MAKRO - 12. RYNEK PRACY I BEZROBOCIE, Makroekonomia


Rynek pracy i bezrobocie

Rynek pracy - to proces wzajemnego oddziaływania podaży pracy i popytu na pracę. To zespół transakcji polegających na najmowaniu ludzi do pracy z jednej strony oraz sprzedaż pracy z drugiej strony.

Podaż pracy - to ta część zasobów siły roboczej, która poszukuje aktywnie zatrudnienia za pośrednictwem organów pośrednictwa pracy oraz poza nimi.

Popyt na pracę - można określić jako zapotrzebowanie przedsiębiorstw i innych instytucji funkcjonujących w gospodarce danego kraju (regionu) na kapitał ludzki. Popyt na pracę można wyrazić liczbą stanowisk pracy oraz oferowanym na nich czasem pracy.

Bezrobocie w ujęciu przedmiotowym, to niezrealizowana podaż pracy, efekt nierównowagi między podażą pracy a popytem na pracę. W tym znaczeniu bezrobocie jawi się jako problem ekonomiczny.

Bezrobocie w ujęciu podmiotowym, oznacza stan przymusowej bezczynności zawodowej osób zdolnych do pracy i gotowych do jej podjęcia. W tym znaczeniu bezrobocie rozpatrywane jest od strony osób dotkniętych bezrobociem i jawi się jako problem społeczny.

W zależności od warunków na jakich osoby poszukujące pracy są gotowe ją podjąć, rozróżnia się:

Biorąc pod uwagę zróżnicowanie przyczyn bezrobocia, wyróżnia się:

Wyróżnia się także bezrobocie utajone. Może to być bezrobocie nazywane niekiedy bezrobociem wśród zatrudnionych, jak również bezrobocie nie zarejestrowane w urzędach pracy. Ten rodzaj bezrobocia nie jest ujęty w statystykach .

Z punktu widzenia klasycznej i keynesowskiej teorii bezrobocia wyróżnia się:

Bezrobotny to osoba niezatrudniona i nie wykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie, nie ucząca się w szkole systemie dziennym, zarejestrowana we właściwym dla miejsca zameldowania powiatowym urzędzie pracy.

Osoba bezrobotna , to osoba, która:

Wg BAEL,

Bezrobotni , to osoby w wieku 15 -77 lat, które spełniły jednocześnie 3 warunki:

Ludność aktywna zawodowo (zasoby siły roboczej) obejmuje wszystkie osoby, uznane za pracujące lub bezrobotne, czyli wszystkich, którzy wykonują jakiś zawód lub są zarejestrowani jako poszukujący pracy.

Stopa aktywności zawodowej, to odsetek ludzi wieku produkcyjnym, którzy podjęli decyzję o wejściu w skład zasobów siły roboczej.

Stopa bezrobocia - odsetek bezrobotnych w stosunku do zasobów siły roboczej

Naturalna stopa bezrobocia (M. Freedman, E.S. Phelps)- stopa bezrobocia występująca w warunkach równowagi na rynku pracy

0x01 graphic


Stopy bezrobocia w województwach (grudzień 2005)

Liczba bezrobotnych w kraju - 2773 osoby

Stopa bezrobocia - 17,6%

0x01 graphic

Z makroekonomicznego punktu widzenia można je podzielić na:

Prawo Okuna brzmi: na każde 2,5% spadku PKB rzeczywistego w stosunku do PKB potencjalnego, stopa bezrobocia wzrasta procentowo o 1 punkt

Lub

Wzrost bezrobocia o 1procent ponad stopę bezrobocia naturalnego powoduje powstanie 2,5 procentowej luki PKB.

Z punktu widzenia osoby bezrobotnej i jej rodziny powstają koszty:

Zjawisko histerezy - długookresowa równowaga zależy od ścieżki , po której porusza się gospodarka w krótkim okresie.

Struktura bezrobocia w Polsce (wg zawodów)

 

Zawód wg KZiS

Osoby bezrobotne

%

Bez zawodu

7 337

26,15%

Sprzedawca*

2 101

7,49%

Pracownik biurowy* (Zawód szkolny: Technik prac biurowych)

1 376

4,90%

Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym

1 286

4,58%

Szwaczka

1 138

4,06%

Ślusarz*

587

2,09%

Ekonomista

541

1,93%

Technik mechanik*

466

1,66%

Krawiec*

436

1,55%

Mechanik samochodów osobowych

397

1,41%

Elektromonter

340

1,21%

Mechanik maszyn i urządzeń

309

1,10%

Sprzątaczka

304

1,08%

Kierowca samochodu osobowego

279

0,99%

Magazynier

276

0,98%

Technik budownictwa*

239

0,85%

Kierowca samochodu ciężarowego

236

0,84%

Robotnik budowlany

222

0,79%

Murarz*

196

0,70%

Pracownik administracyjny* (zawód szkolny: Technik administracji)

195

0,69%

Malarz budowlany

194

0,69%

Planista produkcyjny

186

0,66%

Tokarz

182

0,65%

Technik elektryk*

181

0,65%

Dziewiarz

178

0,63%

Kucharz*

158

0,56%

Pakowacz

157

0,56%

Portier

151

0,54%

Technik technologii żywności

146

0,52%

Elektromechanik

142

0,51%

Handlowiec* (zawód szkolny: Technik handlowiec)

