie i kształt kręgosłupa

• ustawienie miednicy, kierunek i stopień jej pochylenia

Ocena postawy z przodu

• Oceniamy ustawienie głowy, barków

• Wysklepienie klp, jej symetrię

• Położenie kolców biodrowych przednich górnych

Ustawienie talerzy biodrowych




Metody dokumentacji

1. Fotografia tyłu i boku na tle ramy Huglunda (wystandaryzowana siatka)

2. Metody fotometryczne - fotograficzna dokumentacja postawy z możliwością obróbki danych przez różne urządzenia

-Pomiar fotookinetyczny - na ciele pacjenta rozmieszczone są diody

-Modyfikacja elektroniczna - zamiast diod czujniki komputerowe

-Metoda sferosomatometryczna Wolańskiego - posturometr Wolańskiego

Są to metody bezpośrednie

Inne to metody pośrednie

• Metoda mory cieniowej, odbiciowej i projekcyjnej - bezdotykowa ocena kształtu, wymiarów, krzywizn ciała pacjenta

• Metoda termowizyjna - rejestracja promieniowania podczerwonego emitowanego przez organizm człowieka

Wady postawy to odchylenia od ogólnie przyjętych cech postawy prawidłowej, właściwej danej kategorii wieku, płci i typu budowy (T.Kasperczyk).

Wady postawy można podzielić na proste i złożone:

• Proste wady postawy - (błędy postawy), są to pojedyncze odchylenia od prawidłowej postawy ciała, nie zmieniające ukształtowania kręgosłupa (J.Nowotny).

• Złożone wady postawy - są to odchylenia od prawidłowej postawy ciała, ze zmianami ukształtowania kręgosłupa.

Strukturalne oraz różnorodne deformacje w obrębie narządu ruchu nazywane są wadami budowy.

 W literaturze najczęściej spotykamy podział wad postawy i budowy ciała na dwie zasadnicze grupy:

1. Wady wrodzone

- kości,

- mięśni.

2. Wady nabyte

- rozwojowe,

- nawykowe.

Wady wrodzone

- należą tu przypadki z odchyleniami prawidłowej budowy ciała w następstwie czynników, które zadziałały w okresie płodowym.

Przyczyny powstawania tych wad są różne. Niektóre z nich są przekazywane dziedzicznie.

Wady nabyte

- mogą być wywoływane przebytymi chorobami - te określamy terminem wady rozwojowe

- powstają na skutek zaburzenia nawyku prawidłowej postawy ciała - te określamy terminem wady nawykowe.

Do najczęstszych wad postawy należą:

• plecy okrągłe

• plecy wklęsłe

• plecy wklęsło-okrągłe

• plecy płaskie

• boczne skrzywienia kręgosłupa-skoliozy

• wady statyczne kończyn dolnych.

Do błędów postawy zalicza się:

-odstawanie łopatek

-asymetrię barków

-asymetrię żeber i klatki piersiowej.

WADA POSTAWY

W przebiegu rozwoju wad postawy wyróżniamy trzy okresy:

I okres - zmian czynnościowych
Jedne grupy mięśni ulegają osłabieniu i rozciągnięciu, w innych występuje wzmożone napięcie i ich skrócenie.

Czas trwania tego okresu zależy od czynników, które powodują powstawanie wad.

*od kilku tygodni do kilku miesięcy.

II okres - powstawania przykurczy (więzadeł , mięśni i ścięgien)

W tym okresie wprowadzenie ćwiczeń korekcyjnych może być jeszcze całkowicie skuteczne. Okres ten może trwać przez kilka tygodni, miesięcy a nawet lat.

III okres - zmian strukturalnych , czyli utrwalonych przykurczy

Wady postawy w tym okresie określamy jako patologiczne. Ćwiczenia korekcyjne pozwalają zapobiec dalszemu postępowaniu wady, jednak całkowita jej likwidacja jest już niemożliwa i często wymaga złożonego postępowania rehabilitacyjnego

Na podstawie stopnia pochylenia miednicy oraz ruchomości kręgosłupa Wiles rozróżnia cztery zasadnicze typy wadliwej postawy:

• Plecy wklęsło-wypukłe - pogłębienie kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej.

