RYNKI KAPITAŁOWE

24.02.2013

Podmioty gospodarki:

• podmioty zagraniczne,

• gospodarstwa domowe,

• przedsiębiorstwa,

• jednostki administracji celnej oraz lokalnej,

• sfera produkcji niematerialnej.

To podstawowe podmioty, które wywierają wpływ na poziom produkcji dóbr i usług w gospodarce, jej całkowity dochód ora wydatki.

Ruch pieniądza odbywa się za pośrednictwem rynki finansowego, gdzie dochodzi do transakcji:

• rozliczania zawieranych między podmiotami transakcji,

• finansowanie działalności gospodarczej.

• podmioty posiadające nadwyżkę finansową,

• podmioty zgłaszające chęć pozyskania środków w celu sfinansowania bieżącej i rozwojowej działalności.

Gromadzenie --> Wydatkowanie

Warunkiem tych procesów (wynikiem) jest przepływ środków finansowych w okresach krótkich (bieżące strumienie) i długich (strumienie kapitałów).

Rynek finansowy:

• miejsce, gdzie zawiera się różnego rodzaju umowy pożyczkowe lub kredytowe, będące w ogólnym rozumieniu źródłem finansowania działalności gospodarczej,

• miejsce zawierania transakcji, gdzie podmiotem jest kapitał finansowy,

• ogół transakcji papierami wartościowymi, będącymi instrumentami udzielania kredytów krótko-, średnio- i długoterminowych.

Podział rynku finansowego:

1. ze względu na potrzebę analizy inwestycji finansowej:

• rynek pieniężny,

• rynek kapitałowy,

• rynek instrumentów pochodnych,

• rynek walutowy;

ze względu na segmenty operacyjne:

• rynek pieniężny,

• rynek kapitałowy;

• ze względu na aspekt własnościowy:

• instrumentów o charakterze udziałowym,

• instrumentów o charakterze wierzytelnościowym.

• ze względu na sposób generowania dochodów:

• instrumenty o stałym dochodzie,

• instrumenty o zmiennym dochodzie;

• ze względu na przynależność sektorów:

• niefinansowe podmioty gospodarcze,

• finansowe podmioty gospodarcze.

• ze względu na zasięg terytorialny rynku:

• krajowy,

• regionalny,

• ogólnoświatowy;

• ze względu na moment rozliczania transakcji:

• rynek transakcji natychmiastowych (SPOT),

• rynek transakcji terminowych (kontrakty forwards, futures i opcyjne);

• formy organizacyjne rynku:

• rynek giełdowy (prowadzony na giełdzie dla inwestorów z określonymi zadaniami)

• rynek pozagiełdowy (między inst. finansowymi tj. biura maklerskie)

Najbardziej spopularyzowanym podziałem rynku finansowego jest podział na dwa segmenty operacyjne:

1. okres dysponowania środkami przez podmioty finansowe - kryterium czasu:

• inst. krótkoterminowe (emitowane przez Skarb Państwa, w krótkim czasie),

• inst. średnioterminowe (bony skarbowe, do kilku miesięcy),

• cel przeznaczenia uzyskanych środków - kryterium celu.

Rynek finansowy z punkty widzenia rodzaju instrumentów można podzielić na:

• rynek pieniężny

• kapitałowy

• instrumentów pochodnych

• depozytowo-kredytowy

• walutowy

Rynek pieniężny (money market) tworzą transakcje instrumentów finansowych o dużej płynności mającymi z reguły charakter wierzycielski. Przyjmując, że termin wymagalności instrumentów rynku pieniężnego wnosi co najwyżej 1 rok. Podstawowym celem funkcjonowania rynku pieniężnego jest płynność podmiotów gospodarczych.

Rynek kapitałowy (capital market) tworzą transakcje instrumentów finansowych o charakterze wierzycielskim lub własnościowym. Termin realizacji to co najmniej rok. Cele rynku kapitałowego:

• efektywna alokacja kapitału między podmiotami emitujące instrumenty tego rynku,

• właściwa wycena instrumentów tego rynku,

• uzyskanie dochodu przez inwestorów.

Rynek instrumentów pochodnych tworzą transakcje tzw. instr. pochodnymi. Podstawowymi celami funkcjonowania rynku instrumentów pochodnych jest zabezpieczenie się przed ryzykiem oraz spekulacja w nadziei uzyskania ponadprzeciętnych dochodów. Wycena instrumentów pochodnych pochodzi od instrumentu podstawowego od SPOTu. Cena instrumentu pochodnego jest taka sama jak cena instrumentu podstawowego, od którego pochodzi. Instrument pochodny ma dźwignię (instrument bazowy kupimy za 1000zł, a pochodny za 100zł, a odsetki naliczane są od 1000zł)

WIG20 - indeks 20 największych przedsiębiorstw.

Rynek walutowy (foreign exchange market) tworzą transakcje walutowe, polegające na sprzedaży wyrażonego w jednej walucie instrumentu finansowego wyrażonego w walucie drugiej.

Rynek depozytowo-kredytowy - lokaty bankowe, kredyty i pożyczki bankowe.

