Kontrola i ocena efektywności ( wyników) procesu kształcenia ( nauczania i uczenia się ).

1. Z procesem kształcenia związane są takie pojęcia jak:

• kontrola

• ocena

• ewaluacja

• pomiar dydaktyczny.

1. kontrola - to postępowanie zmierzające do uzyskania informacji, w jakim stopniu zostały osiągnięte zaplanowane cele kształcenia.

Wyróżniamy;

1. kontrole wstępną - która informuje o umiejętnościach wyjściowych przed rozpoczęciem zajęć.

2. kontrolę bieżącą - systematycznie informująca o postępach w kształceniu umiejętności zawodowych.

3. kontrolę końcową - informująca o osiągnięciach uczących się.

4. kontrolę odległą (dystansową ) - dokonywana w określonym czasie po zakończeniu programu kształcenia, jest ważnym źródłem informacji zwrotnej z miarą skuteczności programu dydaktycznego.

2. ocena to opinia - (formułowana w wyniku kontroli ) - o poziomie wiedzy i umiejętności oparta na wynikach pomiaru dydaktycznego, przeprowadzonego na poziomie uprzednio ustalonych kryteriów.

3. pomiar dydaktyczny - to porównanie ( np. w czasie egzaminów)wiedzy, umiejętności i cech osobowości zdającego z wiedzą, umiejętnościami i cechami osobowości przyjętymi przez wzorzec.

4. ewaluacja - to proces zbierania danych i ich interpretacja w celu podejmowania decyzji, jest procesem diagnostycznym ; obejmuje elementy pomiaru dydaktycznego, osadu ( porównanie ze wzorcem) i decyzji. Zmierza do oceny prawidłowości przebiegu kształcenia, ustaleń końcowych wyników, oraz podjęcia decyzji dotyczących programu kształcenia, jest zaplanowanym systematycznym działaniem, pokazującym w jakim stopniu zostały osiągnięte cele kształcenia.

2. Funkcje kontroli i oceny wyników w procesie kształcenia. (nauczania i uczenia się).

Najczęściej wyróżnia się następujące funkcje kontroli i oceny;

1. dydaktyczną - polega na porządkowaniu wiedzy uczącego się, uzupełnianiu braków w jego umiejętnościach.

2. wychowawczą - polega na wsparciu uczącego się w jego działaniach na rzecz własnego rozwoju.

3. diagnostyczną - polega na rozpoznaniu stopnia osiągnięcia zaplanowanych celów kształcenia.

4. selekcyjną - oznacza możliwości klasyfikowania uczących się, ustalenia pozycji, w np. najlepszych uczniów, uczestników szkolenia, kursu.

5. aktywizującą - polega na mobilizowaniu uczących do osiągania jak najlepszych wyników przez świadomość istnienia systemu kontroli i oceny.

6. metodyczną - polega na doskonaleniu samego procesu kształcenia, poprzez jego krytyczną ocenę.

3. Metody kontroli i oceny wyników procesu kształcenia.

Do najczęściej stosowanych metod kontroli i oceny zalicza się:

1. obserwacja zachowań i działań uczących się, która wnosi informację na temat ich wiadomości, umiejętności praktycznych i postaw.

2. analizę wytworów pracy uczących się, która obejmuje np. wytwory techniczne, wykonana usługę.

3. kontrolę ustną, która może być w formie egzaminów, seminariów, konsultacji.

4. kontrole pisemną, często stosowana w czasie wszelkiego rodzaju egzaminów, oraz jako testy dydaktyczne.

5. sprawdzian praktyczny.

---