Marginalizacja to brak uczestnictwa jednostek i grup społecznych w życiu gospodarczym, politycznym i kulturowym. Marginalizacja prowadzi do wykluczenia społecznego. Te trzy rodzaje wykluczenia mogą wzajemnie na siebie oddziaływać. np. niezdolność do uczestnictwa w życiu gospodarczym wzmacnia niezdolność do uczestnictwa w życiu politycznym i odwrotnie. Te oddziaływania mogą być na zasadzie wzajemnego wzmacniania lub wzajemnego równoważenia. Zakładając że skutkiem niezdolność do uczestnictwa w życiu gospodarczym jest ubóstwo, a ubodzy są niezdolni do uczestnictwa w życiu politycznym i kulturowym, ponieważ większość czasu zabiera im zaspakajanie podstawowych potrzeb niższego rzędu to wtedy dochodzi do wzajemnych wzmocnienia wykluczeń. Brak uczestnictwa w życiu społecznym może być świadomą i dobrowolną decyzją.
Wykluczenia społeczne jest cechą ludzkiego życia, cechuje się materialną deprywacją i naruszeniem praw socjalnych. Cechuje się poczuciem społecznej niższości lub utrata statusu społecznego.
Ubóstwo nie pozwala ludziom na uczestnictwo w życiu zbiorowym, pomniejszając możliwości uczestnictwa w rodzinie i społeczeństwie.
W wyniku marginalizacji czy wykluczenia społecznego zachwiane zostają funkcje rodziny takie jak: funkcja edukacyjna, funkcja kulturowo - oświatowa. Zarówno praca zarobkowa jak i edukacja szkolna dzieci są w takich rodzinach traktowane jak zło konieczne. Marginalizacja prowadzi często do izolacji psychicznej i społecznej rodzin. Trudnej sytuacji bytowej rodziny towarzyszy często wielodzietność, niski poziom wykształcenia rodziców i patologiczne zachowania. Prowadzi to często do sytuacji tzw. „zamkniętego kręgu”, sytuacji bez wyjścia prowadzącej członków rodziny do degradacji indywidualnej kolejnych pokoleń. Dzieci w takich rodzinach czerpią wzorce z zachowań rodziców, patologiczne zachowania powielają na ogół w dorosłym życiu.