MSG I 4 Moodle 2010 (1), Wykłady, Usługi w biznesie, Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze, MSG

(52) Stopień spełnienia kryteriów monetarnych w krajach Unii

Europejskiej w latach 1996 - 1999

*KRAJE*	Stabilność cen (roczny wskaźnik inflacji w %)				Stopa procentowa
		LATA
		1996	1997	1998	1999	1996	1997	1998	1999
KRYTERIA KONWERGENCJI	3,8	3,2	2,7	2,4	10,0	7,8	7,7	7,2
AUSTRIA	2,5	1,1	1,5	0,9	7,5	6,1	5,6	5,1
BELGIA	2,5	1,4	1,3	1,4	8,5	6,2	5,7	5,2
DANIA*	3,0	1,9	2,1	2,4	10,5	6,7	6,2	5,3
FINLANDIA	3,0	1,3	2,0	1,8	11,5	6,5	5,9	5,1
FRANCJA	2,0	1,2	1,0	0,9	8,5	6,1	5,5	5,0
GRECJA**	8,0	5,2	4,5	2,0	15,5	12,5	9,8	6,4
HISZPANIA	4,5	1,8	2,2	2,5	11,5	7,2	6,3	5,1
HOLANDIA	2,5	1,8	2,3	1,9	8,0	6,1	5,5	5,0
IRLANDIA	3,5	1,2	3,3	3,1	10,0	6,8	6,2	5,1
LUKSEMBURG	2,5	1,4	1,6	1,8	8,5	6,4	5,6	5,1
NIEMCY	2,8	1,4	1,7	1,1	7,5	6,1	5,6	4,9
PORTUGALIA	4,5	1,8	2,2	1,9	10,5	7,2	6,2	5,2
SZWECJA*	3,0	1,9	1,5	0,8	10,5	7,1	6,5	5,4
W. BRYTANIA*	3,5	1,8	2,3	1,2	10,0	7,5	7,0	5,3
WŁOCHY	5,0	1,8	2,1	1,9	13,5	7,2	6,7	5,1

Wyjaśnienia: * - kraje nie będące członkami Unii Gospodarczej i Walutowej

** - Grecja jest członkiem Unii Gospodarczej i Walutowej od 2001 roku.

Źródło: Europejski Instytut Walutowy, Europejski Bank Centralny, Eurostat, Komisja Europejska,

Institut für Weltwirtschaft - Kiel, Deutsche Bank

(53) Stopień spełnienia kryteriów fiskalnych w krajach Unii

Europejskiej w latach 1996 - 1999

*KRAJE*	Deficyt budżetowy (w % PKB)				Zadłużenie finansów publicznych (w % PKB)
		LATA
		1996	1997	1998	1999	1996	1997	1998	1999
KRYTERIA KONWERGENCJI	3,0				60,0
AUSTRIA	4,5	2,5	2,3	2,0	67,0	66,1	64,7	64,9
BELGIA	4,2	2,1	1,7	0,9	134,0	122,2	118,1	114,4
DANIA*	2,5	- 0,7	- 1,1	- 3,0	84,0	65,1	59,5	52,6
FINLANDIA	3,3	1,1	- 0,3	- 2,3	88,0	55,8	53,6	47,1
FRANCJA	4,2	3,0	2,9	1,8	54,0	58,0	58,1	58,6
GRECJA**	10,1	4,0	2,2	1,6	120,0	108,7	107,7	104,4
HISZPANIA	5,2	2,6	2,2	1,1	70,0	68,8	67,4	63,5
HOLANDIA	3,0	1,4	1,6	- 0,5	80,0	72,1	70,0	63,8
IRLANDIA	2,0	- 0,9	- 1,1	- 2,0	83,0	66,3	59,5	52,4
LUKSEMBURG	- 1,0	- 1,7	- 1,0	- 2,4	8,0	6,7	7,1	6,2
NIEMCY	1,7	2,7	2,5	1,1	58,0	61,3	61,2	61,1
PORTUGALIA	5,5	2,5	2,2	2,0	83,0	62,0	60,0	56,8
SZWECJA*	9,5	0,8	- 0,5	- 1,9	115,0	76,6	74,1	65,5
W. BRYTANIA*	3,0	1,9	0,6	1,2	55,0	53,4	53,0	46,0
WŁOCHY	8,0	2,7	2,5	1,9	126,0	121,6	118,1	114,9

Wyjaśnienia: znak minusa oznacza nadwyżkę budżetową

* - kraje nie będące członkami Unii Gospodarczej I Walutowej

** - Grecja jest członkiem Unii Gospodarczej I Walutowej od 2001 roku.

Źródło: Europejski Instytut Walutowy, Europejski Bank Centralny, Eurostat, Komisja Europejska,

Institut für Weltwirtschaft - Kiel

(54) INSTYTUCJONALNE FORMY INTEGRACJI EKONOMICZNEJ

UNIA WALUTOWA

1. Istota unii walutowej

Unia walutowa - rozwinięcie strefy wolnego handlu, unii celnej i wspólnego rynku uzupełnione o wspólny rynek kapitałowy oraz unię kursową·

Unia walutowa - obszar walutowy na którym jest zapewniona:

pełna wymienialność walut,
całkowita liberalizacja przepływów kapitałowych i integracja rynku finansowego,
eliminacja wahań kursów walutowych oraz usztywnienie parytetów walutowych, lub
wprowadzenie wspólnej waluty.