RYNEK FINANOWY
Rynek pieniężny	Rynek kapitałowy	Rynek instrumentów pochodnych	Rynek depozytowo-kredytowy	Rynek walutowy:
Lokaty międzybankowe Bony skarbowe Bony komercyjne Certyfikaty komercyjne Weksle	Akcje Obligacje Certyfikaty inwestycyjne Kwity depozytowe	Forwards Futures Opcje SWAPy	Lokaty bankowe Pożyczki bankowe Kredyty bankowe	Waluty

W ramach środowiska finansowego możemy wyróżnić:

1. środowisko fiskalne

2. środowisko monetarne

- w szerszym znaczeniu - kształtowanie się stóp dochodowych innych instrumentów finansowych np. rynku kapitałowego

- w węższym znaczeniu - cena pieniądza determinowanego przez stopy procentowe i kurs waluty

Instytucje finansowe (pośrednicy) to podmioty ekonomiczne, które specjalizują się w przyjmowaniu na siebie zobowiązań finansowych oraz nabywania takich zobowiązań do innych podmiotów. Są to przedsiębiorstwa, których głównym przedmiotem działalności jest utrzymanie instrumentów finansowych oraz dokonywanie transakcji nimi, co przekłada się na fakt, że instrumenty te są zazwyczaj dominującymi składnikami ich majątku.

Podział instytucji finansowych:

1. instytucje wyłącznie redystrybuujące instrumenty finansowe (kantory, domy maklerskie, firmy faktoringowe) - pasywni

2. instytucje tworzące niepieniężne instrumenty finansowe (towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne, emerytalne, venture capital)

3. instytucje tworzące pieniądz (bank centralny, banki komercyjne)

Cechy pasywnych pośredników:

• poprawiają płynność indywidualnych podmiotów,

• obniżają koszty dokonywanych transakcji,

• dostarczają informacji.

Cechy aktywnych pośredników:

• transformacja cech instrumentów finansowych,

• wzrost płynności w skali makroekonomicznej,

• kreowanie pieniądza.

Rynek kapitałowy jest częścią systemu umożliwiającego manewrowanie środkami finansowymi i lokowanie ich w wybranych instrumentach finansowych. Rynek kapitałowy jest rynkiem, na którym dokonuje się operacji instrumentami w terminie zapadalności powyżej roku.

W skład rynku kapitałowego wchodzą wszyscy uczestnicy, którzy tworzą oraz ukierunkowują podaż kapitału i generują na niego popyt.

Podstawowe sektory gospodarki uczestniczące w przepływie długoterminowych papierów wartościowych:

• publiczny system finansowy - emitent dłużnych papierów wartościowych o różnych terminach zapadalności'

• sektor przedsiębiorstw - główny emitent papierów wartościowych w gospodarce rynkowej'

• sektor gospodarstw domowych - bezpośredni i pośredni inwestor na rynku kapitałowym'

• rynkowy system finansowy - składa się z banków, firm inwestycyjnych, giełdy, organizuje emisje i obrót papierami wartościowymi.

RYNEK KAPITAŁOWY
PIERWOTNY (emisja pap. wart. i wstępnie ich rozprowadzanie między interesantów)	WTÓRNY (następuje późniejszy obrót wyemitowanymi pap. wart.)

Podstawowe instrumenty rynku kapitałowego:

• akcje i obligacje, określane mianem instrumentów pierwszej generacji,

• obligacje zmienne i obligacje z wariantem - instrumenty drugiej generacji,

• instrumenty pochodne (np. kontrakty futur es, opcje) - trzecia generacja'

• instrumenty pochodne bazujące na instrumentach pochodnych (np. opcja na opcji) - czwarta generacja.

Zalety występowania spółki na rynku publicznym: łatwiejszy dostęp do dużych kwot kapitału efekt marketingowy wzrost wiarygodności ekspansja na rynku rynkowa wycena papierów wartościowych

Wady występowania spółki na rynku publicznym: odkrywanie się przed konkurencją możliwości wrogiego przejęcia stosunkowo wysokie koszty przygotowania emisji

Rynek niepubliczny w Polsce podlega mniejszym regulacją z uwagi na wysokie koszty.

Etapy procesu planowania emocji akcji:

1. Wycena i pracowanie zwiastuna emisji akcji

2. Zwiastun emisji staje się podstawą prowadzenia przez emitenta i jego doradcę działań premarketingowych.

3. Wyrażenie zgody przez komicję dopuszczeniową na prowadzenie emisji (określenie perspektyw spółki i miejsce prowadzenia badań stanowiących podstawę do budowania księgi popytu)

4. Alokacja akcji pomiędzy inwestorów indywidualnych a instytucjonalnych

Akcja to papier wartościowy emitowany przez spółkę akcyjną stwierdzające ułamkową wartość kapitału akcyjnego; dzieli się:

1. ze względu na sposób przenoszenia własności:

• akcje imienne

• akcje na okaziciela

2. ze względu na uprawnienia ich właściciela:

• akcje zwykłe

• uprzywilejowane

Do podwałowych praw związanych z własnością akcji należą:

• prawo do dywidendy,

• prawo do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu spółki wraz z prawem głosu,

• prawo poboru nowych akcji,

• prawo do określonej części majątku S.A. w momencie likwidacji po zaspokojeniu wierzytelności zew.

Do czynników determinujących cenę akcji zaliczamy:

• przewidywana stopę wzrostu firmy (cena będzie przewyższać wzrost)

• przewidywana dywidenda

• wielkość ryzyka związanego z inwestycją

• poziom rynkowych stóp procentowych.

Wycena przedsiębiorstwa oznacza, że wycenie podlega część lub całe przedsiębiorstwo. Wyceniamy instrument tak jak go rozumiemy.

str. 5

---