• Plecy kołyskowe - pogłębienie kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej (hiperlordoza).

• Plecy płaskie - brak fizjologicznych wygięć kręgosłupa.

• Plecy okrągłe - pogłębienie kifozy piersiowej.

PLECY WKLĘSŁO - WYPUKŁE

Główną przyczyną powstawania tej wady jest zwiększony kąt przodopochylenia miednicy.

Doprowadza to do nadmiernej lordozy lędźwiowej, a przez odcinkową kompensację do pogłębienia kifozy piersiowej.

Zmienione ukształtowanie kręgosłupa oraz zwiększone przodopochylenie miednicy wpływa na stan mięśni i więzadeł:


·  mięśnie prostowniki grzbietu odcinka piersiowego ulegają rozciągnięciu a w odcinku lędźwiowym skróceniu,

·  mięsień piersiowy większy i mięśnie obręczy barkowej ulegają

przykurczowi,

·  mięśnie pośladkowe ulegają rozciągnięciu i zwiotczeniu,

·  mięsień czworogłowy uda (głowa prosta) ulega skróceniu.

Charakterystyczne w tej wadzie postawy jest

·  pochylenie głowy ku przodowi,

·  ustawienie barków do przodu,

·  odstawanie łopatek,

·  spłaszczenie klatki piersiowej, która bierze mniejszy udział w oddychaniu,

·  przesunięcie narządów jamy brzusznej ku przodowi i rozciągnięcie mięśni brzucha,

Przesunięcie narządów jamy brzusznej upośledza ruchy oddechowe przepony i utrudnia odpływ z nich krwi żylnej. Prowadzi to do zaburzeń oddychania i krążenia.

PLECY KOŁYSKOWE


W tym typie wady również występuje zwiększone przodopochylenie miednicy.

Doprowadza to do powstania hiperlordozy w odcinku lędźwiowo - krzyżowym (kręgosłup odgina się w odcinku lędźwiowo - krzyżowym ostro do tyłu, tworząc krótką, ostrą lordozę), w odcinku wyższym kręgosłupa tworzy się nadmierna kifoza piersiowo - lędźwiowa.

Spojenie łonowe jest tu najbardziej wystającą ku przodowi częścią ciała.

Charakterystyczne w tej wadzie są:

- zmiana w układzie barków i łopatek.

- postawa ciała jest bardzo podobna do postawy o typie pleców wklęsło - wypukłych, a uwagę zwraca przesunięcie górnej części tułowia ku tyłowi.

-Spojenie łonowe jest tu najbardziej wystającą ku przodowi częścią ciała.

Mogą występować zaburzenia oddychania, krążenia, trawienia i miesiączkowania. W wielu przypadkach osoby z wadą postawy typu plecy kołyskowe uskarżają się na dolegliwości bólowe okolicy lędźwiowo - krzyżowej kręgosłupa.

PLECY PŁASKIE

Wada ta występuje przy zmniejszonym kącie przodopochylenia miednicy.

Charakteryzuje się ona spłaszczeniem lub brakiem fizjologicznych krzywizn kręgosłupa.

W badaniu nie stwierdza się natomiast ograniczenia ruchomości w poszczególnych odcinkach kręgosłupa.

U osób z wadą o typie pleców płaskich

- klatka piersiowa jest płaska, jej ruchomość i pojemność są ograniczone,


- barki opadnięte.

Zmniejszenie fizjologicznych wygięć kręgosłupa powoduje wypadnięcie funkcji amortyzacyjnej kręgosłupa, sprzyja powstawaniu zmian przeciążeniowych i zwyrodnieniowych kręgosłupa, dlatego ludzie z tą wadą często uskarżają się na bóle głowy.

Plecy płaskie są często spotykane u dzieci i młodzieży.

Przyczyn należy dopatrywać się w siedzącym trybie życia. Nasze dzieci długo przebywają w szkole i na zajęciach dodatkowych, a kiedy uwolnią się już od obowiązków najchętniej "odpoczywają" przy komputerze lub przed telewizorem.

Siedzący  tryb życia wpływa nie tylko na obniżenie ogólnej kondycji organizmu, lecz także na osłabienie siły mięśni.

PLECY OKRĄGŁE

W tym typie wady również występuje zmniejszone przodopochylenie miednicy.

