ROŻNE KULTURY KAPITALIZMU

EGZAMIN

1. Procesy gospodarcze wywołujące różnice w kulturze kapitalizmu:

CZYNNIKI, DZIĘKI KTÓRYM POWSTAŁA KULTURA KAPITALIZMU:

1. Koniec socjalizmu, (upadek systemu socjalistycznego):

• różnice w systemach socjalistycznych i gospodarkach rynkowych

• prywatne prawo własności ziemi

• różnice wewnątrzsystemowe, na które nie zwracano uwagi

• liczyła się opozycja - kapitalizm i socjalizm.

2. Zmiana paradygmatu myślenia o społeczeństwie (w naukach społecznych):

• postmodernizm (zaprzecza modernizmowi), który przyniósł relatywizm (nie ma lepszego, jest inne)

• poststrukturalizm itd.

3. Przejście od społeczeństwa przemysłowego do postprzemysłowego:

WYZNACZNIKI TEGO RPOCESU:

• społeczeństwo industrialne i postindustrialne

SPOŁECZEŃSTWO INDUSTRIALNE	SPOŁECZEŃSTWO POSTINDUSTRIALNE
Produkcja masowa (taki sam produkt, np. meblościanki)	Produkcja ma charakter indywidualny; wybór - brak produktów masowych ( zmiana skali produkcji oraz zmiana wielkości firm i zatrudnienia)
Ogromne zatrudnienie	Mniejsza ilość zatrudnionych, szybka zmiana pracowników ( zmiana sposobu zarządzania); zmniejszenie firm, - efekt: przyspieszenie technologiczne
	Szybki obieg produktów i usług - starzenie się wiedzy o nich i wymuszenie ciągłej potrzeby uczenia się

• społeczeństwo postprzemysłowe (proces ewolucyjny).

• Procesy społeczne powoli lub wcale nie nadążają za postępem technologicznym

INNE PROCESY:

• Globalizacja

• Zacieśnienie kontaktu m/postproduktami (lata 70-te)

________________________

2. GHEERT HOFSTEDE - POZIOMY ZAPROGRAMOWANIA UMYSŁU LUDZKIEGO




• ZAPROGRAMOWANIE UMYSŁU WYRAŻA SIĘ W NASTĘPUJACYCH WARSTAWCH:




• Tak jak warstwy cebuli można „rozebrać” warstwy, które po kolei analizujemy.

• 3 założenia egzystencjonalne: jw.

bohaterowie

rytuały

wartości

• Wymiary kultury:

zewnętrzne przejawy kultury: język, kuchnia, architektura, sposób zachowania się na ulicy to, co jesteśmy w stanie dostrzec jako zewnętrzni obserwatorzy

normy i wartości: trzeba się dowiedzieć, jak dane społeczeństwo definiuje dobro i zło, jakie są nagrody i kary.

założenia egzystencjalne: nie wiemy o tym i się nad tym zastanawiamy, ponieważ jest to na takim poziomie oczywistości , np. rodzina.

• Podstawowe wymiary kultury (HOFSTEDE) poziomy, wymiary międzykulturowe:

• dyskurs władzy (dążenie do hierarchizacji struktur)

• kolektywizm i indywidualizm (zbiór jednostek lub holizm)

• unikanie niepewności (skłonność do ryzyka)

• orientacja czasowa

• wymiar męskości i kobiecości.

