WYKŁAD 3

Zysk i zyskowność podmiotu gospodarczego.

Podstawą zarządzania kapitału jest zysk.

Zysk - dodatni wynik finansowy.

Wynik finansowy - jest różnicą między przychodami a kosztami, które podmiot gospodarczy ponosi. Dodatni wynik finansowy jest zyskiem, ujemny wynik to strata.

Zysk nie jest kategorią jednorodną i wyróżniamy:

• rachunek strat i zysków uwzględniający koszty rodzajowe

• rachunek strat i zysków uwzględniający koszty kalkulacyjne

Firma sporządza także rachunek przepływów pieniężnych.

Zysk operacyjny pomniejszony o koszty finansowe podmiotu gospodarczego (np. zapłacone odsetki), to otrzymamy wtedy zysk brutto.

Zysk brutto - uwzględnia zarówno koszty finansowe i koszty operacyjne. Zysk brutto jest obciążony podatkiem dochodowym i dlatego różni się od zysku netto.

Podatek dochodowy obniża zysk netto, który podmiot gospodarczy otrzymuje (pomniejsza go).

Zysk netto to zysk do podziału, odprowadzana jest dywidenda (odprowadzona do właścicieli) i wychodzi z przedsiębiorstwa (np. w spółce akcyjnej dla akcjonariuszy), a następna część zostaje w przedsiębiorstwie i stanowi element kapitału własnego i pozwala przeznaczyć tę kwotę na inwestycje. Zysk netto może być odprowadzony do rezerw (jako element kapitału własnego).

Kalkulacja zysku netto:

Przychody ze sprzedaży netto - koszty wolne sprzedaży = zysk/strata ze sprzedaży

+ pozostałe przychody operacyjne - pozostałe koszty operacyjne = zysk/strata operacyjna

+ przychody finansowe - koszty finansowe = zysk/strata na działalność gospodarczą

+ zysk nadzwyczajny - strata nadzwyczajna = zysk/strata brutto

- podatek dochodowy = zysk/strata netto

Zyskowność = rentowność = stosunek zysku do zainwestowanego kapitału.

Wskaźniki:

z sprzedaży = * 100%

ROE = * 100%

ROA = * 100%

ROE - jest relacją zysku netto do kapitału własnego (ile zysku netto przypada z jednej jednostki kapitału własnego.

ROA - zyskowność aktywów, ile zysku netto przypada na jedną jednostkę aktywów, jest wielkością, która pokazuje rentowność całego kapitału.

Dźwignia finansowa - określa udział kapitałów obcych w strukturze kapitału firmy. Ocena polega na określeniu efektu dźwigni:

ROE - skorygowana ROA

Skorygowana ROA =

(Wielkość podatku odejmujemy od odsetek)

Efekt dźwigni może być:

(+) jeżeli dodatni efekt dźwigni finansowej jest korzystny dla kapitału własnego

(0)jeżeli podmiot gospodarczy ani nie zwiększa, ani nie zmniejsza kapitału własnego

(-) jeżeli podmiot gospodarczy „przejada” własny zysk

Dodatni efekt dźwigni finansowej wystąpi, gdy zyskowność kapitału będzie wyższa od oprocentowania kapitału własnego.

> r

EBIT - jest zyskiem operacyjnym podmiotu gospodarczego

r - stopa procentowa

Aby obliczyć o ile punktów procentowych zmieni się wartość kapitałów własnych wskutek działania dźwigni finansowej, wykorzystujemy zależność:

* ( - ) * (1 - T) *100%

gdzie:

EBIT - zysk operacyjny

r - oprocentowanie długu

T - stopa podatku dochodowego

Zobowiązania - kapitał obcy

Kapitał = aktywa = kapitał ogółem

Ujęcie dynamiczne:

Stopień dźwigni finansowej - procentowa zmiana kapitału własnego do procentowej zmiany zysku operacyjnego

W spółce akcyjnej inaczej obliczamy dźwignie finansową

Dźwignia operacyjna jest zjawiskiem, którą określa zależność sprzedaży i zależność zysku. U podstaw tej dźwigni leży odpowiedź na pytanie:, jaka jest waga kosztów stałych do całości kosztów podmiotu gospodarczego. Wskaźnik:

* =

P - sprzedaż

Stopień dźwigni operacyjnej - o ile zmieni się zysk operacyjny, jeżeli sprzedaż zmieni się o jedną jednostkę, np. gdy = 14% to, jeżeli sprzedaż wzrośnie/spadnie o 1% to zysk operacyjny wzrośnie/spadnie o 14%.

Dolny próg rentowności = zyski produkcji przekraczające koszty poniesione.

Koszty zmienne zmieniają się ze zmianą produkcji.

Analiza progu rentowności:

1. ilościowa

Próg rentowności = S =

S - wartość przychodów ze sprzedaży

W - udział kosztów zmiennych w wartości sprzedaży

2. wartościowa

Q =

F - suma kosztów stałych

C - cena jednostkowa wyrobu

Z_j - koszt zmienny na jednostkę

Dźwignia połączona - określa stan wrażliwości zysku operacyjnego na strukturę finansową i strukturę kosztów.

=

lub

* =

K_z - koszty zmienne

O - odsetki

Wartość pieniądza w czasie - jest to zdolność jednostki monetarnej (waluty) do nabywania produktów, towarów i usług. Zmienność wartości pieniądza w czasie liczy matematyka finansowa.

Rachunek stopy procentowej (im większa stopa procentowa tym waluta mniej warta):

WP = W_o + O

O = W_o * r *

WP = W_o (1 + * )

gdy → = n

WP = W_o (1 + * n)

W_o =

WP = W_o (1 + r)­ⁿ

WP = W_o + W_o (r)ⁿ

WP = W_o (1 + )^{n * m}

r = - 1

r = m * - 1

gdzie:

WP - wartość przyszła

W_o - wartość obecna (jest to wartość dzisiejsza pieniądza)

O - odsetki

r - stopa procentowa

t - czas

m - okres kapitalizacji (jeżeli co pół roku to 2, a jeżeli co kwartał to 4)

n - okres trwania (ilość lat)

(1 + r)ⁿ - mnożnik wartości przyszłej

(1 + )^{n * m} - kapitalizacja międzyokresowa, (kapitalizacja - forma dopisywania do kapitału, oznacza to, że w trakcie roku mamy doczynienia z okresami, w których dokonujemy dopisania do podstaw).

Czynniki wpływające na stopę procentową:

1. relacje popytu i podaży na pieniądz

2. inflacja

3. ryzyko inwestycyjne

Nominalna stopa procentowa - jest to stopa procentowa skalkulowana dla danego instrumentu finansowego.

Realna stopa procentowa (r_r) - jest to stopa procentowa nominalna (r) o poziom inflacji (π)

r_r = r - π

Efektywne oprocentowanie lokaty jest jeśli kapitalizacja, to jest % wyższy niż nominalne oprocentowanie.

108

Nadwyżka finansowa (cash flow)

33

Wzrost kapitału

15

Dywidendy

48

Zysk netto

32

40% podatku

80

Zysk brutto

20

Zapłacone odsetki

100

Zysk operacyjny

60

200

W tym amortyzacja

Koszty

Przychody ze sprzedaży

300

Górny próg rentowności

Dolny próg rentowności

Krzywa produkcji

Linia kosztów

Koszt stały

Koszt zmienny

Ilość

Wartość

---