Doprowadza to do spłycenia lordozy lędźwiowej, czego następstwem jest pogłębienie kifozy piersiowej.

Cały tułów nachylony jest do przodu, a równowagę można utrzymać dzięki cofnięciu miednicy do tyłu.

Nadmierne wygięcie kręgosłupa w odcinku piersiowym skompensowane jest w odcinku szyjnym zwiększoną lordozą szyjną i pochyleniem głowy do przodu.

Wada ta charakteryzuje się :

- wysunięciem do przodu głowy i barków,

- odstawaniem łopatek,

- osłabieniem lub nawet zwiotczeniem mięśni

grzbietu,

- przykurczem mięśni klatki piersiowej

- tym, że kolana i łokcie są często w pozycji

lekkiego zgięcia.

- często funkcja oddechowa klatki piersiowej jest

upośledzona

PLECY PŁASKIE - POSTĘPOWANIE LECZNICZE

należy nauczyć dziecko przyjmowania prawidłowej postawy:

- wysuwanie barków do przodu,

- rozluźnianie mięśni brzucha,

- pogłębianie lordozy lędźwiowej tj. zwiększenie kąta

przodo-pochylenia miednicy,

ogólnorozwojowa aktywność fizyczna,

zalecana pozycja:

- leżenie na plecach z poduszką pod głową,

- pod odcinkiem lędźwiowym zwinięty kocyk,

- leżenie na brzuchu z kocykiem pod odcinkiem piersiowym.

Sporty zalecane:

• pływanie delfinem i stylem klasycznym,

• nurkowanie,

• dużo ruchu na świeżym powietrzu,

• ogólnorozwojowe zajęcia sportowe

Przeciwwskazania:

• zwisy,

• ćwiczenia elongacyjne polegające na wydłużaniu kręgosłupa wzdłuż osi długiej,

• ćwiczenia antygrawitacyjne,

• ćwiczenia gibkościowe.

Plecy okrągłe

• należy nauczyć dziecko przyjmowania prawidłowej postawy:

- cofnięta głowa (podwójny podbródek),

- cofnięte barki,

- złączone łopatki (zbliżone do kręgosłupa),

- uwypuklona klatka piersiowa,

• gdy dziecko czyta, ogląda telewizję powinno leżeć na brzuchu oparte na ugiętych ramionach,

• do siedzenia przy biurku koniecznie krzesło z podparciem na odcinek lędźwiowy i dolny piersiowy,

• biurko musi mieć dostosowaną wysokość, aby dziecko mogło oprzeć przedramiona i dłonie na jego blacie,

• stosowanie ćwiczeń oddechowych,

• stosowanie ćwiczeń zwiększających ruchomość kręgosłupa na całej jego długości.

Sporty zalecane:

• pływanie stylem grzbietowym

Przeciwwskazania:

• jazda na rowerze z nisko ustawioną kierownicą,

• unikać wszystkich pozycji, które zaokrąglają plecy i uwypuklają odcinek piersiowy kręgosłupa, pochylają głowę.

Plecy kołyskowe

• należy nauczyć dziecko przyjmowania prawidłowej postawy (autokorekcja przed lustrem):

- cofanie głowy,

-"ściągnięcie łopatek",

- wciągnięcie brzucha,

- zmniejszenie pochylenia miednicy,

- napięcie pośladków,

- uwypuklenie klatki piersiowej

• podczas siedzenia na krześle - kij od mopa lub od szczotki dziecko trzyma na plecach, na wysokości łopatek,

• zwiększenie ruchomości kręgosłupa w odcinku piersiowym,

• piszczące szelki - "pajączek".

Przeciwwskazania:

• jazda na rowerze,

• długie stanie,

• pływanie delfinem

Plecy wklęsło-wypukłe

• należy nauczyć dziecko przyjmowania prawidłowej postawy ciała:

-cofanie głowy,

-cofanie barków,

-wciągnięcie brzucha,

-zmniejszenie kąta pochylenia miednicy,

-napinanie pośladków,

-uwypuklanie klatki piersiowej do przodu,

• podczas siedzenia na krześle - kij od mopa lub od szczotki dziecko trzyma na plecach, na wysokości łopatek,

• piszczące szelki - "pajączek".

