Błona podstawna-składa się z dwóch warstw- blaszki podstawnej(blaszka jasna i ciemna) i warstwa włóknisto- siateczkowa. Blaszka podstawna jest pochodzenia nabłonkowego, warstwa włóknisto- siateczkowa jest wytworem tkanki łącznej. Błona podstawna służy do zakotwiczania tkanki nabłonkowej w tkankach leżących głębiej (najczęściej tkanka łączna). Błona ta odżywia tkankę nabłonkową. Na naczyniach krwionośnych przebiegają warstwy wloknisto-siateczkowe. Stąd drogą dyfuzji substancje pokarmowe i gazy oddechowe przenikają do komórek tkanki nabłonkowej. Trzecią funkcją błony podstawnej jest to że, stanowi barierę dla procesów nowotworowych i zapalnych toczących się w organizmie.
Tkanka łączna- istota międzykomórkowa. - składa się z dwóch zasadniczych elementów: - włókien i istoty podstawnej( macierzy). Są trzy rodzaje włókien: *kolagenowe- są najpowszechniejszymi włóknami. występują w postaci pęczków. Są odporne na rozciąganie i wytrwałe na rozerwanie. Składają się z drobniejszych elementów zwanych fibrylami, które zbudowane są glikoproteidów( kolagen). Wyróżniamy 12 typów kolagenu, różniących się pomiędzy sobą częstością występowania, budową chemiczną i przestrzenną. * srebrnochłonne- zwane siateczkowymi lub reticulinowymi. Występują rzadziej. Ułożone są w postaci siateczki lub kratownicy. Włókna te podtrzymują delikatne struktury lub pojedyncze komórki. Zbudowane są z kolagenu typu 3 który jest delikatniejszy i subtelniejszy. *sprężyste- czyli elastyczne. Występują jako pojedyncze włókna, nie tworzące pęczków. Mogą układać się w postaci sieci i są bardzo rozciągliwe. Budują przede wszystkim skórę, ściany dużych naczyń i chrząstkę sprężystą. Składają się z dwóch części. Pierwsza to część amorficzna, położona centralnie. Zbudowana jest z białka - elastyny. Druga część leży obwodowo, są to mikrofibrylia, zbudowane z mikrofibryliny. Istota podstawna- macierzysta, w mikroskopie optycznym stanowi bezstrukturalną masę, natomiast w mikroskopie elektronowym wykazuje strukturę sieci molekularnej, bardzo ściśle uwodnionej, zbudowanej z proteoglikanów.
W TK KOSTNEJ istota międzykom dzieli się na fazę: organicząn i nieorganiczną. Faza nieorg wyst w formie kryształów zbud z fosforanów wapnia a fazę org tworzą macierz i włókna kolagenowe, które nie tworzą pęczków ale wzajemnie się przeplatają. Ist międzykom układa się w postaci blaszek zbud z cienkich włókien kolagenowych spojonych istotą podstawową w której wyst kryształy. 2 rodzaje blaszek leżących naprzemiennie o gęstym i luźnym układzie włókien.
KREW ist międzykom ma postać płynną = osocze, które stanowi ok. 55% calej obj krwi. Jest to wodny roztwór wielu subst, przede wszytskim białek.
Mięsień poprzecznie prążkowany serca- składa się z dwóch rodzajów komórek - komórki układu bodźco- przewodzącego- znajdują się one w obrębie węzłów zatokowo-przedsionkowego i przedsionkowo- komorowego. Są to komórki o charakterze embrionalnym( zatrzymały się na wczesnym etapie rozwoju). Posiadają słabo rozwinięty aparat kurczliwy oraz liczne połączenia międzykomórkowe typu neksus, występujące nie tylko pomiędzy komórkami tego układu bodźco-przewodzącego, ale także miedzy komórkami roboczymi serca. Komórki robocze- są to komórki rozgałęzione. Posiadają jedno lub dwa, centralnie położone jądra, wokół których układają się organella. Przeważającą część komórki zajmuje aparat kurczliwy, który zorganizowany jest w sarkomery, lecz nie tworzy typowych miofibryli jak w mięśniu szkieletowym tylko przestrzenny układ rozgałęzionych i krzyżujących się pod kątem ostrym pęczków miofilamentów. W miejscu styku sąsiadujących komórek wytwarzane są specyficzne kompleksy połączeń międzykomórkowych tzw. wstawki. W tym rejonie błony komórkowej zazębiają się i występują trzy główne rodzaje połączeń: desmosom, strefa przylegania, neksus.
Włókno nerwowe - wypustka kom nerwowej wraz z otaczającymi ją osłonkami. Osłonki te izolują wypustkę od otoczenia, dzięki temu zapewnia optymalne warunki do przewodzenia bodźców.Osłonka Schwanna i mielinowa zbud z kom schwanna.
