|
Przedmiotem analizy będą teksty literackie XX wieku widziane z jednej strony w perspektywie historycznej ciągłości, z drugiej jako jednostkowe, idiomatyczne momenty nieciągłości, a zatem zarówno w kontekście (społecznym, genologicznym, kulturowym, itd.), jak i poza wszelkim kontekstem. W ten sposób teksty uchwycone w swej (nie)reprezentatywności prezentowane będą jednoczesnie jako pre-teksty i to w podwójnym sensie: jako preteksty do wpółczesnych (im) dyskusji pozaliterackich, jako pre-teksty fudujące horyzont poznawczy współczesnego (nam) dyskursu nowoczesnego i ponowoczesnego.
Wnikliwa lektura, praca z tekstem literackim, a także literaturą przedmiotową dostarczyć ma z jednej strony wiedzy (niezbędnej do egzaminu z epoki) z zakresu programów, teorii, poetyk, prądów i zjawisk literackich, z drugiej zaś niewątpliwie pozwoli poszerzyć umiejętności interpretacyjne, wypracować zmysł krytyczny.
„Wyprawa w Dwudziestolecie”. Periodyzacja, podstawowe antynomie dwudziestolecia m.in.: modernizacja - antymodernizacja, egalitaryzm - elitaryzm, „jasne dziesięciolecie” - „ciemne dziesięciolecie”, tragiczność - drwina, obserwacja środowiskowa, realizm, dokumentaryzm - kreacjonizm; demokratyzacja - nacjonalizm, autotelizm - heterotelizm.
Programotwórstwo Futurystów i Programofobia Skamandrytów: krytyka Karola Irzykowskiego.
Budowniczy Peiper. System estetyczny i refleksja filozoficzno-społeczna Tadeusza Peipera.
Trauma Wielkiej Wojny. Józef Wittlin, Sól ziemi
Literatura choromaniaków? Michał Choromański, Zazdrość i medycyna
Poeta jako człowiek pierwotny. Bolesław Leśmian.
Formowanie/ujarzmianie podmiotu. Witold Gombrowicz, Pamiętnik z okresu dojrzewania
Pamięć, żałoba i melancholia. Jarosław Iwaszkiewicz, Panny z Wilka, Brzezina
W poszukiwaniu utraconej Księgi. Bruno Schulz
„Powieść nie jest dziełem sztuki; nie działa bezpośrednio swoją konstrukcją”. Witkacy, Ciało i metafizyka.
Opowieść o końcu i o początku, rewolucja Stanisława Witkacego.
Podróż do kresu kultury europejskiej? Andrzej Bobkowski.
Obrazy niemożliwe. Tadeusz Borowski.
Bezzdarzeniowość wielkiej historii. Miron Białoszewski
Germania anno zero? Krajobraz Europy po wojnie, czy wojna się już skończyła?
IV. Obecność na zajęciach obowiązkowa (więcej niż 2 nieobecności w sem. - konieczność zaliczenia), aktywność na zajęciach; dodatkowo: przygotowanie szkicu interpretacyjnego (1-2 strony) fragmentu utworu, przygotowanie i wygłoszenie referatu.
|
|
Stefan Żeromski, Literatura a życie polskie (1915); Wyprawa w Dwudziestolecie, Album z wystawy, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2008; Czesław Miłosz, Wyprawa w Dwudziestolecie, Kraków 1999; Wiersze: Julian Tuwim, Ja, *** Życie?---; Jan Lechoń, Herostrates; Bruno Jasienski, But w butonierce; Artur Hutnikiewicz, Od czystej formy do literatury faktu. Główne teorie i programy literackie XX stulecia, Warszawa 1999. (rozdz. Wiek rewolucji, U źródeł współczesnej myśli literackiej, Ekspresjonizm, Futuryzm).
Karol Irzykowski, Programofobia, Talent jako fetysz, Plagiatowy charakter przełomów literackich w Polsce, Niezrozumialstwo, Likwidacja futuryzmu [w:] tegoż, Słoń wśród porcelany, Pisma pod red. Andrzeja Lama, Kraków1976; Wiersze: Julian Tuwim, Do krytyków; Stefan Żeromski, Snobizm i postęp (fragmenty); Przemysław Czapliński, Poetyka manifestu literackiego 1918-1939, Warszawa 1997; T. Burek, Cztery dyskusje Karola Irzykowskiego, w: Problemy literatury polskiej lat 1890-1939. Ser 1. Wrocław, 1972; R. Nycz, Wynajdywanie porządku. Karola Irzykowskiego koncepcje krytyki i literatury [w:] tegoż, Język modernizmu.