2. Podstawy teoretyczne unii walutowej

Teoria optymalnych obszarów walutowych

teoria R. A. Mundella - czynniki produkcji powinny idealnie przepływać z obszarów o niższych cenach do obszarów o wyższych cenach zastępując zmiany krajowych kursów walutowych;

teoria R. I. McKinnona - optymalny obszar walutowy obejmuje gospodarki o wysokim stopnia otwarcia; miernikiem otwarcia jest stosunek dóbr wymienialnych w skali międzynarodowej do dóbr niewymienialnych; im wyższy stopień otwarcia gospodarki tym większa zależność cen na rynku wewnętrznym od cen światowych prowadząca do podniesienia poziomu efektywności gospodarowania;

teoria P. B. Kenena - kryterium optymalności obszarów walutowych jest stopień zróżnicowania struktury gospodarczej integrujących się krajów, a zwłaszcza stopień dywersyfikacji struktury produkcji i eksportu.

(55) INSTYTUCJONALNE FORMY INTEGRACJI EKONOMICZNEJ

UNIA WALUTOWA

KORZYŚCI I ZAGROŻENIA UNII WALUTOWEJ:

1. KORZYŚCI

a) korzyści makroekonomiczne

- racjonalne wykorzystywanie wspólnych zasobów dewizowych unii do regulowania rozliczeń pomiędzy krajami członkowskimi ze względu na wyeliminowanie zjawiska równoległego zadłużenia się większej liczby tych krajów, jak również wyeliminowanie z rozliczeń wewnątrzunijnych walut krajów trzecich,

- wykorzystywanie w rozliczeniach międzynarodowych i przy zawieraniu różnych transakcji jednej wspólnej waluty, która w dłuższym okresie może konkurować z określonymi walutami kluczowymi,

- automatyczne uzyskiwanie pomocy finansowej od władz monetarnych unii w razie wystąpienia trudności gospodarczych,

- wewnątrzunijna koordynacja polityki pieniężnej i fiskalnej.

b) korzyści mikroekonomiczne

- eliminacja kosztów transakcyjnych (eliminacja kosztów wymiany walut),

- eliminacja ryzyka zmian kursów walutowych.

korzyści pozaekonomiczne (zwiększenie poczucia bezpieczeństwa oraz stabilności warunków działania)

2. ZAGROŻENIA

utrata części suwerenności ekonomicznej na skutek przesunięcia na szczebel unijny uprawnień poszczególnych krajów w zakresie polityki monetarnej,

utrata kursu walutowego jako instrumentu regulowania równowagi wewnętrznej i zewnętrznej,

wykorzystywanie przez kraje trzecie wspólnej waluty unii co może

prowadzić do pewnych zakłóceń w funkcjonowaniu

międzynarodowego systemu walutowego.

(56) Ewolucja terms of trade Anglii w latach 1876/80 - 1946/47

(R. PREBISCH)

OKRES

1876 -

1880

1881 -

1885

1886 -

1890

1891 -

1895

1896 -

1900

1901 -

1905

TERMS

TRADE

100

97,7

103,8

111,0

114,8

118,2

OKRES

1906 -

1910

1911 -

1913

1921 -

1925

1926 -

1930

1931 -

1935

1936 -

1947

TERMS

TRADE

116,6

148,6

136,4

161,3

156,0

OKRES

1946 -

1947

TERMS

TRADE

145,6

(57) Funkcjonowanie handlu międzynarodowego według teorii luki technologicznej

Czas (tn)

Kraj A

Zagranica

Wewnętrzna Innowacja

luka imita- (produkcja

cyjna (t1-t0) nowego

produktu)

Pełne dys-

ponowanie

nowym pro-

duktem

w kraju

Międzynarodowa luka

popytu (t2-t0)

Eksport nowego produktu

spowodowany występowa-

niem luki technologicznej

(t3-t2)

Międzynarodowa luka imita-

cyjna (t3-t0)