132

0,47%

Technik włókiennik*

119

0,42%

Piekarz*

118

0,42%

Salowa

117

0,42%

Plastyk*

105

0,37%

Fryzjer*

103

0,37%

Obuwnik przemysłowy

100

0,36%

Cukiernik*

99

0,35%

Przędzarz

96

0,34%

Pracownik ochrony mienia i osób* (zawód szkolny: Technik ochrony fizycznej osób i mienia)

94

0,33%

Asystent ekonomiczny* (zawód szkolny: Technik ekonomista)

93

0,33%

Stolarz budowlany

91

0,32%

Gospodarz domu

88

0,31%

Pielęgniarka

86

0,31%

Kaletnik*

83

0,30%

Prawnik

82

0,29%

Technik elektronik*

82

0,29%

Tkacz

81

0,29%

Księgowy (samodzielny)

79

0,28%

Krojczy

76

0,27%

Monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych

76

0,27%

Specjalista do spraw marketingu i handlu (sprzedaży)

76

0,27%

Kelner*

72

0,26%

Inżynier włókiennik

66

0,24%

Stolarz meblowy

63

0,22%

Technik ogrodnik*

63

0,22%

Blacharz samochodowy*

62

0,22%

Frezer

62

0,22%

Introligator poligraficzny

62

0,22%

Chemik

61

0,22%

Prasowaczka (ręczna)

61

0,22%

Kasjer handlowy

59

0,21%

Robotnik placowy

59

0,21%

Dekarz*

57

0,20%

Sekretarka

57

0,20%

Mechanik samochodów ciężarowych

56

0,20%

Technik technologii chemicznej*

55

0,20%

Inżynier mechanik

54

0,19%

Technik informatyk*

54

0,19%

Opiekunka dziecięca*

53

0,19%

Technik technologii odzieży*

53

0,19%

Malarz - tapeciarz*

52

0,19%

Ogrodnik

52

0,19%

Stolarz*

51

0,18%

Pedagog szkolny

50

0,18%

Technik urządzeń sanitarnych*

50

0,18%

Pedagog

47

0,17%

Elektromonter instalacji elektrycznych

46

0,16%

Specjalista administracji publicznej

46

0,16%

Monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych

44

0,16%

Betoniarz

41

0,15%

Posadzkarz*

40

0,14%

Inżynier elektryk

39

0,14%

Lakiernik samochodowy

39

0,14%

Monter sieci wodnych i kanalizacyjnych

39

0,14%

Pomoc kuchenna

39

0,14%

Przedstawiciel handlowy (przedstawiciel regionalny)

39

0,14%

Kosmetyczka

38

0,14%

Ogrodnik terenów zieleni

38

0,14%

Pośrednicy handlowi

38

0,14%

Technik telekomunikacji*

38

0,14%

Kuśnierz*

37

0,13%

Lekarz

37

0,13%

Robotnik magazynowy

37

0,13%

Technik poligraf*

37

0,13%

Kierownik małego przedsiębiorstwa gdzie indziej niesklasyfikowany

35

0,12%

Laborant chemiczny

34

0,12%

Nauczyciel nauczania początkowego

34

0,12%

Tapicer*

34

0,12%

Nauczyciel przedszkola

33

0,12%

Opiekunka domowa

33

0,12%

Pracownik biura podróży

33

0,12%

Filolog - filologia polska

32

0,11%

Technik ochrony środowiska*

32

0,11%

Fotograf*

31

0,11%

Inżynier budownictwa

31

0,11%

Cieśla*

30

0,11%

Geograf

30

0,11%

Pracownik socjalny*

30

0,11%

Rzeźnik wędliniarz*

30

0,11%

RAZEM

24 637

87,80%

 

Przewiduje się (M. Dąbrowski), że wśród specjalistów o najwyższej dynamice wzrostu zapotrzebowania do 2010 r. znajdą się:
* agenci biur pomagających w prowadzeniu działalności gospodarczej i pośrednicy handlowi,
* techniczny personel obsługi komputerów,
* operatorzy sprzętu optycznego i elektronicznego,
* fizycy, chemicy i pokrewni,
* gospodarze budynków, zmywacze szyb i podobni,
* operatorzy linii produkcyjnych i robotów przemysłowych w przemyśle,
* informatycy,
* sekretarki i operatorzy maszyn biurowych,
* specjaliści nauk społecznych,
* robotnicy produkcji wyrobów precyzyjnych z metali,
* pracownicy ochrony,
* pracownicy do spraw finansowych i statystycznych,
* specjaliści do spraw biznesu,
* specjaliści szkolnictwa i wychowawcy,
* architekci, inżynierowie i pokrewni,
* ładowacze nieczystości i pokrewni,
* pracownicy opieki osobistej,
* operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z gumy i  tworzyw sztucznych.

Struktura kosztów pracy dla przeciętnego wynagrodzenia (2004)

0x01 graphic

Przeciętne wynagrodzenie w gospodarce 2006 roku - 2.477,23 zł

W I kwartale 2007 - 2709,14

13



Wyszukiwarka