1. 1956 - 1968 „MAŁA STABILIZACJA”

1. 1956 - PRZEŁOM PAŹDZIERNIKOWY ⇒ ODWILŻ ⇒ POKOLENIE „WSPÓŁCZESNOŚCI”

• E. Bryll+

• M. Nowakowski+

• S. Grochowiak+

• Z. Herbert+

• M. Białoszewski+

• J. Harasymowicz

• E. Stachura

• S. Mrożek

• J. Błoński

• J. M. Rymkiewicz+

• H. Poświatowska

• T. Nowak

• M. Hłasko+

• W. Odojewski+

• W.L. Terlecki+

• Przełom październikowy to proces zapoczątkowany śmiercią Stalina w 1953r. i „odwilżą” w latach 1954 - 1955

• 1956r. - XX zjazd KPZR, poznański Czerwiec, październikowe plenum KC PZPR i zmiany w partii - Władysław Gomułka u władzy, powstanie w Budapeszcie

• dyskusje o doświadczeniach lat poprzednich

• liberalizacja cenzury

• otwarcie się polskiej kultury na kulturę Zachodu

• odnowa teatru (dzięki dopuszczeniu możliwości eksperymentów i wielości form)

• odrodzenie kontaktów z literaturą emigracyjną

• powrót wielu pisarzy do kraju : Stanisław Cat-Mackiewicz, Zofia Kossak-Szczucka, Melchior Wańkowicz, Michał Choromański

• powstanie wielu niezależnych instytucji kulturalnych, np. warszawski Klub Krzywego Koła, krakowska Piwnica pod Baranami, warszawski Studencki Teatr Satyryków, gdański Bim-Bom

• w literaturze wzrosło znaczenie subiektywizmu

• literatura rozrachunkowa, m.in.:

• „Zniewolony umysł” Cz. Miłosza (1953)

• „Poemat dla dorosłych” A. Ważyka (1955)

• „Matka Królów” K. Brandysa (1957)

• „Ciemności kryją ziemię” J. Andrzejewskiego (1957)

• „Hańba domowa” J. Trznadla (1986) - cykl wywiadów przeprowadzonych z pisarzami tworzącymi w socrealizmie

• fala debiutów:

• pokolenie „Współczesności”

• tzw. spóźnione debiuty i „utwory z szuflady” (niektóre utwory nie mogły być dotąd publikowane ze względu na nieprawomyślne poglądy i poetyki):

• „Struna światła” Z. Herberta

• „Obroty rzeczy” M. Białoszewskiego

• „Czarny potok” L. Buczkowskiego (1954)

• „Głosy w ciemności” J. Stryjkowskiego (1954)

• „Polska jesień” J. J. Szczepański (1955)

1. 1968 - WYDARZENIA MARCOWE ⇒ POKOLENIE „NOWEJ FALI”

• R. Krynicki

• E. Lipska

• A. Zagajewski

• J. Kornhauser

• S. Barańczak

• rozpoczęta w czerwcu 1967r. wojna izraelsko-egipska, opowiedzenie się Polski (jak ZSRR) po stronie arabskiej, zerwanie stosunków dyplomatycznych z Izraelem - te wydarzenia dały początek antysemickiej polityce

• zbrojna interwencja w Czechosłowacji

• zakaz wystawiania „Dziadów” w reż. Dejmka w Teatrze Narodowym i jego konsekwencje - protest artystów, studentów i ich profesorów, fala aresztowań (J. Kuroń, K. Modzelewski, A. Michnik)

• kolejna fala emigracji (ludzie nauki i kultury, m.in. L. Kołakowski, H. Grynberg)

w grudniu 1970r. doszło do masakry protestujących robotników na Wybrzeżu

---