LEKI UKŁADU POKARMOWEGO
Leki stosowane w chorobie wrzodowej żoładka i dwunastnicy -wydzielanie HCl przez kom okładzinowe żoładka.
Patologia powstawania wrzodu trawiennego: wzrost wydzielania HCl i pepsyny, zmiany w składzie śluzu, zaburzenia ukrwienia oraz H. Pylori.
Preparaty: leki blokujące receptory histaminowe H2-selektywne i kompetycyjne; cymetydyna stosowana rzadko ze wzgledu na toksyczność. Ranitydyna (ranigast, azantac, zantac)-podnosi poziom pH (bakterie giną przy niskim pH), co jest korzystne dla rozwoju bakterii-dochodzi do wzrostu stężenia nitrozamin, a tym samym zwiększonego ryzyka nowotworzenia.
Inhibitory pompy protonowej
-działają na Na/K ATP-azę
-spadek produkcji HCl -wydzielanie podstawowe i stymulowane
-podstawa w eradykcji H. Pylori
-omeprazol (lozec, polprazol)
Leki cholinolityczne:
-blokuja rec muskarynowe M przez co powodują spadek wydzielania kwasu solnego i zwiotczenie mm gładkich
-podział - nieswoiste: atropina
-swoiste: pirenzepina (gastrozepin)-DN: zaparcia, biegunki, zaburzenia oddawania moczu, bóle głowy, nie działa tak mocno jak inh. Pompy protonowej; nie jest lekiem 1. rzutu.
Leki osłaniające:
-wiążą HCl
-wpływ na błonę śluzową zmienionego chorobowo żołądka
-poprawia regenerację
-nieselektywne: Kadin, żelatyna, agar, siemię lniane
Selektywne: sukralftat-m. in. wiąże kwasy żółciowe
Nizoprostol (cytotec)- nie działa przeciwbólowo, syntetyczna pochodna PGE1. Stosowana przy sterydach, stresie, NLPZ, alkoholu. DN(30%): biegunki, poronienia.
Leki neutralizujące:
Kiedyś soda oczyszczona. Mg-kiedy jest tendencja do zaparć, Ca- ma działanie zapierające.
Leki prokinetyczne:
-regulują perystaltykę przewodu pokarmowego
-wzrost siły skurczu i napięcia dolnego zwieracza przełyku
-przyspieszenia perystaltyki żołądka, dwunastnicy, dalszego odcinka przewodu
METOKLOPRAMID-dziala na rec dopaminergiczne, nie dziala neuroleptycznie. W przewodzie pokarmowym działa na rec M i wydzielanie NA. Przy i.v.-przeciwwymiotnie, p.o.-prokinetycznie. DN-pojawienie sie objawów ze strony pozapiramidowej. Nie należy podawać w ch. Parkinsona!
CIZAPRID-pwoduje zaburzenia rytmu serca, bardzo rzadko używany.
BAKLOFEN-spadek napięcia mieśni szkieletowych, działa przez GABA
DOMPERYDON-rec dopaminergiczne
ERYTROMYCYNA-stosowana w gastroparezie cukrzycowej,przy zakładaniu sondy, endoskopii
Leki przeciwwymiotne:
METOKLOPRAMID-i.v; p.o.; hamowanie vomitus w chemio- i radioterapii.
Leki blokujące rec. 5-HT3
-na krootko u kobiet w ciąży, nieskuteczne w chorobie lokomocyjnej
-ondansetron(atossa,zofran), granisetron
Leki neuroleptyczne:
-tietyloperazyna(tosecan?) jedynie jako lek p/wymiotny. Przeciwskazania -jaskra, przerost prostaty, parkinson
Leki p/histaminowe:
-rzadko stosowane, ale skuteczne w ch. lokomocyjnej
-aviomarin,prometazyna, hydroksyzyna (popularny lek p/lekowy), hioscyna (w celu przerwania objawów choroby lokomocyjnej)
Trzustka
OZT
- ogólnoustrojowa choroba, zagrożeni życia, może wystąpic polekowo
Leczenie
- lekkie OZT-dieta „0”(zwykle 3-4dni)
- postępowanie p/wstrząsowe
- zwalczanie bólu-metamizol(pyralgin), tramadol, pentazocyna, petydyna, w ciężkiej postaci OZT - blokada odc. Th4-L1
- antybiotykoterapia-karbapenemy i. in. plus leki p/grzybicze
2) PZT
-usunac przyczynę, np. Chorobę przewodów żółciowych
Leczenie polega na zastosowaniu diety bogatokalorycznej i zakazu picia alkoholu, podaży leków -enzymy trzustkowe, NLPZ oraz leki rozkurczowe, opioidy, leki p/depresyjne, w ostateczności leczeniu chirurgicznym.