Pełne dysponowanie nowym

produktem w innych krajach

(58) Syntetyczna charakterystyka faz cyklu życia produktu

CECHY

FAZA I

FAZA II

FAZA III

Cechy

produktu

# Nowość technolo-

giczna # Testowanie

# Standaryzacja

nowości

# Produkt standary-

zowany # Proces

dywersyfikacji

Cechy

procesu

produkcyjnego

# Duże znaczenie

kapitału ludzkiego

# Krótkie serie

# Dynamiczne zmiany

techniki produkcji

# Stopniowe wprowa-

dzanie metod produk-

cji wielkoseryjnej

# Ujednolicona tech-

nologia # Angażowa-

nie kadry mniej kwa-

lifikowanej

# Metody produkcji

wielkoseryjnej

# Internacjonalizacja

procesu produkcyj-

nego

Cechy popytu

i rynku zbytu

# Wysoka elastycz-

ność dochodowa

popytu # Niska ceno-

wa elastyczność

popytu # Intensywne

badanie rynku

# Niewielki rynek

zbytu

# Wzrost popytu

# Wzrost znaczenia cenowej elastycznoś-

ci popytu

# Stopniowe nasyce-

nie rynku # Relatywny

spadek popytu

Cechy podaży

I polityki

Sprzedaży

# Monopolizacja

rynku # Wysoki udział

kosztów zbytu w

łącznych kosztach

# Konkurencja o cha-

rakterze pozaceno-

wym # Dążenie do

unikania ryzyka

# Wykorzystywanie

informacji rynkowych

# Stopniowy spadek

koncentracji podaży

# Powstanie wyspe-

cjalizowanej sieci

zbytu # Inicjacja

konkurencji o cha-

rakterze cenowym

# Wycofywanie się

liderów z procesu

produkcyjnego

# Różnicowanie

produktu # Intensyfi-

kacja stosowania

różnych technik

marketingowych

(59) Fazy cyklu życia produktu w różnych krajach (Vernon)

USA

Konsumpcja

Eksport

Produkcja

Czas

INNE

KRAJE

ROZWINIĘTE

Produkcja

Eksport

Konsumpcja

Import

Czas

KRAJE

MNIEJ

ROZWINIĘTE

Produkcja

Konsumpcja

Import

Faza innowacyjna Faza Faza Czas

dojrzewania standaryzacji

(60) Rozwój produkcji i eksportu na podstawie teorii cyklu życia

produktu

KRAJ

INNOWATOR(N)

Produkcja (N)

Eksport (N)

CZAS

t₀ t₁t₂t₃

Eksport (M)

Produkja(M)

KRAJ

IMITATOR(M)

(61) Handel wewnątrzgałęziowy i międzygałęziowy

(a) Handel międzygałęziowy

Insulina Y

Kraj A obfitość kapitału oraz

nakładów na badania

i rozwój (R&D)

Kraj B obfitość czynnika

X Szynka pracy

(b) Handel wewnątrzgałęziowy

Kraj A Insulina Y obfitość kapitału oraz

nakładów na badania

i rozwój (R&D)

obfitość czynnika

Kraj B X Szynka pracy

(c ) Częściowo handel międzygałęziowy

oraz częściowo handel wewnątrzgałęziowy

Insulina Y

Kraj A obfitość kapitału oraz

nakładów na badania

i rozwój (R&D)

obfitość czynnika pracy

Kraj B

X Szynka

(62) Udział handlu wewnątrzgałęziowego w wymianie

prowadzonej przez Polskę z krajami UE-15

KRAJE

2000

2005

2006

2007

Zmiany

2007/2000

AUSTRIA

BELGIA

DANIA

FINLANDIA

FRANCJA

GRECJA

HISZPANIA

HOLANDIA

IRLANDIA

LUKSEMBURG

NIEMCY

PORTUGALIA

SZWECJA

W.BRYTANIA

WŁOCHY

12,1

14,0

17,5

6,5

19,5

1,3

15,7

14,7

2,4

3,3

25,0

2,4

20,1

14,9

20,0

12,2

15,1

18,2

12,2

22,0

5,3

18,5

13,5

3,8

6,3

30,1

6,1

18,9

14,6

21,7

13,5

18,3

21,7

10,5

24,2

7,2

24,2

17,7

2,8

4,5

31,9

7,0

18,0

25,7

25,3

19,2

17,7

22,6

9,2

26,2

8,6

19,3

19,9

6,8

5,2

35,1

9,5

18,0

20,8

24,6

7,1

3,7

5,1

2,7

6,7

7,3

3,6

5,3

4,4

1,9

10,1

7,1

-2,2

5,9

4,6

w latach 2000 oraz 2005 - 2007 (w%)

(63) Determinanty intensywności handlu wewnątrzgałęziowego

Istnienie wspólnej granicy z partnerem handlowym

Względnie małe różnice między PKB per capita handlujących państw

Postępujące otwieranie się gospodarek na wymianę handlową

Tradycyjne powiązania polityczne i gospodarcze partnerów handlowych

Rosnący poziom zróżnicowania produktów wytwarzanych przez dany kraj

Brak różnic kulturowych

Intensyfikacja rozwoju bezpośrednich inwestycji zagranicznych

Dywersyfikacja źródeł dostaw