Sporty i ćwiczenia zalecane:

• pływanie stylem grzbietowym,

• nurkowanie,

• narciarstwo,

• taniec towarzyski,

• ćwiczenia elongacyjne (wyprostne) i antygrawitacyjne,

• ćwiczenia, zabawy wyrabiające nawyk prawidłowej postawy

Przeciwwskazania:

• długie stanie,

• pływanie delfinem.




Błędy postawy

W wadach postawy często spotyka się

1. nieodpowiednie ustawienie głowy,

2. asymetrię barków

3. wadliwe ułożenie i odstawanie łopatek.

Takie odchylenia zalicza się do błędów postawy.

Odchylenia w ustawieniu głowy i szyi

• W błędach postawy spotyka się często nieodpowiednie ustawienie głowy.

• Wysunięcie głowy ku przodowi jest najczęściej skutkiem

٭ zwiększonej kifozy piersiowej,

٭ wad słuchu i wzroku

٭ niedbałej postawy przy różnych czynnościach.

• Do rzadziej spotykanych błędów w ustawieniu głowy zalicza się kręcz karku. Deformacja ta powstaje w wyniku niedorozwoju kręgów szyjnych lub mięśni szyi.

Wadliwe ułożenie łopatek

• U dzieci w młodszym wieku szkolnym bardzo często można stwierdzić asymetrycznie ułożone lub odstające od płaszczyzny pleców łopatki.

• Łopatki wraz ze stawami barkowymi połączone są bardzo luźno ze szkieletem, a mianowicie za pośrednictwem obojczyka w stawie mostkowo-obojczykowym, poza tym mięśnie utrzymują łopatki w ich normalnym ułożeniu.

• Każde zaburzenie w czynności mięśni powoduje zmianę ułożenia łopatek i połączonych z nimi stawów barkowych.

• Uniesienie łopatki może być jednym z wczesnych objawów tworzącej się skoliozy, ale wtedy uwagę należy skierować na nieprawidłowości kształtu kręgosłupa.

Wady kończyn dolnych

• Zniekształcenia kończyn dolnych w znacznym stopniu wpływają na statykę i postawę ciała. Powstają w wyniku asymetrii w budowie wyżej położonych odcinków ciała, przeciążeń pracą lub są wadami wrodzonymi albo powstają na skutek innych przyczyn.

• Wyróżniamy następujące wady kończyn dolnych, dające się w początkowym stadium wyrównać:

-         kolana koślawe,

-         kolana szpotawe,

-         stopa płaska,

-         stopa płasko-koślawa,

-         stopa wydrążona,

Kolana koślawe

Wada może być wrodzona lub nabyta.

Najczęściej wyróżnia się:

• koślawość wrodzoną,

• pokrzywiczą,

• idiopatyczną,

• porażeniową,

• pozapalną,

• pourazową.

W kolanach koślawych oś podudzia tworzy z osią uda kąt otwarty na zewnątrz, a kostki przyśrodkowe, przy wyprostowanych i zwartych kolanach, są oddalone od siebie o ponad 5 centymetrów.

Za fizjologiczną koślawość uważa się odchylenie od osi przeciętnie 2-3 centymetrów, ale nie większą niż 5 centymetrów.

W koślawości kolan występują

• zmiany kostne (skrzywienie kości udowej lub piszczelowej, przerost w stawie kolanowym)

• mięśniowo-wiązadłowe, w wyniku których istnieje predyspozycja do zwichnięcia rzepki.

• Jeśli wada jest silnie wyrażona po jednej stronie lub jest jednostronna po jednej stronie może wytworzyć się skolioza w odcinku lędźwiowym.

Kolana szpotawe

• W tym zniekształceniu kończyny dolne są skręcone do wewnątrz,

• występuje nadwyprost w stawach kolanowych,

• mięsnie wewnętrznej strony kończyn dolnych ulegają skróceniu

• po stronie zewnętrznej nadmiernie rozciągają się.

• Oś podudzia tworzy z osią uda kąt otwarty do wewnątrz

Wielkość odchylenia mierzy się w centymetrach, rozstępem między kłykciami przyśrodkowymi przy stopach zwartych.

Szpotawość kolan występuje najczęściej przy nadwadze oraz przy krzywicy.

---