Choroba Leśniewskiego-Crohna
-dotyczy całego odc przewodu pokarmowego
-osłabienie, gorączka, spadek masy ciała, bóle brzucha, nudności,w ymioty
-zaprzestanie palenia-drażni przewód pokarmowy, nasilając tym samym perystaltykę
-unikanie chorób infekcyjnych, NLPZ, stresu,
-uzupełnianie niedoborów
Leczenie:
-żywieniowe
-GKS-prednizon 40-60mg/24h; hydrokortyzon 300mg/24h; metyloprednizolon 60mg/24h, mogą być w postaci wlewek doodbytniczych
-sulfasalazyna, mesalazyna
-terapia immunosupresyjna-azatiopryna, 6-merkaptopuryna; wskazania: przetoki, ciężkie zminay okołoodbytnicze, rozległe zajęcie jelita, konieczność zmniejszenia dawki GKS
-metotreksat-w ciężkiej postaci i przy przeciwskazaniach do leczenia GKS
-infliksimab-Ab przeciw TNF-α, wskazania:przy oporności na inne leki, ciężki przebieg, przetoki jelitowo-skórne
-antybiotykoterapia-metronidazol (ze względu na GRAM-), ciprofoksacyna
-leczenie objawowe-metamizol(pyralgina), loperamid oraz difenoksylat przy biegunkach
-leczenie operacyjne-przy zagrożeniu życia pacjenta
Colitis Ulcerosa
-ważna przyczyna immunologiczna, zajmuje odbytnicę i okrężnicę
-leki: sulfasalazyna, mesalazyna, GKS , ewentualnie wlewki GKS podawanie doodbytniczo
- w ciężkim rzucie cyklosporyna A, antybiotyki (metronidazol, gentamycyna)
-leczenie podtrzymujące-sulfasalazyna
Eradykcja H. Pylori
Inhib pompy protonowej 2x dawka standardowa
Klarytromycyna 2x500mg
Amoksycylina 2x1000mg
lub
Inhib pompy protonowej j.w.
Klarytromycyna j.w.
Metronidazol 2x500mg
Oba powyzsze schematy stosowane przez 7 dni. Schemat rezerwow, w razie niepowodzenia powyzszych wzorów leczenia:
Inhibitor pompy protonowej
Sole bizmutu 4x120mg
Tetracykliny 3x500mg
Metronidazol 3x500mg
Preparaty zawierające enzymy
Muszą byc tolerowane i rozpuszczac sie dopiero w srodowisku zasadowym; Creon, lipancrea, neoPancreatinum, panzytrat
Leki osłaniające(?) wątrobę-niewielka skuteczność
Leki rozkurczające-papaweryna(spazmolina), drotaweryna(No-Spa), alweryna(spazmolina), mebeweryna(duspatalin?), trimebutyna
Waptany-hamują efekty działania ADH na komórki, tolwaptan(p.o.), liksiwaptan(p.o.), koniwaptan(i.v.), satawaptan(p.o.).
Nadmiar ADH:
-ektopowe wydzielanie (rak płuc, przestrzeni pozaotrzewnowej)
-zespół Scwartz-Bartera
-SIADH (zespoł nieadekwatnego wydzielania ADH-hiponatremia, hiper i normowolemia
-zespół nerczycowy
-marskość wątroby
-zastoinowa niewydolność krążenia
-torbielowatość nerek - rozrost kanalików zbiorczych (bad fIII)
Efekty działania waptanów:
-wzrost diurezy
-wzrost stężenia Na przy braku zmiany stez K
-wzrost przesączania GFR
-spadek oporu naczyniowego w nerkach
Diuretyki pętlowe- gdy chcemy na siłę odwodnić - paradoksalne SIADH(dzuży wyrzut ADH)
Działania niepożądane waptanów-odwodnienie, wzmożone pragnienie, ból głowy, hipernatremia