Ład efektywny
+ Prewencja
+ Interwencja
+ Dyscyplina wymuszona
PREWENCJA
Reguły i procedury
Reguły - wyrażenia określające, jakiego postępowania oczekuje się od uczniów, a jakiego nie; są krótkie, jasne.
Procedury - określają, jak pracować i jak wykonywać inne działania w klasie; to ciąg czynności prowadzący do określonego celu.
Nauczanie reguł i procedur - skuteczni nauczyciele pieczołowicie nauczają ich, a przez ciągłe stosowanie doprowadzają, ze stają się dla uczniów nawykiem.
Konsekwencja - nauczyciele efektywnie utrzymujący ład konsekwentnie wdrażają reguły. Posługują się procedurami, zaniedbane bowiem szybko ulegają zapomnieniu.
Tok i impet
Zawieszenie czynności - mamy z nim do czynienia, gdy np. Nauczyciel poprosi uczniów o pokazanie mu notatek z zakończonego właśnie wykłady i znienacka zacznie wyjaśniać jeszcze jakąś kwestię.
Huśtawka - gdy nauczyciel rozpocznie jakąś czynność, potem (nie skończywszy) przejdzie do innej, aby po jakimś czasie powrócić do pierwszej.
Zawieszenie czynności i huśtawka zakłócają tok pracy na lekcji, niektórych uczniów wprawiają w zakłopotanie, zachęcają do niewłaściwego zachowania uczniów nie zaangażowanych w pracę.
Impet lekcji osłabnie, jeśli nauczyciele:
naddają - wyjaśnia i wyjaśnia, chociaż uczniowie kwestię już pojęli.
rozdrabniają - rozkład czynności na bardzo drobne elementy.
Harmonizowanie czynności w momentach rozchwiania
Początek lekcji - nauczyciele skuteczni planują i zaprowadzają procedury, które umożliwiają rozpoczęcie lekcji pewnie i szybko.
Zmiana merytoryczna - pomóc w przeprowadzeniu zmian może wcześniejsze ich zaplanowanie oraz techniki sygnalizacyjne. Wielu nauczycieli stosuje cały system sygnalizacji, aby pomóc uczniom płynnie przechodzić od czynności do czynności lub informować o nadchodzącej zmianie.
Koniec lekcji - efektywny nauczyciel zapobiega trudnościom, jakie mogłyby powstać pod koniec lekcji. Starszych uczniów przyzwyczaja się do tego, że o zakończeniu lekcji decyduje nauczyciel, nie dzwonek.
INTERWENCJA
Przyczyny niewłaściwego zachowania:
Praca w szkole nudzi, nie ma związku z rzeczywistością, wzbudza chęć ucieczki.
W szkole ujawniają się trudności psychologiczne i emocjonalne spowodowane przez rodzinę i środowisko.
Uczniowie czują się uwięzienia w szkole, więc chętni są do buntu.
Reakcja na niewłaściwe zachowanie:
Czujność i technika „mimochodem”
Czujność- z tą umiejętnością nauczyciel od razu lokalizuje niewłaściwe zachowanie i prawie zawsze rozpoznaje sprawcę.
Technika „ mimochodem” - nauczyciel spostrzega ucznia zachowującego się niewłaściwie i interweniuje bez ostentacji, nie zakłócając toku lekcji.
Natychmiastowa reakcja na incydenty
Dosadność - na ile wyraźnie nauczyciel określa, co jest niewłaściwe:
Mało wyraźnie: „Dość tego!”
Wyraźnie: „Nie będę tego tolerować”
Stanowczość - na ile stanowczo nauczyciel komunikuje żądanie:
Mało stanowczo: „Proszę, nie rób tego”
Stanowczo: „Nie będę tego tolerować”
Twardość - w jakim stopniu nauczyciel objawia gniew:
Miękko: „ Nie rób tego więcej”
Twardo: „ Rozgniewałeś mnie swoim zachowaniem. Zostaniesz ukarany”
Nagradzanie
Zasada wzmocnienia - zależy od tego, czy nauczyciel potrafi określić, jakie zachowanie jest pożądane i jakie wzmocnienia będą stosowane w danej sytuacji oraz czy potrafi umiejętnie wykorzystać owe wzmocnienia dla utrwalenia pożądanego postępowania.
Pochwała - najłatwiejsza do zastosowania ze wszystkich wzmocnień. Lepiej żeby pochwała nie była zbyt ogólna i nieszczera.
Nagrody i przywileje - można nimi wzmacniać pożądane zachowanie.
Karanie
Kary mają zniechęcić do naruszania reguł i procedur. Wśród skromnego zestawu społecznie akceptowanych kar, którymi może posłużyć się nauczyciel znajdują się:
odbieranie punktów decydujących o stopniu
zostawianie uczniów w klasie podczas przerwy lub po lekcjach
odebranie przywilejów
usunięcie z lekcji i skierowanie do dyrektora
DYSCYPLINA WYMUSZONA
Chodzi tu o to, aby nauczyciel umiał uzyskać kontrolę nad klasą, wymuszając odpowiednie zachowanie i reagując asertywnie na postępowanie niewłaściwe. Styl asertywny wymaga, aby nauczyciel bardzo wyraźnie uświadomił uczniom, czego oczekuje, aby na niewłaściwe zachowanie uczniów umiał odpowiedzieć pewnie i stanowczo.