__________________________________

3. UNIWERSALIZM / PARTYKULARYZM

Uniwersalizm	Partykularyzm
Reguły są nadrzędne w stosunku do innych relacji i obowiązują wszystkich	Odejście od reguł, reguły są ogólne i nie jest ich duzo
B. rozbudowany system prawny, sądowniczy; sady sa traktowane jako arbiter, który wskazuje sposoby postępowania	System prawny i sadowniczy nie jest rozbudowany; każdy przypadek,
Amerykanie regulują prawnie najdrobniejsze rzeczy, które w innych krajach są regulowane zwyczajowo	każdą relację trzeba rozstrzygnąć indywidualnie
Przejawami uniwersalizmu sa m. In. Szkoły biznesu ( w krajach anglosaskich) - ucza ekonomii, wskazują drogę do sukcesu, pokazują jak postępować; polityka correctness (poprawność polityczna); afirmatyaction - reguły zadośćuczynienia za dawna dyskryminację	Rozbudowane sa instytucje ułatwiające negocjacje
SPOSÓB ZARZĄDZANIA W FIRMIE
Uniwersalizm	Partykularyzm
Regulaminy sa b. szczegółowe i określają wszystko, począwszy od tego, jaka jest struktura firmy, jakie sa zależności m/działami firmy, poprzez to, jakie są procesy decyzyjne, ścieżki awansu, system oceniania, a skończywszy na procesie rekrutacji	Nic nie jest jasne: jak toczy się rekrutacja, jaka jest ścieżka awansu itd.
Wszelkie zmiany sa odgórne i sa ściśle związane ze zmiana reguł	Relacje w grupach pracowniczych kształtują się same
Szef traktuje pracowników na tych samych stanowiskach jednakowo, ale ma prawo publicznie nas skarcić za złamanie reguł	Szef różnie (nie jednakowo) traktuje pracowników na tych samych stanowiskach; relacja szef - pracownik jest prywatna - szef nas nie zruga publicznie, ale wezwie „na dywanik”;
		Od CV ważniejsze sa rekomendacje znajomych
		Szef zna i interesuje się sytuacja podwładnych; relacje nawiązują się na długo i sa całościowe
SPOTKANIE KULTUR
RELACJE
Nawiązanie dna podstawie reguł	Na podstawie doświadczenia
KONTRAKT
Zbyt szczegółowy, jest wyrazem braku szacunku	Ogromny, gruby, zawierający możliwe relacje, które mogą wystąpić
PRZESTRZEGANIE KONTRAKTU
Klamka zapadła, kontrakt podpisany jest nie negocjowany	Kontrakt jest cały czas otwarty, negocjowany
SPOSÓB ROZMOWY
Cel spotkania jest jasny, więc szybko należy przejść do sedna i zamknąć sprawę	Ważniejsze od szybkiego sfinalizowania jest poznanie się, rozmowa, np. o pogodzie czy rodzinie
KRAJE: USA, SKANDYNAWIA, NIEMCY, AUSTRIA	KRAJE: BELGIA, UKRAINA, POLSKA

REGUŁA KOŁA:

Uniwersalizm

UNIKANIE CHAOSU UNIKANIE SZTYWNOŚCI

PARTYKULZARYZM

_____________________________

4. INDYWIDUALIZM / KOLEKTYWIZM

INDYWIDUALIZM	KOLEKTYWIZM
Orientacja na samego siebie i na jednostkę	Orientacja na grupę, nastawienie na współdziałanie, bardziej liczy się „my”
Jednostka to siła sprawcza, decyzje podejmowane sa szybko (we własnym imieniu)	W zamian za to grupa zapewnia wsparcie i ochronę
Duży nacisk na jednostkę, spędzanie w samotności czasu wolnego, swoje cele.	Wolny czas spędza się wspólnie
		Nie ma porażek ani sukcesów indywidualnych, tylko wspólne, grupowe
		Decyzje są podejmowane dłużej
SYTUACJE BIZNESOWE
INDYWIDUALIZM	KOLEKTYWIZM
Wszystkie regulacje dotyczące rekrutacji, awansu, odpowiedzialności sa skierowane na jednostkę	Oddziaływanie na grupę, nie na jednostkę
Poprzez swoje działania, osiągnięcia, jednostka może zapracować na siebie,, na swój sukces, własny wysiłek jest najistotniejszy	Podmiotem motywacji jest grupa
Liczą się najświeższe osiągnięcia, bo wciąż trzeba udowadniać, że jest się najlepszym
Trzeba zostawiać pracownikom dużo swobody, żeby mogli się wykazać.	Grupa kontroluje wszystkich członków
Problemem jest utrzymanie dobrego pracownika - dobry pracownik przechodzi do konkurencji, gdzie ,ma większe możliwości, np. awansu	Jeśli jest błąd popełniony, grupa jest b. zawstydzona, ale nie wskazuje n ajednostki
Odpowiedzialność jest jednostkowa, karę ponosi Jan Kowalski, który nawalił
To kultura winy.	To kultura wstydu .
KRAJ: USA	KRAJE: ………………………………..
KONTRAKT
SKŁAD NEGOCJACYJNY
Zbiór gwiazd (każdy jest w czymś najlepszy, każdy ma swoja działkę)	Zbiór
KŁOPOTY
Nadmierne gwiazdorstwo	Nadmierny konformizm
TŁUMACZ
Wynajęty profesjonalista, którego jedyną rolą jest przekład	Osoba, która nie tylko przekłada, ale tłumaczy tez kontekst kulturowy dla nawiązywania relacji; tłumacz bierze udział w negocjacjach
GŁOSOWANIE
Normalna kwestia rozstrzygająca	Zabieranie twarzy osobie, która pzregrałą głosowaie
SZCZEROŚĆ
Powiedzieć szczerze, to powiedzieć nawet przykra prawdę	Powiedzieć szczerze, to powiedzieć tak, aby ktoś się nie obraził
KONTEKST
Kultury niskokontekstowe	Kultury wysokiego kontekstu (drugie dno)