T. Peiper, Punkt wyjścia; Miasto, masa, maszyna; Metafora teraźniejszości; Droga rymu; Rytm nowoczesny; Futuryzm, Nie gejzery. Gejsze! [w:] tegoż, Tędy, Pisma wybrane, BN I, Nr 235, Wrocław 1979; Karol Irzykowski, „Burmistrz marzeń niezamieszkanych” [w:] tegoż, Słoń wśród porcelany, Pisma pod red. Andrzeja Lama, Kraków1976; S. Jaworski, wstęp do wydania BN; S. Jaworski, U podstaw awangardy. T Peiper, pisarz i teoretyk, WL, Kraków 1968; A. Zagajewski, Budowniczy Peiper [w:] J. Kornhauser, A. Zagajewski, Świat nie przedstawiony, WL, Kraków 1974; wiersze: Julian Przyboś, Gmachy z tomu Oburącz; Artur Hutnikiewicz, Od czystej formy do literatury faktu. Główne teorie i programy literackie XX stulecia, Warszawa 1999 (rozdz. Awangarda Krakowska); José Ortega y Gasset, Bunt mas (fragmenty), Warszawa 1995.
J. Wittlin, Sól ziemi, BN, Wrocław 1991; E.Wiegandt, wstęp do wydania BN; J. Huizinga, Homo ludens (rozdz. V - Zabawa i wojna), Warszawa 1985.
Michał Choromański, Zazdrość i medycyna, Kraków 1994; A. Konkowski, Michał Choromański; I. Fik, Literatura choromaniaków [w:] Wybór pism krytycznych, Warszawa 1961.
B. Leśmian, Topielec, Stodoła, Przemiany, Ballada bezludna z tomu Łąka [1920]; Dziewczyna z Napój cienisty [1936]; Pan Błyszczyński; Dwaj Macieje; Michał Głowiński, Zaświat przedstawiony: szkice o poezji Bolesława Leśmiana, Warszawa 1981.; M. P. Markowski, Polska literatura nowoczesna. Leśmian, Schulz, Witkacy, Kraków 2007 (rozdz. Leśmian. Poezja i nicość)
W. Gombrowicz, Pamiętnik Stefana Czarnieckiego, Tancerz mecenasa Kraykowskiego, Zbrodnia z premedytacją [w:] tegoż, Bakakaj; M.P.Markowski, Czarny nurt. Gombrowicz, świat, literatura, Kraków 2004; Janusz Margański, Gombrowicz wieczny debiutant, Kraków 2001.
Jarosław Iwaszkiewicz, Panny z Wilka, Brzezina; R. Przybylski, Eros i Tanatos: proza Jarosława Iwaszkiewicz 1916-1938, Warszawa 1970 (rozdz. IV, V); A. Gronczewski, Jarosław Iwaszkiwicz, Warszawa 1974; G. Ritz, Jarosław Iwaszkiewicz: pogranicza nowoczesności, Kraków 1999.
B. Schulz, Sanatorium pod Klepsydrą, Księga listów, Gdańsk 2002; M. P. Markowski, Polska literatura nowoczesna. Leśmian, Schulz, Witkacy, Kraków 2007 (rozdz. Schulz. Za kulisami rzeczywistości); J. Jarzębski, Prowincja centrum. Przypisy do Schulza, Kraków 2006; J. Ficowski, Regiony wielkiej herezji i okolice. Bruno Schulz i jego mitologia, Sejny 2002; K. Stala, Na marginesach rzeczywistości. O paradoksach przedstawiania w twórczości Brunona Schulza, Warszawa 1995; A. Sandauer, Rzeczywistość zdegradowana (Rzecz o Brunonie Schulzu) [w:] B. Schulz, Proza, Kraków 1973.
Stanisław Ignacy Witkiewicz, Pożegnanie jesieni, Warszawa 2001; D. C. Gerauld, S.I.Witkiewicz jako pisarz, Warszawa 1981; J. Błoński, Doświadczenie dekadencji w powieściach S.I. Witkiewicza [w:] studia o S.I.Witkiewiczu, Wrocław 1972; M.P.Markowski, Polska literatura nowoczesna. Leśmian, Schulz, Witkacy, Kraków 2007 (rozdz. Witkacy. Metafizyka i parodia)
Stanisław Witkacy, Szewcy; J. Błoński, Stanisław Ignacy Witkiewicz jako dramaturg, w: Lektury polonistyczne. Dwudziestolecie międzywojenne, II wojna światowa, t. I, pod red. R. Nycza i J. Jarzębskiego, Kraków 1997.
Andrzej Bobkowski, Szkice piórkiem (fragm.)
Tadeusz Borowski. U nas w Auschwitzu, Proszę państwa do gazu, Dzień na Harmenzach, Ludzie, którzy szli, Kamienny świat; T.Drewnowski, Ucieczka z kamiennego świata.
Miron Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego
Jerzy Stempowski, Dziennik podróży do Austrii i Niemiec
|