SKALA LEONHARDT - SKALA ROZWOJU NIEWIDOMYCH DZIECI W WIEKU 0-2 LATA
Składa się z 173 punktów pogrupowanych w 6 obszarów rozwojowych:
1. postawa-motoryka
2. zmysł słuchu
3. komunikacja
4. zmysł dotyku: rozpoznawanie i zręczność ruchów
5. rozwój poznawczy
6. nawyki
POSTAWA-MOTORYKA
Poziom pierwszy- postawa, obserwacja zmian pozycji, które dziecko jest w stanie uzyskać w pierwszym roku życia. 1-11 pkt
Poziom drugi- przemieszczanie się (chodzenie), rozpoznanie wszystkich wcześniejszych warunków koniecznych do tego, aby dziecko zaczęło chodzić z uwzględnieniem specyfiki występujących u niego deficytów. 1-18 pkt
Poziom trzeci- samodzielność. 1-13 pkt
ZMYSŁ SŁUCHU
(podział na poziomy przebiega wg kryterium chronologicznego
Poziom pierwszy- zachowania rozpoczynające się w pierwszych msc życia, nawet gdy ich rozwój trwa do końca pierwszego życia. 1- 17 pkt
Poziom drugi- zachowania od 12-24 msc życia. 18- 31 pkt
KOMUNIKACJA
Dwa rodzaje punktów odpowiadających dwom komponentom porozumiewania się:
A. chęć komunikacji
B. rozumienie
Poziom pierwszy- interakcje, odpowiada powstawaniu więzi matka-dziecko, oraz pierwszych interakcji dziecka z otoczeniem. 1- 11 pkt
Poziom drugi- komunikacja, dotyczy porozumiewania się, obrazuje umiejętności dziecka w wyrażaniu swoich potrzeb, oraz uczuć w miarę coraz lepszego rozumienia kodu osoby dorosłej. 1-13 pkt
Poziom trzeci- opanowywanie mowy, skoncentrowany na opisie rozwoju takich zachowań komunikacyjnych, które prowadzą do opanowania języka mówionego. 1-16 pkt
ZMYSŁ DOTYKU: ROZPOZNAWANIE I ZRĘCZNOŚĆ RUCHÓW
Poziom pierwszy- wstępny, odkrycie rąk jako organu postrzegania rzeczywistości, jak również odkrywanie świata przedmiotów (zainteresowanie poznawcze). 1- 15 pkt
Poziom drugi- przedmiotowy, to etap w którym przedmioty, są centrum aktywności manualnej dziecka. 1- 12 pkt
Poziom trzeci- patrzy za pomocą rąk, na tym poziomie dzieci osiągają już wrażliwość dotykową. Ręce i dotyk zaczynają być źródłem poznania. 1- 12 pkt
ROZWÓJ POZNAWCZY
Schemat ciała
Pojęcie przestrzenne
Lateralizacja
Orientacja w czasie
Liczba
Naśladowanie
Wyobrażenie przedmiotu stałego (niezmiennego)
Kategoryzowanie
Pamięć werbalna
1- 27 pkt
NAWYKI
Związane ze stopniowym uzyskiwanie samodzielności przez dziecko, szczególnie jeśli chodzi o czynności jedzenia, ubierania się oraz trening czystości. 1- 16 pkt
WARUNKI I SPOSÓB STOSOWANIA SKALI
Aby uzyskane wyniki mogły być uznane za wiarygodne, należy spełnić warunki:
1.stworzenie atmosfery relaksu
2. obserwacja zabawy spontanicznej
3. obserwacja w towarzystwie rodziców lub kogoś bliskiego
4. nawiązanie dobrego kontaktu dziecko- dorosły
5. doświadczenie
6. należy ograniczyć stosowanie ołówka i papieru; robienie małych przerw
Inne kwestie, które należy uwzględnić:
Badanie przeprowadzane w kilki sesjach, aby uniknąć zmęczenie dziecka i rodziny
Nie należy ograniczać czasu na każdą odpowiedź
Ocenianie dziecka nie wymaga stosowania skali w całości, wybiera się punkty odpowiednie do wieku dziecka. Stosuje się te punkty, których przedział wiekowy oczekiwanej odpowiedzi odpowiada wiekowi badanego.
Skala umożliwia także przeprowadzenie jakościowej analizy rozwoju dziecka, jeśli rozpatrzymy wyniki uzyskane dla każdego obszaru. W tym celu oprócz przedziałów wiekowych, określanych orientacyjnie, możemy rozróżnić odrębne odpowiedzi na każdy z punktów:
A) zachowanie uzyskane w całości: niemowlę wykonuje czynność w sposób automatyczny, bez żadnych trudności
B) zachowanie nie w pełni opanowane: dziecko wykonuje czynność z pewnym trudem
C) z pomocą dorosłego rozpoczyna wykonywać badana czynność
D) dotychczas nie ma odpowiedzi, mimo, że już nad nią pracowano