INDYWIDUALIZM

UNIKANIE KOMFORMZIMU UNIKANIE KULTU JEDNOSTKI

KOLEKTYWIZM

____________________________________

5. TYPOLOGIA KULTUR NARODOWYCH

WYMIARY RÓŻNIC MIĘDZYKULTUROWYCH - SPRAWY OSOBOWOŚCIOWE

1. PROTRANSAKCYJNOŚĆ:

KULTURY PROTRANSAKCYJNE	KULTURY UMIARKOWANIE PROTRANSAKCYJNE	KULTURY PROPARTNERSKIE
Szybkie finalizowanie kontraktów, przechodzenie od razu do sedna sprawy; Szybkie, celowe negocjacje, sprawny przebieg negocjacji (profesjonalność)	POTRZEBUJĄ CHOC JEDNEGO, KRÓTKIEGO SPOTKANIA TWARZĄ W TWARZ	Nie podejmuje kontaktu z kimś, kogo nie zna; Żeby nawiązać kontakt, potrzebny jest przewodnik, który nas poleci
Otwartość na kompletnie nowych partnerów, Istotna rolę pełni czas, stad korzystanie z Nowych środków komunikacji (np. videokonferencje)	Niski kontekst	Zamkniętość, nastawienie na nawiązywanie relacji; relacje ukierunkowane na partnera
Szybka realizacja celu biznesowego			Cel nie jest nadrzędny, potrzebny jest czas na zrealizowanie celu; wysoki kontekst
KRAJE: KRAJE SKANDYNAWSKIE I INNE KRAJE GERMAŃSKIE, KRAJE EUROPEJSKIE, AMERYKA PN (USA, KANADA) NOWA ZELANDIA, AUSTRALIA,	KRAJE: POZOSTAŁE EUROPEJSKIE, AMERYKA PD (CHILLE, MEKSYK, BRAZYLIA), SINGAPUR, HONGKONG	KRAJE: świat arabski, WIEKSZOŚĆ KRAJÓW AFRYKI, JAPONIA, CHINY

2. CEREMONIALNOŚĆ:

KULTURY CEREMONIALNE	KULTURY NIECEREMONIALNE
Dążą do podkreślenia znaczenia statusu społeczno - zawodowego oraz związanych z nimi reguł	Zachowania nieceremonialne ograniczone rytuały protokólarne, brak akcentowania różnic w statusie społeczno - zawodowym,
		Mniejsze przywiązanie do tradycji
KRAJE: pozostałe kraje europejskie, KRAJE BASENU MORZA ŚRÓDZIEMNEGO, KRAJE ARABSKIE, AMERYKA ŁACIŃSKA	KRAJE: USA, KANADA, AUSTRALIA, NOWA ZELANDIA, KRAJE SKANDYNAWSKIE, HOLANDIA

Im kultura bardziej ceremonialna, tym większa grupa negocjacyjna.