OSŁONKA SCHWANNA powstaje zawsze jako pierwsza. Tworzą ją szeregowo ułożone kom schwanna. W nich powstaje rynienkowate zagłębienie dla aksonu. Włókna nerwowe wyposażone w osłonkę schwanna nazywamy bezrdzennymi = bezmielinowymi.cechuje je przewodzenie w sposób ciągły i wolny.
OSŁONKA MIELINOWA powstaje jako struktura wtórna na włóknach wyposażonych w osłonkę schwanna. podwójny fałd błony kom tworzący rynienkę wielokrotnie okręca się wokół aksonu przekształcając się w spiralny wielowarstwowy układ. Osłonka mielinowa ma charakter segmentowy a w miejscu styku 2 kom schwanna wytwarza się przewężenie Ranviera. Włókna z otoczką mielinową - zmielinizowane = rdzenne. Cechuje je przewodzenie w sposób skalarny i szybki. Takie włókna nerwowe mogą układać się w pęczki, ułożone równolegle. Otoczone tk łączną tworzą pień nerwowy. w tk łącznej przebiegają naczynia krwionośne odżywiające pień nerwowy. cały pień otoczony włóknistym nerwem, od niego ochodzą przegrody rozdzielające pęczki = onerwie, a włókna wewnątrz pęczka otoczone są siateczką włókien retikulinowych, w nich można spotkać naczynia włosowate =śródnerwie.
Budowa synapsy - 1 cz presynaptyczna - stanowi ją kolbkowate zakończenie aksonu, w którym znajdują się liczne pęcherzyki synaptyczne zawierające neuroprzekaźnik, neuromediator-subsr chem odpowiedzialna za przewodzenie impulsu przez synapsę.gł neuroprzekaźniki: *acetylocholina *noradrenalina 2cz szczelina synaptyczna-szereg 20-30 nanometrów. Do niej uwolnione są z pęcherzyków synaptycznych cz neuromediatora. Cz te na drodze dyfuzji docierają do 3 cz postsynaptycznej - stanowi ją kolec dendrytyczny w bł kom. Zawiera liczne receptory dla neuroprzekaźnika
TK MIĘ POPRZECZNIE PRĄŻKOWANA SZKIELETOWA Te mięśnie szkieletowe umożliwiają ruchy dowolne, zależne od naszej woli, ponieważ podlegają sterowaniu przez centralny układ nerwowy. Jednostkę strukturalną stanowi włókno mięśniowe- Syncytium, czyli komórczak powstały przez połączenie, bądź zlanie się setek, a nawet tysięcy komórek. W rezultacie powstaje wielojądrzasty, wydłużony twór, zwany włóknem mięśniowym sięgającym niekiedy kilkunastu lub kilkudziesięciu cm ( zależnie od długości brzuśca danego mięśnia). Takie pojedyncze włókno ma kształt walca, otoczonego sarkolemą, od zewnątrz otoczony jest przez błonę podstawną, będącą tworem danej komórki. Na powierzchni tych włókien znajdują się także niewielkie komórki satelitarne o niskim pozimie zróżnicowania, biorące udział w regeneracji mięsni. Tuż pod błoną znajdują się setki lub tysiące jąder. Towarzyszą im pozostałe organella, centralna część komórki zajmuje aparat kurczliwy w formie równolegle ułożonych włókienek kurczliwych, czyli miofibryli. Miofibryle zbudowane są z równolegle ułożonych miofilamentów cienkich i grubych. W obrazie mikroskopowym widać je jako naprzemiennie powtarzające się prążkowanie poprzeczne. Prążki jasne (I) są utworzone jedynie przez miofilamenty cienkie. Prążki ciemne (A) występują w miejscu nakładania się miofilamentów cienkich i grubych. Miofibryle podzielone są na odcinki zwane sarkomerami. W sarkomerze miofilamenty te wykazują bardzo regularne uporządkowanie. Aby uzyskać efekt poprzecznego prążkowania całego włókna mięśniowego, sarkomery wszystkich miofibryli musza być ułożone na tym samym poziomie. Miofilament cienki zbudowany jest z trzech rodzajów bialek : - aktyny F - tworzy on oś włókienka - tropiniozyny - owija się wokół aktyny - troponiny- zbudowana z trzech podjednostek ( - troponiny C- przyłancza jony wapnia, - troponiny T - wiąże się z tropomiozyną - troponiny I- hamuje interakcje pomiędzy aktyną a miozyną). Miofilament gruby zbudowany jest z równolegle ułożonych cząsteczek mechanoenzymu miozyny drugiej. Każda z cząsteczek jest dimerem , a każdy monomer posiada tzw. Fragment S1, którym może się łączyć z miofilamentem aktywnym.