3. CZAS

KULTURY MONOCHRONICZNE	KULTURY POLICHRONICZNE
Koncentracja na wykonaniu zadania w czasie, punktualność, dbałość o harmonogram, sztywność terminów,	Wiele spraw załatwia się naraz, punktualność nie istnieje, nie przywiązuje się wagi do harmonogramu, elastyczne traktowanie nieprzekraczalnych terminów
rzadkie przerywanie spotkań, wiemy ile spotkanie będzie trwało	Nie wiadomo kiedy spotkanie się rozpocznie ani kiedy się skończy, często spotkania są przerywane , ktoś wchodzi - ktoś wychodzi
KRAJE: kraje skandynawskie i inne germańskie (Niemcy) , Am PN, Japonia , Kanada	KRAJE: KRAJE ARABSKIE, WIĘKSZOŚĆ KRAJÓW AFRYKI, AM ŁACIŃSKIEJ, KRAJE AZJI PD I PD -WSCH
		UMIARKOWANY MONOCHRONIZM: EUROPA, KOREA, SINGAPUR, CHINY, TAJWAN

4. EKSPRESYJNOŚĆ w zachowaniu i wyrażaniu się :

KULTURY EKSPRESYJNE	KULTURY UMIARKOWANIE EKSPRESYJNE	KULTURY POWŚCIAGLIWE
Nakładanie się wypowiedzi, bliski kontakt fizyczny	Skandynawia, inne kraje niemieckojęzyczne, Japonia, cała Azja Wsch, Europa Śr- Wsch , Kanada, Nowa Zelandia,Australia	Wysoki werbalizm wypowiedzi, które następują po kolei, dystans fizyczny
Intensywna gestykulacja	KULTURY O ZRÓZNICOWANEJ EKSPRESYJNOŚCI	Brak żywej gestykulacji
Stosunkowo głośny sposób wypowiedzi	kraje Europy Srodkowej i Wsch, Pd - Wsch Azji, PN Am
Wyrazista mimika	KULTURY O B. DUŻEJ EKSPRESYJNOŚCI	Ograniczona mimika
	Wokół Basenu Morza Śródziemnego, Środkowa i Pd Am
KRAJE: kraje BASENU MORZA ŚRÓDZIEMN., LATYNOAM. ARABOWIE		KRAJE: Skandynawia, Japonia, Niemcy, Austria

• Wymiary ekspresyjności (emocjonalności) :

Werbalne - jak głośno mówimy, czy przekrzykujemy się

Parawerbalne - intonacja, akcentowanie

Pozawerbalne - dystans, dotyk, kontakt wzrokowy

TYPY: WYCINKOWE / CAŁOŚCIOWE

1. TYP „U” (od USA) WYCINKOWY

2. TYP „G” (od GERMANY) CAŁOŚCIOWY

TYP „U”	TYP „G”
WYCINKOWY	CAŁOŚCIOWY
Szybko przechodzi do kontaktów bezpośrednich, życzliwych, ale b. płytkich ; Ta sfera publiczna jest otwarta i naprawdę wielka,	Sfera publiczna jest zamknięta
Sfera publiczna jest jakby pocięta, poszufladkowana; w osobnej szufladzie są znajomi pracy, w osobnej sąsiedzi itd. - tych szufladek się nie miesza; ten typ jest selektywny, wycinkowy	Jest to typ łączny - całościowy .
Sfera prywatna : jest mała i strasznie trudno tam się dostać, trudno jest się zaprzyjaźnić.	Przejście do strefy prywatnej jest trudne, sfera prywatna jest zamknięta ; jeśli ktoś się znajdzie w sferze prywatnej i zostanie zaproszony na przyjęcie do domu, spotka tam ludzi z różnych sfer życia ; komunikacja jest wysokokontekstowa
Ta kultura ma niski kontekst komunikacji, ponieważ krytyka nie dot. „mnie” tylko roli - a więc sfery publicznej	Nie da się tu oddzielić człowieka od roli.
Efekt: łatwa asymilacja osób z zewnątrz, niski kontekst, relacje budowane od szczegółu do ogółu	Efekt: prawie brak szans na asymilację, ale brak praktyk wrogiego przejęcia firmy, mniejsza mobilność pracowników , długotrwałe stosunki pracy, lojalność pracowników.







9

---